Cost & Management Accounting niveau 6 Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 20 vragen. De opbouw en het aantal vragen komen overeen met het online examen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven correctiemodel Controleer of alle documenten aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 50. Bij elke vraag staat aangegeven hoeveel punten er behaald kunnen worden. De beschikbare examentijd is 2 uur. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: woordenboek rekenmachine
2016 Nederlandse Associatie voor Examinering
Vraag 1 JBT bv heeft een machine aangeschaft die wordt afgeschreven volgens de methode Vast percentage van de boekwaarde. Bij de aankoop is ervan uitgegaan dat de restwaarde 10.000,-- zou zijn, maar deze is bij nader inzien 5.000,--. Wat is de invloed van het verlagen van de restwaarde op het percentage afschrijving volgens de methode Vast percentage van de boekwaarde? Motiveer uw antwoord. Vraag 2 Vraag 3 Over het tweede kwartaal van jaar 2 heeft BTH bv de volgende gegevens bekendgemaakt: Bezettingsresultaat op vaste productiekosten: (1.000 900) x 4 = 400,-- voordelig Bezettingsresultaat op vaste verkoopkosten: (800 900) x 3 = 300,-- nadelig. De normale productie en afzet van BTH bv per kwartaal is 900 producten. BTH bv bepaalt het perioderesultaat via de absorptioncostingmethode. Bij welke methode, absorptioncostingmethode of directcostingmethode, is het perioderesultaat in het tweede kwartaal van jaar 2 het hoogst? Motiveer het antwoord. Wat is het verschil tussen gemeenschappelijke kosten en samengevoegde kosten? Vraag 4 Vraag 5 Deurenfabrikant Fermé fabriceert binnen- en buitendeuren van hardhout. Over Fermé is het volgende bekend: Het hout wordt ingekocht bij een importeur. De inkoopprijs is 60,-- per plank. De importeur brengt per bestelling 200,-- administratiekosten in rekening en 10,-- transportkosten per plank. De levertijd van de planken is 12 dagen. De directie probeert de totale voorraadkosten per jaar te minimaliseren tot een bestelhoeveelheid van 400 stuks per keer. De opslagkosten zijn 30,-- per plank per jaar, exclusief vermogenskosten. De kosten van geïnvesteerd vermogen zijn 10% per jaar. Van de planken, waarvan er per jaar 14.400 stuks nodig zijn, is de afzetsnelheid constant. Een jaar wordt gesteld op 360 dagen. Welke invloed heeft een afname van de variabele bestelkosten op de optimale bestelordergrootte? Motiveer het antwoord. Groesbeek bv heeft als prestatie-indicator het verzuimpercentage. Noem 2 indicatoren om de ziekte van medewerkers te meten. Cost & Management Accounting niveau 6 3 / 9
Vraag 6 AgR bv sluit op 1 januari van jaar 4 een annuïteitenlening af van 60.000,-- bij de ING-Bank voor de financiering van een investering. De looptijd van de lening is 20 jaar. De lening wordt terugbetaald via maandannuïteiten, telkens achteraf per maand. De samengestelde interest is 0,5% per maand. De eerste betaling vindt plaats op 31 januari van jaar 4. 