e-14 intelligent keyboard Nederlandstalige handleiding

e-14 intelligent keyboard Nederlandstalige handleiding

E-14 Intelligent Keyboard Bedankt voor uw aankoop van het Roland E-14 Intelligent Keyboard. Ook uw E-14 beschikt over de prachtige klankbron die Roland instrumenten zo beroemd hebben gemaakt. Op de klankkwaliteit werd er dus zeker niet bespaard. Uitgebreide muzikale functies en een professionele klankkwaliteit maken van uw E-14 de gedroomde partner om op een eenvoudige manier muziek te maken met schitterende klanken. Via deze handleiding leert u uw E-14 grondig kennen, zodat u er in de toekomst vlot mee weg kunt. Inhoud 1. Vooraf......................... 6 2. Aan de slag..................... 8 3. Voorzieningen op de panelen........ 9 4. En dan nu muziek............... 14 4.1 Demosongs weergeven................ 14 4.2 Spelen op de E-14.................... 14 4.3 Music Styles (automatische begeleidingen)18 4.4 Werken met de Arranger.............. 20 5. Songs opnemen en weergeven...... 24 5.1 Opnemen........................... 24 5.2 Weergave.......................... 25 5.1 Opnemen........................... 24 6. Andere functies................. 26 6.1 Arranger synchroniseren............... 26 6.2 Klavier transponeren.................. 26 6.3 E-14 stemmen....................... 26 6.4 Aanslaggevoeligheid in-/uitschakelen.... 28 6.5 Aansluiten op andere MIDI-instrumenten. 28 6.6 Mogelijke storingen.................. 28 7. Klanken (Tones) van de E-14....... 29 8. Drum Sets.................... 30 9. MIDI Implementatie............. 31 Specificaties.................... 32 10. Intelligente akkoorden spelen..... 33

E-14 Handleiding 1. Vooraf Inhoud van de verpakking Controleer bij het uitpakken van het instrument even of de volgende items aanwezig zijn: (1) Kijk of de doos niet is beschadigd. Binnenin de verpakking zou u het volgende moeten vinden: Instrument Stroomadapter (ACN) Muziekstandaard Handleiding (2) Controleer ook of de bijgeleverde onderdelen niet werden beschadigd. (3) Als er onderdelen ontbreken of u ontdekt zichtbare schade, neem dan onmiddellijk contact op met uw verdeler. De informatie in deze handleiding slaat op de standaarduitvoering van het instrument en is als dusdanig niet bindend. Toch werd de grootstmogelijke zorg besteed aan een zo accuraat mogelijke beschrijving. Het is ten strengste verboden deze handleiding, zowel delen ervan als in zijn geheel, te kopiëren of te verspreiden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de fabrikant. Voornaamste kenmerken De E-14 is een polyfoon instrument van een professionele kwaliteit met een aanslaggevoelig klavier van 61 toetsen. Het instrument is 24-stemmig polyfoon. Dat betekent dat u tot 24 noten tegelijk kunt spelen. Voor de klankopwekking maakt de E-14 gebruik van een nieuw systeem met een TVF (Time Variant Filter), dat erg realistische klanken mogelijk maakt. Het LCD display geeft u heel wat nuttige informatie omtrent de functies van de E-14, waardoor de bediening aanzienlijk sneller en eenvoudiger verloopt. Via de MIDI OUT connector kunt u de E-14 verbinden met andere MIDI-apparaten. U kunt het geluid van de E-14 beluisteren via de twee ingebouwde luidsprekers, die een vermogen van 2 x 3 Watt leveren. De E-14 is uitgerust met twee digitale effecten: Reverb (galm) en Chorus. Eén van de interessantste onderdelen van de E-14 is de begeleidingsautomaat ( Arranger ), die in feite een volledig orkest achter u schaart. De begeleidingen bieden u de mogelijkheid om met relatief weinig moeite fantastische orkestarrangementen ten gehore te brengen. 6

Voorzorgsmaatregelen, Voornaamste kenmerken Voorzorgsmaatregelen Voeding Schakel de E-14 en de overige instrumenten altijd uit voordat u ze op elkaar aansluit. Sluit de adapter van de E-14 nooit aan op een stopcontact waar andere apparaten, die brom of ruis veroorzaken (b.v. dimmers, motoren enz.) of veel vermogen trekken, op zijn aangesloten. Let, bij het aansluiten van de adapter op het lichtnet, op het voltage. Plaats geen zware voorwerpen op het snoer van de adapter en zorg dat er niemand over kan struikelen. Trek, bij het verbreken van de aansluiting op het lichtnet, altijd aan de stekker zelf en nooit aan het snoer om de draden niet te beschadigen. Als u de E-14 lange tijd niet wenst te gebruiken, verbreekt u best de aansluiting op het lichtnet. Het zou kunnen gebeuren dat de E-14 niet naar behoren werkt wanneer u hem onmiddellijk na uitschakelen weer inschakelt. Wacht dus telkens een paar seconden voordat u hem weer inschakelt. Plaatsing Om problemen te vermijden, dient u de E-14 te beschermen tegen direct zonlicht, hitte, vochtigheid en stof. Plaats de E-14 niet te dicht in de buurt van een neonlicht, een fluorescerende lamp, een TV-toestel of ander, gelijkaardig materiaal dat enerzijds ruis door interferentie, en anderzijds allerlei fouten kan veroorzaken. Onderhoud Gebruik, voor het reinigen van E-14, enkel een zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te verwijderen, gebruikt u een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf de E-14 daarna droog met een zachte doek. Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want deze kunnen de behuizing beschadigen. Andere voorzorgsmaatregelen Behandel de E-14 zachtjes. Laat geen voorwerpen (muntstukken, metalen draad enz.) of vloeistoffen (water, alcohol, sap enz.) in het inwendige terechtkomen. Neem contact op met de dichtstbijzijnde Roland hersteldienst voordat u de E-14 in het buitenland gebruikt. Als de E-14 niet naar behoren werkt, schakel hem dan onmiddellijk uit en neem contact op met uw dealer of de Roland hersteldienst. 7

