Inhoud. Voorwoord. Winteravonden met Aelmans. Nieuwsbrief 24 / november 2007

Vergelijkbare documenten
Te Koop. Zwaardweg, Midden Schouwen ha bouwland

PROVINCIAAL BLAD. Nr. 1137

gelet op artikel 2, tweede lid van de Algemene Subsidieverordening Flevoland BESLUITEN:

PROVINCIAAL BLAD BESLUIT VAN GEDEPUTEERDE STATEN TOT WIJZIGING VAN DE SUBSIDIEREGELING ASBEST ERAF ZONNEPANELEN EROP ZUID-HOLLAND

Gelet op artikel 3 van de Algemene subsidieverordening Zuid-Holland 2013;

POL-uitwerking Landelijk Gebied Noord-Limburg

Asbest en uw woning. waar je thuis bent...

PROVINCIAAL BLAD. Subsidieregeling Asbestdak eraf, zonnepanelen erop Provincie Groningen (wijziging)

Inhoud: Subsidies. - Wat zijn de exacte investeringskosten in mijn situatie en kan ik het combineren met andere aanpassingen in mijn gebouw?

Te Koop Landbouwgrond Gelegen aan de Castersedijk te Hapert Perceelgrootte hectare

Asbest. Agenda u Opening u Asbest u Pauze u Pacht u Vragen en discussie. 22.

Ruimte voor Limburg. Limburg in VORm: Ruimtelijke ontwikkelingen in balans

Vaillant & rendement. Technisch Project Advies

Doelstelling en doelgroep

als er asbest in uw woning zit

Informatiebijeenkomst Glastuinbouw Hoeksche Waard

Spuitasbest. Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Introductie Optimus advies door middel van Melkveewet en GLB 2015

Asbest Feiten, risico s en maatregelen

Informatie over wat u moet weten over asbest in en om uw woning

Ad 1 Uitleg van (wettelijke) begrippen rondom pacht en het verschil tussen reguliere en geliberaliseerde pacht

datum: 4 maart 2008 wijziging: :17 print: :17 B W1 W2 W3 S besluit: volgens voorstel aangehouden niet volgens voorstel

Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie

Vrijblijvende objectinformatie Burgemeester Sweenslaan 19 te Leidschendam

De Vrom-raad: Tijd voor keuzes en Stap voor Stap

Helder over asbest. Alles over het onderzoek, de risico s en acties. thuis in Deventer

Achtergronden Koeien & Kansen - KringloopWijzer

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen gas. Duurzame energieopwekking. Totaalgebruik 2010: 245 Petajoule (PJ) Welke keuzes en wat levert het op?

Asbest, uw en onze zorg

Over de subsidieregeling

Informatie over asbest in uw woning

Programma 10 november 2015

Grond voor boeren. Seminar Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs, 20 juni Erik Somsen

33124 Wet kenbaarheid energieprestatie gebouwen Plenaire behandeling, 27 juni 2012, eerste termijn SP

Wat u moet weten over asbest. Samen werken aan wonen

water lucht energie woning keuring brand beveiliging asbest

De staat van de woningmarkt: is alles op orde of is er nog werk aan de winkel?

Zinkwerf te Den Haag

Spelderholt akkoord: naar een vernieuwd pachtrecht

Paarden 6 mnd., kg 11 11,6 127,6 36,6 402,6 17,5 192,5 Paarden 6 mnd., > 450 kg 4 15,0 60,0 47,6 190,4 22,0 88,0 Totaal

Spreektekst wethouder Hans Haring Werkconferentie Energiek Zoetermeer 11 juni 2013

Watervlierstraat 31 te Den Haag

Nadere regels subsidie asbest eraf, zonnepanelen erop provincie Flevoland 2013

Speech Annet Bertram,DG Wonen, namens de minister van VROM bij Jubileumbijeenkomst SVN 5 oktober 2006 te Rotterdam

Samenwerking tussen melkveehouderij en akkerbouw

Asbest. Informatie over onze woningen

Biobased economy in het Groene Hart

Koen Nieuwenhuis. Advies-specialist voor het Buitengebied

ASBEST TOTAAL HERSTEL

Bijdrageregeling woningbouw en sloopvergoeding in het kader van Buitengebied in Ontwikkeling CONCEPT

