Integriteitsbewaking bij een relationele database

Integriteitsbewaking bij een relationele database Bij het ontwikkelen van een informatiesysteem voor een organisatie moet er koste wat koste voor gezorgd worden, dat er geen tegenstrijdige gegevens in de database terecht komen. Als voorbeeld werd al eerder genoemd, zal voor het informatiesysteem van een bibliotheek dus beslist voorkomen moeten worden dat volgens de in de database opgeslagen gegevens een níet-bestaand boek uitgeleend is aan een niet-bestaand bibliotheeklid. Uiteraard hoef je je alleen te bekommeren om die constraints als je wijzigingen (via een INSERT-, DELETE- of UPDATE-commando) in de opgeslagen gegevens wilt aanbrengen. In deze cursus hebben we gezien, dat een van de uitkomsten van de informatie-modellering is, dat de beperkingsregels (constraints) die binnen een database gerespecteerd en/of afgedwongen moeten worden, boven water zijn gekomen. De kwestie is nu dus om die gevonden constraints ook daadwerkelijk te implementeren. Bij informatie-modellering hebben we gezien, dat tot die beperkingsregels behoren: totale (verplichte) rollen; uniciteitsregels; aantallenregels; deelverzamelingsregels; waarderegels; uitsluitingsregels. Moesten in het verleden deze constraints door noest programmeerwerk in een derde generatietaal (3GL) worden afgedwongen, gelukkig is de tendens om de (R)DBMS s zodanig te maken, dat de informatiesysteem-ontwerper en -bouwer slechts aan het DBMS hoeft duidelijk te maken dat die constraints bestaan en dat het RDBMS ze dan maar moet bewaken. Een tweetal (in de praktijk toegepaste) mogelijkheden dienen zich hiervoor aan: gebruik maken van (beter wordende) DDL (Data Definition Language) mogelijkheden van SQL; gebruik maken van zogenaamde stored procedures en triggers voor het aanroepen daarvan. Gezien de aard van de cursus zullen we ons hier vooral richten op de eerst genoemde mogelijkheid. We zullen daarbij kijken naar welke mogelijkheden de SQL1-definitie (uit 1986) en de SQL2-definitie (uit 1992) ons bieden. Ofschoon er reeds druk gewerkt wordt aan het opstellen van een SQL3-standaard, gebiedt de eerlijkheid te stellen, dat er momenteel nog geen (of maar héél weinig) RDBMS s zijn, die de volledige SQL2-standaard geïmplementeerd hebben. Integriteitsbewaking zònder SQL-DDL (Data Definition Language) te gebruiken Behalve via het eerder genoemde noeste programmeerwerk in vaak een 3GL (al dan niet gecombineerd met SQL-statements tot embedded SQL) is een tamelijk primitieve manier van integriteitsbewaking die waarbij alleen gebruik gemaakt wordt van de ROLLBACK WORK- en COMMIT WORK-instructies van SQL. Dat betekent, dat we eerst een wijziging voorlopig doorvoeren, dan controleren of er in de ontstane situatie geen beperkingsregels zijn overtreden en tot slot: als de database integer is, het COMMIT WORK-commando geven, doch als er tegenstrijdige gegevens in de database zijn opgeslagen, het ROLLBACK WORK-commando geven, waardoor alle wijzigingen teniet worden gedaan en we weer terugkeren naar de oude, integere situatie. Het controleren van de integriteit van de ontstane (voorlopige!) situatie kan dan gebeuren met zogenaamde negatieve SELECT-statements. Dat betekent dat we SELECT-queries zodanig formuleren, dat niet-toegestane situaties zouden worden opgespoord en getoond. In zo n pre-sql1-situatie zou de definitie van de president-gegevenstabel slechts kunnen zijn: CREATE TABLE PRESIDENT (PRES_NAME CHAR (16), BIRTH_YR SMALLINT, YRS_SERV SMALLINT, DEATH_AGE SMALLINT, PARTY CHAR (11), STATE_BORN CHAR (15) ) 1

