Nieuws Netwerk IZB Infectieziektebestrijding maart 2008

of 8 Beste Lezer, In de vorige nieuwsbrief is de poll door meer dan de helft van de lezers ingevuld. Daaruit blijkt dat de poll een goed instrument is om abonnees vragen te stellen over de nieuwsbrief. We gaan de poll in de toekomst zeker gebruiken om de nieuwsbrief aantrekkelijk te maken voor het veld en het netwerk IZB. In deze nieuwsbrief wederom veel aandacht voor de rol en opleiding van verpleegkundigen in de openbare gezondheidszorg. Het boek verpleegkundige in de OGZ wordt besproken en er is een interview met een van de auteurs over de beroepsontwikkeling van verpleegkundigen. Vanuit het RIVM is er nieuws over de toolkits voor 2008, het onderbrengen van het Infectieziekten Bulletin op de website van het CIb/RIVM, de integratie van de entadministraties in het RIVM, de LCI-Richtlijnen Infectieziektebestrijding en uitkomsten uit het onderzoek naar de bron van de Q-koorts uitbraak in 2007. Daarnaast een aantal aankondigingen: ZonMw, vooraanmelding programma IZB, aandacht voor tuberculose door HVD Kennermerland, de start van de nieuwe opleiding sociaal verpleegkundige soa-bestrijding en de vooraankondiging van de expertmeeting soa & hiv surveillance 2008. In een interview is Jeannette de Boer, Opleider bij het NSPOH en arts Maatschappij en Gezondheid Infectieziektebestrijding, aan het woord over de ontwikkeling van het nieuwe curriculum voor verpleegkundigen en artsen infectieziektebestrijding. Met tips of input voor de nieuwsbrief kunt u terecht bij de redactie van Nieuws Netwerk IZB. De redactie BOEKBESPREKING VERPLEEGKUNDE IN DE OGZ INTERVIEW JUDITH OOSTENDORP TOOLKIT 2008 INFECTIEZIEKTEN BULLETIN-WEBSITE ONDERGEBRACHT BIJ DE WEBSITE VAN CIB ENTADMINISTRATIE INTEGREREN IN RIVM INTERESSANT OM TE WETEN INTERVIEW JEANETTE DE BOER

of 8 VERPLEEGKUNDE IN DE OPENBARE GEZONDHEIDSZORG Karlijn Hoondert (sociaal verpleegkundige GGD Regio Nijmegen) en Judith Oostendorp (coördinator opleiding voor sociaal verpleegkundigen Hogeschool Leiden) hebben een boek geschreven over en voor het werk van de verpleegkundigen in de openbare gezondheidszorg. Er bestond tot nu nog geen boek dat bij de begeleiding van stagiaires, tijdens het inwerken van nieuwe collega s of binnen de opleiding gebruikt kon worden, dat specifiek over het vak van de sociaal verpleegkundige ging. Sinds de jaren tachtig zijn bij alle GGD en in Nederland sociaal verpleegkundigen werkzaam. Het vak heeft in de bijna 30 jaar een grote ontwikkeling doorgemaakt en een eigen status gekregen. Dit boek beschrijft wat binnen dit vakgebied hoort en hoe de sociaal verpleegkundigen daar in de praktijk uitvoer aan geven. Om het boek de gewenste inhoud te geven is een aantal sociaal verpleegkundigen gevraagd als co-auteur mee te werken en vanuit hun specifieke deelgebied het werk te beschrijven. Doordat er een flink aantal opdrachten zijn opgenomen in het boek, zet het de lezer aan tot verder denken en kan het gebruikt worden tijdens de opleiding. Het boek is bedoeld voor studenten en stagiaires van de HBO-Verpleegkunde en sociaal verpleegkundigen bij de GGD. Door de steeds groter wordende GGD en wordt het beroep van sociaal verpleegkundigen steeds gespecialiseerder. Zij zijn werkzaam in de infectieziektebestrijding of in de JGZ, maar weten minder van de OGGZ of de technische hygiënezorg, terwijl dat voor hen zinvol kan zijn. Dit boek biedt de aanvulling daarvoor, zodat samenwerking verbeterd kan worden. Daarnaast biedt dit boek essentiële informatie voor samenwerkingspartners van de sociaal verpleegkundigen zowel binnen als buiten de GGD. Het boek wordt uitgegeven bij HB uitgevers en is vanaf begin april te koop. ISBN: 978 90 5574 5685 BEROEPSONTWIKKELING VERPLEEGKUNDIGEN OPENBARE GEZONDHEIDSZORG JUDITH OOSTENDORP, OPLEIDINGSCOÖRDINATOR OPLEIDING SOCIAAL VERPLEEGKUNDIGEN HOGESCHOOL LEIDEN. Als opleidingscoördinator, maar ook als extern adviseur van de beroepsvereniging V&VN en lid van de adviesraad van het Clb ben ik dicht betrokken bij de beroepsontwikkeling van de verpleegkundigen. Het symposium Competentie, registratie en nu?! vond ik een heel goede aanzet om de beroepsgroep met de ontwikkelingen