SESSIES Jaarvergadering VDTI 2013 In totaal kunt u kiezen uit meer dan 30 doe-sessies, masterclasses en excursies. U stelt uw eigen programma samen op basis van het tijdschema (volgt binnenkort). 1. Vernieuwing vmbo examenprogramma s Techniek Door: Jan van Hilten, SLO Duur: 60 minuten, masterclass De beroepsgerichte programma s in het vmbo worden vereenvoudigd, verduidelijkt en geactualiseerd. In deze programma s wordt vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen aan het eind van hun vmbo opleiding. De nieuwe programma s zullen straks aansluiten op actuele ontwikkelingen in de (beroeps)werkelijkheid en de vervolgopleidingen in het mbo. De bedoeling is dat in 2017 de eerste beroepsgerichte vmbo-examens nieuwe stijl worden afgelegd. Jan van Hilten zal in zijn presentatie de concept examenprogramma s Techniek met profielen, profiel- en keuzedelen presenteren en ingaan op inhoudelijke vragen. 2. Veiligheid in Praktijklokalen Door: Cor van de Ridder en Rick van Workum, VOION Duur: 75 minuten, doe-sessie Hoe veilig is uw praktijklokaal? En hoeveel leerlingen mogen er maximaal in het praktijklokaal? VOION heeft een map ontwikkeld waarin deze informatie is gebundeld. Zeker weten dat uw praktijklokaal veilig is? Zorgeloos de Inspectie op bezoek? Dat kan met de map Veiligheid in Praktijklokalen die alle vo scholen met een technieklokaal gratis krijgen. Met o.a. controlelijsten, werkboekje voor leerlingen, instructiekaarten en een boekje over veiligheidsissues. Gevolgd door een discussie over het aantal leerlingen in het lokaal. 3. Permanent Bèta Door: Jan Henk Bouman Duur: 45 minuten, masterclass Permanent Beta is het R&D lab voor waarmaken van goede ideeën. Ze maken geen plannen, maar ze maken waar door verschillende mensen, ideeën en informatie met elkaar te verbinden. Permanent Beta is het waarmaaklab in het midden van het land. Een plek met ontmoetingsruimtes, co-werkplekken en een tech-atelier. Zonder techniek is innoveren niet mogelijk! In de netwerkmaatschappij van nu hebben we techniek kei-hard nodig om de verscheidenheid aan kennis, ideeën en waarmaakkracht met elkaar te kunnen verbinden en te vernieuwen. Jan Henk vertelt graag hoe creatieve denkers en daadkrachtige doeners met elkaar tot de meest verrassende oplossingen kunnen komen. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 1/9
4. Opbrengstgericht werken als stimulans voor leren Door: Irma van der Neut, onderzoeker / adviseur bij IVA Onderwijs Duur: 90 minuten, doe-sessie Er bestaan veel misverstanden over opbrengstgericht werken, onder andere dat het moet van de Inspectie en dat het slecht is voor het pedagogisch klimaat. Maar opbrengstgericht werken kan ook een stimulans zijn voor het leren van leerlingen en docenten. Hoe doe je dat dan? In deze workshop maakt u kennis met de cyclus van opbrengstgericht werken. U leert hoe opbrengstgericht werken het leren van leerlingen en van docenten kan stimuleren. En u gaat praktisch aan de slag met enkele bouwstenen van opbrengstgericht werken. 5. ffrekenen Door: Patrick Sonneveldt, Intraquest, mede namens APS ffrekenen is een geavanceerd digitaal leermiddel voor leerlingen die tot nu toe niet succesvol waren met rekenen. De methode is speciaal ontwikkeld om jonge mensen alsnog te helpen bij het aanleren van oplossingsstrategieën voor kwantitatieve problemen. In de techniek en bij natuurwetenschappen spelen die een doorslaggevende rol. Veel van de didactische uitgangspunten in ffrekenen zijn gebaseerd op zeer recent wetenschappelijk onderzoek. Daardoor wordt de kans op succes bij de doelgroep vergroot. ffrekenen: heeft een startniveau dat écht aansluit bij de doelgroep; neemt rekenangst en aversie tegen rekenen weg; dekt ruimschoots referentieniveau 1F; is volledig intuïtief in bediening; gebruikt bijna alleen beeldtaal in plaats van geschreven taal. ffrekenen is een gratis product dat is ontwikkeld in opdracht van het Steunpunt Taal en Rekenen. In deze workshop leert u welke stappen u met uw leerlingen direct kunt zetten om hun rekenvaardigheid te vergroten. 