Nederland Moeller Electric N.V. Ambacht 6 5301 KW Zaltbommel Postbus2022 5300 CA Zaltbommel e-mail: info@moeller.nl Internet: www.moeller.nl België Moeller Electric S.A.- N.V. Leuvensesteenweg 555 ingang 4 B-1930 Zaventem e-mail: info@moellerelectric.be Internet: www.moeller.be Luxemburg Moeller Electric S.A. 12, Eugène Ruppert L-2453 Luxembourg Email: info.lux@moeller.net Internet: www.moeller.lu Moeller addresses worldwide: www.moeller.net/address E-Mail: info@moeller.net Internet: www.moeller.net www.eaton.com Issued by Moeller GmbH Hein-Moeller-Str. 7-11 D-53115 Bonn 2008 by Moeller GmbH Subject to alterations W8700-7596nl ip 08/08 Printed in Germany (08/08) Eaton Corporation is een toonaangevende industriële fabrikant die zich mag rekenen tot één van de 500 grootste bedrijven wereldwijd. Het elektrotechnische onderdeel is de grootste divisie en wereldleider op het gebied van elektrische schakel- en verdeelinrichtingen, noodstroomvoorzieningen (UPS), industriële automatiseringsproducten en services. Eaton kan met haar wereldwijde merknamen zoals, Cutler-Hammer, MGE Office Protection Systems, Powerware, Holec, MEM, Santak en Moeller, klant georiënteerde PowerChain Management oplossingen aanbieden binnen de elektrotechniek en zo in de behoefte van vele bedrijfstakken zoals industrie, instituten, overheid, utiliteit, commerciële, ICT en OEM, wereldwijd voorzien. PowerChain Management oplossingen bieden ondernemingen de mogelijkheid om een concurrentie voordeel te behalen door proactief management van energiesystemen met als gevolg strategisch en geïntegreerd voordeel gedurende de levenscyclus. Met Eaton s schakel- en verdeelinrichtingen, complete engineering en management informatiesystemen, worden energiesystemen zodanig gepositioneerd dat dit leidt tot: grotere betrouwbaarheid, kostenbeheersing, effectief gebruik van kapitaal, verbeterde veiligheid en risicovermindering.
Functionele veiligheid voor mens, machine en omgeving Packaging Machine SAFETY GATE 4 OPEN Productinformatie Veiligheidstechniek volgens EN ISO 13849-1 (Performance Level) en EN IEC 62061 (SIL) W8700-7596.indd 19 20.08.2008 13:46:31 Uhr
Safety Technology Functionele veiligheid voor mens, machine en omgeving Aangezien een machine gedurende de levenscyclus van de fabricage tot de demontage een gevaar kan zijn voor mens, machine en omgeving, is het noodzakelijk dit gevaar reeds in de constructiefase van de machine aan te pakken en door gepaste maatregelen te verminderen. De EC machinerichtlijn verlangt dat van machines geen gevaar mag uitgaan. Aangezien er toch geen 100 % veiligheid in de techniek bestaat, is het doel deze gevaren door risicovermindering tot op een acceptabel restrisico te brengen. De gehele veiligheid van een machine is die toestand, die vrij is van onverantwoorde risico s voor de mens of als gevarenvrij gezien wordt. De functionele veiligheid beschrijft dat deel van de complete veiligheid van een systeem, door de correcte werking van de veiligheidsbetrokken componenten en extra andere te nemen (externe) maatregelen die risicovermindering te weeg brengen. W8700-7596.indd 20 20.08.2008 13:46:38 Uhr
Safety Technology Veiligheidsbetrokken delen van besturingen (SRP/CS) Veelal wordt er gesproken over veiligheidscomponenten, maar wat zijn veiligheidscomponenten, bestaan deze alleen uit producten? De norm geeft aan alle componenten die in een veiligheidscircuit zitten!. Deze componenten kunnen dus hardwarematig zijn maar zeker ook softwarematig. We kunnen stellen dat het om alle componenten gaat die in de gehele veiligheidsketen gebruikt worden. De veiligheidsketen hoeft niet iets speciaal te zijn om de machine en/of installatie te kunnen laten werken. Het kan er deel van uit maken, maar het belangrijkste doel is een veilige installatie te realiseren voor mens en dier. Zoals net beschreven spreken we over de gehele veiligheidsketen. Dit begint al bij een input (veiligheids-eindschakelaars, nood-uit drukknop, hekbewaking enz.), de besturing (hier vindt de bewerking van de ingangsignalen plaats) en het output niveau (bv magneetschakelaars, motoren etc.). Het doel van deze veiligheidscomponenten is een risicoreductie te realiseren na het bepalen van de risicoanalyse. Dus hoe meer risicoreductie hoe hoger de gestelde eisen aan de veiligheidscomponenten in zijn geheel. Nooduitschakeling in geval van gevaar. Optioneel met een mutingfunctie Bedrijfstoestand keuze schakelaar Bedrijfsmodus keuzeschakelaar Bewaking van de veiligheidsdeur met en zonder vergrendeling Toestemmingsschakelaar u n < x Veilige tijdrelais Stilstandsbewaking Veilig bedienen door tweehandschakeling Bewaking met schakelmatten. Bewaking van toerental (max) W8700-7596.indd 21 20.08.2008 13:46:44 Uhr