4 punten Wat is de schuldrest op 31 december van jaar 5? Geef ook de berekening. HFLA bv heeft op 1 januari van jaar 1 een machine aangeschaft van het type VG. Met deze machine produceert HFLA bv producten XY. De volgende gegevens zijn bekend: De aanschafprijs van de machine is 100.000,--. De restwaarde is nihil. De economische gebruiksduur is 4 jaar bij 10% samengestelde interest per jaar. De producten XY hebben een verkoopprijs van 10,-- exclusief 21% omzetbelasting. De complementaire kosten en de opbrengst van de producten XY vervallen steeds aan het einde van het jaar. Het productieverloop per jaar van producten XY en het jaarlijks verloop van de complementaire kosten van machine VG zijn als volgt: Jaar Producten XY Complementaire kosten 1 10.000 10.000,-- 2 9.000 12.000,-- 3 8.000 15.000,-- 4 7.000 18.000,-- 5 4.500 25.000,-- 6 3.500 30.000,-- HFLA bv berekent de kosten per product XY door de contante waarde van de kosten per jaar te delen door de contante waarde van de prestaties van machine VG. Onder prestaties wordt verstaan de producten XY. Vraag 7 Wat zijn de kosten per product XY bij een gebruiksduur van 4 jaar? Geef ook de berekening. Vervolg casus Vraag 8 Machine VG wordt na 4 jaar afgestoten. De restwaarde en de kosten van verwijdering worden gesteld op nihil. Wat is per 1 januari van jaar 1 de contante waarde van de winst van de jaren 1, 2, 3 en 4? Geef ook de berekening. Cost & Management Accounting niveau 6 4 / 9
Ravka bv verkoopt twee typen beveiligingscamera s: type BC en type XG. De afzetverhouding tussen beide producten is steeds 4 : 1. Zie de tabel voor de gegevens van beide typen beveiligingscamera s. Type camera Verkoopprijs per camera Inkoopprijs per camera Overige variabele kosten per camera Provisie voor de verkoper per camera BC 400,-- 120,-- 30,-- 5% van de verkoopprijs XG 800,-- 260,-- 80,-- 5% van de verkoopprijs De totale constante kosten, exclusief de loonkosten, zijn voor Ravka bv in jaar 1 57.200,--. Ravka bv heeft één verkoper in dienst. De verkoper ontvangt naast provisie ook een vast loon. De totale loonkosten voor de verkoper in vaste dienst zijn in jaar 1 50.000,--. Vraag 9 Wat is voor Ravka bv de break-evenomzet in jaar 1. Geef ook de berekening. Vervolg casus Vraag 10 Met de verkoper wordt voor jaar 2 afgesproken dat de bestaande provisieregeling komt te vervallen in ruil voor een loonsverhoging van 10%. De afzetverhouding tussen de producten BC en XG is in jaar 2 dezelfde als in jaar 1. Wat is voor Ravka bv de break-evenomzet voor jaar 2 als de provisieregeling komt te vervallen in ruil voor loonsverhoging? Geef ook de berekening. RULUX bv produceert kozijnen voor de bouw. Voor een groot bouwcomplex worden onder andere de kozijnen van het type KZ en LT geproduceerd. Voor de productie van de kozijnen KZ en LT zijn voor jaar 2 de volgende gegevens bekend: KZ LT Verwachte én normale productie kozijnen 1.200 1.800 Verwachte kosten per kozijn: Proportioneel variabele directe grondstofkosten 600,-- 400,-- per kozijn Proportioneel variabele directe loonkosten per kozijn 250,-- 180,-- De verwachte indirecte kosten, die aan de productie van deze kozijnen worden toegerekend, zijn voor jaar 2 840.000,--. Om de indirecte kosten toe te rekenen aan de producten wordt gekozen voor de activitybasedcosting-methode (ABC-methode). Voor het toepassen van deze methode worden de indirecte kosten bij de verwachte en normale productie van de kozijnen verdeeld over de onderstaande activiteitencentra: assemblage 180.000,-- productie 520.000,-- onderhoud 62.000,-- vervoer 78.000,-- Cost & Management Accounting niveau 6 5 / 9
