DE NATIONALE INBURGERING TEST uitzending: woensdag 28 december 2005 van 21:00 22:30 uur op Nederland 1 herhaling op zaterdag 31 december om 09:30 uur op Ned. 1 ANTWOORDEN scores bekende Nederlanders en vrienden uitdagen op internet: www.nationaleinburgeringtest.nl Kent u de mensen? Vraag 1 Welke traditie is in de vorige eeuw ontstaan? Wim Kan begon in 1954 met oudejaarsconferences op de radio. Oliebollen stammen uit de tijd van de Bataven. Zij offerden vette deegwaren aan hun Germaanse goden. Dat was aan het begin van onze jaartelling. Rond die tijd waren de Germanen druk bezig om met veel lawaai kwade geesten te verdrijven. Maar echt vuurwerk was er pas na de invoering van het buskruit in Europa, in de 13e eeuw. Vraag 2 U zag een foto van de Gouden Koets. Op welke dag is deze foto genomen? Dat is voor het woon-werkverkeer van onze Koningin op Prinsjesdag: de derde dinsdag in september, het begin van het parlementaire jaar. Vraag 3 Waarom zijn wij in Nederland begonnen met het afsteken van vuurwerk bij het begin van een nieuw jaar? Lawaai maken rond de jaarwisseling komt al voor in de tijd van de Germanen. Vuurwerk steken we af om kwade geesten aan het einde van het jaar te verjagen. Antwoord A dus. Toen het buskruit hierheen kwam, werd dat gebruikt. Ook luidden Nederlanders de kerkklokken, sloegen ze op trommels en liepen ze met ratels, kleppers en fluitjes. Kent u de mensen? Vraag 4 Een collega van u gaat trouwen. U bent niet uitgenodigd maar u wilt wel iets doen. Wat doet u? Als iemand in uw omgeving trouwt is het de gewoonte om een kaartje te sturen of te geven. Een cadeau of geld geeft u als u bij het feest aanwezig mag zijn. Vraag 5 Welke voortuin is bij Nederlanders geaccepteerd? Nederlanders hebben zo hun voorkeur als het gaat om de voortuin van de buren of andere straatgenoten. De meeste Nederlanders vinden het niet leuk om naar troep van anderen te moeten kijken. Daarom moeten we onze voortuin of oprit schoon proberen te houden. Troep in het straatbeeld hebben we liever niet.
Vraag 6 U zit met een collega op een terras een drankje te drinken en u stoort zich aan het feit dat een tafeltje verderop twee mannen elkaar strelen en kussen. Wat doet u? In Nederland is openlijke homoseksualiteit niet verboden. De twee mannen mogen elkaar dus openlijk zoenen. U kunt het hier niet mee eens zijn, maar u mag u daar niet discriminerend over uiten. Negatief reageren is dus niet de manier. Vraag 7 Het is nieuwjaarsdag. Tijdens de jaarwisseling hebben u en uw buren vuurwerk afgestoken. Er ligt nu veel rotzooi op straat. Wat doet u? De gemeentereiniging veegt inderdaad af en toe de straat aan. Maar zeker na feestjes op straat is het gebruikelijk zelf even alles aan te vegen. Vraag 8 Uw 17-jarige dochter is geslaagd voor haar havo-examen. Zij geeft vanavond een feestje in uw huis. Hoe zorgt u dat er geen problemen met de buren komen? Het is belangrijk uw sociale contacten te onderhouden, ook met uw buren. U wilt geen overlast van uw buren, maar het is ook niet de bedoeling dat u overlast voor uw buren veroorzaakt. Soms is overlast, bijvoorbeeld lawaai, niet te voorkomen. Dan is het voor uw buren prettig dat u ze even waarschuwt. Vraag 9 Uw dochter is een slimme meid. Ze wil na haar middelbare school graag leren. Welke reactie is het best? Goed idee, vooral doen en verdergaan met leren. In Nederland wordt er van meisjes en vrouwen verwacht dat ze een zelfstandig bestaan opbouwen. We verwachten in Nederland dat ouders hun dochters stimuleren om door te leren. Vraag 10 Bij de buren van drie huizen verderop staat ineens een houten ooievaar in de tuin. Zij hebben daar dus een kindje gekregen. Het zijn aardige mensen die u altijd groet. Wat kunt u het beste als eerst doen? U doet meteen een felicitatiekaartje in de brievenbus. Kent u de mensen? Vraag 11 U maakt uw frituurpan schoon en wilt het vet weggooien. U gebruikt altijd vloeibaar frituurvet. Wat moet u met het frituurvet doen? U mag het niet door het toilet spoelen maar het hoeft ook weer niet bij het chemisch afval. Omdat frituurvet biologisch afbreekbaar is, mag het bij het gewone afval. Of bij het organische afval, als dat gescheiden wordt opgehaald. Het handigste is om het terug te gieten in de originele plastic fles. Dan wordt het geen rommeltje.