Snel en veilig detecteren Veilig bewaken en verwerken Betrouwbaar afschakelen Input Logic Output Een machine veilig maken door risicoreductie Restgevaren melden Tegen gevaren beveiligen De internationale norm EN ISO 12100-1 Veiligheid van machines basisbegrippen en algemene ontwerpbeginselen biedt de constructeur gedetailleerde hulp bij de identificatie van gevaren en de te verwachte risico s en omvat tevens de ontwerpbeginselen en methodes voor een veilige constructie en risicoreductie. De eerste fase houdt zich bezig met de risicoanalyse en de risicobeheersing voor het bereiken van de noodzakelijke machineveiligheid. Hiervoor beschrijft de EN 1050 (EN ISO 14121-1 in voorbereiding) Veiligheid van machines principes voor de risicobeoordeling gedetailleerde eisen, die methodisch in een interactief proces doorgevoerd en op een overzichtelijke manier gedocumenteerd moeten worden. Als resultaat worden de technische maatregelen vastgelegd voor de gevarenvermindering. Alle beschermende maatregelen, die gebruikt worden voor het afwenden van gevaren of het verminderen van risico s, moeten volgens EN ISO 12100-1 in een vaststaande volgorde doorgelopen worden: 1e Stap A Gevaren vermijden: Risico elimineren en verminderen door constructieve maatregelen tijdens de planning- en ontwikkelingsfase van de machine 2e Stap A Tegen gevaren beveiligen: Risico verminderen door gebruik van noodzakelijke beschermende maatregelen 3e Stap A Restgevaren melden: Risico verminderen door informatie/waarschuwingen over de risico s die niet te vermijden zijn (restrisico) Wanneer de gevaren door constructieve maatregelen niet kunnen worden afgewend of kunnen worden beperkt, moeten in de tweede fase beschermende maatregelen genomen worden veiligheidsbetrokken delen van besturingen (SRP/ CS). Deze moeten zo gebouwd en uitgekozen worden, dat de waarschijnlijkheid van functiefouten gering is. Wanneer dit niet mogelijk is, mogen optredende fouten niet tot het verlies van de veiligheidsfunctie leiden. Het kan vervolgens zozijn dat de machineconstructeur nog behalve op de al toegepaste, extra maatregelen moet nemen voor de personen die de machine moeten bedienen. Dit om de zogenaamde restrisico s nog verder te verminderen dit kan zijn door het voorschrijven van bv. beschermende kleding, opleiding etc. Gevaren vermijden Moeller biedt u voor de risicovermindering volgens SRP/ CS (stap 2) de passende veiligheidscomponenten die voldoen aan de hoogste internationale veiligheidsnormen! Al naar gelang de toepassing en de noodzakelijke gevarenbescherming worden de passende veiligheidcomponenten gekozen. W8700-7596.indd 22 20.08.2008 13:46:46 Uhr
Control the unexpected Hoofdschakelaars met Nood Uit functie Veiligheid in één oogopslag Bij een complete veiligheidsoplossing hoort ook, dat het ontstane of dreigende gevaar, duidelijk en goed zichtbaar gemeld wordt. De signaalzuilen SL uit het bedienings- en signaleringsprogramma RMQ-Titan van Moeller informeren akoestisch en/of optisch in vijf kleuren met continu-, knipperend, of flitslicht over de actuele toestand van de machine. Als de meldingen snel waargenomen worden, ook van afstand, kan men ook snel op onvoorzienbare toestanden veilig en snel reageren. Moeller biedt de mogelijkheid om hoofdschakelaars (tot en met 1600 A) ook te voorzien van een Nood Uit functie conform de IEC/EN 60204-1, VDE 0113 deel. Dit is veelal een eenvoudig en prijsgunstige oplossing en met bestaande componenten te realiseren. Door het toepassen van een nulspanningspoel met twee voorijlende hulpcontacten kan de installatie en/of machine veilig afgeschakeld worden, hiermee wordt de veiligheid gewaarborgd. De hulpcontacten, nulspanningspoel of arbeidsstroomspoel kunnen naderhand eenvoudig gemonteerd worden. Quicklink ID: SAF9 www.moeller.net 17 W8700-7596.indd 23 20.08.2008 13:46:52 Uhr
Control the unexpected EN ISO 12100-1/2 Veiligheid van machines Constructie en risicobeoordeling Basisbegrippen EN 1050 Principes voor de risicobeoordeling Functionele en Safety eisen voor de veiligheidsrelevante besturing EN ISO 13849-1/2 SRP/CS EN 954-1 Veiligheid van machines SRP/CS Alg. ontwerpbeginselen EN IEC 62061 SRP/CS EN IEC 61508 EN IEC 60204-1 Elektrische uitrusting van machines Bepaling van veiligheidstechnische eisen aan de SRP/CS en hun realisatie De volgende voorgestelde normen gebruiken verschillende classificeringssystemen. Definities voor de veiligheidsstadia, en worden afhankelijk van de technologie, de risicoklasse en de architectuur gebruikt. De bestaande EN 954-1 Veiligheid van machines veiligheidscomponenten voor besturingen De Europese norm EN 954-1 werd tot nu toe als internationale standaard voor machineveiligheid gebruikt voor de ontwikkeling van uw machine. De EN 954-1 bepaalt besturingscategorieën voor de indeling van verschillende veiligheidstechnische vermogens Categorie B, 1, 2, 3, 4. De EN 954-1 wordt vervangen, met inachtneming van een overgangstijd tot 31.10.2009, daarna wordt ze door de EN ISO 13849-1 vervangen. Nieuwe machines moeten al volgens de nieuwe norm geconstrueerd worden. Eind 2006 werd de EN ISO 13849-1 als opvolger van de EN 954-1 officieel aangenomen en is ze reeds in het officiële EUnormblad verschenen. Met de EN ISO 13849-1 is er naast de kwalitatieve benadering van de EN 954-1 ook een kwantitatieve