K a n s e n. voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t. Onderzoeksrapport. Mei 2007

Wat is asbest? Soorten asbest

Advies. Over het voorontwerp van decreet tot invoering van een verhoogd abattement bij hypotheekvestiging op de enige woning

Bijlage 3: Algemene voorwaarden behorende bij het beheercontract. Algemeen

asbest Asbest bij WSN

Mestverwerking in De Peel

Energy Services heeft nieuws voor u!

Algen en Groen Gas Een duurzame en rendabele combinatie!

Belangrijke informatie over asbest

Asbest. Wat is het en wat doe ik ertegen?

Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Grondgebondenheid

Onderzoek Week van de Energierekening Gfk i.o. Milieu Centraal oktober 2012

Nog even en de agrariër is 24/7 online

Wijziging Regeling pachtprijzen

Ruimtelijke onderbouwing ten behoeve van de uitbreiding van een agrarisch bedrijf aan de St. Sebastiaanskapelstraat 9a

Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa

Asbest. informatie over wat u moet weten over asbest in en om uw woning

Asbest. Informatie over onze woningen

CO2- communicatieplan

vervallen Pachtwet; onderbrenging pacht in het Burgerlijk Wetboek en nieuw Pachtprijzenbesluit 2007

Kooiweg 2 Zwolle. Vraagprijs: ,00 k.k.

BuildDesk kennisdocument

De toekomst van het Nederlands woonbeleid (deel 2)

Te Koop Landbouwgrond Lubberstraat te Oirschot Perceel grootte hectare

1. Hoe dringend vindt u het klimaatprobleem? Helemaal niet dringend, we 1% Er is helemaal geen klimaatprobleem. Weet niet / geen mening

Objectinformatie Amsterdamsestraatweg CB Utrecht

Brussel op afstand? Tegen deze achtergrond is het doel van deze studie is om:

Op de voordracht van Onze Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties van..., nr..., Directie Constitutionele Zaken en Wetgeving;

ALLES WAT U MOET WETEN OVER ASBEST

28 november Onderzoek: Klimaattop Parijs

Compact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw

besluiten: Besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 10 juni 2014, nr / tot wijziging van de

TE KOOP PERCEEL GROND

Van asbestsanering tot zonnedak: een totaaloplossing zonder poespas

Stap voor stap naar je eigen huis. goede koop

Marketing CHECKLIST

Op weg naar een kringloopcertificaat

Informatie over asbest in en om uw woning

De ka(n)s voor energie: The Big Picture

Subsidieregeling Asbest eraf, zonnepanelen erop Drenthe 2015

Te Koop Landbouwgrond Oude Grintweg te Oirschot Perceelgrootte hectare

IEUWSBR. Fiscale behandeling UWS. van toeslagrechten. Task Force Economie IEUWS S NIEUWSBRIE

special MILJOENENNOTA 2014 uitgaven 267,0 miljard inkomsten 249,1 miljard De miljoenennota en uw portemonnee.

DE ERKEND HYPOTHECAIR PLANNER INFORMEERT U GRAAG OVER: Uw woning huren of kopen?

Te Koop Landbouwgrond Lubberstraat te Oirschot Perceel grootte hectare

Het nieuwe pachtsysteem. Bijeenkomst LTO Noord

Dahliastraat 33 MADE Bouwgrond. Vraagprijs ,00 vrij op naam

Transcriptie:

