CentenZo De slimme gids over geld en schulden In dit nummer: Geld terug van de Belastingdienst DUO: Basisbeurs? Aanvullende beurs? Lening? Gratis festivals: handjes in de lucht en voetjes van de vloer! Maartje stelt zich voor Cheyenne zat diep in de schulden Moeilijke woorden - heldere uitleg Nummer 1, 2015
In dit nummer Lezers schrijven 4 5 6 8 10 13 14 Yes! Geld terug van de Belastingdienst Recept: een heerlijke pastamaaltijd Studiefinanciering, weet hoe het werkt! Cheyenne Schulden? Moeilijke woorden? Uitleg a.u.b.! Maartje stelt zich voor Gratis festivals Brieven van lezers zijn welkom! Schrijf je verhaal, ervaringen, tips of commentaar naar de redactie. De redactie heeft het recht de bijdrage in te korten of te weigeren. Hoe zit dat nou? Heb je een vraag of een probleem, mail of schrijf naar de redactie van CentenZo In de volgende editie behandelen wij een van de meest voorkomende vragen. CentenZo 2 CentenZo is een uitgave van Westerbeek C.O.D. BV
Welkom bij CentenZo In dit eerste nummer van 2015 geven we je weer allerlei tips over geldzaken. Hoe zit het bijvoorbeeld met je studiefinanciering? En weet jij al of je geld terugkrijgt van de Belastingdienst? Maar we hebben ook uitgaanstips die je niet mag missen. Wat dacht je van al die gratis festivals waar je naartoe kunt? Je leest het allemaal in deze CentenZo. Heb je trouwens behoefte aan een gesprek met een van onze budgetcoaches? Aarzel niet! Ze staan voor je klaar. Informatie vind je op www.checkjecenten.nl Veel leesplezier! De redactie 3
Yes! Geld terug van de Belastingdienst Hoezo geld terug van de belastingdienst? Je betaalt toch alleen belasting? Als je hebt gewerkt in de zomervakantie of als je een baantje hebt naast je studie dan kun je in een aantal gevallen geld terugvragen van de belastingdienst. Je kunt alle informatie vinden op www.belastingdienst.nl/ jongeren. De belastingdienst heeft tegenwoordig ook een app, waarmee je gelijk online kunt checken of je iets terug krijgt. Belangrijk is te weten of je wit of zwart werkt. Over het algemeen werk je wit als je een loonbelastingverklaring hebt moeten invullen. Het kan dan zijn dat je je loon contant krijgt, maar je kunt het ook op je rekening gestort krijgen. Soms krijg je ook een loonstrook. Op die loonstraat staat hoeveel belasting je betaalt hebt. Als je meer dan 14,- belasting hebt betaald dan kun je al belasting terug vragen. Dit staat op je jaaropgaaf onder het kopje loonheffing of op de laatste loonstrook die je hebt ontvangen. Je kunt geld terug krijgen tot 5 jaar terug, dus van 2014, maar ook van 2013, 2012, 2011 en 2010. Sommige werkgevers maken gebruik van de studenten- en scholierenregeling waardoor dit al geregeld is. Anders kun je een T-biljet of Tj-biljet invullen (dit kan online op www.belastingdienst.nl/ jongeren of via de app). Vind je het lastig om dit zelf te doen? Kom dan langs bij de budgetcoach, die helpt je er graag bij. 4 Wat heb je nodig om geld terug te vragen van de belastingdienst? 1. DigiD (www.digid.nl) 2. BSN 3. Jaaropgaaf (of je laatste salarisstrook van dat jaar)
