Rapportage. Conferentie Academische werkplaats AGORA, de tussenstand

Vergelijkbare documenten
EWEGEN OP ECEPT EEN PRAKTIJK AANPAK UIT GELDERLAND (ACHTERHOEK) SUSANNE VAN ROOIJEN RONALD VAN TOL GELDERSE SPORT FEDERATIE

Verslag regionale werkconferenties kiezen voor gezond leven

26 Bewegen in de regio Gelre-IJssel

27 Sociale participatie bij ouderen in de regio Gelre-IJssel

Cijfers ouderenmonitor 2010 gemeente Lochem - mantelzorg Een toelichting op de tabel staat onderaan.

Cijfers ouderenmonitor 2010 gemeente Elburg - mantelzorg Een toelichting op de tabel staat onderaan.

In vogelvlucht. Verschillende onderzoeksmethodieken. Gezondheid? Cijfers zeggen niet alles. Of is gezondheid.

Verslag. Invitational Conference op 24 juni Met leefstijlprogramma SLIMMER kunnen we samen diabetes verminderen

Wat heeft u gisteren gedaan om uw gezondheid op peil te houden?

Lokaal gezondheidsbeleid Workshop 18 februari 2016

Zorgketen c.q. Netwerkaanpak actieve leefstijl. Anneke Hiemstra en Marloes Aalbers, NISB

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Lochem - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

382,40 per inwoner 2/5 WMO ,00 382,40 per inwoner 2/5 werk ,00

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Nunspeet - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

Cijfers E-MOVO 2011 gemeente Apeldoorn - alcohol Een toelichting op de tabel staat onderaan.

Ouderen en preventie. Annemien Haveman-Nies. GGD Noord- en Oost-Gelderland / Wageningen Universiteit

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Montferland - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID BERGEIJK 2017/2020

7 Jeugd in de regio Gelre-IJssel

Omgevingsanalyse Urk

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Aalten - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Ermelo - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

3 De WMO in zicht in de regio Gelre-IJssel

Cijfers kindermonitor 2013 gemeente Epe - lichamelijke activiteit Een toelichting op de tabel staat onderaan.

Ouderenbeleid met specifieke aandacht voor volksgezondheid. Raadsrotonde 22 september 2011

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsprofiel Boxtel Oost

PROGRAMMABEGROTING

IJsselland. Wijkgezondheidsprofiel Borgele en Platvoet Deventer

Het consultatiebureau voor ouderen. Alice Schippers, Programmaleider Versterking Cliënt en Cliëntsysteem

Wijkgericht werken: doel of middel?

Zorg op 1 lijn in Leidsche Rijn

Welke partijen heeft u betrokken bij het beantwoorden van de vragen in deze vragenlijst?

Integrale zorg voor chronisch zieken; het spel en de knikkers

Op weg naar de speerpuntennotitie lokaal gezondheidsbeleid Boxmeer : Speerpunten voor Boxmeer?? Esther Hendriks 24 september 2009

Wijkscan Enschede Zuid-West. November 2013

Wijknetwerken Coöperatie VGZ

Eerste uitkomsten werkgelegenheidsonderzoek Gelderland

vitaal NIeuwsbrief depressiepreventie Noord Veluwe mentaal Nummer 1 - september 2010 Programma depressiepreventie Regio Noord-Veluwe

AGORA Productenfolder ONZE EXPERTISE BINNEN BEREIK PRAKTIJK

2e Themasessie Gezondheid. September 2014

Consultatiebureaus voor ouderen Projectbeschrijvingen

Onderzoek in de wat leren we er van Informatiesysteem

Welkom bij de workshop Behoud van spierkracht bij ouderen. Esmée Doets en Michael Tieland 13 mei 2019

Business Case depressiepreventie in Zuid- Holland Noord. Nicolette van der Zouwe 29 mei 2012

PROGRAMMABEGROTING

Samen voor gezondheidswinst

Discriminatiecijfers Art.1 Noord Oost Gelderland

Nieuwsbrief nr. 3, september Hoge opkomst ontbijtbijeenkomsten Aalsmeer en Amstelveen

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Wolbert (PvdA) over kinderen van allochtone afkomst die overgewicht hebben (2014Z07817).