Nieuwsbrief 24 / november 2007 Inhoud 1 Voorwoord / Winteravonden met Aelmans 2 Pacht nu in het burgerlijk wetboek 3 Actualiteiten regelingen 4 (on)mogelijk bouwen in het Limburgse buitengebied?! 5 Energielabel: bedrijfswoning wel, stallen niet? 6 Aelmans op de internationale Horti Fair 7 Websites scoren met gebruiksvriendelijkheid 8 Openstelling PSAN en PSN Terugbetaling bedrijfstoeslag Vrijstelling schuimaarde en champost vervalt 9 Mestvergisting passé? 10 Meer sturing door overheid gewenst op woningmarkt 11 Nu óók gecertificeerd asbestadvies 12 Glastuinder Roland Gielen: Verviervoudiging bedrijfsomvang Voorwoord Her en der wordt weer opgelucht adem gehaald. De economie gaat vooruit en de agrarische sector lift daar een stuk op mee. Diverse sectoren verdienen (eindelijk) weer wat geld. De magere jaren in de akkerbouw, de lage melkprijzen in combinatie met torenhoge quotumprijzen in de melkveehouderij, het lijkt allemaal voorbij. Bovendien staan alle seinen op groen! Ik wil echter waken voor te veel optimisme. Ik constateer nog steeds ontwikkelingen die me grote zorgen baren. In diverse sectoren is het (nog steeds) kommer en kwel en moeten de ondernemers alle zeilen bijzetten om het hoofd boven water te houden. Tal van onkostenposten stijgen explosief. Denkt u maar aan de kosten voor grondstoffen, rente, arbeid en grond. Naar mijn mening ligt er nu de uitdaging om de landbouw weer op dé agenda te krijgen. We zien wat een klein tekort op de aardappel-, graan- of zuivelmarkt teweegbrengt. Laat de politiek daaruit lering trekken door het beperkt aantal ondernemers, dat bereid is in de agrarische sector te investeren, te koesteren. Volgens mij kan dat het beste door ze binnen duidelijke kaders en randvoorwaarden te faciliteren. Dit met als doel: een gezonde toekomst voor agrarische ondernemers, het buitengebied en de BV Nederland. Jo Aelmans Een ander punt dat me zorgen baart is bedrijfsontwikkeling. Deze gaat op veel plaatsen veel te langzaam. Met de regelmaat van de klok lanceert de overheid nieuw beleid op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu en welzijn. Het gevolg is vaak dat als je de ene vergunning hebt de ander al verouderd of verlopen is. Verder moeten gedane investeringen te snel worden afgeschreven. Een ontwikkeling die absoluut moet stoppen, anders is ondernemend Nederland ten dode opgeschreven. Verder steekt de overheid veel te weinig een helpende hand toe aan (jonge) agrariërs om hun bedrijf te ontwikkelen. Onder het mom van Brussel staat dit niet toe zijn tal van regelingen om ondernemersinvesteringen te stimuleren afgeschaft. Stimuleringsmaatregelen die hiervoor in de plaats zijn gekomen vallen grotendeels toe aan natuur, milieu, water en dierwelzijn. Natuurlijk zijn deze zaken belangrijk en door de sector in het verleden wellicht wat veel uit het oog verloren, maar de overheid kan ook doordraven. Een krachtige agrarische sector is nodig zowel als leverancier van een leefbaar buitengebied als voor leverancier voor veilig en betaalbaar voedsel. De overheidsmaatregelen van de afgelopen jaren, die veel weg hebben van ondernemertje pesten, helpen de ondernemers niet écht vooruit. Winteravonden met Aelmans Ook komend winterseizoen kunt u een beroep op ons doen om een inleiding of lezing te verzorgen voor uw studieclub. We hebben diverse interessante programma s; enkele voorbeelden daarvan zijn: actualiteiten en inspelen op het GLB beleid de PSAN/PSN subsidies in combinatie met de gewijzigde Natuurschoonwet het nieuwe ruimtelijk beleid de nieuwe EPN keuringen voor woningen / bedrijfsgebouwen fiscaliteiten rondom bedrijfsovername Kortom ook in groepsverband zijn wij u graag van dienst. Neemt u gerust contact op voor meer informatie.

