1
LEZEN IS LEUK Lezen is leuk! Iedereen die van lezen houdt zal dit beamen. Leesvaardigheid is belangrijk voor de schoolloopbaan en de redzaamheid in onze kennismaatschappij en is van belang bij communicatie en informatieverwerving, vooral ook bij het raadplegen van digitale informatiebronnen. Het ontwikkelen van de leesvaardigheid gaat sneller als er sprake is van leesplezier. Daarom legt de bibliotheek vooral het accent bij de waardering die een lezer heeft of krijgt voor een boek of tekst. Wanneer een kind zich kan verliezen in een verhaal en zich kan identificeren met de personages en gevoelens, stemmingen en motieven van anderen kan delen, kan dit een bijdrage leveren aan de sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen. Leesplezier en leesbevordering Leesplezier is een van de grondslagen voor de bereidheid tot lezen. Leesbevordering is het systematisch en structureel uitvoeren van activiteiten met als doel de bereidheid tot lezen en de waardering voor het boek te ontwikkelen. Door kinderen in contact te brengen met diverse soorten teksten krijgen zij de mogelijkheid hun eigen voorkeur te ontwikkelen. Zelfs bij kinderen die problemen hebben met de ontwikkeling van hun leesvaardigheid is het mogelijk om een positieve houding tegenover lezen en boeken tot stand te brengen, doordat zij waardering hebben voor een bepaald genre boeken of verhalen. Net als bij andere kunstuitingen is het zinvol de kinderen hierin te begeleiden en een gevarieerd aanbod leert hen inzicht krijgen in wat hen aanspreekt en waarom. Het is belangrijk hen zelf een keuze te leren maken uit genres, thema's en tekstsoorten, deze te leren waarderen en beoordelen en te laten ontdekken welk type lezer zij zijn. Het bereiken van de doelstellingen van leesbevordering is voor een groot deel afhankelijk van het enthousiasme en het voorbeeldgedrag van ouders en opvoeders, van de instelling van de leerlingen en het leesklimaat of de leescultuur op school en thuis. Het is zaak kinderen een rijke leesomgeving te bieden. Hierin ligt een taak zowel voor het bibliotheekwerk als voor het onderwijs. Een samenwerking ligt hier voor de hand. Contactpersoon: José Tammer Specialist Educatie 0317-466883 jose.tammer@bblthk.nl 2
3
EDUCATIEF AANBOD VOOR HET BASISONDERWIJS Als basisbibliotheek beschouwt de bblthk de ondersteuning van het onderwijs en het bieden van een doorlopende leeslijn voor 4-12 jarigen tot een van haar kerntaken. Ten behoeve van het basisonderwijs wordt er gewerkt aan een structureel en longitudinaal leesbevorderingsaanbod aansluitend bij de kerndoelen van het basisonderwijs. Daarom presenteren wij ons aanbod voor 2010-2011 onder de naam DE RODE DRAAD. U kunt u ter kennismaking intekenen op onderdelen van het pakket, maar voor een samenhangend leesbevorderingsaanbod waarin alle facetten tot zijn recht komen bevelen wij u een doorlopende leeslijn over alle leerjaren aan. Wij streven naar een samenhangend educatief aanbod, ter ondersteuning van het leesonderwijs, media-educatie en cultuureducatie in de basisschool. Daarbij hebben wij als vanouds leesbevordering hoog in het vaandel staan. Dit aanbod is een onderdeel van het totale leesbevorderingsaanbod van de bblthk aan kinderen van o tot en met 12 jaar. Naast een longitudinaal leesbevorderingsprogramma richt de bblthk zich op het individuele kind bij de activiteiten in de Kinderboekenweek, bij de Nationale Kinderjury en de Nationale voorleesdagen. Voor de promotie van deze activiteiten is een goede samenwerking met het onderwijs van wezenlijk belang. Het educatief aanbod voor het basisonderwijs bestaat uit: Leesbevorderingsprojecten per leerjaar Vertelplaten Groepsontvangsten in de bibliotheek Instellingsabonnementen Klassikaal lenen van boeken Collecties in de school Presentaties en workshops Digitale dienstverlening 4
DE RODE DRAAD Met dit aanbod willen wij het basisonderwijs ondersteunen bij het structureren van leesbevordering vanaf groep 1 tot en met groep 8. Hiermee kan worden gewerkt aan de leesloopbaan van de basisschoolleerling. Het is géén leesmethode, maar omvat een totaalpakket van activiteiten met tips, ideeën en suggesties om het plezier in lezen te bevorderen. Bij dit aanbod is uitgegaan van een doorgaande lijn waaraan kinderen de hele basisschoolperiode kunnen deelnemen. Hiermee wordt een zekere continuïteit in leesbevordering gegarandeerd. Elk leerjaar komt er een ander aspect van leesbevordering aan de orde, waarin diverse werkvormen worden aangeboden. Bij afname van de projecten voor alle leerjaren hebben de leerlingen in groep 8 met alle onderdelen kennis gemaakt (de zogenaamde cyclische aanpak). De ervaring leert dat een gestructureerd leesbevorderingsaanbod over meerdere jaren daadwerkelijk leesbevorderend kan werken. 5
PROJECTEN IN DE KLAS Bentje en de Bruine beer Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een verrassend kleuterproject naar het prentenboek Bentje en de Bruine beer. Het speelgoedbeestje Bentje verdwaalt in het bos. Een lieve slaperige beer brengt haar thuis terwijl zij liedjes zingt om hem wakker te houden. Later maakt Bentje zich zorgen om Beer. Heeft hij zijn hol wel kunnen vinden? Ze gaat hem zoeken en maakt daarbij gebruik bol wol om de weg terug te kunnen vinden. Als de wol op is trekt ze de wol uit haar truitje. De kleuters kunnen o.a. het 'ik ben niet bang-liedje' zingen, en zelf een spoor maken van rode wol en het blauw/witte truitje van Bentje! - handleiding, - berenkopkussen, - haasje Bentje, - rood/wit T-shirt, - knot wol, - collectie aantrekkelijke boeken In de handleiding is aandacht voor het interactief voorlezen en op welke manier de leerkracht de verschillende materialen in kan zetten. Er worden verschillende thema s uitgewerkt zoals o.a. de seizoenen en speuren. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 6
