Amerikaans Vuilbroed.
Inhoud. 1. Amerikaans Vuilbroed (AVB) in België, Duitsland en Nederland. 2. AVB-verwekker. 3. AVB-symptomen. 4. AVB-verspreiding. 5. AVB-preventie. 6. AVB-bestrijding. 7. Immuniteit en hygiënisch gedrag 8. Vrijwillig onderzoek. 9. Wat kun je doen als bestuur van een vereniging?
Amerikaans Vuilbroed in België. Amerikaans Vuilbroed vlak bij Nederlandse grens In het Begische Dilsen-Stokkem, op een kilometer van Nederlandse grens nabij Born is een uitbraak van Amerikaans Vuilbroed geconstateerd. Het Voedselagentschap (FAVV) bevestigt een nieuw geval van Amerikaans vuilbroed bij een imker in Dilsem-Stokkem (provincie Limburg). Voor meer informatie over Amerikaans vuilbroed of de andere officiële bijenziektes en voor de laatste stand van zaken, kan u steeds onze website raadplegen. Op 27 augustus 2014 al 24 uitbraken.
Amerikaans Vuilbroed in België. Overzicht haarden 2014: 1) 03/04/2014 : haard te 5332 Crupet, opheffing maatregelen op 17/05/2014. 2) 30/04/2014 : haard te 9160 Lokeren. 3) 02/05/2014 : haard te 9506 Schendelbeke (Geraardsbergen). 4) 12/05/2014 : haard te 9160 Lokeren. 5) 19/05/2014 : haard te 9570 Lierde. 6) 20/05/2014 : haard te 5580 Rochefort, opheffing maatregelen op 17/07/2014. 7) 22/05/2014 : haard te 9500 Geraardsbergen 8) + 9) 28/05/2014 : 2 haarden te 1670 Pepingen. 10) 28/05/2014 : haard te 9400 Okegem, opheffing maatregelen op 08/08/2014. 11) 28/05/2014 : haard te 9660 Brakel. 12) 28/05/2014 : haard te 9160 Lokeren. 13) 04/06/2014 : haard te 9160 Lokeren. 14) 05/06/2014 : haard te 1755 Gooik. 15) 05/06/2014 : haard te 1755 Kester. 16) 05/06/2014 : haard te 1671 Elingen. 17) 10/06/2014 : haard te 1670 Pepingen. 18) 10/06/2014 : haard te 9160 Lokeren. 19) 08/07/2014 : haard te 1670 Pepingen. 20) 18/07/2014 : haard te 9500 Onkerzele. 21) 31/07/2014 : haard te 6637 Fauvillers. 22) 11/08/2014 : haard te 6730 Saint-Vincent (Tintigny). 23) 11/08/2014 : haard te 3540 Herk-de-Stad. 24) 19/08/2014 : haard te 3650 Dilsem-Stokkem.
Amerikaans Vuilbroed in Duitsland
Amerikaans Vuilbroed in Nederland. Besmettelijke ziekte bij bijen in Zuidlaren vastgesteld (27 augustus 2014)
Amerikaans Vuilbroed(AVB). AVB hoort er Bij AVB hoort bij honingbij, vanouds. AVB is een gewone ziekte. AVB is niet erg virulent (niet erg besmettelijk). AVB sporen zijn langlevend en hebben veel weerstand. de honingbij kan er mee omgaan: hygiëne, poetsen, propolis, zwermen (broedloze periode).
Amerikaans Vuilbroed(AVB). Verwekker Een sporenvormende bacterie (Paenibacillus larvae). Sporen kunnen tientallen jaren overleven. Jonge larven zijn het gevoeligst (vooral eerste 1 ½ dag: <10 sporen ziek). Oudere larven worden alleen bij hoge infectiedruk aangetast. Volwassen bijen worden niet aangetast maar geven de ziekte door. Bijenvolk kwijnt weg.
Amerikaans Vuilbroed (AVB). Symptomen. Hagelschot open broed, gesloten cellen, lege cellen, cellen met resten van aangetaste larven. Cellen met ingezonken celdeksel. Openingen in een aantal celdeksels. Celdeksels zijn donkerder van kleur dan normaal. Gronderige leemachtige geur. Inhoud van aangetaste cellen is dradentrekkend en stroperig (luciferproef).
Broedbeeld Gaten in celdeksels ingezakte celdeksels gezonde larven!!!!!!!????? 12-9-2014 11
Broedbeeld 12-9-2014 12
Broedbeeld 12-9-2014 13
Amerikaans Vuilbroed (AVB). Verspreiding. Voeren van besmette honing of besmet stuifmeel. Binnenbrengen van vreemde bijen. Gebruik van 2 e hands materiaal of besmet materiaal. Vreemde zwermen. Vervliegen. Roverij. De sporen worden overgebracht door het poetsgedrag van de bijen en tijdens het voeden van de larven.