beschouwing van de veiligheidsfuncties. Voor de indeling van verschillende veiligheidstechnische vermogens worden in de EN ISO 13849-1 Performance Levels (PL) bepaald. De vijf PL s (a, b, c, d, e) staan voor gemiddelde waarschijnlijkheidswaarden van het optreden van een fout per uur. Alternatieve EN IEC 62061 Veiligheid van machines functionele veiligheid van veiligheidsbetrokken elektrische/elektronische/programmeerbare elektronische besturingssystemen EN IEC 62061 dient in het gehele kader van de EN ISO 12100-1 als alternatieve norm voor de EN ISO 13849-1. De veiligheidstechnische niveaus worden door Safety Integrity Level (SIL) in drie stappen (1, 2, 3) beschreven. De nieuwe EN ISO 13849-1 Veiligheid van machines onderdelen van besturingssystemen met een veiligheidsfunctie Deel 1: Algemene ontwerpbeginselen Quicklink ID: SAF1 www.moeller.net 5 W8700-7596.indd Abs1:5 20.08.2008 13:47:00 Uhr
Snel en veilig detecteren Bij gevaren snel ingrijpen met NOOD-UIT-knoppen NOOD-UIT-knop uit het 16 mm bedienings- en signaleringsprogramma RMQ16. Verlicht of niet verlicht, wordt beslist door de toepassing. Input Bij gevaarlijke situaties aan machines en/of installaties moeten deze voor de bescherming van de mens, machine of installatie onmiddellijk en veilig stilgezet kunnen worden. Een effectieve en gebruikelijke methode is, dat de bediener of personen in de nabijheid beslissen of een gevaarlijke situatie ontstaat of al ontstaan is. Voor dit soort situaties om tot een veilige stop te komenworden NOOD-UIT knoppen gebruikt. Moeller is de specialist voor bedienings- en signaleringsapparatuur met NOOD-UITfuncties, de NOOD-UIT-knop. Moeller NOOD-UIT-knoppen zijn geschikt voor alle NOOD-UIT toepassingen. Voorbeeld: DIN EN 60204 Elektrische uitrusting van machines (NOOD-UIT-knop). De apparaten moeten vergrendelen en de contacten moeten dwangmatig geopend zijn (zie IEC 60947-5-1) en Moeller NOOD-UIT-knoppen zijn volgens de norm IEC 60547-5-1 gemaakt! Voor toepassingen met explosiegevaarlijke stoffen (ATEX Zone 22) biedt Moeller zowel de 22 mm bedienings- en signaleringsapparatuur RMQ-Titan evenals de voet- en slagdrukknoppen FAK. Eigenschappen van de NOOD-UIT-knoppen Groter en optimaal voor de bediening zijn de NOOD-UIT-knoppen uit het 22 mm bedienings- en signaleringsprogramma RMQ-Titan. Ontwikkeld, getest en gebouwd volgens de veiligheidsnormen van de IEC, EN of ook UL / CSA, Niet manipuleerbaar conform de norm DIN EN ISO 13850, TÜV en/ of BG toelating (BGIA Berufsgenossenschaftliches Institut für Arbeitsschutz/ Deutschland) Wereldwijde goedkeuringen, Hoge beschermingsgraad tegen stof en water, Groot bedrijfstemperatuurbereik, Bestand tegen extreem hoge schok- en trillingen. Voor gebruik in ruwe omstandigheden (bv. bedienen met handschoenen) biedt Moeller de voet en slagdrukknoppen FAK aan. 6 W8700-7596.indd Abs1:6 20.08.2008 13:47:08 Uhr
Control the unexpected Niet manipuleerbaar De sleutelschakelaars kunnen in een sleutelinstallatie geïntegreerd worden. NOOD-UIT-knoppen mogen niet manipuleerbaar zijn en moeten zgn. dwangmatig openende contacten hebben. Na het bedienen (drukken) van de NOOD-UIT knop worden de NC contacten verbroken en de knop zal mechanisch in zijn uit positie blijven staan en dus blijven de contacten geopend. Half indrukken is onmogelijk. De knoppen moeten na bediening handmatig worden gerest worden. Dit resetten vindt afhankelijk van het type plaats door trekken, draaien of met een sleutelschakelaar. Het bediening en signaleringspakket RMQ-Titan bevat nog twee bijzonderheden: Sleutelschakelaars voor het resetten, tevens is deze ook in een zgn. sleutelinstallatie te gebruiken. Verzegelbare afdekkap, deze maakt het drukken of bedienen voor iedereen mogelijk, het terugzetten kan alleen door de daarvoor bevoegde personen. Terugzetten is alleen mogelijk na het verbreken van het verzegelbare loodje, dit voorkomt misbruik. NOOD-UIT-knoppen met verlichting Verlichte NOOD-UIT-knoppen worden veelvuldig gebruikt. Om NOOD-UIT-knoppen in een installatie of machine nog beter kenbaar te maken, zijn er ook uitvoeringen met verlichting. De geïntegreerde signaallamp kan op verschillende manieren gebruikt worden: Continulicht, onafhankelijk van de schakelpositie van de NOOD-UIT-knop (goede zichtbaarheid) Continulicht tot de bediening van de NOOD-UIT-knop, daarna meldingslamp uitgeschakeld Continulicht (goede zichtbaarheid tot de bediening, daarna onverlicht, herkenbaar als bediend) Geen verlichting onbediend, verlicht bij bediening, (snelle mogelijkheid bediende NOOD-UIT-knoppen te detecteren). ATEX ATEX toelating Zone 22 stof In molens, schrootmachines, silo s enz. kan het snel in de bedieningsomgeving van de installatie of machine tot explosieve stofatmosferen komen. Voor deze omgeving heeft Moeller zowel de 22 mm bedienings- en signaleringsapparatuur RMQ-Titan alsook de slag- en voetdrukknoppen FAK met ATEX toelating voor zone 22. ATEX-keuring maakt het gebruik in explosiegevaarlijke omgevingen mogelijk. Quicklink ID: SAF2 www.moeller.net 7 W8700-7596.indd Abs1:7 20.08.2008 13:47:15 Uhr