E-14 Handleiding 2. Aan de slag Zet het uitgepakte instrument neer op een vlak oppervlak. Installeer vervolgens de muziekstandaard. Zorg dat het instrument is uitgeschakeld (de POWER schakelaar 1 moet in de OFF stand staan). Vervolgens mag u de adapter in de DC IN connector steken en het andere uiteinde met een stopcontact verbinden. 2.1 Even testen (1) Druk op de POWER schakelaar. (2) U ziet verschillende indicators oplichten, terwijl het display het nummer 56 afbeeldt (dit betekent dat de begeleiding 56 - Rhythm & Blues is geselecteerd). (3) Speel nu enkele noten op het klavier om te controleren of het instrument werkt. U kunt ook op de DEMO knop drukken en daarna op de [START/STOP] knop. De E-14 speelt dan automatisch één van de 8 demosongs. (4) U kunt de weergave van de demosongs stoppen door nogmaals op de de [START/STOP] knop te drukken. 8

Voorzieningen op de panelen, Achterpaneel 3. Voorzieningen op de panelen 3.1 Achterpaneel 1 2 3 4 5 MIDI OUT R L (MONO) STEREO OUTPUT POWER DC IN 12V USE ROLAND ACO/ACJ PHONES (1) MIDI OUT connector Hierop kunt u externe MIDI-apparaten aansluiten. (2) STEREO OUTPUT Via deze uitgangen kunt u de E-14 met een externe versterking (bv. een HiFi-keten) verbinden. (3) POWER schakelaar Hiermee schakelt u de E-14 in en uit. (4) Adapter-ingang (DC IN) Sluit hier enkel de bijgeleverde adapter (ACN type) op aan. (5) Hoofdtelefoonuitgang Op deze uitgang kunt u een hoofdtelefoon aansluiten met een impedantie van 8 ~150Ω. 11 ROCK 1 21 8 BEAT 1 12 BALROCK 1 22 8 POP 1 13 RAP 1 23 16 BEAT 1 14 DANCE 1 24 16 POP 1 15 SHAKE 1 25 REGGAE 1 16 R & B 1 26 ROCK' N 17 BALLAD 1 27 TWIST 1 18 SL ROCK 1 28 DIIE 1 31 SL SWING 1 41 SCHLAGER 51 ROCK 2 61 8 BEAT 2 32 SWING 1 42 BOSSA 1 52 BALROCK 2 62 8 POP 2 33 BIGBAND 1 43 RHUMBA 1 53 RAP 2 63 16 BEAT 2 34 COUNTRY 1 44 CHA CHA 1 54 DANCE 2 64 16 POP 2 35 SL WALTZ 1 45 MAMBO 1 55 SHAKE 2 65 REGGAE 2 36 WALTZ 46 TANGO 1 56 R & B 2 66 BOOGIE 37 POLKA 1 47 SAMBA 1 57 BALLAD 2 67 TWIST 2 38 MARCH 4/4 48 MERENGUE 158 SL ROCK 2 68 DIIE 2 71 SL SWING 2 81 BAROQUE 72 SWING 2 82 BOSSA 2 73 BIGBAND 2 83 RHUMBA 2 74 COUNTRY 2 84 CHA CHA 2 75 SL WALTZ 2 85 MAMBO 2 76 MAZURKA 86 TANGO 2 77 POLKA 2 87 SAMBA 2 78 MARCH 12/8 88 MERENGUE 2 TEMPO PIANO CHR PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS 11 PIANO 1 21 CELESTA 31 ORGAN 1 41 NYLON 51 ACOUSTIC 61 VIOLIN 71 STRINGS 81 TRUMPET 12 PIANO 2 22 GLOCK 32 ORGAN 2 42 STEEL 52 FINGERED 62 VIOLA 72 SLOSTRING 82 TROMBONE 13 PIANO 3 23 MUSICBO 33 ORGAN 3 43 JAZZ 53 PICKED 63 CELLO 73 SYNSTR 1 83 TUBA 14 HONKY TONK24 VIBPHONE 34 CHURCH 1 44 CLEAN 54 FRETLESS 64 CONTRBAS 74 SYNSTR 2 84 MUTETRMP 15 ELECTR 1 25 MARIMBA 35 REED 45 MUTED 55 SLAP 1 65 TREMOLO 75 CHOIRAHS 85 FRHORN 16 ELECTR 2 26 YLOPHONE 36 ACCORDN 46 OVERDRIVE 56 SLAP 2 66 PIZZICATO 76 VOICEOHS 86 SECTION 17 HARPSICH 27 TUBEBELL 37 HARMON 47 LEAD 57 SYNTH 1 67 HARP 77 SYNVO 87 SYNTH 1 18 CLAV 28 SANTUR 38 BANDNEON 48 HARMONIC 58 SYNTH 2 68 TIMPANI 78 ORCHEHIT 88 SYNTH 2 TEMPO/DATA STANDARD REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SF ETHNIC PERCUSSIVE SF 11 SOPRASA 21 PICCOLO 31 SQUARE 41 FANTASIA 51 ICE RAIN 61 SITAR 71 TNKLBELL 81 GUITNOISE 12 ALTOSA 22 FLUTE 32 SAW 42 WARMPAD 52 SND TRACK 62 BANJO 72 AGOGO 82 BRETNOISE 13 TENORSA 23 RECORDER 33 CALLIOPE 43 POLYSYNT 53 CRYSTAL 63 SHAMISEN 73 STEELDRM 83 SEASHORE 14 BARITSA 24 PANFLUTE 34 CHIFFER 44 SPACEVO 54 ATMSPHER 64 KOTO 74 WOODBLCK 84 BIRDS 15 OBOE 25 BOTTBLOW 35 CHARANG 45 BOWGLASS 55 BRIGHTNS 65 KALIMBA 75 TAIKO 85 TELEPHON 16 ENGLHORN 26 SHAKU 36 SOLOVO 46 METALPAD 56 GOBLIN 66 BAG PIPE 76 MELODTOM 86 HELICOPT 17 BASSOON 27 WHISTLE 37 5 TH SAW 47 HALOPAD 57 ECHODROP 67 FIDDLE 77 SYNDRUM 87 APPLAUSE 18 CLARINET 28 OCARINA 38 BASSLEAD 48 SWEEPPAD 58 STARTHEM 68 SHANAI 78 REVCYMBL 88 GUNSHOT (6) MUSIC STYLE overzicht In deze tabel vindt u de namen van de 64 Music Styles die de E-14 rijk is. (7) TONE tabel De E-14 bevat 64 klanken (Tones) in groep A en 64 klanken in groep b. In de tabel staan de namen van deze klanken afgedrukt, zodat u snel de gewenste klank kunt terugvinden. Een symbool naast de naam van een klank betekent dat er nog een aantal variaties van die klank beschikbaar zijn. Variaties zijn klanken die op de een of andere manier aanleunen bij de geluiden die u rechtstreeks kunt oproepen. Meer hierover op blz. 16. (8) Tempo indicators Deze indicators lichten op in het tempo van de gekozen begeleiding. (9) Display Hier ziet u het nummer van de gekozen Style of Tone. Bovendien wordt hier soms informatie omtrent andere functies afgebeeld. (10) STYLE indicator Als deze indicator oplicht, slaat het getal in het display op de gekozen Style. 9