In onderstaand register zijn de geldende gemeenschappelijke regelingen opgenomen waaraan de gemeente Hattem deelneemt:

Gecombineerde Leefstijl Interventies

Workshop 3: Ouderenzorg

NOG SYMPOSIUM NOG GEZONDER NOG WORK- SHOPS NOG GEZONDER

Voorbeeldadvies Cijfers

Advies LEA-Werkgroep - Combinatiefunctionarissen - Hoornaar, 23 mei 2016

GGD Hollands Noorden. en wijkverpleegkundigen met S1-taken

Sfeerimpressie netwerkbijeenkomst Preventie in de Buurt 19 maart 2015 in Haarlem

Samen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein

Training & themabijeenkomsten 2018

Meerwaarde & mogelijkheden verbinding 1elijns gezondheidszorg, sociaal werk en wijkteams

GEZONDHEIDSVOORLICHTING VOOR EN DOOR SENIOREN

Interventie zelfmanagement Turkse mannen met diabetes. Monica Overmars GVO functionaris GGD Hart voor Brabant

De b-learning is bedoeld voor verzorgenden werkzaam in de thuiszorg of in het verpleeg- of verzorgingshuis.

Bij de voorlichtingen wordt gebruik gemaakt van een beamer en een laptop. Als u vragen hebt kunt u contact opnemen met:

Functionele omschrijving van de beweegprofessional BeweegKuur

Opmerking bij driejaarsgemiddelden Continu Vakantie Onderzoek (CVO)

GIDS-gemeenten die de JOGGaanpak & GIDS combineren

Investeren in gezondheid Een gezonde investering! Symposium voor Leidinggevenden IZA Bedrijfszorg

Weert in Beweging Samen op weg naar.. Meest actieve en gezonde stad van Nederland!

22 Sociaaleconomische gezondheidsverschillen

BREED1. Nieuwsbrief. Deze eerste uitgave van. onze nieuwsbrief AGORA. BREED is een nummer. waarin u kennis maakt. met de Academische

Psycho-sociale gezondheid - Bouwstenen voor bereik

Slim & creatief omgaan met data

Nederlandse samenvatting

Ouderenmonitor Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen. Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen

Conferentie Aanpak armoede en schulden in Leiden Relatie met gezondheid: wat staat ons te doen? Irene Lottman GGD HM, 18 september 2018

Lokaal Gezondheidsbeleid Ten Boer. Kadernota Edward Mackenzie, beleidsadviseur

BeweegKuur. Algemene informatie

STICHTING WELZIJN OUDEREN DINKELLAND. Fit en Gezond in Dinkelland

Wegwijzer voor buurt- en wijkteams

Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Beukenhorst/Bergwijkpark, Diemen

Hoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Buddy Netwerk. Analyse van het maatschappelijk rendement. Bijeenkomst : De economische waarde van 1 op 1 vrijwilligerswerk.

Bijlage 3 Jaarprogramma gemeente Meerssen 2008 (inclusief Jeugdgezondheidszorg)

Workshop. Verbinding zorg, sport en bewegen

Niek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater

Bestrijding ongezonde leefstijl hard nodig om forse stijging diabetes, hart- en vaatziekten en nierfalen te voorkomen.

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Hoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

31 Jeugdgezondheidszorg GGD Noord- en Oost-Gelderland 2013

Hoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen

Onbekend maakt onbemind

Bestuursopdracht Raad

JOGG HELLEVOETSLUIS

uitdagingen en ambities

Zelfmanagement RGF Midden Oost Brabant 19 mei Hanke Timmermans Consultant CBO,

Lokale paragraaf gezondheidsnota

Transcriptie:

Rapportage Conferentie Academische werkplaats AGORA, de tussenstand

Rapportage Conferentie Academische werkplaats AGORA, de tussenstand Drs. Anne van Beek, projectmedewerker Gezondheidsbevordering Dr. A. Haveman-Nies, coördinator Academische werkplaats AGORA Apeldoorn, maart 2009 Projectnummer: 7100095003 Academische Werkplaats AGORA. Overname van gegevens is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding. 2

