1.1. Hoofdstuk 1: beschrijving van het studiegebied

1.1 Hoofdstuk 1: beschrijving van het studiegebied 1

1.2 9-11-2014 Topomapviewer Print Topografische kaart leefomgeving - 1:100 000 NGI IGN 2014. Nadruk of aanpassing onder gelijk welke vorm is verboden. Gebruiksvoorwaarden 5

1.3 Uitsnede topografische kaart eigen leefomgeving 1:20 000 6

1.4 9-11-2014 Topomapviewer Print Topografische kaart leefomgeving - 1:100 000 NGI IGN 2014. Nadruk of aanpassing onder gelijk welke vorm is verboden. Gebruiksvoorwaarden 7

2.1 Studiecentrum Glasfabriek Glaverbel Glas SCK-CEN Opbergen kernafval Recreatiehaven Port Aventura De Molse meren Wit zand Kernenergie Belgoproces Ontmanteling stilgelegd nucleaire installaties Zilvermeer Zilverstrand NIRAS Verantwoordelijke Belgische nucleaire installaties Groezrock Reggae Geel Festivals Ruime leefomgeving: MOL Ligging Grenst aan Limburg Graspop Toerisme Vlaamse gemeenschap Abdij Abdijbier Natuurpark De Maat Postel Water- en pretparken Bobbejaanland Center Parks Sun Parks Provincie Antwerpen Kempen Zanderige bodem Eikebossen, heide en vennen 8

2.2 De paarse bollen op de kaart geven de glasindustrie weer. Zo als je kan zien is er zo en bol bij Mol en is deze groot. Dit wilt zeggen dat de glasindustrie in Mol in grote getallen aanwezig is. Zoals je op de bovenste kaart kunt zien is Mol gelegen op de Kempense As. 9

Mol is ook gekend om zijn werken met kernenergie en kernafval. De paarse zone weergeeft het kernindustriegebied. 10

De sterretjes op de kaart weergeven de festivals en mijn woning. Het bovenste sterretje is Graspop, het linkse is Reggae Geel en het onderste is Groezrock. Het resterende sterretje is mijn woning. Zoals je kan zien is mijn woning vrij centraal gelegen ten opzichte van de festivals. 11

3 4 Verslag bij de kaarten over de leefomgeving. Mijn gemeente Mol. Sinds mijn geboorte woon ik in Mol. Deze gemeente behoort tot de provincie Antwerpen en grenst tegen Limburg aan. Er wonen 35 à 36000 mensen. Wij behoren tot de kempen en Mol is een heel grote gemeente.voor de fusie van gemeenten in 1977 was Mol de grootste gemeente van België. Op mijn eerste kaart zie je hij Mol centraal in de kempische as ligt. Andere grote kempische plaatsen zijn Herentals,Geel en Lommel.De kempische bodem is droog en zanderig. Het is ook de arme grond die er voor zorgt dat landbouw in het verleden moeilijk was en het ook economisch een minder welvarend deel van België was. Doch valt er met die arme witte zandgrond iets anders te doen. Ze kunnen de zandkorrels gebruiken om glas te maken. Zowel vroeger als nu hebben we in de streek grote glasfabrieken en ook het winnen van dit zand is een grote industrie. Op mijn tweede kaart vind je de glasfabrieken. Een ander aspect van de zandwinning is het ontstaan van de zandputten. Overal blijven nadien grote vijvers over. Die vijvers zijn nu natuurgebieden en recreatieplassen. Die zorgen dan weer voor een toeristische trekpleister. Begin jaren zestig hebben ze ook een nieuwe industrie in de kempen binnengebracht. Namelijk de kernenergie. Eerst zijn ze begonnen met een groot onderzoekscentrum (s.c.k.) en later met een fabriek om kernafval te verwerken en op te slaan (belgoproces). Mol bestaat, buiten het centrum, nog uit 11 andere gehuchten.als je Mol op een kaart ziet,zie je duidelijk de vorm van een laars. Dit is makkelijk om de gemeente terug te vinden op een kaart. Ten westen van Mol ligt Ezaart waar ik woon. Ongeveer 3 km uit het centrum. Ik woon er graag omdat het er rustig is en je er toch diverse scholen,winkels,station en openbare diensten,op fietsafstand kunt bereiken. Tussen ons huis en de Zuiderring stroomt de Nete met de nodige natuur in de buurt. Vroeger bestond de streek vooral uit heide waaruit de bevolking turf kon steken. Na het aanleggen van kanalen kon via irrigatie de grond beter bewerkt worden en werden er 12

dennenbossen aangeplant. Dit om de koolmijnen te voorzien van stuthout maar ook om het leger in Leopoldsburg te bevoorraden met hooi en hout. Eén van mijn grote hobby's is muziek spelen en luisteren.als laatste punt wil ik dan nog aanhalen dat in mijn regio drie grote festivals plaats vinden. Namelijk Graspop,Reggae Bel en Groezrock. Ze liggen alledrie op minder dan 10 km. van thuis en voor mij elk jaar een leuke uitlaatklep. 13

