Alle informatie in dit document is gebaseerd op:

GRIEPPANDEMIE PROTOCOL EW (versie 3) Grieppandemie Protocol 1

Mexicaanse Griep, De Nieuwe Influenza H1N1, Grieppandemie, The Flu, we lezen er dagelijks over in de kranten, op internet en we horen er dagelijks over op tv, de radio, op kantoor, in de wandelgangen, thuis en onderweg in de trein. Wereldwijd heeft men er mee te maken, het virus verspreidt zich en is op dit moment al in ruim 125 landen aanwezig. In Nederland zijn er ook al mensen besmet en je merkt dat de overheid, maar ook het bedrijfsleven zich aan het voorbereiden is op een verdere uitbreking van de Mexicaanse griep. Het is niet meer de vraag of het komt, maar wanneer het komt en in welke mate. Geen enkele (overheids) instantie kan hierover concrete uitspraken doen, maar de verwachting is dat in het najaar de eerste Griepgolf Nederland zal bereiken. Er wordt nu voorzichtig de verwachting uitgesproken dat de grote uitbraak eind september zal plaatsvinden (d.d. 29 juli) EW neemt als facilitair dienstverlener dit signaal ter harte en bereid zich op verschillende manieren voor op wat komen gaat. Alert zijn en meewerken aan het zoveel als mogelijk voorkomen van verdere verspreiding, is het minste wat wij allen kunnen doen. Met het uitgeven van een Grieppandemie Protocol (GPP) willen wij primair onze medewerkers inzicht geven in wat een Grieppandemie betekent, maar vooral wat wij eraan kunnen doen om verspreiding zoveel als mogelijk te voorkomen. Tevens wordt dit document gebruikt om onze opdrachtgevers te informeren over ons protocol inzake de Grieppandemie. Onze dienstverlening bij onze opdrachtgevers zal in tijden van een uitbraak van de Grieppandemie anders ingericht moeten worden. Er zullen medewerkers van EW ziek zijn of afwezig in verband met zorg voor anderen, maar ook bij onze opdrachtgevers zullen minder gasten en/of medewerkers aanwezig zijn. Hierover blijven communiceren en elkaar informeren over stand van zaken, wensen en eisen en anticiperen op de situatie per dag zal hier een absolute noodzaak zijn. In het vervolg van dit Grieppandemie Protocol wordt beschreven: Wat is een Grieppandemie en hoe verspreidt het zich Wat zijn symptomen van de Mexicaanse griep Welke voorzorgsmaatregelen zijn er die wij allen kunnen en moeten nemen Waar kan je actuele informatie vinden over de Grieppandemie (extern en intern via EW) Een schoonmaakinstructie voor ruimten waar mensen zijn geweest die (mogelijk) besmet zijn met de Mexicaanse griep Wat te doen als iemand symptomen van de Mexicaanse griep heeft De bijlagen achter in dit document zijn voorbeelden van posters die beschikbaar zijn om mensen bewust te maken van de voorzorgsmaatregelen die ze moeten nemen. Gezien de dagelijkse veranderingen die wereldwijd plaatsvinden m.b.t. de Mexicaanse Griep, kan er ook dagelijks sprake zijn van gewijzigde (overheids) procedures, werkwijze etc. Indien noodzakelijk zal dit EW protocol een update krijgen. Voor medewerkers van EW zal op EW data te allen tijde de laatste versie aanwezig zijn (te zien aan het versienummer in de voetnoot). Kijk regelmatig op EW data om zeker te weten dat de geprinte versie nog de juiste is. Voor opdrachtgevers zal op de website van EW (www.ew.nl /actueel) de laatste versie van het protocol beschikbaar zijn. Alle informatie in dit document is gebaseerd op: 1. Handleiding bedrijfscontinuïteit bij Grieppandemie (Uitgave van ministerie van VWS en ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties i.s.m. VNO-NCW en MKBNederland, maart 2008) 2. Algemene folder wat u moet weten over een grieppandemie (Uitgave van ministerie vanvws, het centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM in samenwerking met het Nederlands Huisartsen genootschap, april 2007) 3. Hygiënevoorschriften Mexicaanse griep JohnsonDiversey (producent van reinigings en desinfectie systemen), mei 2009) 4. Websites: www.rivm.nl, www.postbus51.nl, www.who.int, www.osb.nl, www.keurcompany.nl, www.ecdc.europa.eu, www.cleanerandhealthier.com Grieppandemie Protocol 2