E-14 Handleiding (11) TONE indicator Als deze indicator oplicht, slaat het getal in het display op de gekozen Tone. (12) TEMPO knoppen Met deze knoppen bepaalt u het tempo van de geselecteerde Style. Door beide knoppen tegelijk in te drukken kiest u opnieuw het standaardtempo van de geselecteerde Style. Als de TUNE of TRANSP indicator oplicht, kunt u met deze knoppen de stemming of het transpositie-interval van het instrument instellen. In dat geval roept u, door de knoppen tegelijk in te drukken, de standaardtoonhoogte of -transpositie op. TEMPO STYLE TONE GROUP BANK NUMBER TEMPO/DATA BALANCE VOLUME STANDARD DRUMS BASS ACCOMP/LOWER UPPER ON-OFF TUNE SELECT TRANSP KBD SCALE CHORD MEMORY INTELL SPLIT ARRANGER LOWER DRUMS (13) BALANCE DRUMS knoppen Hiermee bepaalt u het volume van de drums. Door de knoppen tegelijk in te drukken schakelt u de drums uit. Druk ze daarna weer samen in om de drums weer in te schakelen. (14) BALANCE BASS knoppen Hiermee bepaalt u het volume van de bas. Door de knoppen tegelijk in te drukken schakelt u de bas uit. (15) BALANCE ACCOMP/LOWER knoppen Hiermee bepaalt u het volume van de akkoordbegeleiding. Door de knoppen tegelijk in te drukken schakelt u de akkoordbegeleiding uit. Als de Lower sectie is geactiveerd, stelt u met deze knoppen het volume van de Lower Tone in. (16) BALANCE UPPER knoppen Hiermee bepaalt u het volume van het UPPER klaviergedeelte (waarmee u melodieën speelt). Door de knoppen tegelijk in te drukken schakelt u de Upper Part uit. Druk ze daarna nog een keer samen in om de Upper Part weer in te schakelen. (17) VOLUME knoppen Hiermee bepaalt u het volume van de luidsprekers of van de hoofdtelefoon. (18) SELECT TUNE/TRANSPOSE knop Met deze knop kiest u of u de globale stemming dan wel de globale transpositie van het instrument wilt instellen. (19) KBD SCALE knop Met deze knop activeert u de KBD SCALE functie. Met deze functie kunt u voor het UPPER klaviergedeelte een stemming programmeren die afwijkt van de gangbare gelijkzwevende stemming. Dat kan goed van pas komen wanneer u bijvoorbeeld Arabische muziek wilt spelen (zie blz. 27). (20) CHORD MEMORY knop Hiermee schakelt u de gelijknamige functie in of uit. Als de bijbehorende indicator oplicht, wordt het laatstgespeelde akkoord aangehouden tot u een nieuwe noot speelt (zie blz. 20). (21) CHORD INTELL(igence) knop Hiermee schakelt u de gelijknamige functie in of uit. Normaal moet u minstens drie toetsen indrukken om een akkoord te spelen (bijvoorbeeld C-E-G voor C majeur akkoord). Als de CHORD INTELL indicator oplicht, volstaat het dat u één toets indrukt (bijvoorbeeld C) om een akkoord (in dit geval C majeur) te spelen (zie blz. 20). 10