Bibababoek Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een kleuterproject rond het thema toveren. Omdat de tovenaar op vakantie is, mogen de kinderen een aantal weken op de toverspullen passen. Elke week ontvangt de klas een brief van de tovenaar met één regel van een toverspreuk. daarmee tovert e leerkracht samen met de kinderen elke week een ander boek over een heks of tovenaar tevoorschijn uit de tovenaarsmantel. - handleiding, - toverhoed, - tovermantel (groot), - tovermantel (klein), - toverboekje, - toverstaf, - gouden kleerhanger, - brieven met instructies, - collectie prentenboeken. In de handleiding worden voorlees- en verwerkingssuggesties gegeven rondom boeken die het thema 'toveren' hebben. De activiteiten kunnen worden gedaan in de lees- schrijfhoek, de bouwhoek, de toverhoek, de boekenhoek etc. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 7
Hopeloos verliefd Groep: 1-2 Doel: Beleven van een prentenboek Accent: Vertellen / voorlezen Een project gebaseerd op het prentenboek Hopeloos verliefd van Angelica Glitz & Annette Swoboda Schaap Valentijn is eenzaam. Hij ziet niet zo goed en zonder bril is het moeilijk de juiste vrouw te vinden. Hij beklimt de toren en hijst een vlag met de woorden: 'gezocht, een vrouw om van te houden'. Onmiddellijk melden zich vier bloedmooie damesschapen, maar Valentijn wordt pas echt verliefd als hij het aanstekelijke lachje van Berendien hoort. De kern van het project zijn de vertelplaten en de kamishibai. De kamishibai is een klein, draagbaar verteltheater dat oorspronkelijk uit Japan komt. In het kleine houten theatertje worden gelamineerde platen geschoven en aan de hand daarvan wordt een verhaal verteld. De kamishibaiverteller brengt de personages tot leven en door de beeldende vertelwijze worden de leerlingen opgenomen in de wereld van het verhaal - een kamishibai (verteltheatertje) - 9 Vertelplaten van het prentenboek Hopeloos verliefd - bril - bos rozen - hartjeskleed - hartvormig kussen - verrassingsdoosje - handleiding voor de leerkracht - collectie prentenboeken In de handleiding wordt beschreven hoe de vertelling kan worden voorbereid, waaraan de verteller moet denken als hij de vertelling uitvoert en hoe de vertelling kan worden verwerkt. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: Dit project is opgenomen in het Kunstmenu in samenwerking met 't Venster 8
Kleine Ezel Groep: 1-2 Doel: beleven van een prentenboek Accent: Vertellen / voorlezen Centraal staan de prentenboeken van Kleine Ezel geschreven door Rindert Kromhout met illustraties van Annemarie van Haeringen. Door het werken met het project ervaren kleuters de emotionele kracht van literatuur. In de klas wordt het verhaalfiguurtje tot leven gebracht zodat kleuters die met dit project gewerkt hebben er een vriendje bij hebben. Ook maken zij virtueel kennis met de makers van de boeken. De ouders worden betrokken bij het project doordat de kleuters gedurende de projectperiode een prentenboek van Kleine Ezel met het vriendenboekje `Kleine ezel is mijn vriend mee naar huis krijgen. In het vriendenboekje kunnen zij hun ervaringen weergeven. Als het gevulde vriendenboekje wordt opgestuurd naar de uitgeverij ontvangt de klas een virtuele boodschap van Rindert Kromhout en Annemarie van Haeringen. - Koffer met deken en twee leren riempjes - sokken - cape mama Ezel - Kleine Ezel muts - Knuffel van Kleine Ezel - 6 boeken van Kleine Ezel - Muziek cd - Dvd met digitale platen van het prentenboek Een grote Ezel - vriendenboekje - kamishibai - 14 vertelplaten + handleiding - handleiding Uitleentermijn: 5 weken Prijs: Dit project is opgenomen in het Kunstmenu in samenwerking met 't Venster 9
Anton kan toveren NIEUW Groep: 1-2 Doel: Beleven van een prentenboek Accent: Vertellen / voorlezen Project rond het boek Anton kan toveren van Ole Könnecke Anton denkt dat hij een echte toverhoed heeft. Als een boom wegtoveren niet lukt probeert hij het met iets kleins; een vogeltje. Met de hoed over zijn ogen ziet hij het vogeltje niet en denkt hij dat zijn tovertruc is gelukt. - handleiding, - vingerpopje Anton, - toverhoed, - toverstaf, - cape, - vertelkastje, - 9 vertelplaten, - cd met Timpetampe tovenaar - cd met droomvlucht - vogeltje, - collectie prentenboeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 10
Kikker en een heel bijzondere dag Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een kleuterproject naar het prentenboek Een heel bijzondere dag van Max Velthuijs. Haas heeft aan kikker beloofd dat het een heel bijzondere dag wordt. Kikker gaat aan zijn vriendjes vragen waarom de dag bijzonder is. Eend, varkentje en Rat kunnen hem het antwoord niet geven en Haas is naar een feest. Als Kikker verdrietig thuis komt blijkt er daar een feest voor hem te zijn, ter ere van zijn verjaardag. - handleiding, - kikkerpop, - stoffen dierenmaskers, - poster met een afbeelding uit het prentenboek - collectie prentenboeken In de handleiding worden 10 voorlees- en verwerkingsactiviteiten uitgewerkt rond de thema's feest, dagen van de week, emoties en kleuren. De kinderen kunnen het verhaal naspelen met de verschillende dierenmaskers. De uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 11