Snel en veilig detecteren Mechanische bewegingen veilig onder controle met de eindschakelaars LS-Titan Input Veiligheidseindschakelaars LS-Titan Het veilig kunnen werken heeft voor personen in de nabije omgeving van een installatie en/of machine een zeer hoge prioriteit. Het mag dus niet gebeuren dat personen in de buurt van een gevaarlijke situatie kunnen komen. Eventueel gevaar moet altijd worden afgewend. Om het onbedoeld aanraken of gevaarlijke situaties te kunnen afwenden, wordt veel gebruik gemaakt van beweegbare afsluitingen (hekwerken). Deze hekwerken worden gecontroleerd door mechanische eindschakelaars. Het openen van zoeen hekwerk leidt tot het stoppen van de machine en/of installatie. Houtbewerkingsmachines, drukpersen, verpakkingsindustrie, autowasstraten enz. al deze toepassingen maken gebruik van mechanische eindschakelaars (LS-Titan). De eindschakelaars bepalen de positie of stand van een beweegbaar mechanisch deel (bv hekwerk). Schakelaars die in deze toepassingen worden ingezet moeten voldoen aan de DIN EN 60947-5-1. Deze norm geeft aan dat de gekozen eindschakelaars zogenaamde dwangmatig openende contacten- moeten bezitten. Bij de bediening van de eindschakelaar moet de stroomkring altijd onderbroken worden en de machine worden afgeschakeld, waardoor het gevaar wordt afgewend. De eindschakelaars van Moeller voldoen aan deze norm. Dwangmatig openende eindschakelaars hebben het volgend symbool: f LS-Titan eindschakelaars zijn er in twee uitvoeringen, de robuuste metalen, of de kunststofuitvoering. Door de verwisselbare aandrijfkoppen is een flexibel gebruik in alle toepassingen mogelijk. De veiligheidscomponenten uitgerust met dubbele verbreekcontacten zijn uitermate geschikt voor de redundante opbouw van veiligheidsstroomkringen. Deze contacten voldoen aan de IEC/EN 61 131-2, dit waarborgt een betrouwbare toepassing in elektronica. RMQ-Titan en LS-Titan : nieuwe combinaties voor uw oplossingen 8 W8700-7596.indd Abs1:8 20.08.2008 13:47:21 Uhr
Control the unexpected Veiligheid voor personen en processen A Veiligheidsscharnierschakelaar LSR-...TS en deurschakelaar LSR-...TKG In een productie omgeving moet de veiligheid van personen altijd gewaarborgd worden. Veelal is de scheiding tussen een veilige of gevaarlijke omgeving een hek of deur. De veiligheidseindschakelaars LSR-..TS en LSR-.. TKG worden op het schanier van een hek geplaatst, dit maakt manipulatie bijna onmogelijk, wanneer de schakelaar aan de binnenzijde van de installatie en/of machine wordt geplaatst is manipulatie onmogelijk. De contacten worden al verbroken na een hoekverdraaiing van 5. Deze eindschakelaars worden ook veel ingezet daar waar de standaard veiligheidsschakelaar een belemmering vormt voor bijvoorbeeld de bereikbaarheid of toegang. Veilig vergrendelen A Veiligheidseindschakelaar LS...-ZBZ met deurvergrendeling A1 A2 De veiligheidseindschakelaar LS..-ZBZ bezit naast zijn dwangmatig openende contacten ook nog de mogelijkheid om te vergrendelen. Dit is de ideale beveiliging voor personen of voor het proces. Deze veiligheidschakelaar heeft een ander dan de al eerder besproken aandrijfkop. De aandrijfkop bestaat eigenlijk uit twee delen, één deel is de eigenlijke schakelaar deze wordt vast gemonteerd, het ander losse deel noemen we een veiligheids-bedieningssleutel, deze wordt op het beweegbare deel gemonteerd, De veiligheidseindschakelaar bestaat in twee uitvoeringen, de veerkrachtvergrendeling en de magneetkrachtvergrendeling. Veerkrachtvergrendeling wordt ingezet bij persoonsbeveiliging, hierbij blijft bij een stroomuitval het hek of deur veilig gesloten. Via een hulpontgrendeling is ontgrendelen mogelijk. Magneetkrachtvergrendeling wordt zowel als personen- en procesbeveiliging ingezet. Deze wordt vergrendeld als er spanning wordt aangeboden, bij het weg schakelen van de spanning of spanningsuitval wordt de schakelaar ontgrendeld. De ruimte en/ of installatie is dan direct bereikbaar. Deze schakelaar maakt het ook mogelijk om een toegang een veilige tijdsvertraging te geven. Dit voorkomt dat na het bedienen of uitschakelen direct in een draaiende installatie kan worden gegrepen, maar pas na een veilige uitloop tijd. Dit is een ideale toepassing voor bijvoorbeeld zaagmachines of daar waar men het proces of de handeling eerst af wil maken. Gevaren uitschakelen A Veiligheidseindschakelaar LS... ZB met gescheiden bedieningssleutel De veiligheidseindschakelaars LS...ZB en LS4...ZB worden gebruikt bij hekken, deuren of afdekkingen enz. Deze veiligheidseindschakelaar wordt zo gemonteerd dat bij het openen van het hek, deur etc de dwangmatigschakelende contacten meteen worden verbroken en de spanning wordt afgeschakeld. De speciaal ontworpen bedieningssleutel maakt manipulatie zeer moeilijk. LS...ZB en LS4...ZB voldoen aan de EN1088 veiligheid van machines. Blokkeerinrichtingen verbonden met afschermingen.. Daardoor wordt de keuze van de noodzakelijke beveiligingseindschakelaar wel heel eenvoudig. Gecertificeerde veiligheidseindschakelaars De veiligheidseindschakelaars LS-Titan worden door het Berufsgenossenschaft (BG) gecertificeerd. Quicklink ID: SAF4 www.moeller.net 9 W8700-7596.indd Abs1:9 20.08.2008 13:47:27 Uhr