Wat is een Grieppandemie Bij een Grieppandemie krijgen veel mensen over de hele wereld dezelfde griep. Een grieppandemie verspreidt zich binnen enkele maanden en maakt veel mensen ziek. Er kunnen mensen aan overlijden. Men schat in dat 1 op de 3 mensen ter wereld ziek zal worden bij de uitbraak van een grieppandemie. Het is nooit vooraf te voorspellen hoeveel mensen (ernstig) ziek worden of overlijden. Een grieppandemie komt eens in de 10 tot 50 jaar voor. Vorige eeuw waren er 3 ernstige pandemieën: Spaanse Griep (1918), Aziatische Griep (1957) en de Hong Kong Griep (1968). Het verschil met een gewone griep is dat de Mexicaanse Griep ontstaat door een nieuw griepvirus wat onbekend is en waarmee nog niemand in aanraking is gekomen. Mensen hebben daardoor geen weerstand kunnen opbouwen tegen het virus en er is ook nog geen vaccin (Griepprik) ontwikkeld om de mensen ertegen te beschermen. De Mexicaanse griep is afkomstig van een nieuwe stam van het H1N1- varkensgriepvirus en is voor het eerst geconstateerd in maart 2009. Men verwacht begin oktober het juiste vaccin ontwikkeld te hebben en beschikbaar te stellen. Voor mensen die nu al besmet zijn met de Mexicaanse Griep zijn er virusremmers beschikbaar (Tamiflu) die ervoor zorgen dat de klachten niet ernstig worden en de duur van de griep verkort wordt met 1 tot 3 dagen. Symptomen Mexicaanse Griep (zijn hetzelfde als bij een gewone griep) Acute koorts (38,0 graden Celsius of hoger) Hoofdpijn Spierpijn Droge Hoest Keelpijn Koude rillingen Moeheid Hoe verspreidt het griepvirus zich Het griepvirus verspreidt zich via de lucht (hoesten, praten en niezen)en wordt overgedragen door druppeltjes snot, slijm en speeksel. Je kunt besmet worden door het virus in te ademen, maar het kan ook via contact (vlakken als deurknop) en dus je handen overgedragen worden (lichamelijk contact). Gevolgen voor de samenleving Omdat er veel mensen ziek kunnen worden tijdens de Grieppandemie zal dit ook in de samenleving merkbaar zijn. Denk hierbij onder andere aan: Er wordt een extra beroep gedaan op de gezondheidszorg Het openbaar vervoer past de dienstverlening aan De post zal minder worden bezorgd Verschillende sectoren, zoals horeca, zullen de deur sluiten Er kan een tekort ontstaan aan diverse producten Voorzieningen in de zorg vallen weg Lessen op scholen vallen uit of scholen sluiten Politie en brandweer en ambulancediensten worden beperkt Mensen zullen ook uit angst (emotie) thuis blijven Grieppandemie Protocol 3

