ZIEN: Het verwelkomen van verlorenen en eenzamen in deze drukke cultuur "Zien jullie geen parels?" vroeg de bramenplukker verbaasd. "Wij zien niets," riepen de mensen, "wij zien helemaal niets." Godfried Bomans 1 Het oog ziet niet wat op het netvlies valt, het ziet wat in het hart ligt Herman Finkers EEN BEGIN Meer dan ooit leven we in een beeldcultuur. Er wordt wel beweerd dat de hoeveelheid informatie die wij per dag binnenkrijgen ongeveer gelijk is aan de hoeveelheid informatie die een boer in de Middeleeuwen in z n hele leven binnen krijgt. We zien enorm veel van de wereld vanuit onze comfortabele woonkamer. Onze manier van kijken wordt vrolijk gemanipuleerd, we slurpen wereldbeelden op door onze irissen en wat we kopen in de supermarkt wordt grotendeels bepaald door een subtiele storm van beelden. We consumeren er lekker op los en geven onze ogen de kost. De afstand tussen Boer Zoekt Vrouw en een bloedige aanslag in Parijs is een soepele swipe. We worden 1 De rijke bramenplukker Godfried Bomans "Sprookjes van Godfried Bomans" Elsevier Uitgeverijen, 1956 (https://ditismijnhoofdnietmeer.files.wordpress.com/2013/02/de-rijke-bramenplukker.doc)
geëntertaind, kijken naar bandjes, kijken naar kunst, kijken naar elkaar, kijken naar anderen. Maar hoe kijken we eigenlijk? En wat zien we? En heeft dat iets te maken met de mensen om ons heen? Die buiten ons blikveld vallen? Bestaat er iets als de kunst van het kijken? DIEPER GRAVEN Het verhaal over Bartimeüs is een groot woordspel rond het thema kijken, zien en gezien worden. Een simpel verhaal over een blinde man, een menigte en Jezus. In het verhaal buitelen de verschillende rollen en karakters door elkaar heen en zijn de zienden blind, en blijkt de blinde een visueel grootmeester.2 Je vindt het verhaal in Marcus 10, 46-52. (Tip: je kunt een contemplatieve lezing vinden van het verhaal van Bartimeüs op http://pray-as-yougo.org/index.php?id=133. Het duurt een kwartier en helpt je om lekker in het verhaal te komen. Je kunt dit als groep doen bijvoorbeeld.) Wat zijn de verschillen tussen Bartimeus en de andere personages in dit verhaal? Wat valt je op in de actie en woorden van Bartimeüs? Wat is Bartimeüs verlangen? Waarom? Wat valt je op in de reactie van de omstanders? Verplaats je in de omstanders. Het is warm, je hebt lol, er zit vrolijke spanning in de lucht. Een stoffige ruikende kerel begint tegen je groep te roepen. Hoe reageer je? Wil je die man in je groepje? Wat vind je van Jezus verwelkomende woorden? Inspirerend, irriterend? Verplaats je in de rol van Bartimeus. Bartimeüs (en andere blinde bedelaars) waren buitenkantje samenleving, van een lage sociale klasse en niet gerespecteerd. Wat is jouw (niet-fysieke) handicap waardoor jij belemmerd wordt om het leven vol te leven? Wat doet de reactie van de mensen je? Wat doet Jezus vraag je? Ben je bereid je slachtofferrol op te geven? Verplaats je in de rol van Jezus. Door wat laat hij zich leiden? Wat is zijn aanbod? 2 Er is een organisatie die Bartimeüs heet en die zich profileert als specialist in visuele beperkingen. www.bartimeus.nl
Hoe slaat Bartimeüs verlangen op jou? Op wat voor manier zou jij graag zien? Op wat voor manier zou jij graag gezien worden? Welke groepen of welke mensen zijn voor jou (en onze samenleving) Bartimeüs? Met welke ogen kijk je naar hen? Wat hebben ze te bieden? Waartoe nodigt Jezus ons uit in dit verhaal? Wat zegt zijn reactie over het verschil tussen tolereren en liefdevol kijken? Hoe zou jij dat verschil omschrijven? Dor wie in je omgeving voel jij je gezien? Wie krijgt jouw volle waarderende aandacht? Wie niet? LUISTEREND BIDDEN Wees stil als groep en laat de vraag die Jezus aan je stelt op je inwerken: wat kan ik voor je doen? Probeer je voor te stellen dat Jezus naar je toe komt en je die vraag stelt. Wat zou je antwoorden? Wat zijn je behoeftes, waar zit je in vast, waar verlang je naar? Denk met elkaar na over hoe je zelf die vraag aan anderen kunt stellen. Wat kan ik voor je doen? Bedenk manieren om dit in praktijk te brengen. SAMEN INVESTEREN Denk met elkaar eens na over vraag hoe we als Vineyard de vraag kunnen stellen: wat kan ik voor je doen? Hoe kunnen we als Vineyard een welkomende gemeenschap zijn. Binnen Vineyard Amsterdam staan er een hoop veranderingen op stapel. Die veranderingen roepen verschillende emoties en houdingen op. Misschien zie je de veranderingen als de omstanders Bartimeüs zien: een vervelend obstakel in je vrolijke reis met Jezus. Misschien sta je als toeschouwer te kijken naar het hele tafereel met je armen over elkaar en denk je: eerst zien en dan geloven. Misschien is Jezus uitnodiging om aandacht te geven aan iemand in Vineyard die extra aandacht kan gebruiken. Wie of wat in de Vineayard kan jouw liefdevolle aandacht gebruiken?