De mooiste vis van de zee Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een kleuterproject rond het prentenboek De mooiste vis van de zee van Marcus Pfister. Het mooiste visje van de zee is trots op zijn glanzende schubben in alle kleuren van de regenboog. Doordat hij zich mooier en beter voelt dan de andere visjes, wordt hij ook een eenzaam visje. Tot hij ontdekt dat hij heel vrolijk wordt als hij zijn schitterende schubjes met de anderen deelt. Een project rond de thema's water, en samen spelen. Met attributen om het verhaal na te spelen en voor verwerkingsactiviteiten in de klas. - handleiding, - vissenpakje, - groot formaat prentenboek - handpop, - poster met een afbeelding uit het prentenboek, - collectie prentenboeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 12
Schatjesdag Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een kleuterproject met als uitgangspunt het prentenboek Kikker vindt een schat van Max Velthuijs. In een kleine schatkist ligt een rood kussen, met daarop een steen. Hiermee wordt het eerste boek geïntroduceerd. In de weken erna wordt andersom gewerkt. Na de introductie van een boek wordt er gezocht naar het belangrijkste voorwerp uit het boek. Uiteindelijk bevat de kist vijf schatten. - handleiding, - schatkist, - rood zakkussen, - steen, - prentenboeken De handleiding bevat suggesties voor de invulling van de vijf 'schatjesdagen' met de introductie- en de verwerkingsactiviteiten bij elk boek. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 13
Voorlezen is leuk! Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek. Accent: Voorlezen. Een project voor in de klas, waarbij de ouders worden gestimuleerd om thuis voor te lezen. In de groep wordt een prentenboek voorgelezen gevolgd door verwerkingsactiviteiten in de groep. Daarna krijgen de kleuters hetzelfde boek mee naar huis en een speel- ontdekboek met voorlees- en speltips voor thuis. - handleiding - 6 exemplaren van een prentenboek - aanvullende themaboeken - handleiding speel- ontdekboeken - speel- ontdekboeken 1 per leerling - boekenleggers 1 per leerling - poster Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 14
Verhalenparel Groep: 3 basisonderwijs. Doel: Plezier in lezen en spelen met letters en woorden. Accent: Voorlezen, vertellen en zelf leren lezen. In de klas ligt een schelp met daarin een wonderbaarlijke verhalenparel. Als je over de parel wrijft en een spreuk uitspreekt geeft de parel rood, groen, blauw of geel licht. Elke kleur staat voor een verhalen thema en de leerkracht leest bij elke kleur een verhaal voor. - handleiding, - 'verhalenparel' (lamp in een schelp van stof, 4 gekleurde lampen en een dimmer), - themaboeken bij de kleuren - collectie aantrekkelijke boeken. De handleiding bevat suggesties voor introductie en verwerkingsactiviteiten bij elk verhaal. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 15
Er was eens. Groep: 3 Basisonderwijs. Doel: Plezier in lezen en spelen met letters en woorden. kennismaken met sprookjes als ons cultureel erfgoed. Accent: Vertellen, voorlezen en leren lezen. Sprookjes ons cultureel erfgoed! Met een groot sprookjesboek in de klas worden er vijf verschillende sprookjes geïntroduceerd. Elke week staat er een sprookje centraal. Steeds wordt het sprookje geïntroduceerd met een opdracht uit het grote boek. Er kan gewerkt worden in de verschillende hoeken in de klas. Het boek kan dienen als prikbord voor werkstukjes en achtergrond voor de verteltafel. - handleiding, - groot sprookjesboek waarop werkstukjes van leerlingen kunnen worden geprikt, - 'voelzakje'.met attributen, - gouden bal, - collectie aantrekkelijke boeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 16
Kamishibai: Kikker is bang Groep: 3 Basisonderwijs. Doel: Plezier in lezen. Accent: Vertellen, voorlezen. Vertelproject rond het prentenboek Kikker is bang van Max Velthuijs. 's Nachts in bed is Kikker zo bang voor alles wat hij hoort dat hij naar Eend loopt, maar daar is het ook al niet pluis. Centraal in dit project staat de Kamishibai. De Kamishibai is een klein, draagbaar verteltheater dat oorspronkelijk uit Japan komt. In het kleine houten theatertje worden gelamineerde platen geschoven en aan de hand daarvan wordt een verhaal verteld. De Kamishibaiverteller brengt de personages tot leven en door de beeldende vertelwijze worden de leerlingen opgenomen in de wereld van het verhaal. - een kamishibai - 14 vertelplaten van Kikker is bang - een knuffel van Kikker - een collectie prentenboeken - een handleiding In de handleiding voor de leerkracht: Deel 1 Werken met de kamishibai. Deel 2 Kikker is bang in de klas. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 17
Kamishibai:Onder water, boven water Groep: 3 Basisonderwijs. Doel: Plezier in lezen. Accent: Vertellen, voorlezen. Vertelproject rond het prentenboek Onder water, boven water van Annemarie van Haeringen Spin heeft een heerlijke maaltijd voor zichzelf gekocht en verheugt zich erop alles alleen op te eten, wanneer Schilpad zich net op dat moment aandient. Spin is alles behalve gastvrij. Daarna neemt Schildpad wraak. Centraal in dit project staat de kamishibai. De kamishibai is een klein, draagbaar verteltheater dat oorspronkelijk uit Japan komt. In het kleine houten theatertje worden gelamineerde platen geschoven en aan de hand daarvan wordt een verhaal verteld. De kamishibaiverteller brengt de personages tot leven en door de beeldende vertelwijze worden de leerlingen opgenomen in de wereld van het verhaal. - een kamishibai - 12 vertelplaten van Onder water, boven water - knuffel van Spin - knuffel van Schilpad - een collectie prentenboeken - een handleiding In de handleiding voor de leerkracht: Deel 1 Werken met de kamishibai. Deel 2 Onder water, boven water Uitleentermijn 5 weken Prijs: 21,- 18