te confronteren. Men is tot nu toe nog te afwachtend, laat het allemaal maar gebeuren. Het symposium maakte duidelijk dat het tijd wordt zelf aan de slag te gaan. Dat kwartje is wel gevallen. Zelf heb ik op het symposium een presentatie en een workshop mogen geven. Een deel van de presentatie ging over de ontwikkelingen van de laatste zeven jaar en waar wij nu als beroepsgroep staan, gekoppeld aan het onderwerp competentiemanagement. In het tweede deel werd de digitale versie van het register getoond. De opleiding voor Sociaal Verpleegkundigen is competentie gericht en de deelnemers hebben na afronding hun portfolio klaar. Dat was voor de deelnemers aan de workshop een eye opener, evenals de digitale presentatie van het register. In de workshop kregen zij uitleg over hoe een portfolio kan worden samengesteld. De boodschap was dat het tijd werd om de schroom af te werpen en jezelf af te vragen wat je kunt, wilt en wat bij je past. Met die uitkomsten kun je je professionalisering en je kwaliteit inzichtelijk maken en samen met de werkgever een route uitstippelen voor bijvoorbeeld de komende vijf jaar.

of 8 De beroepsontwikkeling stopt niet. Zaken als taakschikking en evidence en/of practice based onderzoek gaan straks een belangrijke rol spelen. Daarom is het zo belangrijk dat de beroepsgroep zich bewust wordt dat men zelf aan de slag moet. De professionele houding van de sociaal verpleegkundigen moet absoluut beter worden. Zij hebben hun loopbaanontwikkeling in eigen hand. Zij kunnen zelf richting geven aan hun functioneren, aan hun eigen professionaliteit. Het Kwaliteitsregister is daarbij een grote stimulans. Een andere belangrijke ontwikkeling die ik nog wil noemen is de toekomstige verandering van de beroeps- en opleidingsstructuur. Er komt straks een vierdeling, waarbij één van de peilers preventie zal zijn. Daar ben ik heel blij mee. Want er is nog veel onbekendheid als het gaat over openbare gezondheidszorg. Wij hebben de afgelopen tijd veel energie gestoken de taakgebieden van dit werkveld binnen de gezondheidszorg meer en uitgebreid onder de aandacht te brengen. Dat gaat nu zijn vruchten afwerpen. TWEE NIEUWE TOOLKITS IN 2008 Dit jaar komen twee nieuwe toolkits in het Downloadcenter voor publiekscommunicatie beschikbaar. Een toolkit over voedselinfecties komt in juni beschikbaar. In november volgt een toolkit over antibioticaresistentie. Bovenstaande keuze is gebaseerd op een behoefteinventarisatie onder diverse partijen, zoals het Landelijk Overleg Infectieziekten (LOI), de regio arts-consulenten (RAC), het Landelijk overleg Verpleegkundigen Infectieziekten (LOVI), het CIb, en de Vakgroep voor Publiekscommunicatie. Dat leverde zestien reacties op met gemiddeld twee onderwerpen. Het onderwerp voedselinfecties werd met zes keer het meest genoemd. Gerelateerde onderwerpen als buikgriep en diarree werden drie keer genoemd. De onderwerpen MRSA en Infecties en zwangerschap werden beide vijf keer genoemd. Aangezien in november een internationale Antibiotica Awarenessday wordt georganiseerd is besloten de toolkit over MRSA voorrang te geven. En omdat in december 2008 het LOI-jaarthema over zwangerschap wordt afgesloten, zal de eerstvolgende nieuwe toolkit in 2009 gaan over dat onderwerp. In 2008 worden de bestaande toolkits opnieuw onder de aandacht gebracht. Voor tekenbeten en de ziekte en Lyme gebeurt dat in maart, Voor Hoofdluis speelt dat in augustus. Verder wordt Griep en verkoudheid of in oktober of in december opnieuw belicht. Het Downloadcenter is te bereiken via: http://downloadcenter.infectieziekten.eu/ INFECTIEZIEKTEN BULLETIN-WEBSITE ONDERGEBRACHT BIJ DE WEBSITE VAN HET CIB Edities van het Infectieziekten Bulletin (IB) worden sinds kort integraal geplaatst op de nieuwe site van het IB dat onderdeel is van de website van het CIb. Deze zijn als pdf downloadbaar. Aanleiding voor de vernieuwde website vormde een lezersonderzoek eind 2006. De lezers waren tevreden over de overzichtelijkheid en volledigheid van de oude site, maar gaven aan behoefte te hebben aan een verbeterde zoekfunctionaliteit en het kunnen downloaden van artikelen. Deze elementen zijn gerealiseerd met de nieuwe site.