Als we er bijvoorbeeld toch voor moeten zorgen, dat in de kolommen Pres_name, Birth_yr, Yrs_serv en Party altijd een waarde moet zijn ingevuld (dus: er geen NULL-waarden in mogen staan), dan zouden we na (voorlopige) veranderingen in de tabelgegevens als negatieve SELECT-commando kunnen geven: WHERE PRES_NAME IS NULL OR BIRTH_YR IS NULL OR YRS_SERV IS NULL OR PARTY IS NULL Indien hierna een of meer tabelregels getoond worden, dan voldoen een of meer velden uit de getoonde regels niet aan de totale-rol-beperkingsregel en via een ROLLBACK WORK-commando moeten we vervolgens zo n niet toegestane gegevensverandering weer teniet doen. Als er ná voorgaand commando géén tabelregels getoond worden, dan lijkt alles (althans wat de genoemde totaliteitsregels betreft) in orde te zijn en kunnen we via een COMMIT WORK-commando de voorlopige wijzigingen definitief maken. Op eenzelfde manier kunnen we ook allerlei andere beperkingsregels testen. Neem bijvoorbeeld de uniciteitsregel dat in de president-tabel een bepaalde presidentsnaam maar één keer mag voorkomen en (waarderegel:) dat het geboortejaar van een president nooit voor 1700 kan zijn geweest. De hierbij behorende negatieve SELECT-commando s zijn dan achtereenvolgens: GROUP BY PRES_NAME HAVING COUNT (*) > 1 ( <= uniciteitsregel!) en: WHERE BIRTH_YR < 1700 (<= waarderegel of domein-eis voor jaartallen in deze database) Voor de tabel ADMINISTRATION geldt, dat de combinatie admin_nr + pres_name niet vaker dan éénmaal mag voorkomen: SELECT ADMIN_NR, PRES_NAME FROM ADMINISTRATION GROUP BY ADMIN_NR, PRES_NAME HAVING COUNT (*) > 1 Leeftijden noch kindertal zullen ooit negatief kunnen zijn, dus moeten we checken: FROM PRES_MARRIAGE WHERE PR_AGE < 0 OR SP_AGE < 0 OR NR_CHILDREN < 0 De combinatie van admin_nr + pres_name, zoals die voorkomt in de Admin_pr_vp -tabel zal (immers: deelverzamelingsregel) voor moeten komen in de Administration-tabel: FROM ADMIN_PR_VP APV WHERE NOT EXISTS ( FROM ADMINISTRATION WHERE ADMIN_NR = APV.ADMIN_NR AND PRES_NAME = APV.PRES_NAME) En zo moeten we het naleven van nog enorm veel andere constraints controleren. Voor het integer houden van de gehele presidentiële database zijn dus enorm veel negatieve SELECT s nodig. Voor elke negatieve SELECT geldt, dat bij het tonen van een of meer tabelregels een constatering van een overtreding van een beperkingsregel heeft plaatsgevonden en dus: ROLLBACK WORK, want die ontstane voorlopige situatie moet teruggedraaid worden. 2