Voorzorgsmaatregelen Persoonlijke Hygiëne Was vaak de handen met water en zeep; droog de handen met een papieren handdoek en gooi deze direct daarna in de vuilnisbak Raak zo min mogelijk de ogen, neus en mond aan Gebruik een papieren zakdoek om in te hoesten of te niezen en gooi de zakdoek direct na gebruik weg. Bij gebrek aan een papieren zakdoek hoest en nies je in je elleboog om verspreiding door te lucht te voorkomen Zorg voor een gezonde levensstijl, voldoende slaap, voedzaam eten en voldoende lichamelijke beweging Geen bekers, borden, bestek met anderen delen Gebruik een desinfecterende zeep Ventileren Filters in een airco houden geen enkel virus tegen. Als in een gebouw of thuis de ramen open kunnen, is het advies om dat dagelijks te doen voor minimaal een uur. Wanneer er geen ramen open kunnen, kan de airco bijgesteld worden. Normaal pompt de airco grotendeels de binnenlucht rond. Stel de airco in op meer rondpompen van verse buitenlucht. Overig Signaleer symptomen van de Mexicaanse griep tijdig en neem bij twijfel altijd (telefonisch) contact op met uw huisarts of de GGD Voorkom contact met mensen die griep hebben Vermijd samenzijn met veel mensen in een kleine ruimte Voorkom onnodige contacten met anderen Maak veel gebruikte onderdelen (muis, deurknop, toetsenbord, kraan) vaker schoon Communicatie over voorkomende, veranderende zaken en situaties is noodzakelijk om op de hoogte te zijn en te kunnen anticiperen Was kleding, beddengoed en speelgoed (knuffels) regelmatig Spreek collega s, gasten, familie, vrienden aan op juist gedrag met betrekking tot hygiëne maatregelen Luister radio, kijk tv en lees de krant voor het laatste nieuws en wat je kunt doen. Grieppandemie Protocol 4

Waar vind ik actuele (overheids) informatie over de Mexicaanse Griep www.rivm.nl : Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu geeft allerhande informatie uit voor bedrijven en particulieren. De OSB verwijst ook naar deze site www.who.com : World Health Organisation geeft (Engelstalig) wereldwijd de stand van zaken weer en specifieke informatie voor bedrijven www.postbus51.nl : Geeft vanuit de overheid actuele stand van zaken en standaard informatiefolders uit www.minbuza.nl : Ministerie van Buitenlandse zaken geeft laatste update over reisadviezen www.ecdc.europa.eu : European Centre for Disease Prevention and Control geeft (Engelstalig) veel achtergrondinformatie over de Mexicaanse griep Via EW Data, Cleaning Service, Map Algemene informatie Grieppandemie vind je o.a. in PDF algemene brochures van de overheid in verschillende talen, Griepflyers die instructie weergeven over hoe besmetting te voorkomen en overige algemene of EW specifieke Griep informatie. Tevens zijn er 2 Engelstalige documenten beschikbaar van de National Health Service (engelse overheid) met betrekking tot de hospitality branche en schoonmaakbranche in relatie tot de Grieppandemie. Voor vragen kan je terecht bij je HR Adviseur. Grieppandemie Protocol 5

Opdrachtgevers ARBO Maatregelen en Richtlijnen tijdens een Grieppandemie Er zijn verschillende maatregelen mogelijk om het risico op besmetting van mensen te verkleinen, denk hierbij aan: Voorlichting aan personeel en gasten geven. Hierbij is informatieoverdracht over de preventieve maatregelen en bekendheid geven aan de soort symptomen belangrijk. Hiermee kan bereikt worden dat er geen onrust ontstaat, maar dat men wel ALERT is op het eigen gedrag en dat van anderen en symptomen ook daadwerkelijk onderkent. Personeel en gasten zullen dit dan ook in hun thuissituatie doen en daarvan heeft iedereen profijt. Zorg voor handenwas instructies bij alle wastafels, in het restaurant en in de pantry Een goede persoonlijke hygiëne aanmoedigen (zie voorgaande teksten) Laat medewerkers thuisblijven als ze ziek zijn Overdrachtskansen verminderen Wanneer de dichtheid van mensen per oppervlakte vermindert, neemt de kans op besmetting af. Dit kan door het verminderen van sociale contacten en werkcontacten. Minder gebruik maken van de liften en voor voldoende ventilatie zorgen in de liften. Het gebruik maken van volle bussen, treinen, trams kan ontmoedigt worden, mits hiervoor regelingen getroffen zijn. Geef wegwerpbekers uit voor de koffie en thee en laat deze na gebruik direct weggooien. Vaker (laten) Schoonmaken Het extra reinigingen van de werkplekken voorkomt verdere verspreiding van het virus. Het griepvirus kan ook buiten het lichaam overleven en door handcontact terecht komen op contactvlakken. Wanneer deze contactvlakken vaker worden schoongemaakt verminderd de kans op besmetting. Enkele voorbeelden van veelgebruikte contactvlakken zijn: Deurknoppen/klinken/duwvlakken Trapleuningen Toiletzittingen Zeepdispensers Handdoekautomaten Lichtknoppen Liftknoppen Telefoons Muis Toetsenborden Tafels in kantine Bureaus en andere werkplekken op kantoor Balies Laat deze contactvlakken door eigen medewerkers of de schoonmaker vaker schoonmaken. Grieppandemie Protocol 6