BROOD VOOR ONDERWEG Dag 1: Genesis 1-4,12,18,21,25,31 En God zag hoe mooi het was Gods reflex is te zien hoe mooi het is. Mooi! Gek woord eigenlijk. Zie jij hoe mooi het is? Trakteer jezelf vandaag of deze week op iets wat jij echt mooi vind. Museumbezoekje, een hele mooie CD luisteren, een hele mooie maaltijd kijken, je mooiste kleren dragen, aan je favoriete grasveld ruiken. Wat doet het je? Wat voor verlangens komen naar boven? Hoe zou je fysiek willen reageren? Misschien vind je het moeilijk om echt stil te staan bij iets moois of weet je het gewoon ff niet. Wat doet dat met je? Wat voor verlangens komen naar boven? Dag 2: Romeinen 5,8 - Toen wij nog zondaars waren Sta vandaag eens stil bij echt iets of iemand lelijks. Een lelijk en inspiratieloos gebouw, lelijk gedrag, lelijke kleren, lelijke muziek. Waarom vind je het eigenlijk lelijk? Wat zegt dat over datgene wat je ziet? Wat zegt het over jezelf? Wat is er nodig voordat je kunt zeggen: mooi zeg! Terwijl je staat te kijken of terwijl je aan het nadenken bent kan je het liedje Grace van U2 luisteren. Bono zingt: Grace finds beauty in everything. Kijk net zo lang totdat je iets moois ziet/hoort/proeft. Wat is daar voor nodig? Lukt het je je blik te veranderen? Wat is het dat je ziet? Hoe verandert het datgene waar je naar kijkt? Hoe verandert het jou? Wat doet het je dat Jezus je ultiem liefheeft, alles voor je gaf, terwijl je op je superlelijkst (zondaar) was? Dag 3: Mattheus 6 Ze zaaien niet Terwijl je onderweg bent op de fiets, metro, auto of trein kom je een hoop planten en gras tegen. Een plantje tussen het spoor, een veldje in de berm, een boomwortel die duwt tegen het asfalt. Kijk eens goed naar die plantjes. Ze wapperen en groeien stil in de rand van onze stad. Wat zijn voor jou stille herinneringen van God in je leven? Wie wappert er aan de rand van jouw leven om je te herinneren aan Gods goedheid? Voor wie wapper jij? Zou je kunnen wapperen voor iemand die niet in je geïnteresseerd is? Hoe? Dag 4: Psalm 8 God kijkt naar ons met volle waarderende aandacht Neem vandaag eens een kwartiertje de tijd om eens aandachtig op de hoek van de straat te staan, liefst een lekker druk plein of straat vol met mensen. Zet je telefoon uit en beweeg niet. Sta stil en probeer zonder oordeel naar wie
en wat je voorbij ziet komen. Wat valt je op? Wat doet het met je dat Psalm 8 zegt dat de mens klein is maar dat God aan hem denkt, dat God naar ons kijkt met volle waarderende aandacht. Wat betekent dat voor jou? Wat betekent het voor de mensen die je net zag? En voor hoe jij naar hen kijkt? Dag 5: Mattheus 6 - Je oog is de lamp van de ziel Hoe je kijkt heeft van alles te maken met waar je verlangens liggen volgens Jezus (en Herman Finkers). Je oog en je hart liggen dicht bij elkaar. Ben jij bewust van wat je ziet effect heeft op je ziel? LEES & LUISTER TIPS De rijke bramenplukker Godfried Bomans "Sprookjes van Godfried Bomans" Elsevier Uitgeverijen, 1956 Grace U2 (audio) MUZIEK TIPS Vineyard Benelux Fruitful Zangbundel 5 Mighty to save Reuben Morgan 13 Better is one day Matt Redman 15A/B Light of the world / Licht van de wereld Tim Hughes 49A/B Oh Lord You re beautiful / U Heer bent wonderschoon Keith Green 83A Humble King Brenton Brown