Amerikaans Vuilbroed (AVB). Preventie. Niet voeren met honing of stuifmeel van onbekende oorsprong. 96% van de buitenlandse honing is met AVB besmet. Geen raten of ramen van onbekende oorsprong gebruiken. Nagaan of broed gebreken vertoont. Contact met andere bijenvolken beperken. Gebruikte materialen goed schoonmaken en afvlammen.
Amerikaans Vuilbroed (AVB). Preventie. Bij koop of verkoop goed letten op de gezondheid van het volk. Bij reizen over de grens een gezondheidsverklaring aanvragen. Regelmatig (een keer per jaar) voederkransonderzoek doen. Zorg voor hygiëne op de bijenstand (bijtel, veger, geen ganzenvleugel, kasten en ramen regelmatig reinigen). Voer geen honing van onbekende afkomst. Vernieuw ieder jaar de helft van je ramen. Bewaar geen oude ramen en raat. Sla geen geslingerde honingramen op waar ze toegankelijk zijn voor de bijen.
Amerikaans Vuilbroed (AVB). Bestrijding. Gevallen of vermoedens van AVB melden bij: NVWA (AID), meldpunt dierenziekten tel. 045-5463188. (achterzijde Bijenhouden ).
Procedure bestijding Europa Aangifte verplicht (besmettelijke bijenziekte!!) Ziekte haard wordt geïsoleerd Stamping out of schoonmaak Vervoersverbod (3 kilometer) Geen export bijen en materiaal toegestaan
Draaiboek AVB: Oude en nieuwe aanpak in Nederland OUD (voor 2007) NIEUW (na 2007) ontsmetten veterinair vernietigen ziekte schoonmaken bedrijfsmethode beheersen ziekte overheid imkers effectief effectief
Procedure bestijding Nederland AVB is aangifte plichtig. Bestrijding is eenvoudig en eenduidig gehouden. Goedkoop (relatief). Door de imker zelf. Met hulp van BGC en PPO Bijen. Goed uitvoeringsdraaiboek.
Procedure bestijding Vaststellen van de besmetting Testkit AVB Monster via Bijen WUR - laboratorium Saneren van de volken Afzwavelen Afvoeren naar verbrandingsoven Behandelen, niet zieke volken, op dezelfde stand
Resultaat zwerm-methode in Zweden onderzoek Anders Lindström, Uppsala gestart met 60 AVB zieke volken afgeslagen in nieuwe kasten met kunstraat één keer twee keer aantal sporen op bijen gevolgd per week, later per maand Resultaat: zeer snelle afname sporen op bijen, geen verschil 1 of 2 keer eind seizoen nihil, na een jaar niet meer detecteerbaar alle volken bleven gezond
Procedure bestijding Benodigde materialen via Bijen Wur Onkosten vergoeding via NBV BGC geeft allen instructie bij ruiming Alleen op verzoek van de imker kan hulp geboden worden Door BGC gebruikte materiaal en kleding worden eveneens ter vernietiging achter gelaten
Procedure bestijding Imker zorgt zelf voor afvoer naar verbrandingsoven Regelen via lokale milieudienst verlener Deze levert verpakkingsmateriaal in de vorm van tonnen Kosten in eerste instantie voor de imker Declaratie naar NBV
Procedure bestrijding Nederland Ontdekking van ziekteverschijnselen Verdenking AVB Controle Bijenstand (imker en BGC) Melding AVB door PPO Bijen aan nvwa Instellen vervoersverbod door Minister Tracing (waar en wanneer gereisd) Opruimen, schoonmaken andere volken Omgeving screening + na 4 weken nogmaals Laatste controle na 4 weken Doorgeven gebied schoon PPO Bijen meld gebied schoon aan nvwa Vrijgave gebied door Minister
Procedure bestrijding Nederland Omgevingsscreening 3 km rond de stand controleren alle imkers zelf hun volken met de Zoekkaart en evt Testkits (bij verdachte zaken) verklaren zelf op formulier dat de volken gezond zijn Na vier weken nog een keer, en weer verklaring Controle volken van de eerste stand controle door de imker + BGC, vier weken na schoonmaak verklaring gezondheid volken + ondertekening
Immuniteit Niveaus van verdediging: a individueel b paarsgewijs (ook grooming) c volksniveau: o.a. taakverdeling d binnenkomst infecties voorkomen e gebruik van harsen enz. als bescherming Uit Evans & Spivak, 2010
Hygiënisch gedrag Herkennen en verwijderen betere neus is te selecteren werkt tegen AVB, bleek ook tegen kalkbroed en varroa de uitruimers zijn 15-18 dagen oud
Vrijwillig onderzoek Een uitbraak van AVB is in een omgeving van 1 tot 2 km. vast te stellen. Bij 90% van de standen is de ziekte niet uitgebroken maar zijn al minstens een jaar (soms 2 a 3 jaar) sporen van bacteriën aanwezig. Is dat sporenniveau te hoog dan zit er in de omgeving een bron. Als de bron gevonden is wordt voorkomen dat andere bijenstanden besmet raken afgrendelen, tijdig ontdekken en soms is behandeling mogelijk.. Deze manier gebeurt al op veel plaatsen in Duitsland. Gevolg: drastische afname uitbraak AVB.