of 8 ENTADMINISTRATIES INTEGREREN IN HET RIVM De entadministraties en hun koepelorganisatie de Landelijke Vereniging van Entadministraties (LVE) zijn per 1 januari jl. onderdeel geworden van het RIVM. De entadministraties zijn bij het CIb ondergebracht. Fysiek is alleen de LVE naar Bilthoven verhuisd; de voormalige entadministraties blijven regionaal actief. Met de integratie van de entadministraties is binnen het CIb een nieuwe afdeling gerealiseerd. De voorlopige naam van deze afdeling is Bureau Uitvoering Programma s (BUP). Het BUP heeft de taken van de Landelijke Vereniging van Entadministraties overgenomen en is verantwoordelijk voor de aansturing van landelijke programma s, waaronder het RVP en de screening via de hielprik. Voor meer informatie zie het artikel in de bijlage. INTERESSANT OM TE WETEN Richtlijnenboek te bestellen via website Bron van Q-koorts uitbraak niet aan te tonen ZonMw Subsidieronde Infectieziektebestrijding Wereld Stop Tuberculose Dag 2008: Stop tbc, een ziekte van nu Opleiding tot sociaal verpleegkundige soabestrijding in april van start Vooraankondiging Expertmeeting soa & hiv surveillance 2008 Richtlijnenboek te bestellen via website Besloten is in plaats van protocollen voortaan te spreken over richtlijnen infectieziektebestrijding. Daarmee wordt benadrukt dat richtlijnen richting geven aan het handelen in de dagelijkse praktijk van de infectieziektebestrijding. Alle richtlijnen zijn gebundeld in het richtlijnenboek dat via de website besteld kan worden. Zie voor meer informatie de website van het CIb/RIVM. Bron van Q-koorts uitbraak niet aan te tonen Uit onderzoek naar de Q-koorts uitbraak in Herpen in voorjaar 2007 blijkt dat de bron van deze epidemie zich bevond in een gebied aan de oostelijke kant van Herpen. De verspreiding vond plaats via de lucht. Het was niet mogelijk één specifiek bedrijf of perceel als bron aan te wijzen. Zie voor meer informatie de website van het CIb/RIVM en het persbericht. ZonMw Subsidieronde Infectieziektebestrijding Idee ën voor onderzoek waarmee de praktijk van de infectieziektebestrijding versterkt kan worden, kunnen via een vooraanmelding ingediend worden bij het programma IZB van ZonMw. Binnen het programma Infectieziektebestrijding 2007-2011 van ZonMw is de tweede en laatste ronde voor het indienen van projecten gestart. Als deadline geldt de datum van 15 april 2008.

