Werken met zzp ers na de VAR Vrijwaring: voorwaardelijk goedwillende ondernemers geen boetes Kernbegrippen: gezagsrelatie persoonlijke arbeid loon modelcontracten: regie ontbreekt Cultuur in beeld 2016 Peter van den Bunder Bestuurder zelfstandigen Kunstenbond info@kunstenbond.nl
ZZP: Zelden Zo Politiek U bent een ondernemer! 02-07-15 stemt de TK in (alleen SP tegen) 02-02-16 de EK (D66, GL, CU, PvdD tegen) 20-09-16 Prinsjesdag: maatschappelijk debat noodzakelijk voordat instituties worden aangepast (Miljoenennota 2017) 20-09-16: 1e voortgangsrapportage Wiebes, stand van zaken modelconctracten, typologie zzp ers 29-09-16: debat Tweede Kamer. Dossier wordt politiek. 18-11-16: 2e voortangsrapportage Wiebes. Kabinet verlengt overgangtermijn en kondigt nieuwe wetgeving aan. 18-11-16 Rapport cie. Boot: forse kritiek, valt wet niet af 30-11-16 hoorzitting Tweede Kamer 05-12-16: brief Asscher aan Kamer aanpassing intituties 08-12-16: opnieuw debat Tweede Kamer April 2017: 3e voortgangsrapportage Wiebes?
Verklaring Arbeidsrelatie arbeidsrelatie (VAR) Cijfers Belastingdienst (2013)
Verklaring Circus modelcontracten arbeidsrelatie (VAR) Door gebrek aan regie en slechte communicatie Belastingdienst ontstaat circus modelcontracten Tussenstand modelcontracten (1 augustus) 4.481 verzoeken ingediend 1.964 nog in behandeling 1.033 afwezen overeenkomsten 814 ingetrokken 370 goedgekeurd
Wet deregulering arbeidsrelaties (Wet DBA) Doelen: Betere balans in verantwoordelijkheden Controle en handhaving verbeteren Schijnzelfstandigheid bestrijden
Zelfstandigheid?? Tarief bepalen
Effect van afschaffing VAR De illusie: er verandert formeel niks. Riscoverdeling verandert: VAR Risico loonheffing opdrachtgevers voor overheid en zzp er DBA Risico loonheffing voor opdrachtgevers en/of zzp er
Effect van afschaffing VAR De illusie: er verandert formeel niks. Het beoordelingsperspectief verandert: VAR DBA Totaalbeoordeling beroep/bedrijf als uitgangspunt Beoordeling incidentele arbeidsverhouding als uitgangspunt
Verklaring 1 e voortgangsbrief arbeidsrelatie (VAR) Staatssecr. mixt ondernemers en arbeidsverhoudingen: 1. De vanzelfsprekende ondernemer 2. Zelfstandige met overeenkomst 3. Arbeidsrelaties die nog onzeker zijn 4. De duidelijke dienstverbanden 5. De oneerlijke concurrenten Probleem: de ondernemer die voor de loonheffing niet van werknemer te onderscheiden is valt buiten de boot Te denken is aan een acteur die een rol speelt in een theatervoorstelling. De acteur heeft weliswaar zijn artistieke vrijheid in de uitvoering van de opdracht, maar omdat hij werkt binnen de afgesproken kaders van het script, regie is werken buiten gezag niet goed denkbaar."
Verklaring 2 e voortgangsbrief arbeidsrelatie (VAR) Kabinet komt tot de bevindingen: 1. Opdrachtgevers zijn terughoudend in het inhuren van zzp'ers. 2. Het onderscheid tussen ondernemerschap en dienstbetrekking sluit niet overal aan bij de praktijk. 3. Opdrachtgevers ervaren de arbeidswetgeving als knellend. En onderzoekt hoe 'gezagsverhouding' en 'geen verplichting tot persoonlijke arbeid' uit de arbeidswetgeving concreter of anders ingevuld kunnen worden. Kabinet wil nog vóór een volgend regeerakkoord met resultaten te komen.
Beoordeling dienstbetrekking U bent een ondernemer! Drie criteria bepalen het verschil: Betaling van loon Verplichting arbeid persoonlijk te verrichten Gezag problematisch, veel procedures Om te bepalen of een overeenkomst een arbeidsovereenkomst is gaat het vooral om de feitelijke uitvoering, niet om wat er op papier is afgesproken. Alle omstandigheden worden meegewogen, oordeel hangt af van weging en interpretatie (geen exacte wetenschap)
Beoordelen Tarief arbeidsverhouding bepalen Voorop: geen paniek, boeteangst is ongegrond, tot 1 januari 2018 geen boetes Een eerste stap is inventarisatie Tweede stap: maak per functie/inhuur een beoordeling van het karakter van de functie en de manier waarop de functie wordt vervuld. Modelovereenkomsten gebruiken mag maar hoeft niet in afwachting van regelgeving. Niks doen en gokken op een nieuw kabinet, of terugkeer VAR is onverstandig.