Verslag Conferentie Academische werkplaats AGORA, de tussenstand In dit rapport wordt een verslag van de conferentiemiddag gegeven. Op 22 januari 2009 vond in de Burgerzaal in Zutphen de conferentiemiddag Tussenstand AGORA plaats. Tijdens deze bijeenkomst liet AGORA zien wat zij kan betekenen voor het brede veld van de publieke gezondheid. Programma Het programma (bijlage 1) bestond uit een plenair deel en een viertal workshops. Tijdens de plenaire bijeenkomst werd een tussenstand van het programma Gezond ouder worden gepresenteerd tegen de achtergrond van de landelijke ontwikkelingen. Agnes Kant, fractievoorzitter van de Socialistische Partij, werd geïnterviewd door dagvoorzitter Frans Miggelbrink over de doelgroep ouderen binnen de nieuwe Wet publieke gezondheid. Tevens ging zij in discussie met vertegenwoordigers van verschillende gemeenten en lokale, regionale en landelijke organisaties over deze nieuwe verantwoordelijkheid en de bijbehorende taken (bijlage 2). Hierna konden de deelnemers aan twee (inter)actieve workshopsrondes over de thema s Gezond ouder worden, Diabetespreventie en Overgewicht deelnemen (bijlage 3). Tijdens de workshop werd met deelnemers gesproken over de wensen van de gemeenten en lokale partijen rondom deze thema s en de kansen voor AGORA op deze terreinen. Daarnaast konden de deelnemers tijdens de Meet & Greet in gesprek gaan met de medewerkers van AGORA. In de bijlagen worden de lezingen en workshops verder toegelicht en wordt een foto impressie van deze bijeenkomst gegeven. Deelnemers In totaal hebben ca. 130 deelnemers de AGORA bijeenkomst bijgewoond. Deelnemers waren afkomstig van diverse lokale, regionale en landelijke organisaties als Born Ouderenwerk, Carans en Scoop, gemeenten, ouderenbonden, GGD en, GGNet, thuiszorgorganisaties, seniorenraden, Stichting Welzijn Ouderen, Zorggroepen, ministerie van VWS en Vilans. Ook gemeenten en partijen uit de voormalige GGD Noord-Veluwe waren aanwezig. 3

Bijlage 1: Programma Regionale bijeenkomst AGORA Tijd Onderwerp Wie 12.30 uur Ontvangst met koffie, thee en broodjes 13.00 uur Welkom Dagvoorzitter cabaretier Frans Miggelbrink 13.10 uur Inhoudelijke lezing Gezondheid van ouderen. Een publieke gezondheidstaak? 13.30 uur Gezond ouder worden in gemeente Epe, Zutphen en Berkelland. De tussenstand. 13.45 uur Ouderen in de nieuwe Publieke Gezondheid. Wat betekent dit voor gemeenten? 14.30 uur Pauze 15.00 uur 15.45 uur Twee workshopsrondes: Gezond ouder worden Diabetespreventie Overgewicht Meet & Greet 16.30 uur Afsluiting Dagvoorzitter Hapje en drankje Mw. I. Coenen van der Burg en Prof. P. van t Veer Simone Croezen, Rianne de Vlaming, Jeanette Lezwijn, Jenneken Naaldenberg Tweede Kamerlid mw. Agnes Kant Rianne de Vlaming / Lotty de Weert Marijn Beuling / Sofieke van Oord- Jansen Christien Pieterse / Annemien Haveman Lenneke Vaandrager/ Jeanette Lezwijn Ontvangst van de deelnemers aan de conferentie Academische werkplaats AGORA, de tussenstand in Zutphen. 4

Bijlage 2: Plenaire presentaties Het eerste gedeelte van de bijeenkomst bestond uit drie plenaire presentaties. Hieronder volgt een foto-impressie en powerpointpresentatie van de lezingen. Foto-impressie & presentatie Inhoudelijke lezing Gezondheid van ouderen. Een publieke gezondheidstaak? Prof. Pieter van t Veer, Wageningen Universtiteit Mw. Ingrid Coenen van der Burg, GGD Gelre-IJssel 5

Gezondheid van Ouderen: Een publieke gezondheidstaak? Ingrid Coenen-van der Burg, Pieter van t Veer Trends in leeftijdsopbouw bevolking Trends in leeftijdsopbouw per gemeente 100% 90% 80% 70% 60% 50% %65+ %20-65 93% van de ouderen woont zelfstandig 30 25 20 %65+ (2007) %65 (2025) kinderen 0-19 jaar 40% %0-20 15 30% 20% 10 10% 5 0% Nederland, 2007 Nederland, 2025 0 Elburg Harderwijk Oldebroek Deventer Zutphen Putten Nunspeet Oost Gelre Doetinchem Montferland Apeldoorn Aalten Oude Ijsselstreek Winterswijk Voorst Ermelo Brummen Berkelland Epe Bronckhorst Lochem CBS, 2007 CBS, 2007 Veroudering en impact op gezondheid Natuurlijke verouderingsprocessen met als gevolg: botontkalking afname van cognitieve vermogens, gehoor en gezicht afnemend vermogen om de energiebalans te reguleren verlies aan spiermassa en spierkracht > aftakeling bewegingsapparaat L. de Groot. Voeding en veroudering: verlies of winst? 2006 Gezondheid van ouderen Top 5 ziekten met meeste ziektelast Coronaire hartziekten Beroerte COPD Longkanker Diabetes 65-74 jaar Coronaire hartziekten Beroerte Dementie COPD Diabetes 75+ Gematigde toename: ziekten van bewegingsapparaat, ernstige gevolgen ongeval (heupfractuur) RIVM/SCP, Ouderen nu en in de toekomst, 2004 6

