Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen

Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen

Werken in sph Redactie: Marijke van Bommel Maria van Deutekom Britt Fontaine Marja Magnée Alfons Ravelli

Thuisloosheid bij jongeren en volwassenen Auteurs: Marc Noom, Jeanne Roorda-Honée en Paul Heydendael Bohn Stafleu Van Loghum Houten, 2003

2003 Bohn Stafleu Van Loghum, Houten Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet 1912 j het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden. ISBN 90 313 3403 0 NUR 740 Ontwerp omslag en binnenwerk: Studio Bassa, Culemborg Bohn Stafleu Van Loghum Distributeur in België: Het Spoor 2 Standaard Uitgeverij Postbus 246 Belgiëlei 147a 3990 GA Houten 2018 Antwerpen www.bsl.nl www.standaarduitgeverij.be

fåüçìç Inleiding 1 Definitie en afbakening 9 1.1 Thuisloosheid 9 1.1.1 Omschrijving en terminologie: thuisloosheid 10 1.1.2 Definitie 12 1.1.3 Conclusie 14 1.2 Omvang en samenstelling 15 2 Achtergronden 17 2.1 Inleiding 17 2.2 Geschiedenis 17 2.3 Kenmerken van thuisloosheid 18 2.4 Theoretische visies op het ontstaan van thuisloosheid 19 2.5 Individuele trajecten naar thuisloosheid 23 2.5.1 De fundamentele thuisloosheid 26 2.5.2 De neerwaartse spiraal 26 2.5.3 De ingrijpende gebeurtenis 27 2.5.4 Het psychiatrische ziektebeeld 28 3 Voorzieningen 31 3.1 Volwassenen 31 3.1.1 De thuislozenopvang (in principe bedoeld voor mannen en vrouwen) 33 3.1.2 De vrouwenopvang 34 3.1.3 Crisisopvang 34 3.1.4 Overige voorzieningen 34 3.2 Jongeren 35 4 Methodisch werken 37 áåüçìç 5

4.1 Methodisch werken en de hulpverlening aan volwassen thuislozen 37 4.1.1 De crisisopvang, aanmelding, toelating, intake 37 4.1.2 De begeleiding en behandeling in de algemene opvangcentra 38 4.1.3 Begeleid wonen 39 4.1.4 Arbeidsrehabilitatie 40 4.1.5 Verzorging en verpleging 41 4.1.6 Knelpunten 41 4.2 Methodisch werken en de hulpverlening aan jonge thuislozen 43 4.2.1 De vertrektraining 43 4.2.2 Het straathoekwerk 44 4.2.3 De í-teams (thuislozenteams) 44 4.2.4 Pensions 44 4.2.5 Begeleid wonen 45 4.2.6 Fases van hulpverlening 45 4.2.7 Knelpunten 46 5 Opleiding en professionalisering 49 5.1 Scholing 49 5.1.1 Overzicht opleidingen 50 5.1.2 Overzicht deskundigheidsbevordering 50 5.2 Professionalisering 51 5.2.1 Coördinatie van hulpverlening 52 5.2.2 Ontwikkelingen in methodiek 52 5.2.3 Organisatorische hervormingen 52 Literatuur 55 Lijst van afkortingen 59 Adressen van instellingen en organisaties 61 6 áåüçìç

fåäéáçáåö In dit cahier in de reeks Werken in ëéüû gaat het over thuisloosheid bij jongeren en bij volwassenen. Thuisloosheid is een eeuwenoud verschijnsel. Door de eeuwen heen wordt er in geschriften gesproken over mensen die zwervend, zonder vaste woon- of verblijfplaats leven. In de laatste decennia is er in toenemende mate aandacht van hulpverleners, beleidsmedewerkers en onderzoekers voor thuislozen. Daarbij is er gaandeweg een tweedeling ontstaan in jonge en volwassen thuislozen. In dit cahier hebben we geprobeerd de jonge en volwassen thuislozen weer dichter bij elkaar te brengen door een overzicht te schetsen van overeenkomsten en verschillen tussen beide categorieën. Door deze systematisch naast elkaar te zetten hopen we te laten zien dat het soms nodig is om te zien hoe de situaties van jongeren en volwassenen op elkaar lijken, terwijl het soms ook nodig is om te beseffen waarin ze van elkaar verschillen. Achtereenvolgens worden de definitie, de achtergronden, de voorzieningen, het methodisch werken, de opleiding en de professionalisering besproken. De hulpverlening aan jonge en volwassen thuislozen is voortdurend in beweging. In dit cahier willen we een overzicht van de huidige stand van zaken geven. áåäéáçáåö 7