Snel en veilig detecteren Veilig schakelen, scheiden en besturen met nokkenschakelaars T Input ATEX De robuuste en compacte nokkenschakelaars T en lastscheiders P worden volop ingezet in de grote en kleine industrie en in de gebouwentechniek. De beschermingsgraad IP65 bij zowel de opbouwschakelaars als de frontinbouw types maken het mogelijk de schakelaars in te zetten in ruwe omgevingen. Tien basistypes in vier verschillende bouwvormen, met een veelvoud van standaardschakelingen en in een breed vermogensbereik staan ter beschikking. Naast de standaardschakelingen kunnen ook klantspecifieke schakelingen gebouwd worden. Hierbij zijn de mogelijkheden bijna onbegrensd. Een omvangrijk programma van toebehoren voor de schakelaars zorgt voor een compleet pakket waardoor een brede inzet mogelijk is. De nokkenschakelaar T en de lastscheiders P hebben als opbouwschakelaar de goedkeuring conform de ATEX richtlijn 94/9 EG voor de EX-zone 22. Door deze goedkeuring is het gebruik in stofexplosiegevaarlijke omgevingen mogelijk. Onderhouds-, werk- en veiligheidsschakelaars vervullen als netscheiders een belangrijke taak. Zij voorkomen gevaar voor mens, machine en productiematerialen. Bij reparatie en onderhoud scheiden ze een elektrische installatie veilig van het net. Hoofdschakelaar met NOOD-UIT-functie Alle machines moeten volgens de EN60204-1 een netscheider hebben. Verder moet het stopzetten van de machine in geval van nood gegarandeerd zijn. Het gegarandeerd stilzetten in geval van nood vereist: Een voorrang in afhandeling in elke willekeurige bedrijfstoestand van de machine. De energietoevoer, die tot gevaarlijke situaties leidt, moet zo snel mogelijk afgeschakeld worden. Werkschakelaar Voor de aandrijving van banden in transportinrichtingen worden meerdere motoren gebruikt. In verpakkingsinstallaties, magazijnen, luchthavens enz. vormen afzonderlijke banden een complete installatie. De veiligheid en de beschikbaarheid van deze uitgebreide installaties eisen de mogelijkheid om elke afzonderlijke aandrijving, indien nodig, van zijn voeding te scheiden. Deze scheiding wordt gemaakt met de werkschakelaars T en P. In uitgeschakelde toestand kan de schakelaar met drie hangsloten tegen herinschakelen beveiligd worden. Onderhouds- en reparatiewerkzaamheden kunnen zonder gevaar uitgevoerd worden. 10 W8700-7596.indd Abs1:10 20.08.2008 13:47:31 Uhr
Control the unexpected Veilig schakelen en scheiden met lastscheiders Lastscheiders P De lastscheiders P tot en met 315 A zijn zeer compact en robuust gebouwd. De handaandrijving zit direct gekoppeld aan de contacten. De contacten worden bij het uitschakelen dwangmatig geopend. Naast de toepassing als hoofdschakelaar, met of zonder NOOD-UIT-functie, wordt de lastscheider P ook toegepast als AAN-UIT-schakelaar, als werkschakelaar of als veiligheidsschakelaar. Nokkenschakelaars T Lastscheiders P met NOOD-UIT-functie De nokkenschakelaar T staat voor een zeer flexibel, compact en robuust modulair systeem. De toepassingsgebieden van de nokkenschakelaar T zijn zeer uitgebreid. Schakelingen volgens klantspecificatie kunnen eveneens gebouwd worden. Voor de verschillende vermogens bestaan vier verschillende bouwvormen. Moeller biedt volgens de richtlijn voor fabrikanten, ATEX richtlijn 94/9 EG, nokkenschakelaars T en lastscheiders P tot en met 100 A aan. De schakelaars zijn toegelaten voor de apparatengroep II, met het toepassingsgebied alles behalve mijnbouw, en voor de veiligheidscategorie 3. De nokkenschakelaars en de lastscheiders in een opbouwkast met ATEX toelating worden gebruikt in stofexplosiegevaarlijke omgevingen. Bijvoorbeeld molens, metaalslijperijen, houtbewerkingsbedrijven, cementfabrieken, aluminiumindustrie, voederindustrie, graanopslag en -bewerking, landbouw en de farmaceutische industrie. Nokkenschakelaars T Afscherming aansluiten in behuizing. Draaistroommotoren worden steeds vaker aangestuurd met frequentieregelaars. Om de EMC kwaliteit te waarborgen worden deze motoren met een afgeschermde kabel aangesloten. De EMC montageplaat (MBS) maakt een snelle en eenvoudige montage van deze afscherming mogelijk M 3 ~ EMC- montage plaat 11 W8700-7596.indd Abs1:11 20.08.2008 13:47:42 Uhr