Veroudering en functioneren Functionaliteitautonomie Zorgafhankelijkheid Chronische ziekten voor het langer zelfstandig kunnen blijven functioneren is uitstel van ziekte en daarmee uitstel van beperkingen van groot belang. aderver- bewegings- botont- gehoor/ geheugen kalking apparaat kalking gezicht Middelbare leeftijd hoogbejaard Beleidscyclus Evaluatie Beleidsvoorbereiding (o.a. gegevensverzameling) Beleidsvorming Thema s Ouderenmonitor GGD Gelre-IJssel Eenzaamheid Psychische gezondheid Valongevallen Overgewicht Mantelzorg Mobiliteitsbeperkingen Implementatie GGD Gelre-IJssel. Rapport Ouderenmonitor, 2006 Beleidscyclus Beleidsvoorbereiding (o.a. gegevensverzameling) Interventiegemeenten Evaluatie Beleidsvorming Implementatie 7

Epe en Zutphen: context-analyse Epe en Zutphen: partijen interviews ouderen, beleid, lokale partijen Epe:eenzaamheid Zutphen: participatie Data-analyse ouderenmonitor Geschiedenis Interactieve sessies met lokale partijen Samenwerking met: Epe: Stichting Welzijn Ouderen Epe, GGNet, gemeente Epe Zutphen: Netwerk Vitaal Zutphen, Born Ouderenwerk, gemeente Zutphen (wijkaanpak), vrijwilligersnetwerk, Stichting Welzijn Zutphen Epe: doelen Vergroten van de bekendheid met eenzaamheid bij inwoners van alle leeftijden. Het doorbreken van het taboe op eenzaamheid bij jongeren, volwassenen en ouderen. Verminderen van de eenzaamheid bij: ouderen met lichamelijke beperkingen, depressie, laag besteedbaar inkomen en verweduwden Vergroten van het aantal mogelijkheden voor ouderen om op sportieve wijze andere ouderen te ontmoeten. Epe: ontwerp interventie Mix van interventies gericht op terugdringen eenzaamheid in Epe Cursussen GGNet: Op zoek naar zin, Leven met een chronische ziekte, Levensverhalen Vriendschapscursus Voorlichtingsbijeenkomsten Deskundigheidsbevordering professionals en vrijwilligers Publiciteitscampagne Etc. Epe en Zutphen: opzet evaluatie 2008 Actiebegeleidend onderzoek / Proces evaluatie 2010 Epe Beleidscyclus Beleidsvoorbereiding (o.a. gegevensverzameling) Zutphen Interventieprogramma AGORA AGORA Ermelo Effect evaluatie Evaluatie PRACTICE PRAKTIJK Beleidsvorming 2008 2010 Pre-test Interventie Post-test Epe O X (A) O Zutphen O X (B) O Ermelo O - O AGORA Implementatie AGORA 8

Foto-impressie & presentatie Lezing Gezond ouder worden in gemeente Epe, Zutphen, Berkelland. De tussenstand. Simone Croezen & Jenneken Naaldenbeg, AGORA Jeanette Lezwijn & Rianne de Vlaming, AGORA Lezing Gezond ouder worden in gemeente Epe, Zutphen en Berkelland. De tussenstand. 9

Gezond ouder worden is Doordenkertje 70% van de ouderen in de regio heeft een chronische ziekte en 71% voelt zich gezond Academische werkplaats AGORA Rianne de Vlaming, Jeanette Lezwijn, Simone Croezen, Jenneken Naaldenberg Ouderenmonitor GGD Gelre-IJssel 2005 Doordenkertje Voor je gezondheid kan je het best Eenzaamheid Overgewicht Mantelzorg Psychische gezondheid Mobiliteitsproblemen Valongevallen Bij een sportvereniging gaan Op de kleinkinderen passen Een computercursus volgen Vrijwilligerswerk doen Verdiepende analyses ouderenmonitor Doordenkertje Maatschappelijke participatie door sociale activiteiten ook goed voor gezondheid Verschillende groepen ouderen verschillende interventie benadering Wat is waar? Een rollator is: Een teken dat je echt oud wordt Een manier om je zelfstandigheid te behouden Eigenlijk best hip 10