Daarnaast zijn bijvoorbeeld de kranten, tijdschriften, koffiekannen, waterkannen, de schaal met pepermuntjes besmettingsbronnen. Overweeg om deze tijdelijk uit de wachtkamer, bedrijfsrestaurant, lobby en overige ruimten te verwijderen. Gebruikte schoonmaakmaterialen moeten dagelijks goed gereinigd worden cq gewassen op 60 graden en droog worden achtergelaten. Ventileren Ventileren van ruimten wordt aanbevolen om zo verspreiding door de lucht te voorkomen. Dagelijks minimaal een uur de ramen open doen zorgt voor voldoende frisse en schone lucht. Laat overdag deuren van kantoren openstaan (mits toegestaan i.v.m. brandvoorschriften). Wanneer je veelgebruikte kasten in de ochtend openmaakt laat ze dan open voor de rest van de dag. Hygiënische Hulpmiddelen inkopen Persoonlijke hygiëne en schoonmaken zijn belangrijke manieren om het risico op besmetting te verkleinen. Hiervoor kunnen diverse hygiënische hulpmiddelen worden ingekocht: Hand desinfectie middelen (kant en klare spray) Papieren handdoeken Papieren zakdoeken Kantoor reinigingsmiddelen De medewerkers en gasten kunnen hiermee voorzien worden om zo een bijdrage te leveren aan het verminderen van de besmettingsrisico s. In tijden van een Pandemie zal de vraag naar bovenstaande producten hoog zijn, voorraadbeheer is hier wenselijk. Zorg voor een voorraad en maak afspraken met een leverancier of het schoonmaakbedrijf Instructie overzicht in Hoofdlijnen Gebouwtechnisch: Ventileer ruimten dagelijks voor minimaal een uur Zet luchtbehandelings /airconditioninginstallaties zowel overdag als 's nachts uit of stel ze bij) Laat deuren open staan gedurende kantooruren Laat kastdeuren die veel gebruikt worden open staan gedurende kantooruren Maak geen of beperk het gebruik van de kantine of pantry: Laat medewerkers zelf eten en drinken meenemen; Stel wegwerpbekers ter beschikking op de werkplek.. Organisatorische maatregelen Beperk contact tussen medewerkers: Scheid medewerkers van verschillende afdelingen; Zet medewerkers fysiek uit elkaar; Geef de mogelijkheid om thuis te werken; Beperk het aantal vergaderingen of gebruik conference calls Leg medewerkers uit wat ze zelf kunnen doen aan hygiëne Verhoog de schoonmaakfrequentie van contactvlakken Grieppandemie Protocol 7