Het Letterwinkeltje Groep: Eind groep 2 / begin groep 3 basisonderwijs. Doel: Plezier beleven aan een prentenboek. Het voorlezen thuis stimuleren. Accent: Voorlezen / vertellen en leren lezen. Dit project is gebaseerd op het boek Het letterwinkeltje van Marianne Busser en Ron Schröder. Uit een klein letterwinkeltje in de klas wordt dagelijks een letter aangeboden aan de leerlingen. Bij elke letter hoort een prentenboek, een leesboek een liedje of een versje. Aan het eind van de projectperiode is het winkeltje gevuld met alle letters van het alfabet. - handleiding, - letterwinkeltje in de vorm van een boek, - gevulde letterdoos, - collectie met de bijbehorende boeken en cd's. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 19
Juttersbuit Groep: 4 Basisonderwijs Doel: Spelenderwijs kennismaken met verschillende soorten teksten. Accent: Verschillende soorten boeken en verhalen. Juttersbuit: De juf of meester van groep 4 heeft tijdens een strandwandeling een geheimzinnige ton gevonden. Van wie is die ton? Op de ton staat een geheimzinnige rebus met een vraag om de ton naar de afzender retour te zenden. Maar wie is de afzender? Er zit niets anders op dan de ton open te maken! Bovenin de ton ligt het voorleesboek Juttertje Tim van Paul Biegel. Met dit boek wordt het begrip jutten duidelijk en wordt ook de boeksoort voorleesboek geïntroduceerd. Het project Juttersbuit laat kinderen kennismaken met vijf verschillende boeksoorten: een voorleesboek, een leesboek, een informatief boek, een gedichtenboek en een prentenboek. - een blauwe ton beplakt met stickers - een visnet met kurken - een collectie boeken - een handleiding In de handleiding voor de leerkracht staan lessuggesties voor de introductie en de verwerking van de verschillende boeksoorten. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 20
De Spin Groep: 4 Basisonderwijs Doel: Spelenderwijs kennismaken met verschillende soorten teksten. Accent: Verschillende soorten boeken en verhalen. In de klas hangt een wandkleed met afbeeldingen van boeken en daarop 5 zakken waarin verschillende soorten boeken zijn verborgen. Een spin met een boekenwurm op zijn rug kan op de verschillende zakken worden bevestigd. De bijgeleverde cd bevat een lied (ook in karaoke) en enkele dialogen tussen de spin en de boekenwurm. Elke dag kan de leerkracht hiermee een nieuw boek introduceren. De spin weet in de loop van het project de boekenwurm enthousiast voor lezen te maken. - handleiding, - wandkleed, - spin met boekenwurm, - cd, - collectie boeken. De handleiding bevat een verwerkingsopdracht bij iedere soort boek. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 21
Vroeger Groep: 4 Basisonderwijs Doel: Kennismaken met verschillende soorten teksten. Op speelse wijze kennismaken met het leven van 100 jaar geleden. Accent: Verschillende soorten boeken en verhalen. Een project erfgoededucatie dichtbij huis! Leerlingen van groep 3 maken kennis met het leven van ongeveer 100 jaar geleden. Elke week wordt er een historische foto in de klas besproken. Bij de foto zitten bijbehorende attributen. Er zijn ook spelletjes om in groepjes in de klas te doen. Hiermee worden bakerrijmpjes, prentenboeken, voorleesboek en informatieve boeken geïntroduceerd. - handleiding, - groot fotoboek met de bijbehorende atributen; - muziekspeeldoosje, - boek 'Het Leesplankje', - hinkelblok, - zoethout, - kroontjespen, - potje inkt, - collectie aantrekkelijke boeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 22
Boekenbal Groep: 5 Basisonderwijs. Doel: Laten ontdekken waar je op let bij het kiezen van een boek. Accent: Het kiezen van boeken. Met dit maken leerlingen op een uitdagende manier kennis met boeken. Leerlingen grabbelen een bal uit de ballenbak. In de bal zit een boektitel gecodeerd in geheimschrift. Na ontcijfering van dit geheimschrift gaan kinderen het boek lezen. In de ballenbak zitten ook vijf gouden ballen die verwijzen naar een opdracht voor de hele klas. Voor iedere leerling is er een werkboekje, een balboekje, met tips voor het kiezen van boeken. Er is ruimte om over circa 4 verschillende boeken iets op te schrijven. Bovendien staan hierin codes die nodig zijn voor het ontcijferen van de boektitels. - handleiding, - ballenmand, - gekleurde ballen met boektitels in geheimschrift, - gouden ballen met extra opdrachten, - collectie aantrekkelijke boeken, - speelfilms op DVD. De handleiding geeft suggesties voor de introductie, een les over het kiezen van boeken en voor het werken met het balboekje en de ballenmand. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 23
Bibliomemo NIEUW Groep: 5 Basisonderwijs. Doel: Laten ontdekken waar je op let bij het kiezen van een boek. Accent: Het kiezen van boeken. BiblioMemo is een spel met kaartjes, gebaseerd op Memory en Raad je plaatje. Op een ongedwongen manier laat BiblioMemo de kinderen kennismaken met de pictogrammen die de bibliotheek gebruikt voor leesboeken en informatieve boeken. Wat betekenen de pictogrammen? Welk boek hoort bij welk pictogram? Welk pictogram vindt de leerling het leukst? Leerzaam en leuk tegelijkertijd. BiblioMemo vormt het startsein van een project voor in de klas rondom Boeken kiezen. Na het introductiespel volgt een gesprek met de klas over de betekenis van de pictogrammen, de boeken die daarbij horen en de voorkeuren van de leerlingen. Daarna kiezen de leerlingen een boek om te lezen. De handleiding voor de leerkracht bevat verschillende suggesties rondom het accent boeken kiezen. De bibliotheek stelt een collectie samen van boeken waaraan 20 genrepictogrammen zijn toegekend. De collectie wordt verder aangevuld met enkele boeken zonder genrepictogram en met enkele non-fictie boeken met PIM-etiket. (Bij de lessuggesties is ook rekening gehouden met boeken met en zonder PIM-etiket. - Spel met honderd pictogramkaartjes: 2x 24 pictogramkaartjes van leesboeken in zwart-wit en 2x 26 pictogramkaartjes van non-fictie boeken in kleur - Handleiding - Collectie boeken Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 24