Hoofdstuk 2: Analyse van de belangrijkste elementen op een topografische kaart. 1.Berekenen van de coördinaten 14

2. Berekenen van de declinatie t.o.v het magnetische noorden 15

3. Berekeningen De topografische kaart is op schaal 1: 20000. Dit wilt zeggen dat 1 cm op de kaart 20000 cm is in werkelijkheid. Als we dit omrekenen dan wordt 1 cm op de kaart 200 m in werkelijkheid. Alle afstanden zijn in vogelvlucht Van mijn woning naar de scoutslokalen: 3,7 cm x 20000 cm= 74 000 cm 740 m Van mijn woning naar het huis van de vriend: 10,1 cm x 20000 cm= 2020 m Van mijn woning naar mijn oude school Rozenberg S.O: 10,7 cm x 20000 cm= 2140 m Oppervlakte van het landschapselement Galbergen: Oppervlakte= zijde x zijde dus de ene zijde meet 4,7 cm en de andere meet 4,3 cm 20,21 cm² x 20000 cm= 4042 m² 16

5. Legende Rood huisje: Mijn woning Bruin huisje: Scoutslokalen Blauw huisje: Huis van een vriend waar we veel samenkomen Groen huisje: Mijn secundaire school Paarse ster: kerk van Millegem Altimetrische fiche Oranje ster: kerk van Achterbos Planmetrische fiche Zwarte kader: Galbergen Landschapselement 19

Hoofdstuk 3: Analyse van landschap en reliëf m.b.v de topografische kaart. 1. 2. (zie reliëfblok) 3. (zie reliëfblok) 20

4. Dwarsprofiel en lengteprofiel 21

5.Reliëfdoorsneden Google Earth 6. Verval: Punt A ligt op 20 meter hoog en punt B ligt op 30 meter hoog dus het verval bedraagt 20 meter. Verhang: =Hoogteverschil in m/afstand in km =10 m/3,8 km =2,63m/km 7. Hellingsgraad De helling die ik ga bereken is aangeduid op de kaart met een zwarte cirkel. De kaartafstand tussen de twee punten op de kaart =2,9cm. 2,9cm op de kaart is 580m in werkelijkheid Want: 1cm 2,9cm 200m x 2,9 =580m 8. De blauwe lijn op de kaart = waterscheidingslijn De rode stippellijn = droog dal 22

Hoofdstuk 4: Gesteenten in de eigen leefomgeving. 1:Natuursteen als bouwmatriaal. A. Dit is reclame van graniettegels. Graniet werd vroeger in België ontgonnen maar wordt nu niet meer commercieel gewonnen. Graniet wordt wel ontgonnen in heel de wereld. In Europa vooral in Zweden en Noorwegen maar ook nog in Normandië. B. Bij deze tegelhandelaar kan je Italiaanse natuursteentegels kopen. Ze worden gewonnen in de Dolomieten. Alleen vrees ik dat je in deze prijsklasse iets gaat vinden in een alledaags reclamefoldertje. 23

2:Kunststeen als bouwmatriaal. A. Deze gebakken kleisteen komt uit de folder van 'De Saegher-steenfabrieken'. Kleiklinkers zijn gebakken uit verschillende kleisoorten die men naargelang de gewenste kleur mengt. Er zijn veel plaatsen in Belgie waar klei wordt gedolven. Niet alle klei wordt gebruikt voor stenen maar ook voor dakpannen. Legende: Blauwe boot=polderklei (Oostende) Witte schietroos=ieperse klei (Kortemark,Pittem,Roeselare) Oranje duimspijker=dakpannenklei (Aalbeke,Zwevegem) Rode zon=alluviale klei (Eine,Maaseik) Groene boom=boomse klei (Rumst,Temse,Kruibeke) Blauwe golven=kempische klei (Hoogstraten,Beerse) 24