Voorzieningen op de panelen, Achterpaneel (22) SPLIT ARRANGER/LOWER/DRUMS knop Met deze knop kiest u één van de volgende vier bedieningsmodes: indicator die oplicht ARRANGER LOWER DRUMS Geen Betekenis Met het linker klaviergedeelte stuurt u de automatische begeleiding aan. Op het rechter klaviergedeelte kunt u melodieën spelen. Met het linker klaviergedeelte stuurt u één klank aan en met het rechter klaviergedeelte een andere klank. U kunt over het volledige klavier drummen (slagwerkklanken spelen). U kunt de geselecteerde melodieklank (Upper) over het volledige klavier spelen. ONE TOUCH MUSIC STYLE 1 2 3 4 5 6 7 8 DEMO 1 2 3 4 5 6 7 8 TONE A PIANO CHROM PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SF ETHNIC PERCUSSIVE SF b DRUM SET STANDARD ROOM POWER ELECTRONIC TR-808 BRUSH ORCHESTRA SF GROUP DEMO 1 2 3 4 5 6 7 8 UPPER SELECT MELODY INTELL TONE VARIATION LOWER DRUM SET (23) ONE TOUCH knop Hiermee schakelt u de gelijknamige functie in of uit. Als de bijbehorende indicator oplicht, kiest de E-14 steeds automatisch een melodieklank (Upper) en effecten die bij de geselecteerde begeleiding (Music Style) passen en stelt hij ook het voorgeprogrammeerde tempo voor die begeleiding in. Met andere woorden: na het indrukken van deze knop kunt u meteen muziek gaan maken, zonder u eerst nog om allerlei instellingen te moeten bekommeren (zie blz. 22). (24) MUSIC STYLE knoppen Als de DEMO indicator niet brandt, kunt u met deze knoppen één van de 64 Music Styles kiezen. Brandt de DEMO indicator wel, dan kiest u met deze knoppen één van de 8 demo songs. (25) TONE GROUP A of b knop Hiermee kiest u tussen klankgroep A of b. (26) TONE knoppen Hiermee kiest u een klank (Tone) binnen de geselecteerde groep. (27) DEMO knop Druk op deze knop als u de demosongs van de E-14 wilt beluisteren. (28) SELECT UPPER/LOWER/DRUM SET knop Hiermee bepaalt u voor welk gedeelte u een klank gaat kiezen. indicator die oplicht UPPER LOWER DRUM SET Betekenis U kunt een klank voor het Upper gedeelte kiezen. U kunt een klank voor het Lower gedeelte kiezen. U kunt één van de 8 Drum Sets kiezen. 11