6. Synchroon coachen van beginnende docenten met een oortje Door: Paul Dirckx, Kenniscentrum Techniek & ICT, Fontys Hogeschool Synchroon coachen is een methodiek waarbij on-the-spot (onmiddellijk) feedback wordt gegeven aan een student ( docent in wording ) tijdens het lesgeven. In de workshop bespreek Paul de mogelijkheden en de voordelen van deze methode. Met een draadloos audiosysteem begeleidt de coach de docent. Het begeleiden gebeurt met behulp van te voren afgesproken keywords. De interventies zijn kort en krachtig zodat de docent zo veel mogelijk zijn aandacht bij de voortgang van de les kan houden. In de hands on workshop zullen handreikingen worden geven hoe men aan de slag kan gaan met deze vorm van begeleiden. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 2/9
7. Actief leren met Augmented Reality Door: Paul Dirckx, Kenniscentrum Techniek & ICT, Fontys Hogeschool Augmented Reality (AR) is de trend voor de toekomst, ook voor het onderwijs! Maar wat is het eigenlijk en wat kun je ermee? Tijdens de workshop geeft Paul een overzicht van de technologie, de educatieve mogelijkheden en de meerwaarde ervan. Speciaal wordt ingezoomd op Marker Based AR en Location Based AR. Gedurende de workshop zullen diverse voorbeelden worden gedemonstreerd en krijgen deelnemers handreikingen hoe ze zelf aan de slag kunnen met AR. Als je een mobieltje of tablet meebrengt met daarop Android of IOS, kun je ook meteen hands on aan de slag met het maken van een AR-toepassing. 8. Leren en inspireren op een schip Door: Olaf Hammelburg en Ylva Poelman, Masterskip Wylde Swan Duur: 60 minuten, masterclass Hoe kun je leerlingen het meeste leren? Door ze te inspireren en ze aan den lijve te laten voelen wat ze doen. Aan boord van de grootste tweemastschoener ter wereld zeilen ze met een groep gedurende 6 weken rond. Tijdens de reis worden vier thema s behandeld en komen alle aspecten van wetenschap en techniek aan de orde. De inhoud van de thema s sluit aan bij de leerstof op school. Leerlingen ontdekken meer van de wereld, ontdekken meer over zichzelf en ze ontdekken de kracht van wetenschap en techniek op een onvergetelijke manier! 9. Effectief een vak leren met CRAFT Door: Roy van Bussel, projectleider Serious Gaming bij Kenteq Kenteq gelooft in de kracht van serious gaming om effectief te leren. CRAFT is een serious game die op unieke wijze simulatie, gaming en praktijk combineert. Wat kan CRAFT voor uw lessen betekenen? En hoe kan serious gaming het onderwijs verbeteren? Tijdens deze sessie presenteren we de laatste ontwikkelingen binnen CRAFT en kijken we naar de toekomst. Ook tonen we praktijkvoorbeelden over hoe CRAFT in de praktijk ingezet kan worden. Belangrijke vraag voor ons is: sluiten de plannen met CRAFT aan bij uw wensen? We gaan hierover graag met u en een aantal andere experts. 