Veilig bewaken en verwerken Veiligheidsrelais en veiligheidsstuurrelais, veilig werken met ESR4 en easysafety Logic De veilige verwerking van verschillende sensorsignalen, zoals bv. van de eindschakelaar, veiligheidshek, tweehandenschakelaar, nood-uit-knoppen, schakelmatten, enz. vindt plaats in een besturingsdeel SRP/CS en afhankelijk van zijn toepassing of doel volgt er een bepaalde veilige actie. Het veiligheidsrelais ESR4 of de nieuwe easysafety zijn volgens de internationale norm in te zetten volgens de hoogste eisen zoals categorie 4 volgens EN 954-1, PL e volgens EN ISO 13849-1, SIL CL 3 volgens EN IEC 62061 en SIL 3 volgens EN IEC 61508. Economisch bewaken met veiligheidsrelais ESR4 Het elektronische veiligheidsrelais ESR4 biedt met een bouwbreedte van slechts 22,5 mm vele oplossingen voor veiligheidstoepassingen en schakelcontacten (4 vrijgave- en 2 meldingscontacten). Als er geen storingen of meldingen zijn zullen na een startcommando de veiligheidsrelevante circuits door de elektronika gecontroleerd worden en zullen de stuurstroomcircuits vrijgegeven worden. Na een stopcommando en/of in het geval van storing worden de stuurstroomcircuits direct (stopcategorie 0) of tijdsvertraagd (stopcategorie 1) onderbroken en wordt de motor van het net losgekoppeld. Meer contacten zijn mogelijk met een contactuitbreidingsmodule. Soms wordt een veiligheidskring redundant uitgevoerd. Een redundant opgebouwd veiligheidscircuit leidt bij een kortsluiting van een circuit niet tot gevaar. Bij een nieuwe inschakeling wordt de fout herkend en het inschakelen verhindert. Het ESR4 productassortiment omvat veiligheidsrelais voor: Veiligheid waarborgen met veiligheidsrelais ESR4 Schakelingen voor het stilzetten in geval van nood, Veiligheidsdeur- en veiligheidshek-bewaking, Tweehandsbediening Tijdvertraging, Vertraagde en niet-vertraagde contactuitbreidingen. Veilig bewaakte NOOD-UIT-circuits De elektronische veiligheidsrelais ESR4 van Moeller schakelen bij bediening van de NOOD-UIT-knop meerdere vrijgavecircuits af. Dit leidt tot het meteen of tijdvertraagde afschakelen van de spanning. Via de stuurcircuits worden diverse fouten als aard-, kortsluiting of kabelbreuken herkend. Een fout herkenning leidt ofwel tot onmiddellijke afschakeling of verhindert het herinschakelen tot de fout verholpen is. De relais beschikken over de mogelijkheid van een bewaakte herinschakeling, inschakelen geschiedt dan door het bedienen van een resetknop. Hek- of deurbewaking De bewaking van veiligheidshekken en deuren van machines is ook een hele belangrijke veiligheidsfunctie van het veiligheidsrelais ESR4. Afhankelijk van het gevraagde veiligheidsniveau melden één of twee ( kanalen) eindschakelaars de gesloten positie van de veiligheidsdeur. In plaats van de herinschakelbewaking kunt u met het veiligheidsrelais ook een automatische start realiseren. Zo verkort u de cyclustijden in de productie, zonder het veiligheidsniveau te bewaken. Quicklink ID: SAF5 www.moeller.net 12 W8700-7596.indd Abs1:12 20.08.2008 13:47:54 Uhr
Control the unexpected Veiligheids stuurrelais easysafety Veelvoud aan veiligheidsfuncties easysafety bevat standaard een groot aantal verschillende veiligheids-functiebouwstenen dit heeft voor de gebruiker het grote voordeel dat de voorraad van vele stand-alone veiligheidsrelais achterwege gelaten worden en helemaal als deze ook nog met elkaar gecombineerd moeten worden. Packaging Machine SAFETY GATE 4 OPEN De easysafety bevat de volgende veiligheids-functiebouwstenen Schakelen en stil zetten in Toestemmingschakelaar noodtoestand (Nood Uit) Bedrijfkeuze schakeling Veiligheids deurbewaking Startvoorwaarde schakemet of zonder vergrendeling Stilstand bewaking lingen Tweehand bediening Maximale toerental Lichtgordijnen (evt met bewaking muting) Veilig tijdrelais Schakelmatten Terugmelding bewaking Comfortabel bedienen De easysafety biedt oplossingen voor veiligheidstoepassingen met de eenvoud en flexibiliteit van de easy-familie. Vroeger werden machines opgebouwd volgens de veiligheidsnorm de EN954-1, dit leidde tot een bepaald risico klasse van 1 tot 4, deze norm EN954-1 wordt echter vervangen door nieuwe normen, bekend onder de namen performance level of SIL. Wanneer past u Performance of SIL toe? Dit hangt af van uw situatie, toepassingsgebied en eventuele klanteisen Het Performance level dat in februari 2007 zijn intrede heeft gedaan, leidt veelal tot een aanpassing in uw veiligheidtoepassing op uw nieuw te ontwikkelen of bestaande machines. Veelal moest u meer veiligheidsrelais toepassen. Het unieke van de easysafety is dat het eigenlijk twee apparaten in één is, easysafety combineert een veiligheidsstuurrelais en een besturingsunit in één. easysafety is een veiligheidsstuurrelais voor machinetoepassingen tot en met het hoogste niveau. Dus applicaties tot categorie 4 volgens de EN954-1, PL e volgens EN ISO 13849-1 en SILCL3 volgens de EN IEC 61062 en SIL 3 volgens EN IEC 61508 zijn te realiseren. Uitgerust met een volledige klassiek veiligheidsrelais in de vorm van veiligheids-functiebouwstenen, integreert easysafety niet alleen de veiligheidsbesturing maar ook het standaard besturingsdeel, dus All in One. Zo bevat het veiligheidsrelais de mogelijkheid om besturingstaken te verwerken. De easysafety kan zowel op de PC via de easysoft-safety als op het apparaat zelf geprogrammeerd worden. Via de PC is het programma heel eenvoudig samen te stellen te testen en te downloaden. De programma s draaien gescheiden van elkaar, dus een aanpassing in het standaardprogramma door bijvoorbeeld een gebruiker kan