Op expeditie Groep: 5 Basisonderwijs. Doel: Laten ontdekken waar je op let bij het kiezen van een boek Accent: Kiezen van boeken Een landelijke werkgroep werkt jaarlijks het leesprogramma uit rond een bepaald thema. Met het leesprogramma worden kinderen gestimuleerd om zoveel mogelijk boeken te lezen door hen een kleine beloning in het vooruitzicht te stellen. In de klas is een collectie boeken rond het thema en de bijbehorende materialen. alle kinderen krijgen een deelnemerspasje en kunnen stickers verzamelen voor elk gelezen boek. Daarbij is een Rad van Fortuin toegevoegd, waarmee de leerkracht enkele kerntitels uit de collectie op levendige wijze kan introduceren en de kinderen 'warm laten lopen' voor het project. - handleiding, - rad van Fortuin, - deelnemerspasjes 'op expeditie' voor elke leerling 1, - stickers, - oorkondes 'expeditie geslaagd' - collectie aantrekkelijke boeken. Dit pakket is pas ná de herfstvakantie beschikbaar. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 25
Kilometerlezen Groep: 6 Basisonderwijs Doel: Spelenderwijs kennis laten maken met diverse soorten boeken rond een thema. Laten ontdekken waarom een boek je wel of niet aanspreekt. Accent: Waarderen van boeken. Een leesbevorderingsproject met online multimediaondersteuning. In de klas wordt gelezen in een door de bblthk geleverde collectie boeken. Elke leerling kan wekelijks op de bijbehorende website de gelezen bladzijdes invullen, waar deze worden omgezet in leeskilometers. Zo reizen de leerlingen door een digitaal landschap en komen onderweg bij verschillende haltes. Bij elke halte krijgen ze informatie over schrijvers, boektitels en boekfiguren. In de laatste week kan er met de hele klas een quiz worden gespeeld die betrekking hebben op de boeken uit de collectie. Meerdere klassen kunne tegen elkaar spelen en de leesvlag veroveren. - handleiding, - leespaspoorten 1 voor elke leerling, - leesvlag, - licentie voor toegang tot de site, - collectie aantrekkelijke boeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 26
Kraak de code Groep: 6 Basisonderwijs. Doel: Op een spannende manier kennismaken met verschillende boeken. Ervaren waarom een boek je wel of niet aanspreekt. Accent: Het waarderen van boeken. In dit project gaan de leerlingen door veel boeken te lezen de code kraken van een kluisje. Door het lezen en beoordelen van boeken ontraadselen de kinderen codes en vraagstukken. Samen kunnen ze de kluis kraken en er wacht hen steeds opnieuw een verrassing. Bij de eerste kraak ligt er in de kluis een voorleesboek. Vervolgens stopt de leerkracht er zelf een verrassing in. In een krasboekje kunnen leerlingen de waardering van de gelezen boeken registreren. - handleiding, - kluisje met cijferslot, - krasboekjes, 1 voor elke leerling, - collectie aantrekkelijke boeken. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 21,- 27
Mystery guest Groep: 7 Basisonderwijs. Doel: Kennismaking met auteur of illustrator en zijn / haar werk. Accent: De totstandkoming van een boek. De werkvorm is afgeleid van het spel Get the picture. Met behulp van een kaartspel stelt de leerkracht vragen over schrijvers, boeken, lezen etc. Met elke goed beantwoorde vraag wordt een stukje van de foto en eventueel de naam van een schrijver of illustrator onthuld. Als de naam bekend is kan de groep de boeken gaan lezen die zijn geschreven of geïllustreerd door de Mystery guest. Ter afsluiting van het project brengt de auteur een bezoek aan de klas. De leerlingen krijgen een 'auteursbezoekboekje' waarin zij hun vooraf bedachte vragen kunnen noteren. - handleiding, - posterformaatfoto van een schrijver, - magneetbord met afdekkaartjes, - achtergrondinformatie over de schrijver, - collectie boeken van de betreffende schrijver. Uitleentermijn: 5 weken Prijs: 175,- excl. reiskosten auteur 28
Bekijk 't maar Groep: 8 Basisonderwijs. Doel: Op speelse wijze kennis maken met verfilmde boeken. Accent: Lezen leuk blijven vinden. De school ontvangt een collectie boeken en dvd's met verfilmingen van de boeken. In kleine groepjes lezen de leerlingen een boek. Elke groep maakt een boekverslag en bereidt een presentatie voor. Hierin houden ze een pleidooi voor het door hen gelezen boek. Na alle presentaties worden er door alle leerlingen stembriefjes ingevuld en in een filmblik verzameld. De verfilming van dit boek krijgt de Oscar en wordt daarna met de hele klas bekeken. - handleiding, - filmblik, - filmklapper, - stembriefjes, - collectie verfilmde boeken (meerdere exemplaren per titel), - dvd's Uitleentermijn: 5 weken. Prijs: 21,- 29