Een heerlijke pasta-maaltijdaltij Wist je dat je al voor 2,- per persoon een lekkere maaltijd op tafel krijgt? Er zijn verschillende websites waar je budgetrecepten kunt vinden. Kijk bijvoorbeeld eens op de website van Albert Heijn of op Smulweb.nl. Ingrediënten 400 gr pasta (schelpjes) 1 rode ui (gesnipperd) 2 courgettes (in blokjes) 15 gr verse tijm (van takjes gerist) 200 gr gezouten cashewnoten 3 eetlepels olie 1 teentje knofl ook (in plakjes) ½ citroen (uitgeperst) Keukenspullen Wok Bereiden Kook de pasta beetgaar volgens de aanwijzing op de verpakking. Verwarm de olie in een wok en fruit de ui op laag vuur glazig. Voeg de courgette en knofl ook toe en roerbak ze op matig vuur in 5 minuten beetgaar. Meng de tijmblaadjes met het citroensap en voeg dit toe aan het ui-courgettemengsel. Breng het geheel op smaak met zout en peper. Giet de pasta af en schep het courgettemengsel erdoor. Rooster de cashewnoten in een hete, droge koekenpan al omscheppend tot ze knapperig en goudbruin zijn. Strooi de noten over de pasta. Tip: Wil je de saus nog meer smaak geven? Voeg dan extra knofl ook en citroensap toe. Tip: Prijs per persoon minder dan 2,- Bron: www.ah.nl/allerhande/recept 5
Studiefinanciering bestaat uit 4 onderdelen: een basisbeurs; een aanvullende beurs; een lening; een studentenreisproduct. De basisbeurs en het studentenreisproduct zijn er voor iedereen. Een aanvullende beurs en een lening moet je extra aanvragen. Maar hoe zit het nou precies? Wie krijgt wat? Studiefinanciering weet hoe het werkt! Wie betaalt je opleiding? Aan je opleiding betalen 3 partijen mee: DUO, je ouders en jijzelf. DUO zorgt voor de basisbeurs en het studentenreisproducten. Kunnen je ouders niet meebetalen, dan kun je een aanvullende beurs aanvragen. Je kunt zelf meebetalen aan je studie door naast je studie te werken of door bij DUO te lenen. Studiefinanciering: gift of lening Doe je een opleiding op niveau 1 of 2, dan is je beurs altijd een gift. Doe je een opleiding op niveau 3 of 4, dan wordt de beurs pas een gift als je je diploma binnen 10 jaar haalt, gerekend vanaf je 1e maand studiefinanciering. Dit noemen ze ook wel prestatiebeurs. Haal je geen diploma, dan moet je alles terugbetalen; je basisbeurs, je aanvullende beurs en je studentenreisproduct. Alleen je aanvullende beurs over de eerste 12 maanden mag je altijd houden. 6
Hoelang studiefinanciering niveau 3 of 4? Je krijgt voor de meeste opleidingen 4 jaar beurs. Daarna kun je nog 3 jaar lenen en reizen. Je moet je studiefinanciering binnen 10 jaar opgebruiken. Hoelang studiefinanciering niveau 1 of 2? Je krijgt studiefinanciering zolang je staat ingeschreven voor een opleiding op niveau 1 of 2. De studiefinanciering verandert! Het parlement heeft het Wetsvoorstel studievoorschot aangenomen. Dit betekent dat de studiefinanciering voor studenten aan hbo en universiteit gaat veranderen. Het nieuwe stelsel gaat in vanaf het studiejaar 2015-2016. Voor nieuwe studenten Het nieuwe stelsel van studiefinanciering gaat in per 1 september 2015. Het geldt voor studenten die voor het eerst studiefinanciering krijgen voor een hbo of masteropleiding. De nieuwe studiefinanciering is onderdeel van een pakket aan maatregelen. Er zijn ook maatregelen die niet alleen voor nieuwe studenten, maar voor álle studenten met studiefinanciering gelden. Basisbeurs voor mbo ers blijft De studiefinanciering in 2015 voor mbo ers verandert niet. De basisbeurs blijft in het mbo bestaan. Wel krijgen mbo ers die jonger zijn dan 18 jaar ook recht op een studentenreisproduct. Deze verandering gaat in 2017 in, mogelijk eerder. Kijk voor meer info op: DUO.nl 7