nooit leiden tot een verandering van het veiligheidsdeel. Het programmeren van beide toepassingen geschiedt ook op gescheiden velden, al dan niet met password beveiligd. Het programma is beveiligd tegen oneigenlijk gebruik en het ongewenst veranderen van beide programmadelen. Als enige veiligheids-stuurrelais met geïntegreerde of extern (IP65) display biedt easysafety een eenvoudige bediening en directe diagnose van zowel standaard en veiligheid relevante gegevens van de machine of installatie. Flexibel uitbreiden Via de geïntegreerde aansluitingen wordt het uitbreiden van easysafety met standaardfuncties kinderspel. easysafety maakt namelijk gebruik van alle reeds bestaande easy componenten, zoals extra in- of uitgangen, communicatiemodules voor bijvoorbeeld easynet, CANopen, DeviceNet, Profibus of ASI. Zo blijft geen toepassing onopgelost. De easysafety bevat standaard een display, 14 veilige ingangen, 4 veilige uitgangen (transistor of relais) 4 testsignalen. Afhankelijk van het type heb je ook nog display mogelijkheden, 1 veilige redundante relais uitgang, easylink of easynet aansluiting. Quicklink ID: SAF6 www.moeller.net 13 W8700-7596.indd Abs1:13 20.08.2008 13:48:03 Uhr
Betrouwbaar afschakelen Betrouwbaar afschakelen met magneetschakelaars DIL M Output Continue processen vragen om een hoge bedrijfsbetrouwbaarheid van de toegepaste componenten. Moeller magneetschakelaars hebben niet alleen een zeer lange levensduur en betrouwbaarheid in standaard AC3 bedrijf, maar zijn ook uitstekend geschikt voor het zware AC-4-tipbedrijf. Dit levert een betrouwbaardere en minder storingsgevoelige machine en installatie op. Vanzelfsprekend beschikken deze magneetschakelaars over in de veiligheidstechniek gevraagde eigenschappen zoals bv. dwangmatig schakelende contacten, veilige scheiding of een aanrakingsbescherming. Met spiegelcontacten betrouwbaar bewaken Voor het bedrijfsmatig schakelen van bijvoorbeeld motoren, verwarmingselementen etc. gebruiken we magneetschakelaars, Moeller biedt daar het type DIL M voor. In geval van een Nood-Uit of ander gevaar moeten de magneetschakelaars veilige afschakelen. De (toe)stand van de contacten wordt door zogenaamde spiegelcontacten bewaakt. Als een van de hoofdcontacten van een magneetschakelaar gesloten is, mag volgens IEC/EN 60947-4-1 geen spiegelcontact (hulpbreekcontact) gesloten zijn. Op basis van de terugmelding van de spiegelcontacten kan na het verhelpen van de storing of het probleem weer ingeschakeld worden. Dwangmatig schakelende hulpcontacten voor veiligheidsrelevante besturingen Kleine besturingen het vermenigvuldigen van contacten en het aankoppelen van grote magneetschakelaars aan elektronische uitgangen zijn de typische toepassingen voor hulprelais. Zodra de hulpcontacten in een veiligheidscircuits toegepast worden is het niet toegestaan dat maak en verbreekcontacten in het zelfde relais gelijktijdig gesloten zijn. Moeller biedt hiervoor de hulprelais van het type DIL A. De DIL A bezit dwangmatig schakelende contacten volgens IEC/EN 60947-5-1. Hiermee kunnen zonder problemen besturingsfuncties in veiligheidsrelevante omgevingen worden uitgevoerd. Van alle gemakken voorzien Magneetschakelaars tot en met 32 A bezitten standaard een hulpcontact. Zo bevatten alle DC uitvoeringen een bluselement. Types boven de 15 A bezitten een electronische aansturing dit maakt het gebruik van een interfacerelais overbodig bij het aansturen vanuit een PLC of easy-stuurrelais. Doordat Moeller dit al standaard aanbiedt in haar magneetschakelaars dalen natuurlijk de kosten. De magneetschakelaars DIL M en motorbeveiligingsrelais zijn wereldwijd goedgekeurd. Alle apparaten vervullen de eisen volgens IEC/EN 60947 en DIN VDE 0660 alsook volgens UL/CSA. Quicklink ID: SAF7 www.moeller.net 14 W8700-7596.indd Abs1:14 26.08.2008 10:20:09 Uhr
Control the unexpected Betrouwbaar afschakelen met bewakingsrelais CMD In bijna alle toepassingen zijn installatiedelen tegenwoordig veiligheidsgericht opgebouwd. Veiligheidsgerichte besturingsdelen worden in geval van gevaar bijvoorbeeld bij het open en van een veiligheidshek of bij de bediening van NOOD-UIT voor het afschakelen gebruikt. Om een fout in zeer gevaarlijke machines en/of installatie nog meer te reduceren, wordt dikwijls een redundante afschakeling toegepast. Een typisch afschakelapparaat in zo n geval is een magneetschakelaar, waardoor in bepaalde machines en/of installaties dikwijls twee magneetschakelaars in serie geschakeld worden, om een nog betrouwbaardere machine en/of installatie te creëren. Een vooral bij grote magneetschakelaars dure maatregel. Het volgens EN ISO 13849-1 toegelaten bewakingsrelais CMD van Moeller, voor magneetschakelaars, maakt deze redundante opbouw overbodig. Toepassingen De redundante opbouw van magneetschakelaars wordt overbodig Dergelijke redundante combinaties worden veel toegepast in Europa bij veiligheidsgerichte toepassingen. Tot nu toe wordt voor schakelingen van de veiligheidscategorie 3 en 4 volgens EN 954-1 de