UITLEEN MATERIAAL ERFGOEDZORG
Als erfgoedzorger wil je je collectie in de beste omstandigheden behouden en beheren. Om je te ondersteunen bij deze taak, stelt de provincie gespecialiseerd materiaal ter beschikking. De medewerkers van de dienst erfgoed geven je graag raad over het correcte gebruik van deze toestellen en bij de eventuele aanschaf van dit materiaal. Omdat de uitleentermijn beperkt is, biedt dit materiaal vaak een tijdelijke oplossing. Vraag gerust vrijblijvend advies om jouw erfgoed op lange termijn veilig te stellen. MATERIAAL VOOR REGISTRATIE EN INVENTARISATIE Doordachte registratie en inventarisatie zijn cruciale voorwaarden voor het behoud en beheer van je erfgoedcollectie. Zo krijg je een duidelijk beeld van de objecten in je verzameling en de zorg die deze nodig hebben. Dankzij de professionele toestellen in het uitleenaanbod kan je zelf snel aan de slag. 1 2 SCANNEN Met een A3 scanner (1) scan je afbeeldingen (foto s, prenten, affiches, dia s, negatieven, etc.) op hoge resolutie en beeldkwaliteit. Een laptop (2) met de nodige software staat je toe om deze scanners te bedienen, de beelden op te slaan, te bewerken en in een digitale databank zoals erfgoedplus.be te ontsluiten. FOTOGRAFEREN 4 3 5 Voor het fotograferen van erfgoedobjecten kan je gebruik maken van de digitale fototoestellen (3). Dankzij de flits- (4) en achtergrondinstallatie (5) creëer je zelf een professionele omgeving voor de helderste foto s. Die kunnen ook dienen voor publicaties en digitale ontsluiting. Zo komt je collectie volledig tot haar recht. 6 GEÏLLUSTREERD LEXICON Het lexicon religieus erfgoed (6) is een onmisbaar hulpmiddel voor de inventarisatie van religieuze voorwerpen en interieurelementen. Je vindt er niet enkel hun correcte benaming maar ook heldere omschrijvingen, verduidelijkt met honderden illustraties.
MATERIAAL VOOR BEHOUD EN BEHEER 8 7 10 9 KLIMAAT METEN Aangepaste klimaatcondities zijn essentieel voor het lang leven van erfgoed. Een verkeerde temperatuur of relatieve vochtigheidsgraad kan rampzalige gevolgen hebben voor je collectie. Ze leiden tot onomkeerbare schade aan materialen als hout, papier, textiel, metalen en zelfs kunststoffen. Een warm en vochtig binnenklimaat schept ook een ideale omgeving voor schimmels. De schade veroorzaakt door een ongunstig klimaat treedt vaak erg traag op. Als het opgemerkt wordt, is het dikwijls al te laat. Gebruik deze toestellen om de klimaatomstandigheden rond je erfgoed zorgvuldig te meten en tijdig en efficiënt in te grijpen. Met de digitale datalogger (7) meet je de temperatuur en relatieve vochtigheid in een bewaarruimte voor erfgoed. Aan de hand van specifieke software analyseer je de gegevens in alle details. Zonder computer biedt de analoge thermohygrograaf (8) een oplossing. De klimaatgegevens worden meteen op papier neergepend zodat je ze onmiddellijk kan aflezen en interpreteren. De materiaalvochtigheidsmeter (9) peilt naar het vochtgehalte in voorwerpen en bouwmaterialen. Het is dan ook een handig instrument in het opsporen van vochtproblemen en het risico op schimmelgroei. Met de thermografische camera (10) kan je gedetailleerde infrarood opnames maken om problematische temperatuurverschillen in een bouwconstructie op te sporen. 11 13 12 KLIMAAT BEHEERSEN Heb je een problematische vochtigheidsgraad vastgesteld in een ruimte met een erfgoedcollectie, grijp dan snel in door de compacte en mobiele luchtontvochtigings- en luchtbevochtigingstoestellen (11) (12) te ontlenen. ONGEDIERTE EN SCHIMMELS BESTRIJDEN Ongedierte (insecten, knaagdieren, etc.) en schimmels kunnen veel schade aanrichten in erfgoedcollecties. Erfgoedobjecten gemaakt uit hout en textiel trekken insecten aan. Met de anoxiekit (13) worden kleine en grote objecten luchtdicht verpakt. Vervolgens wordt de zuurstof uit deze verpakking onttrokken zodat de insecten worden gedood. Een anoxiebehandeling is geen preventieve ingreep. Het verhindert niet dat insecten zich opnieuw in het materiaal nestelen.