Interviews en discussies AGORA 2007 Doordenkertje Ervaringen zijn moeilijk in cijfers te vatten In gesprek met ouderen, professionals en gemeente Samen in discussie over de resultaten Voor gezond ouder worden hebben we nodig: Nieuwe interventies Nieuwe voorzieningen voor ouderen Een meer commerciele aanpak Betere communicatie over bestaand aanbod Actiebegeleidend onderzoek AGORA Hoe gaat AGORA hier mee om? Aansluiten op de lokale situatie Er is al heel veel Actiebegeleidend onderzoek Verschillende waarheden Combineren van verschillende soorten onderzoek Samenwerking met lokale partijen Doordenkertje Vragenlijst en evaluatie AGORA Ouderen vinden onderzoek naar gezond ouder worden: Best interessant Overbodig, gezond ouder worden moet je gewoon doen Een goede mogelijkheid om mee te denken Respons van ruim 70% Aandacht voor: Sociale omgeving Zelforganiserend vermogen Combineren van methodieken om resultaten zichtbaar te maken 11

Foto-impressie Interview Agnes Kant Ouderen in de nieuwe Publieke Gezondheid. Wat betekent dit voor gemeenten? Tweede kamerlid Mw. Agnes Kant heeft zich sterk gemaakt voor het opnemen van de doelgroep ouderen in de nieuwe Wet publieke gezondheid. Tijdens het interview vertelde zij wat dit betekent voor lokale, regionale en landelijke partijen, gemeenten en ging zij tevens in gesprek met de deelnemers van de bijeenkomst over deze nieuwe wet. Tweede Kamerlid mw. Agnes Kant Mw. Ingrid Coenen- van der Burg & Prof. Pieter van t Veer Mw. Agnes Kant in gesprek met een wethouder 12

Reacties van regionale partijen en gemeenten tijdens het interview met mw. Agnes Kant Mw. Nieuwenhuis-van Weenen van Stichting Welzijn Ouderen Geldermalsen 13

Bijlage 3: Verslag van de workshops In twee (inter)actieve workshopsrondes over de thema s Gezond ouder worden, Diabetespreventie en Overgewicht werd met de deelnemers gesproken over de wensen van de gemeenten en lokale partijen rondom deze thema s en de kansen voor AGORA op deze terreinen. Daarnaast konden de deelnemers tijdens de Meet & Greet in gesprek gaan met de medewerkers van AGORA. Hieronder volgt een kort verslag en foto-impressie van de diverse workshops en meet & greet. Verslag Workshop Gezond ouder worden Zichtbaar maken van kennis en resultaten, dat kunnen we allemaal. Wat een gemeente wil weten: Wat weten jullie Wat draagt het bij Geen cijfers waar niemand wat aan heeft Wat missen ouderen om zich gezond te voelen; 71% voelt zich gezond, kan dat hoger? Basiscijfers van activiteiten zoals: aantal deelnemers, kosten Extra informatie over kwalitatieve gegevens zijn belangrijk, bijvoorbeeld: o waardering van de deelnemers o welke mensen bereiken we niet met dit aanbod, waarom niet, hoe groot is die groep o wat hebben individuele mensen er aan gehad o niet-meetbare resultaten op buurtniveau Manieren om resultaten te delen: Huis-aan-huis bezoeken Artikel of advertentie in kranten Overleg in buurt met professionals 14

Onderzoeksrapporten Praten met elkaar over wat je doet Ervaar de vragen van ouderen zelf door mee te lopen met de formulieren brigade Manieren om ouderen te bereiken: Samenwerking met anderen om mensen te bereiken Vroege signalering maakt GGZ laagdrempelig Mensen persoonlijk adviseren Ouderen willen gevraagd worden om te komen/mee te doen Infrastructuur om actieve ouderen te ondersteunen Belemmeringen die de praktijk tegenkomt: Financiering of subsidieafspraken zijn tijdelijk Bezuinigingen Gebrek aan PR en onderzoek (of geld daarvoor) Er is een programma nodig om kwalitatief onderzoek te doen naar effect Effect is niet altijd te bewijzen, maar met gezond verstand wel te beredeneren Op het platteland zijn de samenhang en de voorzieningen anders dan in de stad Lotty de Weert (GGD Gelre IJssel) en Rianne de Vlaming (AGORA) in gesprek met deelnemers van de workshop Spreker Henny Boswinkel, Born Ouderenwerk, Zutphen 15