Praktijkmodel U bent een ondernemer! podiumkunsten Het recensiemodel: weinig sterren, wijst op dienstverband, veel sterren op zelfstandigheid
Zelfstandigheid?? Tarief bepalen Oproepkracht muziek docent, het is mogelijk om een sollicitatie te sturen voor: De functie Als docent verbind je je voor langere periode (1 jaar) aan een of meerdere scholen Je bent op de scholen het gezicht van de instelling. Je bent verantwoordelijk voor het behalen van de gestelde doelstellingen en een goede dialoog met de school en de leerkrachten op die school. Je werkt samen met de collega s aan presentaties op school. Je hebt geregeld contact met de coördinator en/of accounthouder Je bent (waar mogelijk) aanwezig op de studiedagen Je profiel Je bent docent muziek, liefst met afgeronde opleiding Je hebt ervaring in het lesgeven aan grote groepen kinderen in het po. Je hebt aantoonbare affiniteit met de doelgroep. Je bent in staat om vanuit een resultaatgerichte aanpak lesplannen te gebruiken of te ontwikkelen. Je bent bereid je intern te laten scholen en/of te coachen. We bieden Een uitdagende en dynamische functie in het po, binnen de grootste instelling voor cultuureducatie van Nederland. Een vergoeding van 35,- per uur op basis van VAR-WUO.
Wet deregulering arbeidsrelaties (Wet DBA) Verklaring Hanteer het arbeidsrelatie ABC van cie. (VAR) Boot: Schijnzelfstandigheid is veel meer een sociaaleconomisch issue dan een juridisch te ondervangen issue Drie indicatoren voor aan/-afwezigheid dienstbetrekking: A) Omvang en duur van het contract, minder dan 5 uur is buiten dienstband, langer dan 6 maanden wijst op dienstverband B) Tarief 50% opslag op cao wijst op zelfstandigheid, onderbetaling op schijnzelfstandigheid C) Onderscheid met werknemers werkzaamheden die horen tot kernactiviteiten wijzen op dienstverband, incidentele en/of specialistische klussen op werk buiten dienstbetrekking
Verklaring Instructie arbeidsrelatie of gezag? (VAR) De instelling voert aan dat [eiser] vanuit zijn overeenkomst van opdracht zijn werkzaamheden naar eigen inzicht mocht uitvoeren. Doordat de leerlingen in een orkest speelden diende uiteraard het repertoire wel afgestemd te zijn. Verder dienden de docenten rekening te houden met de didactische leeftijd van de kinderen. [eiser] beroept zich op een veelomvattende en gedetailleerde instructiebevoegdheid ten aanzien van de wijze waarop [eiser] diende te doceren. De instelling heeft in een curriculum overgelegd, waarin negen algemene hoofdoelen worden opgesomd en vier specifieke hoofdoelen. Daarachter bevindt zich een uitwerking specifieke doelen die zeven pagina s beslaat. [eiser] stelt terecht dat daaruit is op te maken dat de instelling zeer specifieke eisen stelt aan het leerresultaat dat de docenten met de leerlingen gedifferentieerd naar leerjaar moeten hebben behaald. Daar komt dan nog bij het verplicht repertoire. Op grond van het voorgaande wordt geconcludeerd dat de instelling onvoldoende gemotiveerd heeft weersproken dat de wijze waarop [eiser] zijn werkzaamheden verrichtte, als vallend onder een gezagsverhouding dient te worden gekwalificeerd.
VAR, verdwijnt: waar moet checklist u op letten zzp 1. Ben je wel ondernemer? Check je ondernemerschap! 2. Heb je wel een modelovereenkomst nodig? - Beoordeling arbeidsverhouding 2. Bekijk welke modelovereenkomst beste past - algemeen/specifiek/eigen overeenkomst 3. Teken niet te snel! - Klopt het contract? Let op de kleine lettertjes 4. Check de uitvoering - Lopen papier en praktijk niet te ver uiteen?
VAR VAR, verdwijnt: waar moet checklist u op letten instelling 1. Inventarisatie - advies inwinnen, bespreken met bestuur/directie/rvt, boekhouder - hoe ziet je werkendenbestand eruit? - Wie doet wat op basis van welk contract? 2. Hoe ziet je bedrijfsmodel eruit? - (her)beoordeling arbeidsverhoudingen 3. Transitieplan maken - bedrijfsvoering aanpassen? - contracten aanpassen? - modelcontracten (bestaand/zelf) 4. Check de uitvoering - Lopen papier en praktijk niet te ver uiteen?
VAR, waar Modelcontracten moet u op letten Een modelcontract is een juridisch gezien een opdrachtovereenkomst waaraan de fiscus (na goedkeuring) rechtsgevolgen aan verleend. Een contract regelt wederzijdse rechten en plichten. Modelcontract kunnen, mogen en gaan vaak veel verder dan alleen een fiscale beoordeling. De gele bepalingen gaan over de beoordeling arbeidsverhouding, de rest niet. Denk aan goed opdrachtgeverschap!
Tarief Tobepalen do: Maak onderscheid in het werk: is het een baan of een opdracht? Onderscheid werkenden: werknemers vervullen vacatures, zzp ers zijn leveranciers van een dienst. Twijfel: regelen via modelovereenkomst. Soms volstaan met algemene, soms eigen model. Evident zelfstandig na beoordeling: gewoon bestaande praktijk blijven volgen (factureren) Geen sprake van zelfstandigheid. Mensen in dienst nemen.
Leuker kunnen we het niet maken