Pacht nu in het Burgerlijk Wetboek Sinds 1 september 2007 zijn de nieuwe pachtregels opgenomen onder titel vijf in boek zeven van het Burgerlijk Wetboek. Dit brengt een aantal wijzigingen met zich mee. De belangrijkste ten opzichte van de oude Pachtwet zijn: het vervallen van de 65-jarige leeftijd van pachter als zijnde opzeggingsgrond van de pachtovereenkomst; de invoering van geliberaliseerde pacht bij los land ter vervanging van de eenmalige pacht; de toevoeging van de term bedrijfsmatig aan het begrip landbouw ; versoepeling van het voorkeursrecht van de pachter ingeval van verkoop aan een veilige verpachter ; pachtprijzenbesluit 2007. Op deze plek geven wij u een korte toelichting op deze belangrijkste wijzigingen. 65 jarige pachter De opzeggingsgrond in verband met het bereiken van de 65 jarige leeftijd door de pachter is vervallen. Op grond van de oude Pachtwet kon de automatische verlenging van de pachtovereenkomst met de wettelijke duur van 6 jaar gestuit worden op basis van het feit dat pachter in de lopende pachtperiode of in de verlengingsperiode de 65-jarige leeftijd bereikt. Kortdurende pacht De bijzonder kortdurende pacht is in de nieuwe wetgeving ontdaan van de maximale termijn waarover deze pachtvorm kan worden toegepast. In oude Pachtwet was sprake van maximaal 12 jaar gezien vanuit de positie van de eigenaar. Verpachtingen op deze basis voor een periode langer dan 6 jaar worden nu, net als bij reguliere pacht, onderworpen aan een prijstoets door de Grondkamer. Bedrijfsmatige landbouw Van pacht is sprake indien de verpachter een onroerende zaak aan de pachter in gebruik geeft ter uitoefening van de landbouw, terwijl pachter zich verbindt tot een tegenprestatie. Tot zover niets nieuws. De nieuwe pachtregeling heeft het begrip landbouw nu voorzien van een extra kwalificatie, namelijk dat de landbouw door pachter op een bedrijfsmatige wijze moet worden uitgeoefend. Omdat vervolgens geen definitie is gegeven van bedrijfsmatige exploitatie zal jurisprudentie over dit begrip verder uitsluitsel gaan geven. De jurisprudentie komt er sowieso omdat het niet bedrijfsmatig uitoefenen van de landbouw voor verpachter een opzeggingsgrond is. Voorkeursrecht In de oude pachtwet heeft de pachter het voorkeursrecht van koop en moet de verpachter zijn voornemen tot verkoop aan pachter eenduidig kenbaar maken. Dit voorkeursrecht kan de verpachter in de nieuwe regeling omzeilen wanneer de verpachter verkoopt aan een veilige verpachter (bijvoorbeeld een institutionele belegger, stichting enz.). Dit uiteraard onder voortzetting van de bestaande pachtovereenkomst. De nieuwe eigenaar verstrekt de pachter een verklaring waarin hij afstand doet van de bevoegdheid om de pachtovereenkomst op te zeggen wegens voorgenomen eigen gebruik. Voor de pachter blijft het opletten, zeker daar waar het gaat om een substantieel pachtareaal. De opzet om (op termijn) te komen tot pachtbeëindiging is via overdrachten in familieverband niet uitgesloten. Pachtprijs Bij het vaststellen van de maximaal toelaatbare pachtprijs zijn we weer terug bij de situatie van vóór 1995. Als uitgangspunt geldt namelijk het opbrengend vermogen van de grond terwijl de maximale pachtprijs wordt bepaald door 2 % van de waarde van de grond vrij van pacht. In het pachtprijzenbesluit is het aantal pachtregio s teruggebracht van twintig naar acht. Op 1 september 2007 is de ministeriële regeling pachtprijzen, die invulling geeft aan het pachtprijzenbesluit, ingegaan. Deze werkt rechtstreeks door in bestaande pachtovereenkomsten. Dit betekent dat verhogingen (voor 2