10. Iedereen is geïnteresseerd in Natuurwetenschap en Techniek! Door: Ewout Bomert, namens de gezamenlijke techniekplatforms De een wil zo snel mogelijk hogerop, de ander wil gewoon goed zijn in zijn vak. En weer een ander wil graag iets nuttigs toevoegen, in een team werken of iets nieuws bedenken. Die variatie biedt een opleiding in de Natuurwetenschap of Techniek! Jongeren in de leeftijd van 12 t/m 24 jaar zijn in te delen in groepen. Kijkend door die bril ontdek je vier types leerlingen: de carrièretijger, de vakspecialist, de creatieveling en de teamspeler. En die vergen dus ook elk hun eigen aanpak als het erom gaat hen te interesseren voor een technische opleiding. De jongeren aanspreken op ieders eigen motivatie voor een bètarichting! Na afloop van de workshop weet u wat het toekomstig bedrijfsleven vraagt van leerlingen met een technische opleiding. Maar ook wat leerlingen drijft in hun keuze voor natuurwetenschap of techniek en hoe de match tussen beiden kan worden gemaakt. Voor aanvullende vragen kunt u uiteraard terecht in de stand op de informatiemarkt. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 3/9
11. Ontwerp zelf een leerervaring Door: Niels Floor, Shapers Duur: 90 minuten, doe-sessie Omschrijving: Ontdek nieuwe mogelijkheden om (uw) onderwijs vorm te geven. We gaan aan de slag met het Learning Experience Canvas om een eigen leerervaring te ontwerpen. Het canvas is een krachtige en eenvoudig middel om op een andere manier naar onderwijs te kijken. Het daagt u uit om op een creatieve manier tot nieuwe vormen van leren te komen. Geef uw ervaring als docent de ruimte in deze actieve en uitdagende workshop. 12&13. Kortsluitingslab en Hoogspanningslab Door: voorheen Kema, nu DNV GL Energy TIC Duur: 120 minuten, excursie (maximaal 20 deelnemers) Hoogspannings- en kortsluittesten horen bij elkaar. Daarom heeft KEMA een aantal jaren geleden een nieuw hoogspannings laboratorium gebouwd naast het kortsluitlab, een van de weinige commerciele laboratoria ter wereld van deze grootte waar op hoogspanning en kortsluiting getest kan worden. Componenten die er beproefd worden bevinden zich normaliter tussen centrale en transformatorhuisje bij je thuis om de hoek. Denk aan vermogenschakelaars, kabels, vermogenstransformatoren etc. Schakelaars moeten niet alleen een hoge spanning kunnen hanteren, maar ook bij kortsluiting de stroom kunnen afschakelen. Het hoogspannings laboratorium is opgetrokken uit geanodiseerd plaatstaal en vormt zo een kooi van Faraday. De kooi weert radiostoringen uit de omgeving, en er gaat ook niets naar buiten. Het kortsluitlab bestaat voornamelijk uit gewapend beton, ook met de bedoeling dat er niets naar buiten gaat, maar dan betreffende wat anders.dat zal bij de rondleiding wel duidelijk worden. 14. Onderstation Kattenberg Door: Alliander Duur: 120 minuten (maximaal 15 deelnemers) De rondleiding in het onderstation Kattenberg bestaat uit een theoriedeel en een praktijkdeel. Het bezoek begint in de bedieningszaal. Hier krijgen deelnemers uitleg over de opbouw van het hoogspanningsstation. Onder meer over primaire componenten zoals vermogensschakelaars, scheiders, overspanningsafleiders, aardingschakelaars en transformatoren. Ook interne procedures, werkinstructies en de opbouw van de beveiligingsinstallatie (bij overbelasting, of sluiting) komen aan bod. Ook licht de rondleider trends en vernieuwingen in het (hoogspannings)net toe, zoals slimme netten, nieuwe sensorensystemen en decentrale productie. Na deze theoretische inleiding volgt een rondleiding over het terrein, door de 10 kv installatie. De rondleider is als operationeel installatieverantwoordelijke bij Alliander verantwoordelijk voor de dagelijkse bedrijfsvoering van het onderstation Kattenberg. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 4/9