Werknemers EW ARBO Maatregelen en Richtlijnen tijdens een Grieppandemie Er zijn verschillende maatregelen mogelijk om het risico op besmetting van mensen te verkleinen, denk hierbij aan: Voorlichting ter harte nemen. Hierbij is informatieoverdracht over de preventieve maatregelen en bekendheid geven aan de soort symptomen belangrijk. Hiermee kan bereikt worden dat er geen onrust ontstaat, maar dat men wel ALERT is op het eigen gedrag en dat van anderen en symptomen ook daadwerkelijk onderkent. Personeel en gasten zullen dit dan ook in hun thuissituatie doen en daarvan heeft iedereen profijt. Een goede persoonlijke hygiëne hanteren (zie voorgaande tekst) Thuisblijven bij een (eventuele) griepbesmetting en kom pas terug na volledig herstel. Beperk onderling contact zoveel als mogelijk. Volg de instructies op van je leidinggevende voor specifieke opdrachtgever maatregelen. Blijf thuis als je ziek bent en neem bij twijfel contact op met je huisarts of de GGD (telefonisch) Hand Hygiëne maatregelen zijn vooral het regelmatig wassen van je handen. Dit moet altijd in volgende situaties: Bij het arriveren en verlaten van de werkplek/opkomstruimte EW Bij het verlaten en terugkomen van huis Voor en na het uitdoen van handschoenen (PBM) tijdens uitvoering werkzaamheden Voor en na het eten Voor en na het roken Voor en na het aan en uitdoen van werkkleding (PBM) Voor en na toiletbezoek Handen wassen kan met water en zeep of door het gebruik van een kant en klare handgel (met alcohol). Na het wassen moeten de handen gedroogd worden (voorkeur voor papier). Uitrusting materialen en middelen Zorg ervoor dat alle materialen en middelen dagelijks schoon worden gemaakt en droog achtergelaten voor de volgende dag. Alle gebruikte doeken en moppen moeten op minimaal 60 graden Celsius gewassen worden. Draag (wegwerp) handschoenen (PBM) tijdens het uitvoeren van de werkzaamheden. Sluit vuilniszakken goed dicht af voordat ze naar container worden vervoerd. Wissel dagelijks de stofzuigzak. Draag altijd de werkkleding en was deze dagelijks na gebruik. Maak daar waar mogelijk en noodzakelijk gebruik van dubbele emmers (niet van toepassing bij inzet microvezelmethode). Maak gebruik van de veiligheidsbril als je werkzaamheden uitvoert waarbij kans op spatten is. Grieppandemie Protocol 8