Vraag 12 In welke afvalbak gooit u die kapotte tl-buis? Hij is weliswaar van glas. Maar er zitten gevaarlijke stoffen in een tl-buis, waaronder neongas. Dus moet de tl-buis bij het chemisch afval. TL staat trouwens voor Tube Light, wat lichtbuis betekent. Kent u de regels? Vraag 13 Uw koophuis is door brand verwoest. U wilt het huis opnieuw bouwen. Welke verzekering betaalt dat? Als u daarvoor verzekerd bent, betaalt de opstalverzekering de bouw. Die verzekering wordt ook wel brandverzekering of woonhuisverzekering genoemd. De premie is gebaseerd op de herbouwwaarde van het huis. Dat zijn de kosten om het huis opnieuw op te bouwen. De inboedelverzekering is de verzekering voor de spullen die in het huis staan. Als u een Woonlastenverzekering hebt, kunt u uw huis blijven betalen, ook als u arbeidsongeschikt wordt of werkloos. Vraag 14 Uw kind vindt het leuk op school. Het gaat ook goed met leren. U hebt het hele jaar nog geen gesprek gehad met de leerkracht van uw kind. Wat doet u? U vraagt om een gesprek. Ouders zijn verantwoordelijk voor het handelen en de opvoeding van hun kinderen. Scholen verwachten dan ook betrokkenheid van ouders op het gebied van de vorderingen en eventuele problemen van hun kind. U kunt daar dus rustig vragen om een gesprek. Vraag 15 U vindt dat een collega u tijdens het werk discrimineert. Wat kunt u het beste doen? Het beste is om er eerst met uw werkgever over te praten. Discriminatie is bij de wet verboden. U kunt later ook nog aangifte doen. Vraag 16 U ruikt een gaslucht in uw huurwoning. Wat moet u dan doen? Alle ramen en deuren openen en het energiebedrijf bellen. Bij extreme gaslucht is het ook goed de brandweer te bellen. Vraag 17 U bent geslaagd voor uw rijexamen. Waar kunt u uw rijbewijs ophalen? Bij het gemeentehuis.
Vraag 18 Als u verhuist, heeft u meestal een nieuwe huisarts nodig. Wie moet dit regelen? U doet dit zelf. U kunt eerst met de assistente overleggen of er plaats is. De huisarts mag niet te ver van uw huis zijn. De arts moet in geval van nood binnen 15 minuten bij u kunnen zijn. Vraag 19 U bent, of uw partner is, zwanger. Wanneer moet u/zij voor het eerst naar het spreekuur bij de verloskundige? De Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen adviseert na circa 6 weken zwangerschap contact op te nemen met een verloskundigenpraktijk en een afspraak te maken voor een bezoek. De meeste praktijken hebben een eerste afspraak met hun cliënten tussen de 9 e en de 12 e weken van de zwangerschap. Rond de 10 e week is dus goed. Vraag 20 U bent werkloos en u besluit een winkel te beginnen. Waar moet u die winkel dan laten registeren? Bent u werkloos dan bent u, als het goed is, ingeschreven bij het CWI, het Centrum voor Werk en Inkomen, wat vroeger het Arbeidsbureau was. De Sociale Dienst gaat over bijstandsuitkeringen. Maar wilt u een bedrijf beginnen, dan moet u langs de Kamer van Koophandel. Vraag 21 U hebt vandaag gehoord dat u wordt ontslagen. Over een maand is uw laatste werkdag. Een collega zegt dat u naar het CWI moet. Wanneer gaat u? Zo snel mogelijk. Hoe eerder u zich registreert als werkzoekende, hoe beter. De ervaring leert dat de kans op een nieuwe baan groter is als u nog werkt, of pas geleden nog heeft gewerkt. Als u zich bijvoorbeeld pas op de derde dag van uw werkloosheid meldt, kunt u worden gekort op uw uitkering. Vraag 22 Uw vierde kindje is helemaal gezond ter wereld gekomen. U ontvangt een oproepkaart van het consultatiebureau. Wat doet u? Het is inderdaad niet verplicht maar wel beter om te gaan. Het consultatiebureau begeleidt ouders bij de opvoeding en houdt de gezondheid en ontwikkeling van het kind in de gaten. Het kind krijgt hier ook de nodige inentingen. Vraag 23 Uw moeder van 78 jaar kan niet meer zo goed voor zichzelf zorgen. Zij wil graag hulp, maar wil wel in haar eigen huis blijven wonen. Wie moet u bellen? Het Centrum Indicatiestelling Zorg. Dit centrum bepaalt of uw moeder zorg nodig heeft en bepaalt ook op welke zorg ze recht heeft. Tot voor kort moest u hiervoor contact opnemen met het RIO (Regionaal Indicatie Orgaan). Als uw moeder een zorgindicatie heeft gekregen kunt u contact opnemen met de thuiszorg.