B. Deze getrommelde klinker van 'Marlux' is gemaakt uit beton. Je kan ze gebruiken om opritten en tuinpaden aan te leggen. Beton wordt gemaakt van cement,water,rijnzand en grind. Diezelfde grind kan in België worden ontgonnen en is een afszetgesteente. Legende: Groen huis=grind (Kinrooi,Dilsen-Stokkem) 25

3:Eigen woning en historische gebouwen. A. Op deze afbeelding zie je de windmolen van Mol-Ezaart. Dit is een van de historische gebouwen in mijn omgeving. 1. Het geraamte van de molen bestaat uit hout maar in de jaren 80 is hij gecementeerd en gekalkt. Cement wordt gemaakt van zand en water en de kalk is afkomstig van een kalksteen. 2. De wieken van de molen zijn ook gemaakt uit hout. 3. Het huisje naast de molen is gebouwd uit bakstenen. Dit is gebakken klei net zoals de dakpannen op dit huisje. De klei is afkomstig uit de kempen 26

B. Op deze afbeelding zie je de kerk van Mol-Ezaart. 1. De kerk is opgebouwd uit bakstenen. Deze zijn gemaakt van klei uit de Kempen. 2. Het dak is gemaakt van dakleien. Dit zie je vaak bij oudere gebouwen. Deze zijn gemaakt van leisteen en dat wordt ontgonnen in de Condroz. 3. De deuren zijn gemaakt uit hout. 4. De ramen zijn gemaakt van glas. Dit glas wordt gemaakt van dun kwartszand dat ontgonnen wordt in Mol. 27

C. Op deze foto is mijn huis afgebeeld. 1. De oprit is gemaakt uit blauwe hardsteen. Deze blauwe hardsteen wordt ontgonnen in de streek rond Doornik. 2. Het huis is opgebouwd uit een baksteen De Brugse moef. Deze is gemaakt uit zuivere klei uit de Kempen die gebakken is. 3. De ramen zijn gemaakt uit glas. Het glas is gemaakt uit dun kwartszand dat ontgonnen wordt in Mol. 4. De dakpannen zijn gemaakt uit gebakken klei dat ontgonnen wordt in de Kempen. 5. De voordeur en de raamranden zijn gemaakt uit Afzelia hout. Dit is een Afrikaanse houtsoort die ontgonnen wordt in tropisch Afrika. 28

Hoofdstuk 5: Geologie en geomorfologie van de eigen leefomgeving 1. Landschapfoto s Horizon: Golvend Hoogteverschil: 8 meter Hellingsgraad: 8 meter / 16 meter = 0,5x100 = 50% Horizon: Golvend Hoogteverschil: Te verwaarlozen Hellingsgraad: Geen helling Opmerking: De reden waarom de horizon golvend is zijn de mijnterrils van Beringen. Dit kaart nog eens aan hoe vlak het is in mijn leefomgeving. Beringen ligt namelijk op ongeveer 25 kilometer van Mol dus dat je zo ver kan kijken ( Ik stond op een toren van ongeveer 30 meter) is wel opmerkelijk. 29

2. Analyseer een bodemprofiel van je eigen leefomgeving. O-horizont: humuslaag A-horizont: mechanische humusaanrijking E-horizont: uitlogingshorizont ijzerzouten Bh-horizont: chemische humusaanrijking Bfe-horizont: ijzeraanrijkingshorizont C-horizont: moedermateriaal dekzanden 30