of 8 Het Programma Infectieziektebestrijding financiert onderzoek dat een bijdrage levert aan de wetenschappelijke onderbouwing van de bestrijding van infectieziekten in de openbare gezondheidszorg en het versterken van de kennisinfrastructuur voor de infectieziektebestrijding. In deze tweede ronde is het mogelijk onderzoeksvoorstellen in te dienen op de volgende deelgebieden: 1. Algemene infectieziektebestrijding 2. Reizigersadvisering 3. Technische hygiënezorg Omdat ZonMw de nadrukkelijke opdracht van de minister van VWS heeft om de resultaten uit onderzoek en projecten op grote schaal te verspreiden en te bevorderen dat deze in de praktijk worden gebruikt, dient in de projectvoorstellen expliciet aandacht te worden besteed aan mogelijkheden en voorwaarden voor implementatie van de resultaten. Meer informatie over de vooraanmelding en het programma kunt u vinden via subsidieronde infectieziektebestrijding op de website van ZonMw. Wereld Stop Tuberculose Dag 2008: Stop tbc, een ziekte van nu In de week voor de Wereld Stop Tuberculose Dag op 24 maart vraagt KNCV extra aandacht voor het probleem van tuberculose. Tuberculose is een ziekte van nu en vaak dichterbij dan wordt gedacht. Tuberculose in Nederland is anno 2008 nog niet weg. Open tuberculose komt in ons land nog regelmatig voor. Toch is het aantal tbc-patiënten in Nederland nog nooit zo laag geweest. Tuberculose mag dan in ons land onder controle zijn, actieve dijkbewaking blijft bij deze besmettelijke ziekte van levensbelang. Belangrijk probleem is de resistentie van medicijnen tegen tbc. De directeur van het WHO Stop TB Department geeft daarom aan dat naast een specifieke aanpak van medicijnresistente tuberculose en het redden van levens, programma s wereldwijd onmiddellijk verbetering moeten realiseren in de snelle diagnose en behandeling van alle gevallen van tuberculose tot zij genezen zijn. Dit is de beste manier om de verdere groei van medicijnresistentie te voorkomen, aldus de WHO. Bron: persbericht GGD Kennemerland Opleiding tot sociaal verpleegkundige soa-bestrijding in april van start Op 2 april a.s.start de nieuwe Verdiepende Opleiding tot sociaal verpleegkundige soabestrijding bij de NSPOH. Daarmee kunnen sociaal verpleegkundigen en andere medewerkers van soa-centra zich terdege voorbereiden op verandering van kwaliteitseisen en de vernieuwing of uitbreiding van hun taken. Het onderwijs richt zich op de kennis en vaardigheden die van de professional worden vereist om de (curatieve) soa-bestrijding uit te voeren. De NSPOH organiseert deze opleiding in samenwerking met Soa Aids Nederland en GGD Amsterdam. Het onderwijsaanbod bestaat uit vijf modulen. Het opleidingsplan is opgesteld door Soa Aids Nederland in samenwerking met de NSPOH en de GGD Amsterdam en in overleg met de beroepsgroepen. De opleiding is het vervolg op de basisopleiding tot sociaal verpleegkundige van de Hogeschool Leiden. Geïnteresseerden vinden meer informatie op www.nspoh.nl/soa. Meer informatie kan ook verkregen worden via het opleidingssecretariaat, tel. 020-5664949.

of 8 Vooraankondiging Expertmeeting soa & hiv surveillance 2008 Op vrijdag 13 juni 2008 organiseert het RIVM de expertmeeting soa & hiv surveillance 2008. Doel van deze expertmeeting is om de stand van zaken rond de soa en hiv surveillance in Nederland in breed verband te bespreken. Dit betekent dat resultaten uit diverse surveillance bronnen samengevat en geduid worden, op basis waarvan aanbevelingen voor bijstelling van surveillance en andere gerelateerde activiteiten geformuleerd kunnen worden. Binnenkort volgen de aankondiging en het programma op de site van het RIVM. Ook kan via de site aangemeld worden. Meer informatie: Marianne van der Sande, afdelingshoofd Epidemiologie en Surveillance, CIb/RIVM, 030-274 3770, marianne.van.der.sande@rivm.nl. JEANNETTE DE BOER, OPLEIDER OPENBARE GEZONDHEIDSZORG BIJ HET NSPOH EN ARTS MAATSCHAPPIJ EN GEZONDHEID INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING. HOE STAAT HET MET DE ONTWIKKELING VAN HET NIEUWE CURRICULUM VOOR ARTSEN EN