serieschakeling van twee magneetschakelaars aanbevolen. Vanaf nu zijn één magneetschakelaar en het Moeller CMD voldoende. Het bewakingsrelais CMD is geschikt voor NOOD-UIT-toepassingen volgens EN 60204-1. Het CMD kan ook in de Amerikaanse automobielindustrie gebruikt worden, daar werden ook oplossingen gevraagd, die het aan elkaar lassen van de motorstarter betrouwbaar herkennen en de motorstarter veilig afschakelen.als veiligheidsbouwsteen wordt het CMD naast de CE-aanduiding ook door de Deutsche Berufsgenossenschaft geaccepteerd. Als wereldmarktapparaat heeft het natuurlijk de UL- en CSAgoedkeuring voor de Noord-Amerikaanse markt. Het CMD (Contactor Monitoring Device) bewaakt bij een magneetschakelaar de hoofdcontacten op het vastlassen. Het vergelijkt hiervoor de stuurspanning van de magneetschakelaar met de toestand van de hoofdcontacten. De toestand van de hoofdcontacten wordt met een spiegelcontact (IEC EN 60947-4-1 bijlage F) betrouwbaar gesignaleerd. Wordt de spoel van de magneetschakelaar niet langer bekrachtigd en de contacten openen niet, dan schakelt het CMD de voorgeschakelde vermogensautomaat, motorbeveiligingsschakelaar of lastscheider via een onderspanningsafschakelspoel af. Bijkomend bewaakt het CMD de kwaliteit van het interne relais, hiervoor is een bijkomend hulpmaakcontact op de te bewaken magneetschakelaar nodig. Daarvoor wordt het hulpmaakcontact en het hulpverbreekcontact dwangmatig geschakeld, de laatste is als spiegelcontact uitgevoerd. b a a Start/Stop b NOOD-UIT c nulspanningsspoel c d e d Verbreek-spiegelcontact e Maak-spiegelcontact Toegelaten schakelapparatencombinaties Om de functieveiligheid van de gehele combinatie bestaande uit magneetschakelaar, vermogensautomaat en CMD te waarborgen, is het CMD alleen met gedefinieerde Moeller magneetschakelaars alsook Moeller motorbeveiligingsschakelaars / vermogensautomaten of vermogensscheiders toegelaten. Uit het Moeller magneetschakelaarsassortiment kunnen alle magneetschakelaars DILM7 tot DILH2000 door het CMD bewaakt worden op het vastlassen. Alle hulpverbreekcontacten van deze magneetschakelaars zijn als spiegelcontact uitgevoerd en kunnen voor bewaking gebruikt worden. Als voorgeschakelde motorbeveiligingsschakelaar, vermogensautomaat of lastscheider kunnen de motorbeveiligingsschakelaars PKZ2 gebruikt worden wanneer ze uitgerust worden met een nulspanningsspoel U-PKZ2. Hetzelfde geldt voor vermogensautomaten NZM1 tot NZM4 of lastscheiders N1 tot N4 uitgerust met een nulspanningsspoel NZM..-XUV. 15 W8700-7596.indd Abs1:15 20.08.2008 13:48:23 Uhr
Betrouwbaar afschakelen Schade voorkomen, bedrijfscontinuïteit waarborgen Output ARCON de bliksemsnelle airbag voor uw electrischeinstallatie De gevolgen van een elektrische vlamboog zijn vergelijkbaar met een explosie. Naast de kans op persoonsletsel is er ook kans op grote schade aan de elektrische installatie wat tot wekenlange productie stilstanden of zelfs tot het totaal vervangen van de beschadigde installatie kan resulteren. In het ergste geval leidt de productiestilstand zelfs tot financiële problemen, omdat klanten intussen een andere leverancier hebben gevonden. De factor beschikbaarheid is met de huidige concurrentie zeer relevant, hiervoor moeten geschikte beschermingsmaatregelen genomen worden. Computercentra, tunnel- en energievoorzieningen voor continue productieprocessen in de chemische industrie behoren tot nu toe tot de belangrijkste gebruikers van het Moeller storingslichtboogbeschermingssysteem ARCON. Personenbeveiliging Alle bekende fabrikanten van laagspanningsverdelers bieden tegenwoordig een vlamboogbestendige uitvoering van hun verdeler aan. Deze personenbeveiliging wordt getest op de gesloten verdelers in omstandigheden, die niet in de praktijk gevonden worden. De statistieken van de BGFE bewijzen, dat 2 van de 3 ongevallen bij geopende verdelers optreden. Met deze wetenschap moet er een technische oplossing geboden worden, die ook een effectieve bescherming bied bij een geopende verdeler. Moeller heeft om deze reden in samenwerking met de TU Ilmenau (Dld) grondig onderzoek gedaan en is tot de conclusie gekomen dat alleen extreme snelle beschermingssystemen een echte personenbeveiliging kunnen realiseren. ARCON realiseert met een vlamboog blustijd van slechts 2 ms een ongekende personenbeveiliging. Installatiebeveiliging Laagspanningsverdelers worden tengevolge van een vlamboog soms voor weken buitenbedrijf gezet. Is er geen redundante energievoorziening voorzien is, dan treedt er een ongewenste productie-uitval op. Alleen een effectieve installatiebeveiliging, die de gevolgen van de vlamboog tot een minimum beperkt en een onmiddellijke herinbedrijfname mogelijk maakt, kan hier hulp bieden. Bij het gebruik van ARCON worden de gevolgen van de vlamboog tot een minimum beperkt. Na het verhelpen van de oorzaak en het vervangen van het blusapparaat kan de verdeler in korte tijd weer inbedrijf genomen worden en is deze weer beschikbaar. 16 W8700-7596.indd Abs1:16 20.08.2008 13:48:32 Uhr