3. Synthese reliëf, bodem en ondergrond. De vier landschapsfoto s die ik heb genomen zijn genomen op de Galbergen, de toeristentoren op de grens met Dessel en twee foto s op de bleken, een klein natuurgebied in Mol. Voor ik aan deze opdracht begon moest ik eerst goed nadenken waar ik een beetje reliëf kon vinden want het landschap in de Kempen en dan specifiek Mol is zeer vlak. Dit is nog maar eens gebleken na het maken van deze opdracht. Ook al heet het domein waar de eerste foto is genomen de Galbergen, het reliëf dat je op de foto ziet is het grootste hoogteverschil dat ik daar kon vinden en echt een berg kunnen we dit natuurlijk niet noemen. De tweede foto ben ik met opzet gaan nemen op de toeristentoren. De toren is gelegen vlak naast een kanaalkruispunt wat vrij uniek is. De kanalen die mekaar hier kruisen is het kanaal Bocholt - Herentals en het kanaal Schoten Kwaadmechelen. Boven op deze toren viel pas echt op hoe vlak ons landschap was. Verderop in de verte zag ik een drietal heuvels liggen. Als ik achteraf op de informatiebordjes keek bleken dit de mijnterrils uit Zolder en Beringen te zijn die ongeveer op 30 km van Mol liggen. Deze terrils zorgen dus voor de golvende horizon. De derde en de vierde foto heb ik genomen op een natuurdomein genaamd De Bleken. Ook hier weer hetzelfde verhaal over het vlakke landschap. Buiten een kleine opheffing door een paar boomwortels vind je hier niet veel reliëf. Om de boring uit te voeren was ik eerst naar het zilvermeer getrokken omdat ik hoopte dat ik daar uiteindelijk aan het typerende witte zand zou komen maar dit bleek niet zo te zijn. Of wel zit dit zand ontzettend diep, ofwel is er in de loop der jaren zoveel met de bodem gebeurd rond het zilvermeer dat je gewoon niet meer op de bodemsamenstelling kunt vertrouwen. Hier ging ik dus duidelijk niet de correcte bodemanalyse kunnen uitvoeren dus besloot ik om de boring aan het scoutslokaal van mijn scouts uit te voeren. We boren hier regelmatig en uit die ervaring wist ik dus dat de lagen hier vrij goed te vergelijken waren met de lagen dat we in de les hadden gesproken. Zo gezegd zo gedaan. Zoals we in de les hadden gezien kwam ik net onder het zand in de humuslaag terecht. Dit viel duidelijk op omdat er regenwormen, blaadjes en kleine wortels in waren terug te vinden. Iets daar onder kwam ik bij een laag donkerbruine zand. Als ik dan nog een beetje dieper boorde bleef ik de donkerbruine zand behouden met af en toe een beetje lichtere vlekjes. Dit is de overgangsgrens naar de zavel. De zand wordt lichter. Door nog wat dieper te graven kwam ik eerst bij donkere zavel waar je het proces van oxidatie kon waarnemen. Nog een aanwijzing dat je dichter bij het water kwam was dat de zand alsmaar kouder begon aan te voelen en hard aan elkaar kleefde. Dit kan natuurlijk ook een bijkomende oorzaak hebben van de druk van de andere lagen. Uiteindelijk kan ik besluiten dat we vooral een vlak landschap hebben in Mol en dat de welbekende zandbodem van de Kempen een feit is. 32

Hoofdstuk 6: Bebouwing en bevolking 1. Collages verschillende soorten bebouwing Geconcentreerde Bebouwing Bron: Topografische kaart Dessel-Mol 1:20000 Bron: Google Earth Bron: Robin Mewissen, Statiestraat Mol Bron: Robin Mewissen, SJB College Mol 33

Verspreide bebouwing Bron: Google Earth Bron: Robin Mewissen Bron : Topografische kaart Dessel-Mol 1:20000 Bron: Robin Mewissen 34

Lintbebouwing Bron: Google Earth Bron: Topografische kaart Dessel-Mol 1:20000 Bron: Robin Mewissen, Stokt, Mol-Millegem 35

Geïsoleerde woonwijk Bron: Google Earth Bron: Topografische kaart Dessel-Mol 1:20000 Bron: Robin Mewissen Europawijk Mol 36

2. De bebouwde kern van de leefomgeving 3.Transect door de bebouwing van de leefomgeving Zie volgende pagina 37

1 2 3 4 5 1. Akkers en weilanden met verspreide bebouwing. 4. Rozenberg S.O 2. Wijken met open en halfopen bebouwing. 5. De Zuiderring 3. Gesloten bebouwing met appartementen en het station van Mol. 38

4.Tabel bebouwde kernen Stedelijke kern Mol Uitzicht Foto s uitzicht Functies Foto s Functie Uitgestrekte geconcentreerde bebouwing Veel gesloten bebouwing Veel rijwoningen en hoogbouw Stadsrand met met halfopen en open bebouwing Mensen komen er om te winkelen Veel HoReCa Scholen Verstedelijkte kern Mol-Ezaart Verkavelingen met open en halfopen bebouwing Klein centrum van één of twee straten met handel en diensten Religie: kerk Handel (Bakker, Slager, Café Frituur, Broodjesbar, Gordijnenwinkel) Diensten (Geneesheer, Kapper, Tandarts, Tankstation) Kleuterschool + Lagere school 39