E-14 Handleiding (29) MELODY INTELL(IGENCE) knop Hiermee schakelt u de gelijknamige functie in of uit. Als de bijbehorende indicator oplicht, wordt er automatisch een tweede stem toegevoegd aan de noten van de melodie die u speelt. Deze tweede stem volgt de akkoorden van de begeleiding. (30) TONE VARIATION knop Voor sommige klanken kunt u een aantal variaties (klanken uit dezelfde familie als de basisklank) kiezen. Deze knop verleent u toegang tot die variaties. Variaties kunt u kiezen voor de klanken die de TONE GROUP A/b tabellen van een vergezeld gaan. SYNCHRO FILL IN RECORDER MODULATION PITCH SHIFT START INTELL TO VARIATION TO ORIGINAL VARIATION START/STOP INTRO/ENDING REC PLAY TAP TEMPO (31) MODULATION knop Hiermee stuurt u een vibrato of tremolo effect aan. (32) PITCH SHIFT knoppen Hiermee kunt u de toonhoogte van de klank tijdelijk verhogen (rechter knop) of verlagen (linker knop). (33) SYNCHRO START/INTELL knop Hiermee schakelt u de volgende functies in of uit. SYNCHRO START SYNCHRO INTELLIGENCE Als de SYNCHO START indicator tegelijk met de ARRANGER, LOWER of DRUMS indicator oplicht, begint de begeleiding automatisch zodra u een noot speelt in het Lower gedeelte van het klavier. Als de SYNCHO START indicator oplicht en de ARRANGER, LOWER of DRUMS indicator niet, dan kunt u op gelijk welke toets van het klavier drukken om de begeleiding te starten. Als de SYNCHRO INTELL indicator oplicht, wordt de begeleiding gestopt zodra u de toetsen in het Lower klaviergedeelte loslaat. Zodra u in dat gedeelte weer iets speelt begint de begeleiding opnieuw. (34) FILL-IN TO VARIATION knop Zodra u op deze knop drukt, wordt er een overgang van één maat ingelast, waarna de variatie van de begeleiding begint. (35) FILL-IN TO ORIGINAL knop Deze knop heeft twee functies: Tijdens de weergave van een begeleiding wordt er, zodra u op deze knop drukt, een overgang van één maat ingelast, waarna de originele begeleiding (Basic Style) opnieuw begint. Wanneer de begeleiding is gestopt, kunt u met deze knop het tempo als volgt instellen: u drukt in de maat van het gewenste tempo op de knop (minstens vier keer voor een 4/4 maatsoort). Deze functie heet Tap Tempo. (36) VARIATION knop Hiermee schakelt u de variatie van de gekozen begeleiding (Music Style) in of uit. (37) START/STOP knop Aan deze knop zijn drie functies toegewezen: Starten en stoppen van de begeleiding. Starten en stoppen van de opname voor de ingebouwde Recorder. Weergave van de demosongs starten en stoppen. (38) INTRO/ENDING knop Als u op deze knop drukt, terwijl de begeleiding is gestopt, geeft de E-14 een muzikale inleiding weer (INTRO) voor de gekozen begeleiding. 12

Voorzieningen op de panelen, Achterpaneel Als u op deze knop drukt tijdens de weergave van de begeleiding, geeft de E-14 een muzikaal slot (ENDING) weer, waarvan de lengte afhangt van de gekozen begeleiding. (39) REC/PLAY knop van de RECORDER Met de ingebouwde Recorder van de E-14 kunt u melodieën en begeleidingen opnemen. Met deze knop kiest u tussen de twee mogelijke functies van deze knop: Als de REC indicator oplicht, kunt u met deze knop de opname starten. Als de PLAY indicator oplicht, kunt u met deze knop de weergave starten. (40) Luidsprekers (41) Klavier 13

E-14 Handleiding 4. En dan nu muziek 4.1 Demosongs weergeven De E-14 bevat 8 demosongs die u kunt weergeven om een idee te krijgen van de uitstekende kwaliteit van Tones, Styles en effecten. Verbind de E-14 eerst via de bijgeleverde adapter met het lichtnet en druk vervolgens op de POWER schakelaar op het achterpaneel. Het display en een aantal indicators lichten op. U kunt nu kiezen of u alle of slechts één demosong wilt horen. Weergave van de 8 demosongs in volgorde DEMO SELECT UPPER LOWER DRUM SET VARIATION START/STOP INTRO/ENDING (1) Druk op de DEMO knop in de MUSIC STYLE sectie. Het display beeldt dan dem af. (2) Druk op de [START/STOP] knop; de 8 demosongs worden nu in volgorde weergegeven. Weergave van 1 demosong (1) Druk op de DEMO knop in de MUSIC STYLE sectie. Het display beeldt dan dem af. (2) Druk op één van de MUSIC STYLE knoppen 1-8 om de gewenste song te selecteren. De geselecteerde demosong wordt nu weergegeven. Om de weergave te stoppen drukt u op de [START/STOP] knop of op de DEMO knop. Deze demosongs werden gemaakt door Roland Europe in samenwerking met de volgende muzikanten: Luigi Bruti, Roberto Lanciotti Copyright: 1995 Roland Europe 4.2 Spelen op de E-14 Verbind de E-14 eerst via de bijgeleverde adapter met het lichtnet en druk vervolgens op de POWER schakelaar op het achterpaneel. Het display beeldt het nummer 56 af en een aantal indicators lichten op. U kunt nu op de E-14 spelen. De klank die u hoort is A11=Piano 1. Die wordt automatisch gekozen zodra u het instrument inschakelt. Laten we nu eens kijken welke professionele functies de E-14 aan boord heeft. Klanken kiezen Zoals gezegd, kiest de E-14 bij het inschakelen automatisch de klank A11=Piano 1. Dat kunt u ook in het display zien: druk op de SELECT knop tot de Upper indicator oplicht en A11 in het display verschijnt. Zo kiest u een andere klank: 14