Integriteitsbewaking via SQL1-DDL De Data Definition Language van SQL1 biedt mogelijkheden om 2 genoemde constraint-typen af te dwingen: totale rollen zijn af te dwingen via de NOT NULL-optie in het CREATE TABLE-commando; uniciteitsregels zijn af te dwingen via de UNIQUE INDEX-mogelijkheid. eventueel hoort hier nog de optie bij: het voor wijzigen benaderen van gegevenstabellen via View-definities WITH CHECK OPTION. Het opzetten van de president-gegevenstabel kan met SQL1-DLL als volgt: CREATE TABLE PRESIDENT (PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, BIRTH_YR SMALLINT NOT NULL, YRS_SERV SMALLINT NOT NULL, DEATH_AGE SMALLINT, PARTY CHAR (11) NOT NULL, STATE_BORN CHAR (15) ) met daarbij: CREATE UNIQUE INDEX PRES_PRIM ON PRESIDENT (PRES_NAME) We hebben hierbij gebruik gemaakt van de Data Definition Language mogelijkheden van de NOT NULL-optie en de UNIQUE INDEX. Op deze manier zal het RDBMS zélf ervoor zorgen, dat de betreffende totaliteitsregels (via het NOT NULL) en de uniciteitsregel (primary key) over de presidentsnaam gehandhaafd zal blijven. Als we proberen om toch een wijziging door te voeren, waardoor die regels overtreden zouden worden, dan zal het RDBMS een (door ons aanpasbare) foutmelding over de afgewende schending van de constraints geven. Uiteraard zijn hier met betrekking tot de presidentiële database nog vele andere voorbeelden te geven. We geven hier nog: CREATE TABLE PRES_MARRIAGE (PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, SPOUSE_NAME CHAR (16) NOT NULL, PR_AGE SMALLINT, SP_AGE SMALLINT, NR_CHILDREN SMALLINT, MAR_YEAR SMALLINT ) met daarbij: CREATE UNIQUE INDEX PRESMAR_PRIM ON PRES_MARRIAGE (PRES_NAME, SPOUSE_NAME) Let hier op het gebruik de mogelijkheid om impliciet een primary key te definiëren over twéé kolommen. Middels de definitie van Views With Check Option is het mogelijk domeinintegriteitseisen (lees: waarderegels), niet-sleutel-verwijzingen en op beperkte schaal zelfs bijzondere integriteitseisen te bewaken. We illustreren dit voor de tabellen PRESIDENT en PRES_MARRIAGE: CREATE VIEW PRES_VIEW AS WHERE BIRTH_YR >= 1700 AND DEATH_AGE >= 0 AND PRES_NAME IN ( SELECT PRES_NAME FROM ADMINISTRATION) WITH CHECK OPTION CREATE VIEW PRES_MAR_VIEW AS FROM PRES_MARRIAGE WHERE PR_AGE >= 0 AND SP_AGE >= 0 AND NR_CHILD>= 0 AND MAR_YEAR >= 1700 WITH CHECK OPTION Bij de bespreking van views is besproken, dat dankzij de With Check Option het niet mogelijk zal zijn om (opererend op de view!) in de onderliggende gegevenstabel wijzigingen aan te brengen, die indruisen tegen de criteria zoals gesteld in de WHERE-regel. Uiteraard moet er dan wel voor gezorgd worden dat niemand nog rechtstreeks de onderliggende gegevenstabellen kan benaderen voor het doorvoeren van veranderingen. 3

Opvragingen kunnen echter beter - want sneller - direct via de basistabellen blijven verlopen. Het is soms zelfs mogelijk om via Views With Check Option deelverzamelingsregels af te dwingen. We kunnen dat bereiken door een subquery-constructie. Als voorbeeld geven we, dat de waarde voor Admin_entered in de State-gegevenstabel alleen die kan zijn van een bestaand Admin_nr in de Administration-tabel: CREATE VIEW STATE_VIEW AS FROM STATE WHERE ADMIN_ENTERED IN (SELECT ADMIN_NR FROM ADMINISTRATION ) AND YEAR_ENTERED >= 1700 WITH CHECK OPTION Gezien het karakter van subqueries, kan