Schoonmaakwerkzaamheden Virussen kunnen op harde oppervlakken twee uur of langer overleven. Oppervlakken als bureaus, deurklinken, liftknoppen, muis, telefoons moeten daarom dagelijks goed worden schoongemaakt. In overleg met opdrachtgever en leidinggevende kan besloten worden om deze oppervlakken meerdere malen per dag te reinigen. Tijdens het uitvoeren van schoonmaakwerkzaamheden, daar waar mogelijk, de ramen opzetten om de ruimte goed te ventileren. Overleg met leidinggevende en opdrachtgever of je kranten tijdschriften brochures (tijdelijk) mag verwijderen. Voer alle werkzaamheden in 1 ruimte uit en ga dan naar een volgende ruimte (niet heen en weer lopen). Vuil linnengoed en handdoeken direct in de linnentrolley doen en niet op de gang leggen. Leeg prullenbakken en afvalbakken dagelijks en wissel ook de plastic zak. Wanneer dit niet in het programma zit laat dan de leidinggevende hierover contact opnemen met de opdrachtgever en hierover afspraken maken. Overleg met opdrachtgever en leidinggevende of het dagelijkse verschonen van alle bedden wenselijk noodzakelijk is. Leidinggevende Communiceer naar de medewerkers over de huidige situatie van de Mexicaanse Griep. Zorg dat de medewerkers op de hoogte zijn van de juiste nies en hoest manieren. Bespreek met de medewerkers het beleid bij mogelijke griepverschijnselen bij deze medewerker. Geef de medewerkers de juiste handenwas instructie en spreek ze er op aan dat ze het ook uitvoeren. Zorg ervoor dat alle medewerkers signaleren of alle zeepdispensers werkzaam zijn. Hang in de opkomsten en kleedruimten de EW posters op met tekst en uitleg over handenwassen en hygiënemaatregelen. Zorg dat de medewerkers weten waar ze de meest recente informatie vinden over de Mexicaanse Griep. Ventileer (daar waar mogelijk) de opkomst kleedruimte kantoren van EW voldoende en regelmatig. Zorg voor voldoende papieren zakdoeken. Wat te doen bij griepverschijnselen? Griep is een bekend verschijnsel; ieder jaar krijgen heel veel mensen de griep. Als je griep hebt voel je je ziek. Vaak wordt verkouden zijn ook griep genoemd, maar is het dat niet. Ook de Mexicaanse griep is een griep, met dat verschil dat nog niemand hiertegen antistoffen heeft of gevaccineerd is. Daardoor is de kans op besmetting groter dan bij de gewone griep. Als ik me niet lekker voel? Als u zich niet lekker voelt neem telefonisch contact op met uw huisarts en Verzuimsupport van EW (tel. 026-7890303) Verzuimsupport kan aan de hand van een vragenlijst bepalen of u zich moet melden bij de huisarts De huisarts bepaalt of u zich moet laten testen en of u medicijnen krijgt voorgeschreven Als bevestigd wordt dat u de Mexicaanse griep heeft, dient u dit te melden bij Verzuimsupport, moet u de, eventueel, voorgeschreven medicijnen gebruiken en thuis blijven Uitzieken, na ca. 3 tot 6 dagen, kunt u zich beter melden bij Verzuimsupport en melden bij uw leidinggevende. U kunt weer aan het werk, zonder iemand te besmetten Grieppandemie Protocol 9

Als ik een zieke collega heb? Als één van uw collega s de Mexicaanse griep heeft, hoeft u niets te bijzonders te doen Blijf gezond eten en drinken, neem voldoende rust en volg de hygiënevoorschriften Voelt u zich ook ziek, volg dan de regels hierboven Grieppandemie Protocol 10

Schoonmaak instructie Mexicaanse Griep Deze instructie is bedoeld voor het schoonmaken van ruimten waar mensen zijn geweest die (mogelijk) besmet zijn met de Mexicaanse griep. Leidinggevenden Verstrek alle meewerkende schoonmakers deze instructie en zorg dat ze de inhoud begrijpen. Persoonlijke hygiëne Het virus kan op je handen komen als je een voorwerp aanraakt of iemand een hand geeft. Via je handen kan het virus in je ogen, neus of mond en vandaar in je luchtwegen komen. Let daarom op het volgende: Was regelmatig je handen met water en zeep. Droog je handen met een papieren doekje. Doe het papieren doekje daarna meteen in de vuilnisbak. Als je stoffen handdoeken gebruik, verschoon deze dan geregeld, minimaal 4 keer per dag. Raak zo min mogelijk je eigen ogen, neus en mond aan. Houd altijd ten minste één papieren zakdoekje bij de hand. Gebruik dit tijdens hoesten en niezen. Doe het gebruikte zakdoekje meteen in de vuilnisbak. Was je handen na het hoesten of niezen met water en zeep. Deel geen bekers, borden, lepels en dergelijke met anderen. Denk eraan dat alle gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen (handschoenen, kleding, bril) tijdens en na de werkzaamheden ook een bron van besmetting kunnen zijn en ga er dus zorgvuldig mee om. Voorbereiding Zorg dat er geen personen meer in de ruimte aanwezig zijn. Trek handschoenen aan en controleer of ze goed dicht zijn Ga je activiteiten uitvoeren waarbij spatten mogelijk is, draag dan een stofmasker. Dit geldt ook als op andere wijze het virus herverspreid zou kunnen worden in de lucht; denk aan vegen, te nat soppen enzovoorts. Schoonmaken van de ruimte Begin met de ruimte goed te ventileren. Zet ramen ver open of zet de mechanische ventilatie/luchtverversing op maximaal. Verwijder overbodige losse materialen zoals tijdschriften, kranten uit wachtkamers, lobby en andere ruimtes. Deze kunnen namelijk ook besmet zijn. Niet stofzuigen. Losse virusdeeltjes zijn zo klein dat ze door het filter heen gaan en zo juist weer in lucht worden verspreid. Reinig met de normale reinigingsmiddelen de ruimte. Maak vooral oppervlakken die vaak met de handen worden aangeraakt goed schoon, zoals: Wastafels en gootstenen kranen knoppen, klinken en duwplaten van deuren andere handgrepen zoals raamklinken, kastklinken leuningen van onder andere stoelen en trappen telefoons licht- en liftknoppen toiletzittingen handdoekautomaten zeephouders tafels en werkplekken in kantines balies Grieppandemie Protocol 11