Schrijvers van de Ronde tafel Groep: 8 Basisonderwijs Doel: Plezier beleven aan historische kinderboeken. Accent: Lezen leuk blijven vinden. In de klas hangt een poster met daarop de Schrijvers van de Ronde Tafel. (http://www.schrijversvanderondetafel.nl/). Op de dvd die bij het project geleverd wordt, presenteren tien schrijvers zichzelf. Elke week ontvangt de klas een brief met een opdracht van een van Schrijvers van de Ronde Tafel. Voor de uitvoering van de opdrachten moeten de leerlingen het boek van de betreffende schrijver gelezen hebben. Dit project sluit aan bij cultuureducatie in het onderwijs. - handleiding, - dvd, - poster, - 5 brieven, - collectie historische jeugdboeken. De handleiding bevat meer verwerkingsopdrachten rondom de boeken. Bovendien kunnen kinderen op internet drie interactieve opdrachten rondom historische kinderboeken uitvoeren. Uitleentermijn: 5 weken. Prijs: 21,- 30
Boeksurvival Groep: 8 Basisonderwijs Doel: Plezier in lezen en mediawijsheid. Uitwisseling van leeservaringen op digitale wijze. Accent: Lezen leuk blijven vinden. Leesbevorderingsproject met online multimediaondersteuning. De leerlingen maken gezamenlijk een weblog, waarin ze onder het motto 'Hoe overleven we het lezen van boeken?' hun ervaringen met het lezen van boeken beschrijven. Het weblog bevat een vaste opzet (template) met items die leerlingen kunnen invullen; wie zijn wij, survivaltips boeken lezen, boeken top10, een poll, boekverslagen. leestypes, interessante sites en een vrij in te vullen veld. - handleiding, - licentie voor de website, - collectie aantrekkelijke boeken aansluitend bij het thema. Kijk voor een demo op www.boeksurvival.nl. Uitleentermijn: 5 weken. Prijs: 21,- 31
VERTELPLATEN NIEUW De Kamishibai komt oorspronkelijk uit Japan. Daar ging de verhalenverteller met een houten verteltheatertje achterop zijn fiets de dorpen langs. In Nederland heet de Kamishibai vertelkastje en is nu in het onderwijs een middel om de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren. Het vertelkastje biedt de mogelijkheid om een verhaal te vertellen in plaats van voor te lezen aan de hand van grote vertelplaten. U hebt de handen vrij. Het vertelkastje is een klein draagbaar houten koffertje dat u kunt uitklappen. Het ziet eruit als een theatertje. U kunt dit bij de bblthk bestellen in een blank houten versie waarna deze naar believen al dan niet zelf kan worden beschilderd. Prijs blankhouten vertelkastje (koop): 30,- 32
De volgende sets vertelplaten kunt u lenen: Ophelia - Ingrid Schubert Als Joppe van verre roept dat hij last heeft van vlinders in zijn buik, maken alle beesten in het bos zich grote zorgen. Vanaf ca. 4 jaar Bang mannetje Mathilde Stein Bang Mannetje vindt het niet prettig dat hij overal bang voor is en wil naar de Toverboom voor raad. Maar daarvoor moet hij wel door het Wilde Woeste Woud. Vanaf ca. 4 jaar. Raf - Anke de Vries Raf, de speelgoedgiraf van Benjamin, is plotseling verdwenen. Hij stuurt zo nu en dan een briefkaart naar Benjamin om te laten weten waar hij is. Vanaf ca. 4 jaar. Rikki helpt Sinterklaas - Guido van Genechten Als konijn Rikki samen met zijn moeder Sinterklaas bezoekt in de speelgoedwinkel, horen ze dat Sints paard ziek is geworden. Rikki bedenkt iets waarvan het paard vast zal opknappen. Vanaf ca. 4 jaar. Prinses Arabella is jarig - Mylo Freeman Voor haar verjaardag vraagt de zwarte prinses Arabella een heuse olifant, maar de vraag is of die wel in het paleis kan wonen. Vanaf ca. 4 jaar. Kikker is kikker - Max Velthuijs Kikker voelt zich nutteloos omdat hij niet kan wat zijn vrienden kunnen. Vanaf ca. 4 jaar. Uitleentermijn: max. 5 weken lenen bij de bblthk. Prijs: Gratis 33
GROEPSONTVANGSTEN IN DE BIBLIOTHEEK Ik voel een voet Groep: 1-2 Basisonderwijs. Doel: Beleven van een prentenboek Accent: Voorlezen. De groepsontvangst van groep 1 en 2 in de bblthk is het begin van het project. daarna kan in klas met het thema verder worden gewerkt. Het project is uitgewerkt rond het boek Ik voel een voet van Maranke Rinck en Martijn van der Linden. Vijf dieren slapen 's nachts in een hangmat. Het is heel donker. Dan hoort de schildpad iets. Wat zou dat zijn? Van schrik vallen ze uit de hangmat. Eén voor één gaan ze op onderzoek uit. Tijdens het bezoek aan de bblthk komt het boek tot leven. Kinderen en hun ouders worden ontvangen in een in de sfeer van het boek ingerichte vertelruimte. Uiteraard wordt er voorgelezen, gezongen, gespeeld en het verhaal wordt uitgebeeld. De kinderen krijgen een traktatie én een cadeautje voor thuis. In de handleiding voor de leerkracht staan suggesties voor vervolgactiviteiten in de klas beschreven De activiteit wordt aan het begin van het schooljaar ingepland op aanvraag van de school. De activiteit in plaats in de periode april/ mei In de bibliotheek wordt een tentoonstelling gemaakt met door kinderen gemaakte werkjes naar aanleiding van het project. Duur: Ca. 1 uur Prijs: Dit project is opgenomen in het kunstmenu in samenwerking met 't Venster 34
Keepvogel groepsontvangst in de bibliotheek NIEUW Groep: 3 Basisonderwijs Doel: Plezier beleven aan een prentenboek Kennismaken met de bblthk Accent: Voorlezen, vertellen en leren lezen. De kinderen die nét het zelf lezen hebben ontdekt, maken (opnieuw) kennis met de bblthk en ontdekken welke materialen er voor hen te vinden zijn. De kachel is uit, het brandhout is op en het regent keihard. Keepvogel heeft geen zin om weer hout te gaan sprokkelen. Wat nu? Tungsten, een Hond van avontuur, gaat d stromende regen in om nieuw hout te halen, maar komt niet terug Keepvogel gaat hem zoeken. Hij neemt iets lekkers voor hem mee. Een warme droge handdoek. En een zeil tegen de regen. En touw. En pleisters. En nog veel meer Groepsontvangst van kinderen van groep 3 én hun ouders in de bblthk. Een activiteit rond het boek Keepvogel Noodweer van Wouter van Reek. De kinderen gaan in de bibliotheek, net als Keepvogel, op zoek naar Tungsten. De kachel van Keepvogel en het blaffen van Tungsten helpt de kinderen bij hun zoektocht. Spelenderwijs maken de kinderen kennis met de bibliotheek en verzmeeln ze puzzelstukken van een driedimensionale puzzel. Natuurlijk wordt het verhaal voorgelezen en krijgt de leerkracht na afloop één of meerder boeken van Keepvogel te leen om voor te lezen in de klas. De activiteit wordt aan het begin van het schooljaar ingepland op aanvraag van de school. De activiteit in plaats in de periode oktober / november. Tijdsduur: ca. 1 uur. Prijs: dit project is opgenomen in het kunstmenu i.s.m. 't Venster 35