deze constructie níet toegepast worden bij verwijzing naar een gecombineerde sleutel over twee of meer kolommen. Alle overige beperkingsregels zullen nog steeds via bijvoorbeeld de combinatie van negatieve SELECT s en de commando s ROLLBACK WORK versus COMMIT WORK bewaakt moeten worden. Vergemakkelijkte integriteitsbewaking via SQL2-DDL Een aantal extra s voor wat betreft de integriteitsbewaking op database -niveau is bij SQL2-systemen mogelijk door gebruik van de volgende DDL-constructies: Primary Key -constructies Foreign Key - constructies Check-instructies (al dan niet voor Domein-integriteitseisen) N.B. In sommige RDBMS s kan ook met alternate keys gewerkt (en dus: de data-integriteit bewaakt) worden. We geven hier een aantal voorbeelden (refererend aan de presidentiële database): CREATE TABLE PRESIDENT (PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, BIRTH_YR SMALLINT NOT NULL, YRS_SERV SMALLINT NOT NULL, DEATH_AGE SMALLINT, PARTY CHAR (11) NOT NULL, STATE_BORN CHAR (15), PRIMARY KEY (PRES_NAME), FOREIGN KEY (STATE_BORN) REFERENCES STATE (STATE_NAME) ON DELETE NULLIFIES ON UPDATE CASCADE ) CREATE TABLE PRES_MARRIAGE (PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, SP_NAME CHAR (16) NOT NULL, PR_AGE SMALLINT, SP_AGE SMALLINT, NR_CHILD SMALLINT, MAR_YEAR SMALLINT, PRIMARY KEY (PRES_NAME, SP_NAME) FOREIGN KEY (PRES_NAME) REFERENCES PRESIDENT (PRES_NAME) ON DELETE CASCADE ON UPDATE CASCADE ) CREATE TABLE ADMIN_PR_VP (ADMIN_NR SMALLINT NOT NULL, PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, VICE_PRES_NAME CHAR (16) NOT NULL, PRIMARY KEY (ADMIN_NR, PRES_NAME, VICE_PRES_NAME), FOREIGN KEY (ADMIN_NR, PRES_NAME) REFERENCES ADMINISTRATION (ADMIN_NR, PRES_NAME) ON DELETE RESTRICT ON UPDATE CASCADE ) Het gebruik van de primary key-regels in deze DLL-tabeldefinities behoeft waarschijnlijk geen nadere uitleg. 4

Anders ligt dat bij de foreign key-regels. We zien daar als toevoegingen opties (let op: het is niet verplicht ze te gebruiken) verschijnen voor wat er moet gebeuren als uit de tabel waar naar verwezen wordt veranderingen (ON DELETE / ON UPDATE) plaatsvinden in de waarden waar via die foreign key naar gerefereerd worden. We zullen hiervan twee voorbeelden noemen: Wat moet er bijvoorbeeld gebeuren indien bij nader inzien blijkt dat de naam van president Reagan R toch beslist Reagan RA zou moeten zijn? Als we die naamsverandering zomaar in de president -tabel zouden doorvoeren, dan zou de deelverzamelingsregel (foreign key) uit de pres_marriage-tabel, waardoor vastgelegd is dat een presidentsnaam uit die pres_marriage-tabel beslist óók moet voorkomen in de president-tabel, in de problemen komen omdat in de pres_marriage-tabel nog steeds Reagan R staat, maar in de president -tabel Reagan RA. Wat moet er gebeuren als besloten zou worden om (stel je een splitsing voor, waarbij de staat Texas zich zou afscheiden) de regel over Texas uit de state -tabel te schrappen? De foreign key-verwijzing voor State_born in de president -tabel verwijst immers naar een State_Name in de State-tabel. Mogelijke nadere aanduidingen zijn hierbij: Restrict, Cascade