15. The WOW-factor Door: Fieke Kroon, Teylers Museum Is er een verband tussen de oude apparaten in Teylers Museum en de allernieuwste mobieltjes, ipods, synthesizers en al die andere moderne gadgets? Jazeker! In het museum kunnen leerlingen proeven doen met elektriciteit, vacuüm, licht, geluid en kracht én een paar oude instrumenten bekijken. Ze ontdekken dan dat nieuwsgierigheid, onderzoekszin en innovatie ook vroeger al heel belangrijk waren en dat wij daardoor nú al die mooie apparaten hebben! Tijdens de workshop maakt u nader kennis met dit programma voor leerlingen 3vmbo en onderzoekt u samen met de educatiemedewerker, Fieke Kroon, wat een geschikte verwerkingsles kan zijn. 16. Dit doe ik! Door: VHTO Dit doe ik is bedoeld voor gebruik in de klas om leerlingen te helpen bij het maken van een sector-, profiel- en opleidingskeuze (voortgezet onderwijs). Het project laat een diversiteit aan beroepen zien in Bètawetenschap, Techniek en ICT. In de foto s, filmpjes en teksten is bewust gekozen voor het perspectief van de beroepsbeoefenaar. Dit doe ik beoogt op deze manier om stereotiepe beelden van beroepen en beroepsbeoefenaars in Bètawetenschap, Techniek en ICT tegen te gaan. Tijdens deze workshop leert u hoe u als docent uw leerlingen kennis leert maken met verschillende beroepen, individueel of in een groep. 17. Gezond gedrag door een genetische test Door: Hienke Sminia, NBIC Commerciële gentesten zijn eenvoudig via internet te bestellen. Tijdens de workshop gaan we in op de Next Generation Sequencing -techniek achter genetische testen, en besteden we aandacht aan gentesten op basis van Single Nucleotide Polymorfismen (SNP) variaties. Deze SNP-testen geven inzicht in uw gevoeligheid voor medicijnen, of u drager bent van een ziekte, of u een verhoogde (of verlaagde) kans op een ziekte heeft, wat uw uiterlijke kenmerken zijn en of u gevoelig bent voor verslavingen. U gaat zelf aan de slag met SNP-risicoprofielen en bekijkt uw eigen genetische aanleg voor het proeven van bitter. 18. Eureka!cup voor het VMBO Door: Saskia Baeten-Veeger, Stichting Techniek Promotie Bent u als VMBO docent nog op zoek naar een leuk en leerzaam techniek project voor VMBO leerlingen? Of wilt u graag met andere docenten ervaringen uitwisselen op het gebied van projectmatig werken? Kom dan naar de workshop Eureka! in het VMBO. Tijdens deze workshop gaan we hands on aan de slag met concepten van projectmatig werken, met Eureka!Cup als voorbeeldproject. Ook vragen we tijdens deze workshop graag jullie input op het lesmateriaal dat dit jaar als pilot ontwikkeld wordt om Eureka!Cup beschikbaar te maken voor VMBO leerlingen. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 5/9
19. Zelfontdekkend leren en het werken in de energiesector Door: Peter Hansson, WATT? De meest effectieve manier om kennis te maken met de technische beroepen in de energiesector, is door zélf te ervaren wat voor werk je daar doet. Met een persoonlijk bezoek aan een energiebedrijf bijvoorbeeld, of door spelenderwijs te ontdekken hoe belangrijk het werk van een monteur elektra is voor de bewoners van een wijk. In de WATT?-campagne staan ervaringen zoals deze voorop in het contact met leerlingen. Bij het organiseren van excursies, maar ook bij het in overleg met docenten ontwikkelen van les- en voorlichtingsmaterialen voor voortgezet onderwijs en mbo. Want of het nu een poster is, een magazine, een bedrijfsbezoek of een game: een degelijke didactische aanpak is altijd het uitgangspunt. In de workshop die WATT? geeft, ontdekken docenten hoe zij de fascinerende beroepsmogelijkheden van de energiesector kunnen helpen ontsluiten voor technisch geïnteresseerde leerlingen. Op een manier die aansluit bij de dagelijkse onderwijspraktijk, en als bonus niet alleen leerzaam, maar ook leuk is. 