Verslag Workshop Overgewicht: ingrediënten voor een integrale aanpak Gezond gewicht in gemeente X Een integrale aanpak van overgewicht: staat of valt met een goede en structurele samenwerking van relevante partijen; is gericht op het individu en zijn omgeving en vraagt om een vindplaatsgerichte werkwijze; maakt gebruik van een combinatie van instrumenten (voorlichting, regelgeving, voorzieningen etc.); is verankerd in het gemeentelijk beleid en sluit aan bij landelijk beleid. School Werk Gemeente Provincie Rijk Huisarts Specialist Horeca Winkeliers GEZIN Verenigingen Organisaties GGD Thuiszorg Diëtist Fysiotherapeut Familie Vrienden 16

Toelichting werkvorm Opdracht. Aan jullie de opdracht om in subgroepen aan de slag te gaan en een 3D-model te maken van de verschillende actoren die jullie belangrijk achten in het kader van een integrale aanpak van overgewicht en de verschillende acties die de betreffende actoren kunnen ondernemen. Oftewel: Wie (welke actor) kan wat (welke actie) doen, samen met welke andere actoren? Actoren. De actoren worden gesymboliseerd door de piepschuim bollen. Zie de lijst hieronder voor mogelijke actoren. Schrijf op een gekleurd stukje papier welke actor de piepschuim bol symboliseert (bijvoorbeeld: gemeente of school) en prik het papiertje met spelden vast op de bol. Acties. De acties worden gesymboliseerd door de sateprikkers. Zie de lijst hieronder voor mogelijke acties. Verbind de piepschuim bollen (de actoren) door middel van de sateprikkers (de acties) aan elkaar. Schrijf op een gekleurd papiertje welke actie (bijvoorbeeld: lesgeven over gezonde voeding) de sateprikker symboliseert en plak of niet het papiertje aan de sateprikker. Tijd. De tijd is beperkt, dus probeer vooral in te gaan op die actoren en die acties die in jullie ogen momenteel nog te weinig gestalte krijgen. Mogelijke actoren Kind Ouder/verzorger Familie Vrienden/kennissen Gemeente Provincie Rijk GGD Thuiszorgorganisatie Sportstimuleringsorganisatie Dietist Fysiotherapeut Huisarts Medisch specialist School Werk Winkelier (Sport)vereniging Horeca Universiteit Zorgverzekeraar Media Annemien Haveman-Nies (AGORA) & Christien Pieterse (GGD Gelre-IJssel), in gesprek met dagvoorzitter dhr. Frans Miggelbrink. Mogelijke acties Het veiliger maken van fiets/wandelroutes Het vergroten van de kennis over gezonde voeding Het vroegtijdig opsporen van (dreigend) overgewicht Het aanbod van regionale/lokale overgewichtinterventies/activiteiten op elkaar afstemmen Het aanbod van kantines gezonder maken Het vergroten van de samenwerking op regionaal/lokaal niveau Het evalueren van overgewichtinterventies/activiteiten Het delen van kennis en inzichten met anderen Het vergroten van de speel/sportmogelijkheden op regionaal/lokaal niveau Het inrichten van (openbare) gebouwen Het stimuleren van het openbaar vervoer Het analyseren van de determinanten van voedings/beweeggedrag Het vergroten van het aantal gymlessen op school Het vergoeden van overgewichtinterventies/activiteiten door zorgverzekeraars Het verbieden van bepaalde voedingsreclames op bepaalde plekken/tijdstippen 17

Aanwezig: workshopronde 1 ongeveer 15 deelnemers workshopronde 2 ongeveer 30 deelnemers. Enkele opvallende punten uit workshopronde 1 Uitgangspunt: een vrouw 55+ met overgewicht De rol van de GGD- gemeente-huisarts. Deze drie groepen zouden meer samen in gesprek moeten gaan. Wanneer voelt de huisarts zich verantwoordelijk om door te verwijzen? Uitgangspunt: Ouderen met overgewicht o Het informele netwerk is belangrijk bij het aanpakken van overgewicht. o De huisarts heeft een centrale rol in het model. o Zorgverzekeraars moeten meer programma s gaan vergoeden, een actievere rol hierin spelen. o Veiliger inrichten van fietsroutes, zodat ouderen meer gaan fietsen (bewegen). o Beweegprogramma s zouden toegankelijker gemaakt moeten worden voor ouderen. Deelnemers aan de slag met een 3D-model voor integrale aanpak overgewicht 18