of Nullifies. De acties die door het RDBMS daarbij moeten worden ondernomen zijn respectievelijk de volgende: RESTRICT: het veranderen van gegevens in de kolom waarnaar vanuit een andere tabel middels een foreign key gerefereerd wordt (of het verwijderen van een hele tabelregel) mag alleen indien de betreffende waarde in die andere tabel (of tabellen!) niet voorkomt. Komt die waarde daar wél voor, dan moet de verandering door het RDBMS geweigerd worden. (soms: Reject ) CASCADE: veranderingen in de tabel waarnaar vanuit een andere tabel middels een foreign key verwezen, moeten in die andere tabel (of tabellen!) óók worden doorgevoerd. In ons eerste voorbeeld zou dit betekenen, dat verandering in de naam Reagan R in de president -tabel automatisch door het RDBMS óók moeten worden doorgevoerd in de tabellen waarbij pres_name (een deel van) een vreemde sleutel naar die president-tabel is. (cascade: waterval ) NULLIFIES: indien in een kolom waarnaar vanuit een andere tabel middels een foreign key wordt verwezen, een verandering plaats vindt, dan moet het betreffende veld (of velden) in die andere tabel automatisch de waarde NULL krijgen. Uiteraard is dit alleen mogelijk indien bij het creëren van die tabel het bewuste veld géén NOT NULL-optie heeft meegekregen. In ons tweede voorbeeld zou dit betekenen, dat bij verwijderen van de staat Texas uit de state -tabel automatisch door het RDBMS op alle plaatsen in de president-tabel waar Texas als state_born staat, deze waarde wordt verwijderd (dus de waarde NULL komt; dit mag omdat in het CREATE TABLE-commando deze kolom géén NOT NULL heeft). (soms: Set Null). Domeinen en CHECK op domein-integriteitseisen Er zijn inmiddels RDBMS s op de markt verschenen, die middels CREATE -instructies ook domeinen (verzamelingen van mogelijke waarden van een bepaald gegevenstype) inclusief de daarvoor geldende domeinintegriteitseisen kunnen creëren. We passen dit als voorbeeld toe op een deel van de presidentiële database: CREATE DOMAIN PERSON_NAME AS CHAR(16) CREATE DOMAIN YEAR_NUMBER AS SMALLINT CHECK (VALUE >= 1700) CREATE DOMAIN NUMBER_OF_YEARS AS SMALLINT CHECK (VALUE >= 0) CREATE DOMAIN PARTY_NAME AS CHAR(11) CREATE DOMAIN STATE_NAME AS CHAR (15) CREATE DOMAIN HOBBY_NAME AS CHAR (20) CREATE DOMAIN ADMIN_NUMBER AS SMALLINT CHECK (VALUE > 0) CREATE DOMAIN COUNT_NUMBER AS SMALLINT CHECK (VALUE >= 0) CREATE DOMAIN NUMBER_OF_VOTES AS SMALLINT CHECK (VALUE >= 0) CREATE DOMAIN W_L_INDIC AS CHAR(1) CHECK (VALUE IN ('W', 'L')) 5

CREATE TABLE PRESIDENT (PRES_NAME PERSON_NAME NOT NULL, BIRTH_YR YEAR_NUMBER NOT NULL, YRS_SERV NUMBER_OF_YEARS NOT NULL, DEATH_AGE NUMBER_OF_YEARS, PARTY PARTY_NAME NOT NULL, STATE_BORN STATE_NAME, PRIMARY KEY (PRES_NAME), FOREIGN KEY (STATE_BORN) REFERENCES STATE (STATE_NAME) ) CREATE TABLE PRES_HOBBY (PRES_NAME PERSON_NAME NOT NULL, HOBBY HOBBY_NAME NOT NULL, PRIMARY KEY (PRES_NAME, HOBBY), FOREIGN KEY (PRES_NAME) REFERENCES PRESIDENT (PRES_NAME) ) Door het gebruik van een domein-naam als type-aanduiding voor een kolom in een CREATE TABLEcommando is het met behulp van de domein-check-optie mogelijk het RDBMS