Plattelandskern Postel Veel open bebouwing Boerderijen Religie: Abdij Woonfunctie 40

5.Bevolkingsevolutie 2013-2014 Geboorten: 2013: 349 2014: 361 Overlijden: 2013: 355 2014: 298 Immigraties: 2013: 1.855 2014: 1.733 Emigraties: 2013: 1.533 2014: 1.527 Als we al deze cijfers dan gaan bekijken gaan we zien dat de gemeente Mol in 2013 zo een 35.395 inwoners telde en dit er in 2014 35.664 waren. Zo kunnen we besluiten dat de gemeente Mol op dit jaar 269 inwoners er bij heeft gekregen. Bron: bevolkingsevolutie mol.pdf http://www.gemeentemol.be/mol%20in%20cijfers 41

6.Grafiek bevolkingsevolutie van de laatste 20 jaar 42

7.Grafieken bevolkingskenmerken + conclusie. 43

De 3 bevolkingskenmerken die ik op een grafiek heb overgebracht zijn de geboorten, de overlijden en de verschillende nationaliteiten van de gemeente Mol. Ook deze grafieken zijn allemaal van de laatste 20 jaar. Als je gaat kijken naar de grafiek van de geboorten zie je dat deze grafiek heel hard schommelt. Vooral de daling in 2002 en de stijging en hoogtepunt tot nu toe in 2010 vallen op. Deze schommeling kan verschillende oorzaken hebben zoals een goede economie of een goede zomer waardoor de mensen gelukkig zijn. Als je dan de grafiek meer algemeen gaat bekijken ga je toch zien dat hij voor een groot deel wel altijd stijgt. Dit komt doordat de hele bevolking stijgt, dus maken er meer mensen kindjes. De tweede grafiek die ik geconstrueerd heb gaat over de overlijden in de gemeente Mol. Ook deze grafiek schommelt heel hard met een dieptepunt in 1995 en een hoogtepunt in 2012. Oorzaken hiervan kunnen de crisis, een koude winter, een te warme zomer, zijn. Als je de grafiek hier ook weer meer algemeen gaat bekijken zie je ook weer een algemene stijging. Dit heeft dezelfde oorzaak als bij de grafiek van de geboorten. Als we dan naar de derde grafiek, die van de verschillende nationaliteiten, gaan kijken valt ons al meteen op dat er veel verschillende nationaliteiten zijn voor, als ik het mag zeggen, maar een gemeente te zijn. Buiten af en toe een kleine daling zien we over het algemeen een stijging in de verschillende nationaliteiten. Vooral vanaf 2003 zien we de grafiek als een raket de hoogte in gaan. Op 10 jaar tijd komen er 61 nationaliteiten bij wat toch wel opmerkelijk is. Oorzaken hiervan kunnen oorlogen, crisissen, zijn 46

Bibliografie Plantyn, de online plantynatlas, geraadpleegd op 04/11/2014, http://www.algemenewereldatlas.be/default.aspx?mid=1 Ngi, topomapviewer, geraadpleegd op 02/11/2014, http://www.ngi.be/topomapviewer/public?lang=nl&# Ngi, altimetrische en plantimetrische fiches, geraadpleegd op 13/12/2014, http://www.ngi.be/nl/nl1-7.shtm Google, geraadpleegd op 04/11/2014, https://www.google.be/maps/@51.23804,5.1387349,11z Esco vloeren, natuurstenen vloeren, geraadpleegd op 13/12/2014, http://www.escovloeren.nl/natuursteen-vloeren/graniet-emperador-black- 60x60x2/#.VIyz8yuG_zc Verde 1999, producten, geraadpleegd op 13/12/2014, http://www.verde1999.com/colori.php?idc=47 De Saegher steenfabrieken, foldertje, geraadpleegd op 13/12/2014 Marlux, collection 2013 color range, geraadpleegd op 13/12/2014 Ngi, Topografische kaart Dessel-Mol, geraadpleegd over het hele eerste semester van schooljaar 2014-2015 Departement leefmilieu, natuur en energie, website ik doorgrond Vlaanderen, geraadpleegd op 13/12/2014, http://www.ikdoorgrondvlaanderen.be/index.html#.viy1vsug_zc De gemeente Mol, Mol in cijfers, geraadpleegd op 15/04/2015, http://www.gemeentemol.be/product/122/mol-in-cijfers. 47