Verslag Workshop Diabetes: leefstijlprogramma s tussen preventie en eerstelijn Aanwezig: ongeveer 30 deelnemers van o.a. Scoop/Carans, gemeente Zutphen, gemeente Apeldoorn, GGNet, Yunio, Vérian, Carinova, Born ouderenwerk Zutphen, WUR, UM en GGD Gelre-IJssel. Marijn Beuling, GGD Gelre-IJssel Programma: Welkom door Marijn Beuling, beleidsmedewerker GGD Gelre-IJssel. Toelichting op het project Diabetespreventie Apeldoorn door Sofieke Jansen, projectcoördinator. Lagerhuisdebat, toelichting spelregels door Marijn Stelling 1: In effectieve diabetespreventie heeft de gemeente de regierol. toelichting door Sofieke van Oord-Jansen Preventie is sterk lokaal gekleurd. Hebben we te maken met stad of platteland, boeren of buitenlui, rijk of arm, jong of oud? Dan moet preventie heel anders aangepakt worden. Stedelingen bewegen te weinig, terwijl plattelanders vaak genoeg op de fiets zitten. In het landelijk gebied wordt men dik nadat men met werken is gestopt, omdat men gewend was veel te eten vanwege het zware lichamelijke werk. Bovendien drinkt men daar veel alcohol en rookt men veel, ook dat zijn risicofactoren voor diabetes. Je kunt dus niet zomaar overal een standaardpakket voor diabetespreventie uitrollen. In elke gemeente zijn de behoeften net even anders. De gemeente kent haar inwoners, haar cultuur, traditie en historie en trends, en daarom is de gemeente een belangrijke speler als het gaat om diabetespreventie. Bovendien kent de gemeente de lokale organisaties. Zij moeten preventie met elkaar vormgeven. Hoe zijn de huisartsen georganiseerd, zijn dit solo, duo of groepspraktijken? Of zitten ze zelfs met diëtisten en sportaanbieders onder één dak in een gezondheidscentrum? Het is de gemeente die dergelijke ontwikkelingen stuurt en zelf subsidieert. De gemeente weet dus als geen ander hoe de eerstelijn georganiseerd is. De gemeente maakt ook sportbeleid en kent haar sportclubs. Is de lokale sport boogschutten, of heeft elke inwoner een WII in huis? Zijn de sportorganisaties toegankelijk voor mensen van middelbare leeftijd en ouder? De gemeente weet het. De gemeente weet ook, of de diverse zorg- en welzijnsaanbieders met elkaar overweg kunnen, of men elkaar kent, of dat ieder nog op een eigen eilandje werkt, bijvoorbeeld omdat er nog niet zo lang geleden herindelingen zijn geweest. En bovendien geeft de gemeente de gemeentegids uit en als het even meezit ook een digitale sociale kaart, waarop al die organisaties zijn terug te vinden. Sofieke van Oord-Jansen, GGD Gelre IJssel 19

Je kunt dus niet om de gemeente heen als je lokaal diabetespreventie wilt organiseren. Sterker nog: zonder de gemeente sla je de plank mis, en kun je geen effectieve diabetespreventie van de grond krijgen. stellingname 50% voor 50% tegen debat: argumenten vóór o Het gaat om de determinanten van diabetes: overgewicht, ongezond eten en te weinig bewegen. Hierin heeft de gemeente al een regierol. o Door regierol bij gemeenten te leggen voorkom je dat diabetespreventie teveel in de zorg wordt getrokken. o Andere organisaties voelen zich niet verantwoordelijk en hebben ook geen tijd om de regie te voeren. o De gemeente heeft het overzicht en weet heel goed wat er allemaal al is, die kennis kun je benutten. o De gemeente is de aangewezen regievoerder in de preventienota; natuurlijk kan de gemeente onderdelen delegeren. debat: argumenten tegen o Bij de huisarts komen signalen binnen van individuen met een mogelijk hoog risico, daarom zouden zij de regie moeten voeren. o Het gaat om geïndiceerde (ipv collectieve) preventie, de zorgverzekeraar zou de regie moeten voeren. o Er is lokaal al veel professioneel georganiseerd in de eerste en tweede lijn. Kunnen deze partijen niet samen met de gemeente de regie voeren? Stelling 2: Diabetespreventie moet vergoed worden uit de basisverzekering. toelichting door Janet Huizer, beleidsadviseur Scoop/Carans In Nederland hebben naar schatting ruim 800.000 mensen diabetes. Daarmee is Janet Huizer, deze ziekte een omvangrijk probleem. Mensen met diabetes ervaren een lagere Scoop/Carans kwaliteit van leven en lopen meer risico op hart- en vaatziekten, depressie en complicaties zoals oogproblemen en wonden. Ziekteverzuim en medische zorg vormen ook maatschappelijke kosten. Het is dus belangrijk om diabetes te voorkomen. Vanuit dat oogpunt moet de basisverzekering veel meer worden ingericht op preventie en het bevorderen van een gezonde leefstijl. Preventie is bewezen effectief. De SLIM-interventie voorkomt het ontstaan van diabetes in 50% van de gevallen, gemeten over een periode van 6 jaar. De kosten van de SLIM-interventie zijn een kleine fractie van de medische kosten van diabetesbehandeling, gedurende de rest van het leven van de patiënt. Daarom moet de SLIM-interventie worden vergoed vanuit de basisverzekering. stellingname 90% voor 10% tegen debat: argumenten vóór o Je moet onderscheid maken om welke preventie het gaat. Dit gaat om geïndiceerde preventie; financiering hiervan is taak van zorgverzekeraar. o De zorgverzekeraar kan met deze interventie veel kosten voorkómen, hij ziet de investering dus later terug in zijn eigen portemonnee. 20