ervoor te laten zorgen, dat alleen toegestane waarden in die kolom opgeslagen zullen worden. Vanwege de domein-definitie CREATE DOMAIN YEAR_NUMBER AS SMALLINT, inclusief de domein-eis: CHECK (VALUE >= 1700), zal het (gecontroleerd door het RDBMS) onmogelijk worden om zowel voor bijvoorbeeld een geboortejaar van een president als voor een verkiezingsjaar als voor een jaar-van-toetreden etc. een waarde die kleiner is dan 1701 op te slaan. Andere CHECK-instructies Sommige recente RDBMS-versies kennen aanvullende mogelijkheden voor het op database-niveau bewaken van integriteitsen, door ook CHECK-componenten in de CREATE TABLE instructies op te nemen. Ook daarvan geven we hier enkele voorbeelden: Voor de kolom STATE (YEAR_ENTERED) geldt de bijzondere integriteitseis, dat alle waarden >= 1776 moeten zijn. Daatoe nemen we in de CREATE TABLE instructie voor de tabel STATE nog op: CHECK (YEAR_ENTERED >= 1776) Een nog niet genoemde bijzondere integriteitseis voor de kolom MAR_YEAR in de tabel PRES_MARRIAGE kan door het RDBMS bewaakt worden via: CHECK (MAR_YEAR >= (SELECT BIRTH_YEAR + 18 P WHERE PRES_NAME = P.PRES_NAME)) Ook kunnen we op deze wijze de níet-vreemde-sleutel-verwijzingen bewaken, door respectievelijk de volgende CHECK-componenten op te nemen in de tabellen PRESIDENT, STATE en ADMINISTRATION: CHECK (PRES_NAME IN (SELECT PRES_NAME FROM ADMINISTRATION)) CHECK (ADMIN_ENTERED IN (SELECT ADMIN_NR FROM ADMINISTRATION)) CHECK (ADMIN_NR IN (SELECT ADMIN_NR FROM ADMIN_PR_VP)) Eventueel kunnen zulke CHECK s opgenomen worden in ALTER TABLE -instructies, voor het nadat de tabellen waarnaar wordt verwezen zijn gecreëerd, achteraf aanpassen van deze tabel-definities. Ondanks de verbeterde DLL-integriteitsbewaking onder SQL2 zal het (afhankelijk van de mogelijkheden van het gebruikte RDBMS) meestal toch nodig zijn nog een aantal constraints via b.v. negatieve SELECT s af te dwingen. We geven hier een aantal voorbeelden 1 van zulke bijzondere integriteitseisen die zowel op intra-, maar meestal vooral op inter-relationeel niveau zullen zitten: 1. In de kolom ADMINISTRATION (ADMIN_NR) moeten alle waarden vanaf 1 t/m de hoogste opgenomen waarde allemaal aanwezig zijn (N.B. >= 1 wordt op een andere manier reeds bewaakt!): 1 Met dank aan Guido Bakema van de Hogeschool Arnhem Nijmegen 6

FROM ADMINISTRATION WHERE ADMIN_NR < (SELECT MAX (ADMIN_NR) FROM ADMINISTRATION) AND ADMIN_NR + 1 NOT IN (SELECT ADMIN_NR FROM ADMINISTRATION) 2. In de kolom STATE (ADMIN_ENTERED) moet dan en slechts dan een NULL-waarde staan als in dezelfde rij in de kolom ADMINISTRATION (YEAR_ENTERED) de waarde 1776 staat: FROM STATE WHERE (ADMIN_ENTERED IS NULL AND YEAR_ENTERED <> 1776) OR (ADMIN_ENTERED IS NOT NULL AND YEAR_ENTERED = 1776) 3. Bij alle rijen in de tabel ELECTION met eenzelfde waarde in de kolom ELECTION_YEAR moeten òf in de kolom WINNER_LOSER_INDIC alleen NULL-waarden voorkomen òf er moet in precies één rij een ' W' en in de andere rijen steeds een ' L' zijn ingevuld (N.B. ' of een ' W' of een ' L' ' wordt reeds bewaakt): FROM ELECTION WHERE WINNER_LOSER_INDIC = 'W' GROUP BY ELECTION_YEAR HAVING COUNT (*) > 1 4. Tevens eisen we dat deze waarden ' W' of ' L' slechts mogen zijn ingevuld voor zeker verkiezings jaar, als voor dat verkiezingsjaar ook de uitslag in de kolom VOTES is vastgelegd: FROM ELECTION WHERE VOTES IS NULL AND WINNER_LOSER_INDIC IS NOT NULL 5. In de kolom PRES_MARRIAGE (MAR_YEAR) ingevulde waarden moeten groter of gelijk zijn dan de in de kolom PRESIDENT (BIRTH_YR) voor dezelfde president ingevulde waarde + 18: FROM PRES_MARRIAGE PM WHERE MAR_YEAR < ( SELECT BIRTH_YR + 18 WHERE PRES_NAME = PM.PRES_NAME) 6. Een in de kolom PRES_MARRIAGE (PR_AGE) ingevulde waarde moet gelijk zijn aan of 1 meer zijn dan het verschil van voor die president ingevulde waarden in de kolommen PRES_MARRIAGE (MAR_YEAR) en PRESIDENT (BIRTH_YR): FROM PRES_MARRIAGE PM WHERE PR_AGE <> ( SELECT MAR_YEAR - BIRTH_YR FROM PRESIDENT P, PRES_MARRIAGE PM WHERE P.PRES_NAME = PM.PRES_NAME) OR PR_AGE + 1 <> ( SELECT MAR_YEAR - BIRTH_YR FROM PRESIDENT P, PRES_MARRIAGE PM WHERE P.PRES_NAME = PM.PRES_NAME ) 7. Van alle rijen in de tabel ADMINISTRATION met eenzelfde waarde in de kolom ADMIN_NR, moet minstens die waardencombinatie in ADMINISTRATION (ADMIN_NR, PRES_NAME) waarvoor de waarde in de kolom ADMINSTRATION (YEAR_INAUGURATED) minimaal is, ook voorkomen in de kolomcombinatie ADMIN_PR_VP (ADMIN_NR, PRES_NAME): FROM ADMINISTRATION A WHERE YEAR_INAUGURATED = (SELECT MIN ( YEAR_INAUGURATED ) FROM ADMINISTRATION WHERE ADMIN_NR = A.ADMIN_NR) AND NOT EXISTS ( FROM ADMIN_PR_VP WHERE ADMIN_NR = A.ADMIN_NR AND PRES_NAME = A.PRES_NAME) En zo zijn/blijven er misschien nog wel meer te controleren integriteitsregels over. 7

Feitelijk kunnen we de datadefinitiemogelijkheden van een RDBMS karakteriseren door aan te geven welke van voorgaande negatieve SELECT s overb odig zijn omdat de betreffende integriteitsaspecten via CREATEinstructies kunnen worden bewaakt. Voor een RDBMS dat (o.a.) is uitgerust met definitiemogelijkheden voor domeinen met domeinintegriteitseisen en voor tabelschema' s met níet -leeg-eisen, primaire sleutels en vreemde sleutels, blijven vrij weinig negatieve SELECT s over. Hòe dergelijke negatieve SELECTs dan daadwerkelijk worden geïmplementeerd, hetzij door ze in de in de applicaties op te nemen (embedded SQL), hetzij in de vorm van stored procedures, hetzij door tools in te zetten, is een keuze die de gegevensbankbeheerder moet maken. De kwaliteit van een database-managementsysteem hangt dus o.a. af van de mate waarin het RDBMS ons helpt om de integriteit van de in de database opgeslagen gegevens te bewaken. Hoe meer automatische constraint - bewaking er mogelijk is, hoe minder kans op fouten er ook is doordat menselijke ontwerpers of programmeurs vergeten in bepaalde situatie een speciale beperkingsregel in de gaten te houden en hoe efficiënter (lees: goedkoper) het bouwproces van het informatiesysteem zal zijn. We moeten er ons wél ter dege van bewust zijn, dat een fundamentele eis voor het correct ontwerpen en bouwen van een informatiesysteem bovenal is, dat door een goede informatie-analyse alle samenhang tússen en beperking(sregels) óp de gegevens naar boven is gekomen. 8