Desinfecteren van de ruimte Gebruik voor grotere oppervlakken zoals harde vloeren een chlooroplossing van Suma Tab D4 van JohnsonDiversey met een aangepaste dosering. Doseer 1 tablet op 1 liter water (1500 ppm). Volg verder de gebruiksvoorschriften op de verpakking. Behandel de schoongemaakte oppervlakken en voorwerpen zodanig dat ze ten minste 5 minuten vochtig blijven. Laat het gedesinfecteerde oppervlak aan de lucht drogen. Spoel specifieke contactplaatsen na met voldoende water. Gebruik voor kleinere oppervlakken eventueel een alcoholoplossing van minimaal 70% (Suma Alcoholdoekjes van JohnsonDiversey bijvoorbeeld). Kleinere oppervlakken zijn oppervlakken van minder dan 1 vierkante meter. Volg de gebruiksvoorschriften op de verpakking. Bevochtig de schoongemaakte oppervlakken en voorwerpen. Laat het gedesinfecteerde oppervlak aan de lucht drogen. Na het schoonmaken/desinfecteren Was je handschoenen met water en zeep, trek je handschoenen dan binnenstebuiten uit en was je handen goed met water en zeep. Gebruik indien mogelijk handalcohol. Houd de gebruikte schoonmaakmaterialen (doeken, moppen, ook eigen handdoeken) apart en was deze in de wasmachine. Reinig en droog schoonmaakmateriaal elke dag grondig. Beschermingsmiddelen, die vaker gebruikt moeten worden, ook in de wasmachine doen. Wegwerpmiddelen direct verwijderen. Sluit vuilniszakken goed af. Urine, ontlasting of braaksel van een besmette persoon Menselijke uitscheidingen (urine, speeksel, braaksel etc.) leveren een verhoogd besmettingsgevaar. Ruim daarom urine, ontlasting of braaksel van een besmette persoon als volgt op: 1. Doe een plastic voorschoot of een wegwerpoveral aan. 2. Trek handschoenen aan en controleer of ze goed dicht zijn (geen gaatjes). 3. Bestaat er een kans op spetteren, gebruik dan een stofmasker. 4. Zet een emmer met chlooroplossing klaar van chloortabletten Suma tab 04 (1 tablet per 1 liter). 5. Maak de plaats zo veel mogelijk vrij van obstakels. 6. Verwijder de urine, ontlasting of het braaksel met absorberend papier of doeken en doe dit direct in een afvalcontainer. Doe dit voorzichtig, probeer niet te spetteren. 7. Desinfecteer de plaats vervolgens met de chlooroplossing (5 minuten in laten werken). 8. Doe het schort af en in de wasmachine, als het geen wegwerpmateriaal is. 9. Was je handschoenen af met water en zeep, trek je handschoenen dan binnenstebuiten uit en was je handen goed met water en zeep. Grieppandemie Protocol 12

Grieppandemie Protocol 13