Cheyenne Door financiële problemen raakte Cheyenne diep in de put. Ze wist niet meer hoe ze hier zelf uit moest komen. Toen het haar allemaal te veel werd, moest ze om hulp vragen. In haar persoonlijke verhaal kun je lezen hoe dit voor haar uitpakte. 8
Vorig jaar rond deze tijd zat ik diep in de put. Ik kon het allemaal niet meer aan. Ik stond zwaar onder druk en was verschrikkelijk geïrriteerd. De oorzaak van deze ellende was een schuld van 11.592 bij 10 verschillende schuldeisers. Met een aantal van hen had ik een betalingsregeling kunnen treffen, maar niet met allemaal. Naast m n schulden waren er nog andere omstandigheden die ervoor zorgden dat het me allemaal teveel werd. Toen heb ik besloten hulp te vragen bij mijn mentor. Hij heeft me doorverwezen naar een zorgcoördinator en zo kwam ik uiteindelijk terecht bij budgetcoach Rosanne. We zijn direct aan de slag gegaan om mijn schulden in kaart te brengen. We hebben gebeld naar alle schuldeisers om te vragen of er een betalingsregeling mogelijk was. Twee van de schuldeisers gingen hiermee niet akkoord en bij sommige andere eisers duurde het lang voordat we een reactie kregen. De gemeente Almere liet lange tijd niets van zich horen en de Belastingdienst reageerde helemaal niet op het voorstel van de budgetcoach. Ik had een schuld van 11.592 bij 10 verschillende schuldeisers Begin van dit jaar kreeg ik een brief van DUO waarin stond dat ik alles uit mijn overbruggingsjaar toch terug moet betalen. Dat vond ik erg vervelend, want ik had net alles goed geregeld en goede afspraken gemaakt en nu had ik er toch weer een schuldeiser bij. Zucht Maar gelukkig is het na veel bellen wél goed geregeld met de betalingen aan DUO. Door naar de Belastingdienst te bellen is het ook nog eens gelukt om kinderopvangtoeslag te ontvangen. Én ik mag per maand minder gaan betalen, omdat ik de afgelopen tijd netjes aan het afbetalen was. Alles is nu goed geregeld. Daar ben ik blij om. Bovendien heb ik geleerd hoe je met geld om moet gaan. Ik maak nu schema s waarin ik kan zien wat mijn inkomsten en uitgaven zijn en welke schulden nog openstaan. Ik heb nu een heel goed overzicht van mijn financiële situatie en dit heeft me veel rust gegeven. Ik hoef me geen zorgen meer te maken. Andere studenten die ook in de schulden zitten en daaruit willen komen, zou ik echt aanraden om naar een budgetcoach te gaan. Je hebt er voor de rest van je leven wat aan. Als je je schulden hebt afgelost, kun je gaan sparen voor een groter doel. -XX- 9
Schulden? Moeilijke woorden? Schulden? Moeilijke woorden? Uitleg a.u.b.! Aanmaning, beslagvrije voet, exploot? In brieven en online kom je veel moeilijke woorden tegen als het over schulden gaat. We hebben de meest voorkomende lastige begrippen voor je op een rij gezet voorzien van uitleg. Aanmaning Een betalingsherinnering in de vorm van een brief waarin de schrijver vraagt om betaling van een nog openstaande rekening. Algemene voorwaarden Een mooi woord voor de kleine lettertjes. Het zijn de voorwaarden waaronder je bijvoorbeeld iets koopt of een contract afsluit. Beslagvrije voet Als je grote schulden hebt is de beslagvrije voet het deel van je inkomen wat je niet hoeft te gebruiken voor het aflossen van je schulden. Dit geld mag je zelf houden en besteden. Met dit geld kun je bijvoorbeeld de huur, boodschappen en je verzekering betalen. Beslaglegging Als er beslag wordt gelegd op iets, dan is dit niet meer van jou. Een schuldeiser kan beslag leggen op je loon, je uitkering, je spullen of je huis. Het geld en de spullen