En dan nu muziek, Spelen op de E-14 (1) Zoek de gewenste klank op in de TONE GROUP tabellen. PIANO CHR PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS 11 PIANO 1 21 CELESTA 31 ORGAN 1 41 NYLON 51 ACOUSTIC 61 VIOLIN 71 STRINGS 81 TRUMPET 12 PIANO 2 22 GLOCK 32 ORGAN 2 42 STEEL 52 FINGERED 62 VIOLA 72 SLOSTRING 82 TROMBONE 13 PIANO 3 23 MUSICBO 33 ORGAN 3 43 JAZZ 53 PICKED 63 CELLO 73 SYNSTR 1 83 TUBA 14 HONKY TONK24 VIBPHONE 34 CHURCH 1 44 CLEAN 54 FRETLESS 64 CONTRBAS 74 SYNSTR 2 84 MUTETRMP 15 ELECTR 1 25 MARIMBA 35 REED 45 MUTED 55 SLAP 1 65 TREMOLO 75 CHOIRAHS 85 FRHORN 16 ELECTR 2 26 YLOPHONE 36 ACCORDN 46 OVERDRIVE 56 SLAP 2 66 PIZZICATO 76 VOICEOHS 86 SECTION 17 HARPSICH 27 TUBEBELL 37 HARMON 47 LEAD 57 SYNTH 1 67 HARP 77 SYNVO 87 SYNTH 1 18 CLAV 28 SANTUR 38 BANDNEON 48 HARMONIC 58 SYNTH 2 68 TIMPANI 78 ORCHEHIT 88 SYNTH 2 REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SF ETHNIC PERCUSSIVE SF 11 SOPRASA 21 PICCOLO 31 SQUARE 41 FANTASIA 51 ICE RAIN 61 SITAR 71 TNKLBELL 81 GUITNOISE 12 ALTOSA 22 FLUTE 32 SAW 42 WARMPAD 52 SND TRACK 62 BANJO 72 AGOGO 82 BRETNOISE 13 TENORSA 23 RECORDER 33 CALLIOPE 43 POLYSYNT 53 CRYSTAL 63 SHAMISEN 73 STEELDRM 83 SEASHORE 14 BARITSA 24 PANFLUTE 34 CHIFFER 44 SPACEVO 54 ATMSPHER 64 KOTO 74 WOODBLCK 84 BIRDS 15 OBOE 25 BOTTBLOW 35 CHARANG 45 BOWGLASS 55 BRIGHTNS 65 KALIMBA 75 TAIKO 85 TELEPHON 16 ENGLHORN 26 SHAKU 36 SOLOVO 46 METALPAD 56 GOBLIN 66 BAG PIPE 76 MELODTOM 86 HELICOPT 17 BASSOON 27 WHISTLE 37 5 TH SAW 47 HALOPAD 57 ECHODROP 67 FIDDLE 77 SYNDRUM 87 APPLAUSE 18 CLARINET 28 OCARINA 38 BASSLEAD 48 SWEEPPAD 58 STARTHEM 68 SHANAI 78 REVCYMBL 88 GUNSHOT Laten we zeggen dat u een fluitklank wilt horen, dus 22 Flute. Deze klank bevindt zich in groep b. TONE A PIANO CHROM PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SF ETHNIC PERCUSSIVE SF b DRUM SET STANDARD ROOM POWER ELECTRONIC TR-808 BRUSH ORCHESTRA SF GROUP DEMO 1 2 3 4 5 6 7 8 UPPER SELECT MELODY INTELL TONE VARIATION LOWER DRUM SET (2) Druk op de GROUP knop tot de letter b links in het display verschijnt. (3) Druk op knop 2 van de TONE knoppen. Naast de b in het display verschijnt nu het cijfer 2 (BANK) en daarnaast ziet u voorlopig een knipperend streepje. (4) Druk nogmaals op knop 2 van de TONE knoppen. In het derde vakje van het display (NUMBER) verschijnt het cijfer 2. U hebt nu de klank b22 geselecteerd. U kunt nu fluitspelen op het klavier. (5) Om de fluitklank van vibrato/tremolo te voorzien drukt u op de MODULATION knop terwijl u een noot speelt. (6) Om de toonhoogte van de fluit tijdens het spelen te veranderen (te buigen ) drukt u op de PITCH SHIFT knoppen. Op deze manier kunt u alle 128 klanken uit de A en b groep kiezen. Bij elke klank horen een aantal effectinstellingen die automatisch mee worden opgeroepen. Klanken kiezen voor het Upper gedeelte Bij het inschakelen kiest de E-14 automatisch de klank A11=Piano voor het Upper gedeelte. Op de volgende manier kunt u voor het Upper gedeelte (de rechterhand) een andere klank kiezen: (1) Druk op de SELECT knop om UPPER te kiezen (de indicator licht op). (2) Druk op de GROUP knop in de Tone sectie om de A of b groep te kiezen. Naar gelang de gekozen groep beeldt het display A of b af. Bovendien licht de TONE indicator op. (3) Druk op één van de TONE knoppen (1-8) om de gewenste klankenbank te kiezen. Het display beeldt nu het gekozen banknummer af, met daarnaast het knipperende klanknummer. (4) Druk nogmaals op één van de TONE knoppen (1-8) om de gewenste klank te kiezen. Het display beeldt nu het volledige klanknummer af (GROUP-BANK-NUMBER). U kunt nu ook een variatie voor deze klank kiezen (voor zover beschikbaar). Zie Variaties kiezen. Klanken kiezen voor het Lower gedeelte Bij het inschakelen kiest de E-14 automatisch de klank A72=Slow Strings voor het Lower gedeelte. Op de volgende manier kunt u voor dit gedeelte een andere klank kiezen: 15