VERPLEEGKUNDIGEN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING? Laat ik met de artsen beginnen. Het curriculum ligt er al, gebaseerd op de competentieprofielen van de artsen. De opleiding Arts Maatschappij en Gezondheid kent twee fasen. De eerste bestaat uit een profielopleiding gericht op de infectieziekte-bestrijding, aangevuld met sociaal geneeskundige basismodulen. De tweede fase heeft een breed karakter. Zo n curriculum is een dynamisch proces. De opleiding moet zich aanpassen aan de dagelijkse praktijk en dat betekent dat accenten kunnen wisselen. Ik ben wel blij te kunnen constateren dat er de meeste artsen Infectieziektebestrijding doorstromen naar de 2e fase, hoewel de financieringsmogelijkheden te weinig zijn. Bij de verpleegkundigen staan wij op het punt een nieuwe weg in te slaan. Er spelen nogal wat ontwikkelingen, zoals de komst van een landelijk register en de discussie rond taakschikking. Het landelijk register is erg belangrijk. Het stimuleert verpleegkundigen te blijven werken aan hun deskundigheid, maar ook werkgevers om hiervoor mogelijkheden te creëren. Al die ontwikkelingen vormen aanknopingspunten om opleiding en scholing breed te vernieuwen. De huidige opleiding voor verpleegkundigen Infectieziektebestrijding voldoet te weinig aan de eisen die het werkveld stelt. Daarom werken wij, mede door de ervaring die wij hebben, momenteel aan een plan voor het opzetten van een nieuwe opleiding. Dit gaat natuurlijk in samenwerking met een Hogeschool. Gesprekken zullen gevoerd worden met het werkveld, de werkgevers, beroepsvereniging en andere partijen om te komen tot een opzet voor een nieuwe opleiding: een beroepsopleiding Sociaal Verpleegkundigen met een duidelijke praktijkcomponent. Het is onze bijdrage aan een optimale deskundigheidsbevordering in de toekomst voor professionals in de gezondheidszorg. WIE NODIGT U UIT EEN VRAAG TE BEANTWOORDEN IN DE VOLGENDE NIEUWSBRIEF? Dick Veenendaal, Consulent OGZ-Medisch microbioloog bij het Streeklaboratorium Haarlem. Mijn vraag aan hem: Wat zijn de actiepunten voor 2008 gezien vanuit de functie COM er?

of 8 > Interview: Dick Veenendaal, Consulent OGZ-Medisch microbioloog SAMENSTELLING PROJECTGROEP EN STUURGROEPEN Projectgroep IZB Stuurgroep Regionalisering TBC-bestrijding Stuurgroep aanvullende curatieve SOA-bestrijding Gebruikersgroep soa-epd DATA BIJEENKOMSTEN Stuurgroep regionalisering TBC-bestrijding Projectgroep IZB Stuurgroep aanvullende curatieve SOA-bestrijding Gebruikersgroep SOA-epd 24 april 2008 18 april 2008 29 mei 2008 15 april 1008 KALENDER 18 maart 2008 18 maart 2008 24 maart 2008 9-10 april 2008 21-27 april 2008 25 april 2008 19 mei 2008 19 mei 2008 18e Transmissiedag Infectieziekten: Gebundeld onderzoek Wereld Stop Tuberculose Dag 2008 Wereld tuberculosedag Nederlands Congres Volksgezondheid 2008 Europese vaccinatieweek Wereld malariadag Wereld hepatitis dag Congres over opsporing hepatitis B en C, Nationaal Hepatitis Centrum Zie voor meer informatie ook de agenda op de website van het CIb/RIVM. COLOFON De maandelijkse nieuwsbrief IZB is een initiatief van de projectgroep Infectieziektebestrijding. De nieuwsbrief is bestemd voor betrokkenen bij de totstandkoming van samenwerkingsverbanden in de infectieziektebestrijding en overige betrokkenen in het veld van de infectieziektebestrijding. De nieuwsbrief is een uitgave van GGD Nederland en komt tot stand in samenwerking met het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Communicatiebureau Acompania heeft een adviserende rol in het project netwerk IZB en verzorgt het interview in de nieuwsbrief. Contactgegevens GGD Nederland: Postbus 85300, 3508 AH Utrecht, 030-2523004. Email: RedactieNieuwsnetwerkIZB@ggd.nl. Aanvullende informatie en vorige uitgaven van de nieuwsbrief zijn terug te vinden via www.ggdkennisnet.nl/38728. REDACTIE Jelle Doosje, GGD Nederland Joost Timmermans, GGD Nederland Corrie Baris, Communicatie GGD Nederland Vormgeving: AC+M, Maarssen

of 8 De redactie houdt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden in enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.