Voederkransonderzoek. Werk met 2 personen een neemt broedraam, de ander zorgt voor het voederkransonderzoek. Testmateriaal niet uit de honingkamer of de buitenste ramen maar uit de rand van het broednest. Daar worden de AVB-sporen door de voedsterbijen uit het broed versleept of zijn er door roverij terecht gekomen.
Voederkransonderzoek. Diepvrieszak van 3 liter. Stop je hand er in aan de achterzijde. Broedraam uit de kast nemen en loodrecht op de andere ramen zetten.
Voederkransonderzoek. Zoek honing aan de rand van het broednest. Op die plaats 1 of 2 eetlepels honing wegnemen. Afstrijken in de plastic zak met behulp van de andere hand.
Voederkransonderzoek. Uit ieder volk dezelfde hoeveelheid i.v.m. verdunning. Maak aantekening op de plastic zak van kastnummer. Een goede uitslag vraagt honing van omstreeks 6 volken. Totaal van 6 zakken in een tasje stoppen.
Voederkransonderzoek. Het resultaat van het onderzoek kent de uitslag: Zonder sporen van AVB. Geringe sporen van AVB Hoog aantal sporen van AVB. Toeval. Verdacht.
Welke bijenstand kiezen we? In principe kan iedere imker onderzoeksmateriaal indienen. Optimaal verenigingsgebied opdelen in circels van 2 km. + in een periode van 3 tot 5 jaren steeds verspringen. Bijv. Middelbeers, Westelbeers, Spoordonk, Vessem, Wintelre. Dit geeft een goede indruk van de besmettingdruk. We kunnen ook gewoon één proef doen!!
Wat heb je nodig? 1 diepvrieszak van 3 liter + reserve. Een eetlepel per volk. Emmer met water voor gebruikte lepels. Imkergereedschap. Onderzoekslijst (welke kast met welk nummer). Watervaste stift.
Wanneer en welke volken? In ieder jaargetijde mogelijk. Ideaal zijn het vroege voorjaar en de late zomer weinig wintervoer rond het broednest. Neem: 1. sterke volken verzamelen intensiever in de omgeving. 2. Opvallend zwakke volken. 3. Gestorven volken.
Wat kost het? (prijs 2013). Dierenartsenpraktijk Diessen. (Chrys Charpentier). Ervaring met onderzoek AVB (o.a. koninginnenteelt). 3 tot 6 kasten = verzamelmonster 36,25 + 6,30 (basiskosten). Prijs exclusief BTW. Aangetoonde verdachte verhoging dan verdere individuele bemonstering tot de besmettingshaard gevonden is. Wie betaalt?
Wat kun je doen als bestuur van een vereniging? Wachten tot er een echte besmetting is met een berg vervelende gevolgen reisverbod, negatieve publiciteit, bijenstanden die gesaneerd moeten worden, intensieve controle, etc.. De bijenhouders voorlichten over symptomen, verspreiding, preventie en bestrijding van Amerikaans Vuilbroed. Als bestuur overleggen en de mogelijkheid van een voederkransonderzoek overwegen. Als bestuur na gaan wat er moet gebeuren bij een eventuele uitbraak van A.V.B. en wie dan de leiding heeft.
Wat kun je doen als bestuur van een vereniging? Vraag de folders van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Bijen aan. 1. Uitvoeringsdraaiboek bestrijding van Amerikaans Vuilbroed. 2. Diagnose Amerikaans en Europees vuilbroed. Droevendaalseweg 1 Postbus 69 6700 AB Wageningen.
Literatuur (1). Binder-Köllhofer, Bruno AFB vorzeitig erkennen. In: Die Biene 7/2013, blz. 12-13. Die Biene maart 1997- Amerikaans Vuilbroed nummer. Dirk Desmadryl Amerikaans Vuilbroed aangetroffen. In: Maandblad van de Vlaamse Imkersbond, dec. 2013, blz. 14-15. Uitvoeringsdraaiboek Bestrijding van Amerikaans Vuilbroed Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen, UR. Diagnose Amerikaans en Europees Vuilbroed - Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Wageningen, UR.
Literatuur (2). Ritter, Wolfgang Das Loch im Deckel. In : Die Biene, 5/2014, blz. 8-9.
Bedankt voor uw aandacht!