20. Innovatie in topsport Door: Luc van Agt, InnoSportLab Papendal Duur: 45 minuten, presentatie Topsport en innovatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een prestatie op topniveau vraagt om meer dan alleen een fysieke prestatie. Techniek speelt een steeds grotere rol in de race om de medailles. Denk aan het gebruik van materiaal, kleding of meetsysteem. Tijdens deze sessie vertelt Luc over het verloop van zo n innovatieproces met de specifieke werkwijze en sporteigen problematiek. U gaat vervolgens met elkaar aan de slag om na te denken hoe je sport en techniek in een les kunt gebruiken. 21. Digitaal lesmateriaal voor de onderbouw Techniek Door: Adri Pijnenburg, Consortium Beroepsonderwijs & Learning Solutions Duur: 45 minuten, presentatie LOB als rode draad, met aansluiting op de bovenbouw en regionale bedrijfsleven. Dat is het uitgangspunt van het nieuwe digitale onderwijsmateriaal van het Consortium Beroepsonderwijs & Learning Solutions. In deze sessie presenteert Adri de opdrachten waarin ontwerpen, maken en een brede oriëntatie op Techniek is opgenomen in een digitale leeromgeving. U kunt direct aan de slag! SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 6/9
22. Jongeren ontwerpen en maken techniek Door: TechniekTalent.nu Duur: 60 minuten, presentatie Bent u als VMBO docent op zoek naar leuke en leerzame activiteiten waarmee u leerlingen kunt inspireren en laten ontdekken wat techniek is? Kom dan naar de sessie Jongeren ontwerpen en maken techniek. TechniekTalent.nu heeft voor u verschillende activiteiten ontwikkeld die eenvoudig en snel in te zetten zijn op uw school. Tijdens deze sessie lichten wij graag drie concrete activiteiten rondom het thema Ontwerpen & Maken toe. U maakt kennis met de ontwerpwedstrijd Make The Match, waarin leerlingen in groepen zorg of recyclingproducten ontwerpen, maken en verkopen. Daarna komt de online wedstrijd Yougi zoekt aan de orde, waarbij leerlingen kunnen meedoen met hun eigen uitvinding. En u ervaart op een actieve manier de voorlichting die de Ambassadeurs van de techniek op uw school kunnen geven. 23. Duurzaamheid + techniek = leerarrangement Eco-logic Door: Henk en Monica Petter, ontwikkelorganisatie De Verbinding Hoe kun je als docent een vakoverstijgend project opzetten? En op welke manier kun je experts uit het bedrijfsleven hierbij betrekken? Dat laten Henk en Monica Petter zien met het leerarrangement Eco-logic. Een kant-en-klaar project met planningstool, competentie rubrics, leerdoelen en vaardighedenmatrix zodat u als docent direct aan de slag kunt. Henk en Monica laten ook een voorbeeld van Eco-logic zien, wat in samenwerking met het Milieucentrum voor Duurzaamheid in Haarlemmermeer is ontwikkeld. 24. De vmbo-leerling ontdekt, begrijpt en beheerst NaSk met Impact! Door: ThiemeMeulenhoff Duur: 60 minuten, presentatie In samenwerking met leerlingen en docenten hebben de makers van de succesvolle methodes Nu voor straks en Impact een nieuw leerconcept ontwikkeld voor het vak NaSk in het vmbo. De docent kan zowel op papier als digitaal aan de slag. In een volledig digitaal leerplatform ontdekken leerlingen de betekenis van de leerstof in de actuele praktijk, wordt spelenderwijs aan begripsvorming gewerkt en krijgt de leerling interactief de leerstof onder de knie op het gewenste beheersingsniveau. De leerling ziet de eigen vorderingen. De docent kan op detailniveau alle leerresultaten volgen en elke leerling van persoonlijke feedback voorzien. In deze werkgroep ziet u het prototype van dit nieuwe leermiddel en krijgt u de gelegenheid om er op uw eigen school kennis mee te maken. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 7/9