De begrote costdrivers voor de totale verwachte en normale productie van de kozijnen KZ en LT zijn voor jaar 2 als volgt: Costdriver KZ LT Directe assemblage-uren 300 500 Directe productie-uren 700 600 Aantal onderhoudsuren 50 70 Vervoersafstand in kilometers 20.000 12.500 Vraag 11 4 punten Wat is de standaardkostprijs per kozijn KZ bij toepassing van de activitybasedcostingmethode? Geef ook de berekening. Teejay bv werkt met de volgende hulp- en hoofdkostenplaatsen: hulpkostenplaatsen: afdeling huisvesting (HU1) afdeling schoonmaak (HU2) afdeling onderhoud (HU3) afdeling energie (HU4) hoofdkostenplaatsen: AB 1 AB 2 In tabel 1 zijn de eerstbelaste kosten van de hulp- en hoofdkostenplaatsen gegeven voor jaar 1: Variabele kosten Vaste kosten Totaal AB 1 512.000 288.000 800.000 AB 2 90.000 400.000 1.300.000 HU1 Huisvesting 7.200 12.000 19.200 HU2 Schoonmaak 40.800 0 40.800 HU3 Onderhoud 240.000 80.000 320.000 HU4 Energie 360.000 120.000 480.000 In tabel 2 zijn de doorbelastingen van de hulpkostenplaatsen voor jaar 1 gegeven: Hulpkostenplaats HU1 HU2 HU3 XHU4 AB 1 AB 2 HU1 Huisvesting (in m 2 ) - 100 200 400 500 800 HU2 Schoonmaak (in uren) 100 100 400 900 1.500 2.000 HU3 Onderhoud (in procenten) 5 5 2,5 7,5 15 15 HU4 Energie (in kwh; x 1.000) 17 17 34 34 102 136 Om de eerstbelaste kosten toe te rekenen aan AB 1 en AB 2 past Teejay bv de productiecentramethode toe met als variant de directe methode. Vraag 12 4 punten Wat zijn de doorbelastingen van de hulpkostenplaatsen HU1, HU2, HU3 en HU4 aan de hoofdkostenplaats AB 1, als de directe methode wordt toegepast? Geef ook de berekeningen. Cost & Management Accounting niveau 6 6 / 9
Locker bv is een handelsonderneming met diverse filialen. Een lokale transportondernemer bezorgt de goederen bij de verschillende filialen. De kosten voor dit vervoer zijn 5,-- per gereden kilometer. Het management van Locker bv overweegt om het transport in eigen beheer te doen. Een onderzoek geeft de volgende gegevens: Aanschafprijs van een bestelbus is 25.000,--. Restwaarde op elk moment is 2.500,--. Economische gebruiksduur van de bestelbus is 5 jaar. Interestkosten zijn 4% over het gemiddeld geïnvesteerd vermogen gedurende de hele gebruiksduur. Complementaire kosten worden geschat op 1.250,-- per jaar en worden als constant beschouwd. Variabele kosten zijn 3,25 per kilometer. Vraag 13 4 punten Vanaf hoeveel kilometers per jaar is het voor Locker bv voordeliger om het vervoer van en naar de filialen zelf te regelen? Geef ook de berekening. JAM bv heeft op 1 januari van jaar 1 een machine gekocht voor 40.000,--. Met de machine worden jaarlijks 4.000 producten van het type BN gefabriceerd. De verwachte restwaarde van de machine is nihil. De standaardkostprijs van één product van het type BN is: Materiaal 3,-- Loon 6,-- Afschrijving en interest 5,-- Overige kosten 4,-- 18,-- Op 1 januari van jaar 3 verschijnt een nieuwe machine op de markt waarmee JAM bv dezelfde producten kan maken, maar waarvan het materiaal- en energieverbruik veel lager is. Als JAM bv de nieuwe machine aanschaft, leidt dit tot een besparing van 3,-- per product BN. Op 1 januari van jaar 3 kan de huidige in gebruik zijnde machine worden verkocht voor 20.000,-- exclusief 21% omzetbelasting. De boekwaarde van deze machine op 1 januari van jaar 3 is 25.000,--, en de resterende gebruiksduur is 3 jaar. Het management van JAM bv wil weten of de huidige machine moet worden vervangen door het nieuwe type én welk bedrag aan verlies ten laste van de winst-en-verliesrekening moet worden gebracht door de economische veroudering van de machine. Bij de berekeningen moet worden uitgegaan van de volgende veronderstellingen: De productie is jaarlijks 