Vraag 24 Er zijn veel afkortingen voor schooltypes in Nederland. Waar staan de afkortingen in volgorde van oplopend opleidingsniveau. Mbo is middelbaar beroepsonderwijs, hbo staat voor hoger beroepsonderwijs. En wo staat voor wetenschappelijk onderwijs op een universiteit. Kent u het land? Vraag 25 Waarom is Willem van Oranje heel belangrijk geweest voor Nederland? Willem van Oranje, ook wel Willem de Zwijger genoemd, was een verre verwant van onze Koningin Beatrix. Hij begon de opstand tegen de Spaanse overheersers en zonder hem had Nederland als onafhankelijke staat misschien wel nooit bestaan. Vraag 26 Wat of wie herdenken wij op 4 mei? Op 4 mei herdenken de Nederlanders alle Nederlanders die zijn omgekomen tijdens oorlogen en vredesoperaties sinds het begin van de Tweede Wereldoorlog. De Tweede Wereldoorlog begon op 10 mei 1940 en Nederland viert zijn bevrijding op 5 mei. Vraag 27 Hoe is nootmuskaat eigenlijk in Nederland gekomen? U gebruikt het misschien over de sperzieboontjes of andere groenten: nootmuskaat. Maar hoe zijn we eigenlijk aan die kruiden gekomen? Dat hebben we te danken aan onze kolonie Nederlands-Indië. De befaamde Verenigde Oost-Indische Compagnie stuurde vanaf 1602 zo n vijfduizend schepen richting Azië met het doel peper en specerijen te kopen. Belangrijk in dit geheel was de kolonie Nederlands-Indië. Hollanders gebruikten in die tijd de Oosterse kruiden ook om de vieze smaak van rottend vlees niet te proeven. In die tijd was het namelijk moeilijk om vlees goed te bewaren. Vraag 28 Wie bedoelen we met Indische Nederlanders? Mensen die uit het huidige Indonesië komen. Mensen uit India zijn Indiaas en Indianen zijn Indiaans. Kent u het land? Vraag 29 Hoe lang doet u er ongeveer over om met de trein, zonder vertraging, van Amsterdam naar Enschede te reizen? Volgens de routeplanner van de NS duurt het 1 uur en 58 minuten om van Amsterdam Centraal naar Enschede te reizen.
Vraag 30 Wat is juist? Antwoord A is juist. Voor meer informatie over Teleac-programma s, kijk op www.teleac.nl Helmond ligt niet in Limburg, maar in de provincie Noord-Brabant. De Noordoostpolder hoort bij de provincie Flevoland. Alkmaar ligt in Noord-Holland. Vraag 31 Waar is de bloembollensector het grootst. De Keukenhof mag dan wel in Zuid-Holland liggen, maar Noord-Holland is de provincie waar de meeste bloembollen worden geteeld. Zuid-Holland komt op de tweede plek. Kent u het land? Vraag 32 Wat is precies actief kiesrecht? Dat is zelfs voor veel oer-hollanders een lastige vraag, want je hebt ook passief kiesrecht en wat is ook alweer het verschil? Actief kiesrecht is het recht om te stemmen. Vraag 33 Dat was die vraag met drie foto s over verkiezingen. U moest ze in de goede volgorde zetten. De eerste foto moest zijn nummer 3; eerst is er de campagne waarin politici en hun politieke partijen reclame maken voor zichzelf. U kunt zich dan verdiepen in hun standpunten. Dan mag u gaan stemmen, foto 2 dus. En uiteindelijk is er een kabinet. Het kabinet presenteert zichzelf dan in het bijzijn van de koningin op de trappen van haar bordes: Dat was foto 1. De goede volgorde was 3, 2, 1. Vraag 34 Welke van deze taken voert de koningin uit? Ze heeft ceremoniële en staatkundige taken. De koningin stelt, na verkiezingen, formateurs aan die een nieuw kabinet vormen. Ze stelt de regering niet zelf samen. Nieuwe wetten ondertekent ze alleen, ze maakt ze niet zelf. Ze benoemt de ministers die worden voorgedragen. Vraag 35 U komt s avonds laat thuis. Als u binnenkomt, ziet u dat iemand in uw huis heeft ingebroken. Wat moet u dan als eerste doen? Bij geweld, ongevallen, vermissing, inbraak en dergelijke moet u de politie bellen. Bij inbraak is het ook belangrijk dat u inbraaksporen en andere aanwijzingen niet aantast. Daarom is het belangrijk om weer naar buiten te gaan. Samen met de politie kunt dan kijken wat er is gestolen.
Vraag 36 De rechter heeft de inbreker veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf en heeft gezegd dat hij naar de gevangenis moet. De inbreker is het hier niet mee eens. Wat moet hij in ieder geval doen? Het venijn zit hem in de woorden in ieder geval. Hij mag zelf weten of hij in hoger beroep gaat, als hij het er niet mee eens is. Excuses hoeven niet. Wel moet iedereen luisteren naar de rechter en doen wat hij zegt.