25. Vakintegratie: zo doen we dat in België! Door: Peter Hantson, Artevelde Hogeschool Duur: 45 minuten, presentatie Er gaan in Vlaanderen steeds meer stemmen op om techniek, wetenschap en wiskunde te integreren (STEM). Peter vertelt graag over hoe ze te werk gaan. Hij schetst hoe concrete projecten passen binnen het Vlaamse beleid. En hij presenteert de eerste ervaringen. Er gaan in Vlaanderen steeds meer stemmen op om techniek, wetenschap en wiskunde te integreren (STEM). Ook ondernemerschap staat in de spotlights. Peter vertelt graag over de beleidsdoelen, geeft de eerste aanzetten in het vak techniek en schetst hoe concrete projecten aan de Arteveldehogeschool passen binnen het Vlaamse beleid. 26. Effectiever Praktisch Werk: Getting Practical Door: Mandy Stoop, NVON Duur: 75 minuten, doe-sessie We laten onze leerlingen graag werken met praktische opdrachten. Dit vinden leerlingen vaak leuk om te doen. Ook als docent geloven we in de meerwaarde van praktisch werk. Toch blijkt het leerrendement van het praktisch werk vaak toch niet zo hoog. Waar ligt dat aan? En hoe verbeter je dat? Deze doe-sessie is voor docenten die kennis willen maken met de cursus Effectief Praktisch Werk. Deze kennismaking levert een checklist op voor praktische opdrachten. Met deze checklist krijgt de docent overzicht van de te verwachten leeropbrengsten van het praktisch werk. Daarnaast is de workshop ook bijzonder inspirerend om weer opnieuw naar praktisch werk te kijken. 27. Technische routes? Nieuwe kansen voor techniek! Door: Carla van den Brandt Wat wil een leerling? Leuk onderwijs én perspectief! In deze workshop denkt u na over doorlopende technische leerroutes, zogenaamde Vakmanschaps- of Technologieroutes, maar dan zoals u dat zou willen! U krijgt een idee van de inhoudelijke overeenkomsten van techniek in de onderbouw, in vmbo bovenbouw, mbo en hbo. U staat stil bij de vraag wat voor mogelijkheden de nieuwe beroepsgerichte programma s je bieden. U denkt na over een combinatie van natuurwetenschappen en techniek. Resultaat is een plan voor op uw eigen school! Na een presentatie met voorbeelden uit TechniekMavo, een technologieroute en een vakmanschapsroute, gaat u aan de hand van een spel zelf aan het werk. 28. MindYourBizniz Door: Stefan van Hulst MindYourBizniz is er om leerlingen te helpen bedrijven te vinden. Maar MindYourBizniz is er ook voor bedrijven om zich te profileren bij hun toekomstig werknemers. En MindYourBizniz is er voor scholen om de organisatorische last van deze organisatie sterk te vereenvoudigen. De webportal is zo ingericht dat leerlingen zelf de regie kunnen pakken om op zoek te gaan naar de kennis en ervaringen die ze zoeken. Als de docent de opdracht geeft om kennis bij bedrijven te halen hebben ze met één klik op de knop hun eigen directeur geboekt. Tijdens deze doe-sessie maakt u kennis met de webportal en gaat u in gesprek met ervaringsdeskundigen over hoe een dergelijke portal geïmplementeerd kan worden. SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 8/9
INFORMATIEMARKT Jaarvergadering VDTI 2013 Partners die vertegenwoordigd zijn op de informatiemarkt: AMTC-FLEC BV Arts of Robotics Breukhoven BV CAAP CAD2M BV Cruijsen Educatie De Verbinding Eurofysica BV Fontys PTH Masterskip Wylde Swan Merkeducatie Noordhoff Uitgevers Ontdekhoek Opitec Platform Bouwen, Wonen en Interieur Remeha BV Stichting C3 Stichting Techniek Promotie TechniekTalent.nu Techno Venturie BV ThiemeMeulenhoff Uitgeverij Educatief Uitgeverij Teles VHTO VOS Instrumenten Watt? SESSIES jaarvergadering VDTI 2013.doc 9/9