4.000 producten BN; alle producten kunnen worden verkocht; Alle relevante bedragen vervallen aan het einde van elk jaar; Toekomstige bedragen moeten contant worden gemaakt naar 1 januari van jaar 3 tegen 6% samengestelde interest per jaar. Vraag 14 Vraag 15 Moet JAM bv de huidige machine vervangen door het nieuwe type per 1 januari van jaar 3? Motiveer het antwoord met een berekening van de indirecte opbrengstwaarde. Wat is het verlies door economische veroudering van de huidige machine per 1 januari van jaar 3? Geef ook de berekening. Cost & Management Accounting niveau 6 7 / 9
Zonnestudio Sunking moet haar zonnebanken vervangen. Sunking heeft gezocht naar kwalitatief goede zonnebanken en overweegt met ingang van 1 januari van jaar 5 in (een van) de volgende twee modellen te investeren: Model Carpus: 1 bruiningsronde duurt 30 minuten; het is een basic zonnebank waarvoor een ruimte van 10 m 2 voldoende is. Voor dit model kan Sunking per bruiningsronde 7,-- rekenen. De variabele kosten per bruiningsronde zijn 2,50; Model Trachy: 1 bruiningsronde duurt 20 minuten; deze zonnebank heeft een ruimte nodig van 15 m 2. Voor dit model kan Sunking per bruiningsronde 9,-- rekenen. De variabele kosten per bruiningsronde zijn 4,50. Per bruiningsronde kunnen de zonnebanken 10 minuten niet worden gebruikt, omdat klanten zich moeten omkleden en de zonnebanken moeten worden schoongemaakt Sunking is per jaar gemiddeld 350 dagen geopend van 12.00 uur tot 20.00 uur. Het pand heeft de beschikking over 310 m 2, waarvan 100 m 2 in gebruik is als receptie, winkeltje, toiletten en dergelijke. De constante kosten van Sunking zijn per jaar 275.000,--. Sunking gaat ervan uit dat in jaar 5 alle zonnebanken 80% van de tijd bezet zijn. De directie van Sunking wil weten hoeveel modellen Carpus en Trachy het beste kunnen worden aangeschaft op 1 januari van jaar 5. De administrateur van Sunking wordt gevraagd om uit te rekenen wat het aantal modellen Carpus en/of Trachy moet zijn waarbij de winst maximaal is. Dit is de optimale combinatie. Het is mogelijk dat er uitsluitend modellen Carpus òf Trachy worden aangeschaft. Het maximumaantal aan te schaffen modellen is 15. Vraag 16 Vraag 17 Vraag 18 3 punten Wat zijn de randvoorwaarden van het lineair programmeringsmodel? 3 punten Met welke combinatie modellen Carpus en/of Trachy verkrijgt Sunking de maximale winst? Geef ook de berekeningen. Wat is het resultaat van jaar 5 als twaalf modellen Trachy en drie modellen Carpus worden aangeschaft op 1 januari van jaar 5? Vendrior bv is producent van luxe en standaard bloempotten voor de Europese afzetmarkt. Het luxe type wordt afgezet onder typenummer L2; het standaard type wordt verkocht als S4. Voor jaar 2 is onder andere het volgende gebudgetteerd: Type Verkoopprijs Standaardkostprijs Afzet L2 130,-- 80,-- 15.000 stuks S4 80,-- 60,-- 7.500 stuks Over jaar 2 zijn de volgende werkelijke cijfers bekendgemaakt: Type Afzet Verkoopprijs Omzet L2 16.000 stuks 120,-- 1.920.000 S4 8.000 stuks 75,-- 600.000 Vraag 19 Wat is voor jaar 2 het verkoopomvangresultaat en het verkoopprijsresultaat? Geef aan of het resultaat voordelig of nadelig is. Geef ook de berekeningen. Cost & Management Accounting niveau 6 8 / 9
Vraag 20 Wat is voor jaar 2 het verkoophoeveelheidsverschil en het verkoopassortimentsverschil? Geef aan of het resultaat voordelig of nadelig is. Einde examen Cost & Management Accounting niveau 6 9 / 9