o Je geeft mensen een steuntje in de rug door deze interventie te vergoeden. o Het gaat niet om eindeloos vergoeden, maar om een heel specifieke groep en een relatief klein bedrag. o De gemeente doet haar deel al (algemene inkomensondersteuning, sporttoelage voor armen, bevordering van gezonde leefstijl). debat: argumenten tegen o Een investering door de zorgverzekeraar komt terug in de premie, uiteindelijk betalen wij dit dus zelf. o Ongezonde leefstijl is een maatschappelijk probleem; moet dus niet vanuit de basisverzekering worden opgelost. o De basisverzekering is voor behandeling en niet voor preventie. o Het vergoeden van sport is geen taak van de zorgverzekeraar, dit hoort thuis in het sportbeleid van gemeenten. Stelling 3: Huisartsen en diëtisten kunnen dikke mensen toch niet motiveren. toelichting door Sofieke van Oord-Jansen Eén van de risico s voor de ontwikkeling van type 2 diabetes is overgewicht. Mensen met overgewicht hebben een grote kans om diabetes te krijgen, ook al komt diabetes niet in de familie voor. Over het algemeen wordt al gauw gekeken naar de huisarts of diëtist om mensen te motiveren gezonder te eten en meer te bewegen. Denk bijvoorbeeld aan bewegen op recept of de beweegkuur, of het diabetesspreekuur van de diëtist. Maar laten we wel wezen, wie van u komt er nou gemotiveerd terug van de huisarts of diëtist? Schuldbewust, ja dat wel. Maar zin in gezonder leven?? Het is al helemaal niet leuk om naar een huisarts of diëtist te moeten gaan, laat staan om een preek te krijgen, en tijd voor een goed gesprek in een prettige omgeving is er gewoonweg niet. Daar zijn huisartsen en diëtisten ook helemaal niet voor opgeleid, zij zijn ervoor om zieke mensen weer gezond te maken door het voorschrijven van een pil of een lactose- of glutenvrij dieet. Bovendien zijn huisartsen en diëtisten veel te druk en kunnen ze geen tijd vrijmaken voor een goed gesprek, ze kunnen dit immers niet declareren. Kortom, om mensen te motiveren voor een gezonde leefstijl, moet je geen huisarts of diëtst inzetten. stellingname 20% voor 80% tegen debat: argumenten vóór o Mensen moeten zichzelf motiveren, dit is niet aan de huisarts of diëtist. o Huisarts kijkt vooral medisch, diëtist kijkt vooral naar de voeding. De diabetesverpleegkundige is degene die mensen kan motiveren. debat: argumenten tegen o Huisarts en diëtist kunnen altijd een begin maken. Het scheelt veel als de arts heeft gezegd dat je iets wel of niet moet doen. o Bij stoppen met roken werkt het wel. 21

Het Lagerhuisdebat 22

Foto-impressie Workshop Meet & Greet: Maak kennis met de AGORA medewerkers Tijdens de Meet & Greet konden de deelnemers in gesprek gaan met de AGORA medewerkers. Lenneke Vaandrager, Meet & Greet, AGORA 23