Biebexpeditie groepsontvangst in de bibliotheek Groep: 6 Basisonderwijs. Doel: Zelf informatie zoeken in de bibliotheek. Accent: Informatie in boeken en andere media. In groep 6 zijn de kinderen vaak al vertrouwd met diverse soorten boeken, zowel verhalend als informatief. Ze moeten leren dat elk onderwerp verschillende aspecten bevat en hoofd- van bijzaken leren onderscheiden. Ze moeten vaardig worden in het vinden en op waarde schatten van informatie. Biebexpeditie is een overlevingstocht door de bibliotheek. Groepjes kinderen worden uitgerust met een rugzak en een stappenteller en maken opdrachten die met boeken en met het thema expeditie te maken hebben. De leerkracht krijgt suggesties voor een activiteit in de klas op de digitale schoolbord naar aanleiding van het bibliotheekbezoek. In de maanden februari / maart. Aan het begin van het schooljaar worden deze ingepland Tijdsduur: Ca. 1 uur Prijs: Gratis 36
MAKKELIJK LEZEN Voor alle kinderen is een goede leesvaardigheid van groot belang. Deze vaardigheid wordt ontwikkeld door vooral veel te lezen. Voor een deel van de kinderen is lezen geen vanzelfsprekende en soms zelf een lastige bezigheid. Plezier in lezen is daarom van extra groot belang. Onder het motto Niet moeilijk en toch leuk! is in de bblthk een deel van de jeugdcollectie geplaatst onder de noemer Makkelijk lezen De materialen zijn geselecteerd voor kinderen van 8 t/m 12 jaar die moeilijk en/of niet zo graag lezen. Dit kan komen door een visuele handicap, een leesprobleem zoals dyslexie, concentratieproblemen, taalachterstand of wat voor reden dan ook. Uitgangspunten hierbij zijn: Ziet er leuk uit Niet te moeilijk om te lezen Te beluisteren of te bekijken. Uitnodigend gepresenteerd. Het gaat hierbij om: aantrekkelijke leesboeken met veel illustraties, boeken zonder moeilijke woorden en met een pakkend verhaal luisterboeken en daisyrom's, verfilmde jeugdboeken, strips De collectie wordt voortdurende aangepast en vernieuwd. 37
DIGITALE DIENSTVERLENING Schoolbieb.nl Uit onderzoek is gebleken dat het internet door scholieren tamelijk kritiekloos wordt gebruikt. Men weet niet of de basisschoolleerlingen zijn vaak niet goed in staan een selectie te maken uit de overvloed aan informatie die ze soms vinden via google Doelstelling Het doel van schoolbieb.nl is online informatie en diensten van de Openbare Bibliotheken op het gebied van onderwijs gestructureerd en aantrekkelijk aan te bieden op het web, zodanig dat deze zowel thuis als op school goed in de onderwijsprocessen kunnen worden toegepast. De opzet en inhoud van schoolbieb.nl gebaseerd op de onderwijsstructuur (onderwijsniveau/vak/onderwerp). Elke bron op schoolbieb.nl is door een redacteur gecheckt op geschiktheid voor de doelgroep. Alle redacteuren zijn afkomstig uit het bibliotheek- en/of onderwijsveld De structuur van de website is per doelgroep en per vak gebaseerd op kerndoelen/eindtermen Er is een samenwerking met Kennisnet, Cito en Schooltv. Geeft toegang tot ingekochte content. Schoolbieb.nl is dé informatiesite van de openbare bibliotheken voor het onderwijs. 38
INSTELLINGSABONNEMENT Alle scholen kunnen gebruik maken van een instellingsabonnement per groep. Voor het lenen van max. 10 materialen met een uitleentermijn van 6 weken. Helaas is er geen mogelijkheid de uitleentermijn te verlengen. Met dit abonnement kunt gratis jeugdboeken lenen. Voor de overige materialen wordt het gebruikelijke leengeld in rekening gebracht. Het is mogelijk om vooraf materialen te reserveren. De reserveringskosten zijn 0.50 per titel. Prijs: 21,- per abonnement 39
KLASSIKAAL LENEN VAN BOEKEN Leerkrachten kunnen tijdens openingstijden met de hele klas naar de bibliotheek komen om gezamenlijk boeken te komen lenen in de bibliotheek. De kinderen kunnen hun boeken lenen met hun persoonlijke pasje. Het abonnement bij de bibliotheek is voor basisschoolleerlingen gratis. Eventueel kan de uitleentermijn hiervoor op 6 weken worden gesteld. Prijs: Gratis (Binnen de openingstijden) 40
COLLECTIES IN DE SCHOOL Basisscholen kunnen met het instellingsabonnement collecties boeken en andere materialen lenen ter ondersteuning van het onderwijs. Mini collecties van de bblthk Voor scholen met een instellingsabonnementen kunnen op verzoek collecties op maat worden gemaakt. Een mini collectie bestaat uit maximaal 10 materialen. Helaas kunnen wij deze collecties niet leveren rond de volgende thema's: thema van de kinderboekenweek sinterklaas en Kerstmis seizoensgebonden thema's Per abonnement kunnen hiervan 2 materialen per keer worden geleend. Kijk hiervoor bij: Thema- /project- en jaarcollecties Aanvraagtermijn: minimaal 2 weken Uitleentermijn: 6 weken Prijs: 5,50 Thema- /projectcollecties en jaarcollecties Omdat de bibliotheek vanuit haar eigen collectie niet in de vraag naar grotere collecties kan voorzien kunt u gebruik maken van de diensten van de provinciale bibliotheek serviceorganisatie: Biblioservice. Zeelandsingel 40 6845 Arnhem Tel. 026-3860911 www.biblioservice.nl Zij leveren jaarlijks honderden collecties op maat en beschikken over een speciaal voor deze dienstverlening opgebouwde achtergrondcollectie. Scholen in Wageningen kunnen rechtstreeks collecties aanvragen bij Biblioservice in Arnhem. Deze worden direct bij de scholen afgeleverd en weer opgehaald. Let op: collecties worden geleverd zolang de voorraad strekt. Vraag ze daarom tijdig aan. Er geldt een minimale aanvraagtermijn van 4 weken. 41