het zuidelijk weidegebied maximaal 25 %) ingaan bij het pachtjaar dat na 1 september 2007 van start gaat. Deze verhoging is van toepassing op de nu geldende pachtprijs, terwijl het maximum wordt bepaald door 2% van de waarde van de grond vrij van pacht. De verpachter kan afstand doen van (een deel van) de verhoging door dit aan pachter schriftelijk mee te delen. De pachter kan de Grondkamer verzoeken om de maximaal toelaatbare pachtprijs vast te stellen. De eerstgenoemde mogelijkheid zal zich naar verwachting slechts zelden voordoen terwijl de tweede mogelijkheid wél mogelijkheden biedt tot herziening van de pachtprijs ingeval van gewijzigde omstandigheden -die van invloed zijn op het gebruik-, doch voor het overige geen effect hebben. Opzegging De termijn van opzegging van een pachtovereenkomst is verruimd. Opzegging is mogelijk tot aan de ingang van het laatste jaar van de lopende pachtperiode. Anders dan in het oude recht dient de opzegging gepaard te gaan met de reden van opzegging. Met het nu voorliggende resultaat is er nauwelijks sprake van een fundamentele wijziging van pachtregelingen. Naar verwachting blijft de behoefte om hierin alsnog verandering in aan te brengen uit. Wél zullen, op basis van jurisprudentie, nog aanwezige onduidelijkheden opgeheven moeten worden. Hierbij valt te denken aan de toetsingscriteria voor bedrijfsmatig en de kwalificatie van een veilige verpachter. Wat verder rest is een fikse pachtprijsverhoging! Jan Horsmans Actualiteiten regelingen Bedrijfsspecifieke excretie Wij bevinden ons inmiddels in het tweede jaar van het nieuwe mestbeleid, het stelsel van gebruiksnormen. Na de afsluiting van het jaar 2006 en de start van 2007, blijkt voor een aantal melkveehouders dat ze, ondanks hun deelname aan de derogatie, zich alsnog op het randje bevinden van het wel of niet afvoeren van dierlijke mest. Een oplossing is mogelijk het berekenen van een bedrijfsspecifieke excretienorm. Het opstellen van een bedrijfsspecifieke excretie komt in grote lijnen overeen met het bekende Minasstelsel (aan- en afvoer mineralen). Een belangrijk verschil is dat u vóór het openmaken van de kuilen, per kuil één monster moet nemen. Bovendien moet u per 1 januari en 31 december de beginvoorraden respectievelijk eindvoorraden van het aanwezige ruwvoer en krachtvoer vaststellen. Bij een gunstig resultaat kunt u als melkveehouder de gunstigere norm hanteren voor de stikstofen fosfaatproductie van uw dieren dan de forfaitaire norm. In een aantal gevallen hoeft u dan geen dierlijke mest af te voeren. Misschien kunt u zelfs nog mest aanvoeren. Per saldo kan de bedrijfsspecifieke excretie leiden tot een interessant financieel voordeel. Wilt u weten of de bedrijfsspecifieke excretie ook voor u leidt tot een financieel voordeel, dan staan wij u graag ter zijde voor het opstellen van deze berekening. Om te bepalen of daadwerkelijk sprake is van een voordeel kunnen wij, met behulp van een aantal vastgestelde uitgangspunten, voor u een prognose maken. Vanaf het jaar 2008 kunt u, indien tijdig monsters genomen zijn van alle aanwezige kuilen vóór ingebruikname, daadwerkelijk rekenen met de bedrijfsspecifieke excretie. Mocht achteraf blijken dat voor uw bedrijf de forfaitaire normen toch gunstiger uitpakken dan de bedrijfsspecifieke excretie, dan kunt u dan alsnog kiezen voor het opstellen van de mestberekening op basis van forfaitaire normen! Melkveehouders adviseren wij derhalve om nu al actie te ondernemen. Derogatie 2008 Bedrijven die in 2008 gebruik willen maken van derogatie, moeten zich hiervoor vóór 1 december 2007 aanmelden. Bedrijven kunnen zich nu al aanmelden. Dit kan zowel schriftelijk als elektronisch. Alleen bedrijven die al aan derogatie meededen krijgen automatisch een aanmeldformulier. Alle overige bedrijven krijgen geen aanmeldformulier en zullen dus zelf actie moeten ondernemen willen ze in 2008 voor derogatie in aanmerking komen. Fabienne van Hoven-Beusmans, Ettien Eijssen en Marita Kreuels 3