worden ingenomen, je kan er dan niet meer bij. Betalingsherinnering Dat is een brief die je krijgt als je een rekening niet betaald hebt en de datum waarop je moest betalen al voorbij is. De organisatie aan wie je nog moet betalen stuurt deze brief. Bijvoorbeeld de telefoonmaatschappij, of de verhuurder van je kamer of huis. Betalingsregeling Je kunt zelf een regeling treffen met je schuldeisers. Je spreekt dan bijvoorbeeld af dat je bin-nen een bepaalde periode je schulden in stukjes (termijnen) betaalt. Als de schuldeiser ak-koord gaat met jouw voorstel dan heet dat een minnelijke schuldregeling. Lukt dit je niet zelf, dan kun je ook hulp krijgen om een betalingsregeling af te spreken. Betekenen Een woord dat je vast wel kent, maar dat in officiële brieven anders gebruikt wordt. Als een gerechtsdeurwaarder een brief betekent, dan wordt bedoeld dat die brief persoonlijk wordt afgegeven. Zo weten ze zeker dat de brief bij de juiste persoon aan is gekomen. Bewindvoerder Iemand die beslissingen neemt over je geldzaken, dit doe je dan niet meer zelf. Hij of zij wordt door de rechtbank gevraagd dit te doen. Je krijgt dus niet zomaar een bewindvoerder. 10
Dagvaarding Eén officiële, schriftelijke oproep om voor een rechter te verschijnen. Het is de eerste stap in rechtszaak. Er staat in waar het in de zaak om gaat en wat er van je wordt gevraagd. Debiteur Dat is de persoon die een schuld heeft en geld moet betalen. Ook wel schuldenaar. Deurwaarder Een deurwaarder wordt ingeschakeld door een schuldeiser om ervoor te zorgen dat je de schuld gaat betalen. Ook zorgt een deurwaarder ervoor dat een beslissing van een rechter (een vonnis) wordt uitgevoerd. Dwangbevel Dit is een brief van de overheid. Door dat 'bevel' krijgt de overheid de mogelijkheid om geld bij die persoon te halen die schulden heeft. Voordat een dwangbevel mag worden uitgevaardigd moet je eerst zijn een of meerdere betalingsherinneringen (aanmaningen) hebben gehad. Exploot / Exploit Een brief van de (gerechts)deurwaarder waarin staat dat een vonnis of een dagvaarding bij een persoon is afgeleverd. Het is dus het bewijs dat je de brief van de rechtbank ontvangen hebt zodat je niet meer kan zeggen dat je het niet hebt gekregen. Factuur Een brief waarin staat hoeveel je moet betalen en aan wie. Faillissement Situatie waarin je terecht kunt komen als je niets doet aan je schulden en een schuldeiser daarom naar de rechtbank stapt. Het is absoluut geen oplossing voor je schulden, die blijven gewoon bestaan. Gerechtsdeurwaarder Een deurwaarder wordt ingeschakeld door een schuldeiser om ervoor te zorgen dat je de schuld gaat betalen. Ook zorgt een deurwaarder ervoor dat een beslissing van een rechter (een vonnis) wordt uitgevoerd. Incassobureau Een incassobureau is een bedrijf dat ingeschakeld wordt door andere bedrijven om ervoor te zorgen dat schulden betaald worden. In naam der koning Dit staat boven officiële stukken, bijvoorbeeld een dwangbevel van de deurwaarder. Als je dat ziet staan gaat het om een belangrijk stuk, waarmee de deurwaarder allerlei officiële dingen meedeelt, die je echt moet weten. 11