E-14 Handleiding (1) Druk op de SELECT knop om LOWER te kiezen (de indicator licht op). (2) Zie stap (2)~(4) hierboven. U kunt nu ook een variatie voor deze klank kiezen (voor zover die beschikbaar zijn). Variaties kiezen Voor sommige klanken kunt u een aantal variaties kiezen. Welke dat zijn vindt u in de tabel op blz. 29. De Tones waarvoor er een variaties zijn in de tabel alvast aangeduid met een. PIANO CHR PERC ORGAN GUITAR BASS ORCHESTRA ENSEMBLE BRASS 11 PIANO 1 21 CELESTA 31 ORGAN 1 41 NYLON 51 ACOUSTIC 61 VIOLIN 71 STRINGS 81 TRUMPET 12 PIANO 2 22 GLOCK 32 ORGAN 2 42 STEEL 52 FINGERED 62 VIOLA 72 SLOSTRING 82 TROMBONE 13 PIANO 3 23 MUSICBO 33 ORGAN 3 43 JAZZ 53 PICKED 63 CELLO 73 SYNSTR 1 83 TUBA 14 HONKY TONK24 VIBPHONE 34 CHURCH 1 44 CLEAN 54 FRETLESS 64 CONTRBAS 74 SYNSTR 2 84 MUTETRMP 15 ELECTR 1 25 MARIMBA 35 REED 45 MUTED 55 SLAP 1 65 TREMOLO 75 CHOIRAHS 85 FRHORN 16 ELECTR 2 26 YLOPHONE 36 ACCORDN 46 OVERDRIVE 56 SLAP 2 66 PIZZICATO 76 VOICEOHS 86 SECTION 17 HARPSICH 27 TUBEBELL 37 HARMON 47 LEAD 57 SYNTH 1 67 HARP 77 SYNVO 87 SYNTH 1 18 CLAV 28 SANTUR 38 BANDNEON 48 HARMONIC 58 SYNTH 2 68 TIMPANI 78 ORCHEHIT 88 SYNTH 2 REED PIPE SYN LEAD SYN PAD SYN SF ETHNIC PERCUSSIVE SF 11 SOPRASA 21 PICCOLO 31 SQUARE 41 FANTASIA 51 ICE RAIN 61 SITAR 71 TNKLBELL 81 GUITNOISE 12 ALTOSA 22 FLUTE 32 SAW 42 WARMPAD 52 SND TRACK 62 BANJO 72 AGOGO 82 BRETNOISE 13 TENORSA 23 RECORDER 33 CALLIOPE 43 POLYSYNT 53 CRYSTAL 63 SHAMISEN 73 STEELDRM 83 SEASHORE 14 BARITSA 24 PANFLUTE 34 CHIFFER 44 SPACEVO 54 ATMSPHER 64 KOTO 74 WOODBLCK 84 BIRDS 15 OBOE 25 BOTTBLOW 35 CHARANG 45 BOWGLASS 55 BRIGHTNS 65 KALIMBA 75 TAIKO 85 TELEPHON 16 ENGLHORN 26 SHAKU 36 SOLOVO 46 METALPAD 56 GOBLIN 66 BAG PIPE 76 MELODTOM 86 HELICOPT 17 BASSOON 27 WHISTLE 37 5 TH SAW 47 HALOPAD 57 ECHODROP 67 FIDDLE 77 SYNDRUM 87 APPLAUSE 18 CLARINET 28 OCARINA 38 BASSLEAD 48 SWEEPPAD 58 STARTHEM 68 SHANAI 78 REVCYMBL 88 GUNSHOT TONE VARIATION Om een variatie van een klank te kiezen gaat u als volgt te werk (bijvoorbeeld: de tweede variatie van A15=Electr.1): (1) Druk, na het kiezen van een hoofdklank op de TONE VARIATION knop. De bijbehorende indicator licht op en het display beeldt het cijfer 1 af om aan te geven dat de eerste variatie van A15 is geselecteerd. (2) Om een andere variatie te kiezen drukt u, zonder de TONE VARIATION knop los te laten, op één van de TONE knoppen. Het display beeldt nu het nummer van de gekozen variatie af. Enkele seconden nadat u deze knoppen hebt losgelaten beeldt het display opnieuw A15 af. Als de VARIATION indicator oplicht en het display beeldt A15 af, weet u dus dat u op dat moment niet de originele A15 klank hoort maar een variatie ervan. Om terug te keren naar de originele klank drukt u nogmaals op de TONE/VARIATION knop. De bijbehorende indicator dooft en u hoort opnieuw de A15=Electr.1 klank. Werken met Splits U kunt het klavier van de E-14 in twee delen splitsen : een linker gedeelte (aangezien dit lager op het klavier ligt noemen we dit op de E-14 Lower) en een rechter gedeelte (Upper). U kunt deze twee gedeeltes tegelijkertijd bespelen. Bovendien kunt u voor het linker gedeelte kiezen tussen twee functies, Arranger (spelen met automatische begeleiding) of Lower (tweede klank voor uw eigen akkoordenwerk of baslijn): Arranger (Split) In dit geval stuurt u met de akkoorden, die u in het linker klaviergedeelte speelt, de begeleiding aan. Met andere woorden: de Arranger vertaalt de akkoordinformatie van uw linkerhand om er een muzikaal zinvolle begeleiding (met bas en akkoorden) van te breien. Lower (Split) Als de LOWER indicator oplicht, is het klavier in twee delen gesplitst: Lower en Upper. Voor elk van deze delen kunt u een klank kiezen. 16

