06-11-16 Voeding en vruchtbaarheid: de invloed van B-vitamines Disclosure Presentatie op uitnodiging van Goodlife Jolanda Boxmeer gynaecoloog Inleiding 10-15% van alle paren: vruchtbaarheidsproblemen 48-50% vrouwelijke factor 20-26% mannelijke factor 25-30% onbekende factor Wetenschappelijk onderzoek Voeding en vruchtbaarheid in de publiciteit In Vitro Fertilisatie Hormonale stimulatie Lastig te onderzoeken, want zoveel factoren die tegelijk invloed hebben Waar begin je dan met onderzoek? Follikel punctie Zaadcellen en eicellen Bevruchting Terugplaatsing 1 of 2 embryo s Ongeveer 25% zwangerschapskans 1
Homocysteïne stofwisseling FOLFO-project DNA reparatie DNA aanmaak dump dtmp TS 5,10-methylene-THF MTHFR [Foliumzuur] DHF THF [B12] MS eiwit aanmaak methionine BHMT DMG Betaine SAM SAH Methyl acceptor Methylated acceptor DNA methylatie FOLFO = FOod, Lifestyle and Fertility Outcome-project paren met IVF/ICSI behandeling Erasmus MC, Rotterdam vrouwen Voedingsvragenlijsten, bloed, eicellen en follikelvloeistof 5-methyl-THF homocysteine homocysteine [B6] CBS cystathionine mannen Voedingsvragenlijsten, bloed en semen cysteine Vrouwen Human Reproduction Vol 24, no 5, pp 1059-1066, 2009 Doelstelling methode Onderzoeken of biomarkers van het homocysteïne stofwisseling geassocieerd zijn met IVF uitkomsten. Subjects: n=181 vrouwen die IVF of ICSI behandeling krijgen foliumzuur, B12, homocysteïne (hcy) in bloed en in folliculaire vloeistof Analyses: associatie biomarkers Hcy stofwisseling met embryo kwaliteit en zwangerschap 2
Resultaten: foliumzuurgebruik Resultaten Landelijk advies: Foliumzuur 4 weken voor bevruchting t/m 8 weken erna 87% van de vrouwen zegt dat zij foliumzuur slikt Op basis van 2 bloedmonsters per vrouw: 67% van de vrouwen slikt dagelijks foliumzuur 24% van deze vrouwen slikt 2 of méér tabletten per dag Totale groep: significante correlatie tussen hoger B12 in bloed en betere embryo kwaliteit. In vrouwen zonder supplement: hoger B12 in folliculaire vloeistof correleerde met betere embryo kwaliteit. In vrouwen zonder supplement: hogere Hcy in folliculaire vloeistof correleerde met slechtere embryo kwaliteit. ECHTER: in vrouwen met supplement correleerde hogere Hcy in folliculaire vloeistof met betere embryo kwaliteit. Totale groep: 2-voudige stijging in foliumzuur in folliculaire vloeistof correleerde met 3,3x hogere kans op zwangerschap! Conclusie Mannen Een optimale balans van foliumzuur, vitamine B12 en homocysteïne in bloed en de folliculaire vloeistof is geassocieerd met een betere embryo kwaliteit en kans op zwangerschap. Artikel over foliumzuur en DNA-schade Doelstelling Associatie vaststellen tussen vitamine B status, homocysteïne en spermakwaliteit inclusief DNA schade. Fertility and Sterility, Vol 92, No 2, Aug 2009 IF=4,4 3
06-11-16 Spermakwaliteit Volume Concentratie zaadcellen Motiliteit VCM = totale hoeveelheid goed bewegende zaadcellen Methode 251 mannen van koppels die IVF of ICSI ondergaan, 2 subgroepen mannen: n=70 fertiel en n=63 subfertiel. Belangrijkste uitkomstmaten: zaadcel parameters, DFI als marker voor DNA schade, homocysteïne, foliumzuur, vit B12 en B6 in zaadvloeistof & bloed Algemene conclusies De homocysteïne stofwisseling lijkt een rol te spelen bij de voortplanting van de mens Extra inname van foliumzuur en/of vitamine B12, lijkt een positief effect te hebben op de vruchtbaarheid bij vrouwen èn mannen Een zeer hoge concentratie foliumzuur is mogelijk schadelijk voor de vruchtbaarheid Zowel vrouwen als mannen met kinderwens zouden meer aandacht moeten besteden aan hun foliumzuur en vitamine B12 inname DNA schade DNA condensatie: compactheid van het DNA DNA fragmentatie: integriteit van het DNA DFI = DNA fragmentatie index Conclusies De homocysteïne stofwisseling lijkt ook een rol te spelen in de mannelijke vruchtbaarheid Een hoger B12 en homocysteïne in zaadvloeistof hangt samen met een groter aantal zaadcellen Minder foliumzuur in zaadvloeistof bij vruchtbare mannen hangt samen met meer DNA-schade van de zaadcellen Recente literatuur (1) 100 Amerikaanse vrouwen met IVF/ICSI behandeling Iedereen gebruikte foliumzuur en/of multivitamine Hoger foliumzuur in bloed-> hogere kans op een kind Hoogste kwartiel vergeleken met laagste: 1,6x hogere kans Hoger vitamine B12 in bloed -> hogere kans op een kind Hoogste kwartiel vergeleken met laagste: 2x hogere kans Gaskins et al 2015 4
Recente literatuur (2) Recente literatuur (3) 3895 deense vrouwen met kinderwens 2007-2011 65,7% gebruikte foliumzuur (als supplement of in multivitamines) Foliumzuur verhoogt kans op zwangerschap (vruchtbaarheidsratio 1,15) Sterker effect bij vrouwen met een irregulaire cyclus (vruchtbaarheidsratio 1,35) Cueto et al. 2016 Slimmer zwanger N=1265 kinderwens en n= 603 zwangeren Doel: verbeteren lifestyle door persoonlijk advies Methode: vragenlijsten bij start en na 6 maanden, persoonlijke sms-jes Resultaat: significante verbetering in gezond eten (groenten en fruit), stoppen met roken en alcohol en betere inname van foliumzuur Van Dijk et al 2016 Take home message Controleer bij vrouwen met kinderwens of zij foliumzuur gebruiken Zowel vrouwen als mannen met kinderwens zouden meer aandacht moeten besteden aan hun foliumzuur en vitamine B12 inname 5