14 De museumstofzuiger (14) verwijdert vuil en schimmels van een erfgoedobject. Het toestel is klein, licht en makkelijk draagbaar. Het heeft een regelbare zuigkracht en een HEPA-filter zorgt ervoor dat zelfs de kleinste stofdeeltjes en schimmelsporen veilig verwijderd worden. Schimmels zijn ook ongezond voor de mens. Draag daarom altijd beschermende kledij, handschoenen en een mondmasker. KWETSBARE OBJECTEN TRANSPORTEREN 16 Erfgoedcollecties met kwetsbare en breekbare objecten hebben een extra voorzichtige aanpak nodig bij transport. 15 Een kunststof krat met deksel (15) biedt een stevig omhulsel om een collectie tijdens het transport in op te bergen. Deze kratten zijn licht en makkelijk stapelbaar. Je kan de kratten vullen met zachte opvulkussens (16) die schokken en stoten tijdens het vervoer opvangen. VOORWAARDEN Je vindt het uitleenreglement uitleendienst en het reglement betreffende het uitlenen van presentatie- en klimaatregistratiemateriaal voor de museumsector, terug op: www.vlaamsbrabant.be/uitleendienst VOOR WIE? Lokale besturen en diensten, verenigingen en organisaties die een erfgoedcollectie beheren (musea, documentatiecentra, bibliotheken, kerkraden, ). De aanvrager moet gevestigd zijn in de provincie Vlaams-Brabant. Aanvragen voor commercieel of louter particulier gebruik worden afgewezen. HOEVEEL KOST HET MATERIAAL? Het ontlenen van het materiaal en toebehoren is gratis. Afhalen en terugbrengen van het materiaal gebeurt op kosten van de aanvrager. Je kan een verzekeringspremie betalen. VOOR HOELANG? Je kan het materiaal in principe voor twee maanden ontlenen. In overleg met de dienst erfgoed kan deze periode verlengd worden. Nieuwe aanvragen krijgen voorrang op verlengingen van bestaande ontleningen. IS BEGELEIDING DOOR DE DIENST ERFGOED VERPLICHT? Fototoestellen, scanners, computers, materiaalvochtigheidsmeters en thermografische camera s kunnen enkel gebruikt worden onder begeleiding van de medewerkers van de dienst erfgoed. Voor andere toestellen is dit niet noodzakelijk.
HOE ONTLENEN 1. AANVRAGEN Het uitleenmateriaal voor erfgoedzorg vind je terug in de algemene catalogus van het uitleenmateriaal op www.vlaamsbrabant.be/ uitleendienst Je kan het materiaal niet aanvragen bij de provinciale uitleendienst. Indien je dit materiaal wilt ontlenen, neem dan contact op met de dienst erfgoed van de provincie Vlaams- Brabant. 016-26 74 79 erfgoed@vlaamsbrabant.be De online databank www.erfgoedplus.be biedt een handig en toegankelijk instrument om je collectie te beheren. Tegelijk is het een uniek platform waarmee je erfgoed virtueel ter beschikking kan stellen van het brede publiek, toeristische initiatieven, educatieve projecten of onderzoek. Dit geeft je collectie de aandacht die het verdient. 2. AFHALEN De dienst erfgoed informeert je over de precieze plaats en het tijdstip voor het afhalen van het materiaal. Voor het meeste materiaal zal dit gebeuren in het provinciehuis, Provincieplein 1 in Leuven. 3. TERUGBRENGEN Je brengt het materiaal terug op het tijdstip en de plaats die de dienst erfgoed meedeelt. www.depotwijzer.be is een laagdrempelige maar actuele informatiebron voor behoud en beheer van erfgoedcollecties. Hier vind je uitgebreide gegevens over het gebruik van de uitleenmaterialen in deze folder. Deze website is een gezamenlijk initiatief van de depotconsulenten van de Vlaamse provincies en de Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel.
MEER INFO Dienst erfgoed Provincieplein 1-3010 Leuven 016-26 74 79 erfgoed@vlaamsbrabant.be Beleidsverantwoordelijke gedeputeerde Tom Dehaene 016-26 70 22 - kabinet.dehaene@vlaamsbrabant.be