(on)mogelijk bouwen in het Limburgse buitengebied?! Bouwen van een woning of een niet-agrarisch bedrijf in het buitengebied is niet zo maar mogelijk. De provincie Limburg hanteert het voor-wat-hoort-wat-principe als het gaat om het bouwen buiten de daarvoor vastgestelde gebieden, de rode contouren rondom kernen. In Noord- en Midden Limburg is onder meer via de Ruimte voor Ruimte regeling invulling gegeven aan dit principe. In ruil voor een tegenprestatie (stallensloop) kan een woning worden gebouwd. VORm Ondanks dat het Ruimte voor Ruimte project nu in een afrondende fase verkeert blijft het bouwen van een woning in het buitengebied mogelijk. Al enkele jaren kent de provincie Limburg het zogenaamde contourenbeleid. Dit beleid maakt onderscheid tussen ontwikkelingen binnen de opgestelde contouren en ontwikkelingen daarbuiten. Voor het ontwikkelen van niet-agrarische functies als wonen buiten de contouren gelden voorwaarden en dient u een tegenprestatie te leveren. Hierbij maakt de provincie gebruik van de Verhandelbare Ontwikkelingsrechten methode; kortweg VORm. Uw bouwplan en VORm Heeft u plannen voor bijvoorbeeld het bouwen van een woning of een ander niet agrarisch gebouw in het buitengebied? De VORm regeling biedt u daartoe onder voorwaarden de mogelijkheid. Het begint natuurlijk met een concreet bouwplan. Vervolgens zult u voor de uitvoering van dit bouwplan een tegenprestatie moeten leveren. Deze tegenprestatie bestaat voor een woning uit het realiseren van circa 2 hectare duurzame natuur op grond binnen de Provinciale Ontwikkelingszone Groen (POG) waarover u beschikt. Hiervoor kunt u eigen grond met die status inbrengen of dergelijke grond aankopen. Financieel betekent dit de aanlegkosten voor natuur en de waardevermindering van de grond/aankoop van grond. U dient te begroten op een kostenpost voor uw woningbouwplan van minimaal circa 90.000,-. Niet iedereen beschikt over grond binnen de POG. Daarom gaan nu stemmen op om te bezien of het geldbedrag dat staat voor de tegenprestatie niet in een (gemeente) fonds kan worden gestort. De overheid kan deze gelden vervolgens aanwenden voor het realiseren van maatschappelijke doelen. Het is nog onduidelijk of deze constructie vanuit juridisch oogpunt is toegestaan. Ruimtelijke procedure Los van de VORm-regeling moet u ook altijd een ruimtelijke procedure doorlopen voor het verkrijgen van een vrijstelling of bestemmingsplanwijziging. Daarnaast moet u goed letten op milieuhygiënische belemmeringen zoals geurcirkels van naburige agrarische bedrijven. Uw bouwplan, de tegenprestatie en de te volgen ruimtelijke procedure zult u goed met de gemeente en provincie moeten bespreken. Is dit allemaal geregeld dan staat weinig de realisatie van uw woning nog in de weg. Zoals u ziet, een scala aan regels maakt bouwen in het buitengebied (on-)mogelijk. Wilt u meer informatie of denkt u begeleiding nodig te hebben om uw bouwplan te realiseren, neem dan contact met ons op. Wij staan u graag met raad en daad bij. Harm Arts 4