En dan nu muziek, Spelen op de E-14 Met de SPLIT knop kiest u telkens één van de vier Split opties. Wat deze opties inhouden ziet u op de tekening hieronder. Arranger Upper SPLIT ARRANGER Lower (bv. A72) Upper (bv. A11) SPLIT LOWER Drums SPLIT DRUMS Upper SPLIT Onthoud dus het volgende: als de LOWER indicator oplicht, kunt u links de Lower (klank voor de linkerhand) en rechts de Upper Tone (klank voor de melodie) aansturen. Licht de ARRANGER indicator op, kunt u links de Arranger (de automatische begeleiding) en rechts de Upper Tone (de klank voor de melodie) aansturen. Splitpunt verplaatsen U kunt zelf bepalen waar u het klavier wilt splitsen, oftewel waar u wilt dat het Lower gedeelte in het Upper gedeelte overgaat. Dat gaat als volgt: (1) Houd de SPLIT knop ingedrukt tot de ARRANGER of LOWER indicator begint te knipperen. (2) Druk, zonder de SPLIT knop los te laten, op een klaviertoets tussen C2 en B4. Het splitpunt komt dan te liggen op de toets die u indrukt. Opmerking: Zodra u de E-14 uitschakelt, wordt het splitpunt dat u zelf hebt ingesteld gewist. Drum Sets kiezen en spelen Om één van de 8 Drum Sets te kiezen doet u het volgende: Druk op de SPLIT knop tot de DRUMS indicator oplicht. 17

E-14 Handleiding U kunt nu op het klavier de eerste Drum Set spelen. Zoals u merkt bevindt zich bij zo n Drum Set onder iedere toets een andere slagwerkklank. U kunt dus naar hartelust drummen. SPLIT ARRANGER LOWER SELECT UPPER LOWER DRUM SET DRUMS Zo kiest u een andere Drum Set: Druk op de SELECT knop tot de DRUM SET indicator oplicht. Het display beeldt nu het nummer 1 af om aan te geven dat de eerste Drum Set is geselecteerd. Drukt u nu bijvoorbeeld op nummer 7 van de TONE knoppen, dan verschijnt 7 in het display. U hebt nu Drum Set 7=Orchestra gekozen. Als u op het klavier speelt, hoort u dat er nu andere slagwerkklanken onder de toetsen zitten. Vlak boven de TONE knoppen staan de namen van de beschikbare Drum Sets aangeduid. Die kunt u allemaal kiezen op de manier die we zonet hebben beschreven. In de TR-808 set vindt u een reeks klanken uit de Roland TR-808 Rhythm Composer, een instrument dat tegenwoordig niet meer wordt gemaakt, maar nog steeds uitermate populair is bij house- en techno-muzikanten. De klanken uit deze set kunnen ook uitstekende diensten bewijzen in een rustige ballad (luister maar eens Phil Collins en Marvin Gaye). In de tabel op blz. 30 vindt u een volledig overzicht van de instrumenten die onder iedere toets zitten. 4.3 Music Styles (automatische begeleidingen) Uw E-14 bevat 64 Music Styles (automatische begeleidingen). De eerste 32 Styles bieden eenvoudige begeleidingen waar u als beginner vlot mee aan de slag kunt. De overige 32 begeleidingen zijn wat complexer. U kunt de Arranger met zijn Music Styles best beschouwen als uw begeleidingsorkest. Dit is niet zo n boude bewering als u misschien denkt, aangezien uw E-14 voor iedere begeleiding verschillende variaties (die we Variations noemen) kan weergeven. U hoeft enkel te kiezen welke muziekstijl u wilt spelen: Salsa bijvoorbeeld, of Rhumba, Pop-Rock, of Big Band. U kunt voorts nog kiezen tussen de Original begeleiding of een alternatief (dat we Variation noemen). Deze laatste voegt één of twee partijen aan de begeleiding toe, bijvoorbeeld harde blazers in plaats van gedempte blazers. Als bandleider is het uw taak de muzikanten te vertellen wat ze moeten spelen en wanneer ze dat moeten doen. Er zijn nog andere mogelijkheden om de begeleiding complexer te maken. In plaats van abrupt over te gaan van de Variation naar de Original begeleiding kunt u ook een korte overgang inlassen, die een nieuw deel van de song inluidt. Hiervoor gebruikt u Fill In [TO VARI- ATION] en [TO ORIGINAL]. Music Style kiezen Elke Style is opgebouwd uit drums, bas- en orkestpartijen, en een voorgeprogrammeerd tempo. Bovendien kunt u voor ieder arrangement kiezen uit de volgende secties: Intro (inleiding) Original Fill In To Variation Fill In To Original Variation Ending Bij het inschakelen kiest de E-14 automatisch Style 56=R & B2 (het nummer 56 wordt dan ook in het display afgebeeld). 18