Kredietbank De Kredietbank is een overheidsinstelling die je helpt als je zelf niet meer uit de schulden kunt komen. Kwijting (finale kwijting) Bij fi nale kwijting van schulden is het zo dat je schuldenvrij bent na afl oop van een schuldregeling. De schuldeiser kan na afl oop geen deurwaarder of incassobureau meer inschakelen. Wel moet je je bestaande schuld eerst hebben afgelost. Loonbeslag Als je salaris, loon of uitkering direct naar de schuldeiser gaat en niet eerst op je rekening wordt gestort. Dit mag alleen een rechter beslissen. Minnelijke regeling Een oplossing voor je schulden zonder dat daaraan een rechter te pas komt, alles wordt dus in onderling overleg geregeld. Schuldeiser Een persoon of bedrijf waaraan iemand nog geld moet betalen. Schuldenaar Iemand die nog geld moet betalen/iemand die schulden heeft. Schuldsanering Als je je schulden niet zelf meer op kunt lossen kun je hulp krijgen van de schuldsanering. Samen zet je dan je inkomsten en uitgaven op een rij en maak je een plan om je schulden af te lossen. Je kunt hiervoor terecht bij de gemeente waar je woont. Tenaamstelling Het op iemands naam zetten of staan van iets. Een auto of een bankrekening bijvoorbeeld staat altijd op naam van iemand. Dat betekent dat deze persoon ook verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld de auto of de bankrekening. Vonnis Een beslissing van een rechter, die verbonden is aan een rechtbank. Vordering Een vordering is een bedrag wat je nog moet betalen. Vaak krijg je een brief waarin dit bedrag gemeld wordt. Een telefoonmaatschappij eist bijvoorbeeld geld van iemand omdat de telefoonrekening nog niet betaald is. Bron: Edgie 12
Dag allemaal Mijn naam is Maartje Hopman. Sinds maart dit jaar ben ik werkzaam als budgetcoach bij Westerbeek aan het project School en Schuld. Ik ben 27 jaar, woon in Amsterdam en heb de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening afgerond. Ik volg Jitske Jepma op. Je kunt mij vinden op de locaties ROC TOP De Klencke, ROC TOP Dongestraat en op de locatie ROCvA Laan van Spartaan. Als budgetcoach ben ik er om samen met jou inzicht en overzicht te krijgen over je financiële zaken en naar oplossingen te zoeken wanneer er problemen zijn. Dus kom naar me toe met je vragen! Want door het bespreekbaar te maken en vragen te stellen komen we verder. Maartje Praten met een budgetcoach Zou je zelf ook eens willen praten met een budgetcoach? Dat kan! Ga naar www.checkjecenten.nl/contact. Vul het formulier in en je wordt snel teruggebeld om een afspraak te maken. 13
Gratis festivals Kalender 2015 De zon laat zich steeds vaker zien: het seizoen voor festivals is aangebroken! Hier vind je een overzicht met super leuke gratis festivals. Gelukkig heb je je ov-kaart, waardoor je gratis of met korting kan reizen en naar het festival van je keuze toe kan gaan. 14 t/m 17 mei Food Truck Festival Trek in Rotterdam 29 t/m 31 mei Sniester in Den Haag 30 mei Soccerrocker in Amsterdam 11 t/m 14 juni Rotterdamse Dakendagen in Rotterdam 13 juni Beeckestijn Pop in Velsen-Zuid 20 juni Harlem Shuffl e in Haarlem 21 juni t/m 9 augustus Zomer op het Plein in Alkmaar (ieder weekend) 26 juni Jazzdag in Rotterdam 28 juni Parkpop in Den Haag 4 juli Trailerpop Rotterdam in Rotterdam 5 juli Metropolis Festival Rotterdam in Rotterdam 12 juli Werfpop in Leiden 27 juli t/m 2 augustus Gay Pride in Amsterdam 31 juli t/m 9 augustus Convoi de Fête in Amsterdam 1 augustus Schollenpop in Scheveningen 2 augustus Podium onder de Boom in Alkmaar 8 augustus Good Vibes Festival in Zaandam 14
We wensen je een vrolijke lente CentenZo 15
Westerbeek C.O.D. BV Postbus 2088 6802 CB Arnhem CentenZo CentenZo is een uitgave van Westerbeek C.O.D. BV