LANDELIJKE ACTIVITEITEN De Kinderboekenweek 2010 Het thema van de Kinderboekenweek 2010 is: De Grote Tekententoonstelling - Beeldtaal in kinderboeken. De Kinderboekenweek loopt van 6 t/m 16 oktober 2010. Binnen dit thema staat het verbeelden van verhalen centraal. Illustraties hebben veel boekenhelden een gezicht gegeven. Beroemde voorbeelden zijn Kikker, Floddertje, Dolfje Weerwolfje en Asterix & Obelix. Van oudsher is er in de kinderliteratuur een grote rol weggelegd voor illustraties. Beelden voegen een aspect toe aan de tekst en geven een extra prikkel aan de fantasie van kinderen. Vooral bij prentenboeken werken de auteur en illustrator nauw samen. In sommige kinderboeken spreken de beelden zo voor zich dat ze het verhaal zelf vertellen. Mirjam Oldenhave schrijft het Kinderboekenweekgeschenk. Bron: CPNB Lespakket voor de basisschool Voor het basisonderwijs stelt de Stichting CPNB een lespakket samen dat scholen in het voorjaar bij de boekhandel kunnen bestellen. Dit pakket bevat o.a. het Kinderboekenweekgeschenk, prentenboekje, affiches, de Kinderboekenmolen, De Voorleesgids en een lesbrief die allerlei suggesties geeft voor lessen rond boeken en lessen over het thema van de Kinderboekenweek. De Kinderboekenweek wordt elk jaar in oktober gehouden. Tijdens het tien dagen durende evenement zijn er in het hele land allerlei activiteiten rond het kinderboek. De bblthk haakt hier op in met een eigen programma. Hierover wordt u later geïnformeerd. 42
De Nationale Voorleeswedstrijd Groep: 7 en 8 Basisonderwijs De Nationale Voorleeswedstrijd is een leesbevorderingsproject voor kinderen uit de twee hoogste groepen van de basisschool. Aan De Nationale Voorleeswedstrijd kunnen alle basisscholen in Nederland meedoen, dus ook scholen voor speciaal onderwijs en scholen met meerdere locaties. Schoolronde De eerste ronde van De Nationale Voorleeswedstrijd organiseert u zelf op uw basisschool. Uit de groepen 7 en 8 kiest u een eigen voorleeskampioen. De schoolkampioen moet u voor 1 december 2008 zijn aangemeld. Lokale Ronde De bblthk organiseert een lokale ronde voor de Wageningse basisscholen tijdens schooltijd. Alle klasgenoten van de voorleeskampioen worden uitgenodigd. De winnaar van de lokale ronde gaat door naar de regionale of provinciale ronde en maakt kans op deelname aan de Nationale Voorleeswedstrijd in Utrecht. Jaarplanning rondes: Vóór 1 december 2010 : schoolrondes Januari - half maart 2011: lokale en regionale rondes Half maart - half april 2011: provinciale voorleeswedstrijden 26 mei 2011: landelijke finale Nationale Voorleeswedstrijd Basisscholen kunnen een gratis deelnamepakket aanvragen. Het totale pakket bestaat uit: Een spelregelboek met informatie over het organiseren van de voorleeswedstrijd op school een antwoordkaart om uw schoolkampioen op te geven voor de volgende ronde. Twee posters Een oorkonde voor de voorleeskampioen van uw school Kijk voor meer informatie en aanvraag van het deelnamepakket op www.denationalevoorleeswedstrijd.nl 43
De Nederlandse Kinderjury De Nederlandse Kinderjury heeft tot doel zo veel mogelijk kinderen kennis te laten nemen van nieuwe kinderboeken en hen aan te zetten tot meer én kritisch lezen. De Nederlandse Kinderjury ging van start in 1988. Van begin februari tot half mei stemmen kinderen van 6 tot en met 12 jaar op hun favoriete boeken (maximaal 5) die in het voorgaande jaar voor het eerst verschenen zijn. Stemformulieren zijn verkrijgbaar in bibliotheken, boekwinkels en op basisscholen. De jury kent 2 leeftijdscategorieën: van 6 t/m 9 jaar en van 10 t/m 12 jaar. In de bblthk zijn de kinderjuryboeken herkenbaar aan de speciale sticker. Gedurende de verkiezingsperiode zijn ze op een duidelijk herkenbare plek geplaatst. 44
Intekenformulier leesbevorderingsprojecten 2010-2011 Naam school. Contactpersoon Emailadres.. Telefoonnummer Datum. Handtekening. De projecten kunnen voor de volgende perioden worden gereserveerd: 1 september / oktober 2 november / december 3 januari / februari 4 maart / april 5 mei / juni Kruis aan welk project u wilt reserveren Groep Project Periode Van enkele projecten zijn er meerdere exemplaren beschikbaar 1e voorkeur 2e voorkeur 1-2 Bentje en de Bruine beer 1 1-2 Bentje en de Bruine beer 2 1-2 Bentje en de Bruine beer 3 1-2 Bibababoek 1-2 Anton kan toveren 1-2 Kikker en een heel bijzondere dag 1-2 De mooiste vis van de zee 1-2 Schatjesdag 1-2 Voorlezen is leuk!: 1-2 Voorlezen is leuk!: 1-2 Voorlezen is leuk!: 3 Verhalenparel 3 Er was eens 1 3 Er was eens 2 3 Kikker is bang 3 Onder water, boven water 2-3 Het letterwinkeltje 3 Keepvogel (bibliotheekbezoek) 4 Jutterbuit 4 De spin 4 Vroeger 1 4 Vroeger 2 4 Vroeger 3 5 Boekenbal 1 5 Boekenbal 2 5 Bibliomemo 1 5 Bibliomemo 2 5 Op expeditie 6 Kilometerlezen 1 6 Kilometerlezen 2 6 Kraak de code 1 6 Kraak de code 2 6 Biebexpeditie (groepsbezoek) 7 Mystery guest: bezoek auteur / illustrator 1 7 Mystery guest: bezoek auteur / illustrator 2 7 Mystery guest: bezoek auteur / illustrator 2 8 Bekijk 't maar 8 Schrijvers van de ronde tafel 8 Boeksurvival S.v.p. vóór 21 juni 2010 sturen naar de bblthk, Postbus 9054, 6700 GN Wageningen of juliette.lindhout@bblthk.nl