Energielabel: bedrijfswoning wel, stallen niet? Vanaf 1 januari 2008 moet u bij de bouw, verkoop en verhuur van een gebouw op het moment van transactie een energielabel kunnen overleggen. Het energielabel is al bekend uit de automobiel- en witgoedbranche. Het belangrijkste argument van de Europese Unie om de richtlijn energieprestatie van gebouwen (EPBD) van kracht te laten zijn, is dat zij minder afhankelijk wil zijn van energie- import. Op basis van het Kyoto-verdrag uit 1997 heeft Nederland bovendien de taak de broeikasgassen (CO 2 ) vóór 2020 met 30% te verminderen. Uiteindelijk moet deze richtlijn leiden tot een verbetering van de energieprestatie van alle gebouwen binnen de EU. De richtlijn voorziet in: eisen met betrekking tot een algemeen kader voor de berekening van een geïntegreerde energieprestatie van gebouwen; minimumeisen voor de energieprestatie van nieuwe gebouwen; minimumeisen voor de energieprestatie van bestaande grote gebouwen die ingrijpend gerenoveerd worden; energiecertificering van gebouwen; regelmatige keuring van cv-ketels en airconditioningsystemen in gebouwen en een eenmalige totale keuring van verwarmingsinstallaties waarvan de ketel ouder is dan 15 jaar. Het energielabel is gebouwgebonden en geeft, op basis van een berekening, informatie over de hoeveelheid energie die bij gestandaardiseerd gebruik van dat gebouw nodig is. Denk hierbij aan verwarming, warmwatervoorziening, verlichting, ventilatie en koeling. Het certificaat is maximaal tien jaar geldig. Het energieprestatiecertificaat gaat vergezeld van een lijst met mogelijke (vrijwillige) maatregelen die de energetische kwaliteit van het gebouw verbeteren. Het uitvoeren van deze maatregelen verlaagt de energierekening. Met het oog op de stijgende energieprijzen is het doorrekenen van de investeringen vaak snel lonend. Energielabel agrarische gebouwen Een agrarisch bedrijfscomplex, met bijvoorbeeld een bedrijfswoning, boerderijwinkel, kantoor en kantine met kleedruimte en sanitair, koelcellen, loods en veestallen zal gedeeltelijk voorzien moeten worden van het energielabel. Voor koelcellen, loods en stallen hoeft u bij verkoop (voorlopig) geen label te overleggen. Ook monumenten, tuinbouwkassen, garages en werkplaatsen zijn uitgesloten van het verplichte energielabel. Overigens wordt bij nieuwbouw, in het belang van de exploitatielasten, van kassen en stallen de energielasten door de ondernemer zelf al vroegtijdig in het ontwerp betrokken. Lasten-lusten De invoering van het energieprestatiecertificaat brengt naast extra administratieve lasten ook lusten met zich mee. En wel op het vlak van energiebesparing, werkgelegenheid, omzet en investeringen. Met het oog op beperking van de administratieve lasten voor burgers en bedrijven hoeven gebouwen waarvoor een EPC-berekening is of wordt opgesteld in het kader van de bouwaanvraag, niet te beschikken over een energielabel. Deze berekening geldt gedurende maximaal tien jaar na vergunningverlening als energieprestatiecertificaat. De berekening mag maximaal tien jaar oud zijn. Notarieel De notaris controleert bij het passeren van de koopakte of het energielabel beschikbaar is. In de modelaktes van de notariële beroepsorganisatie wordt de certificatieverplichting een aandachtspunt. Er zijn geen sancties als er geen certificaat bij een verkoop aanwezig is. In een circulaire van de Koninklijke Notarieel Beroepsorganisatie, stelt deze organisatie: Ziet de koper om hem moverende redenen af van het certificaat, dan is het niet aan de notaris zijn medewerking aan het passeren van de leveringsakte te weigeren. De schade die dit met zich brengt, staat niet in verhouding tot het ontbreken van het certificaat. Hoe de rol van de notaris precies wordt vormgegeven is nog niet bekend. VROM werkt momenteel aan een circulaire. Op de vraag of het label op enig moment ingezet gaat worden als pressiemiddel, antwoordde milieuminister Jacqueline Cramer als volgt: Kijk, we willen het in eerste instantie proberen via vrijwillige inzet. Maar als dat op een gegeven moment onvoldoende werkt, gaan we een wet instellen dat huizen, gefaseerd in de tijd, bijvoorbeeld niet minder dan energielabel D mogen hebben. Je moet instrumenten achter de hand hebben, die wat dwingender zijn. Laten we proberen hier met z n allen enthousiasme voor te kweken. Ik hoop dat het iets wordt waar mensen elkaar op gaan aanspreken. Meer informatie www.vrom.nl/energielabel www.senternovem.nl/energieprestatiecertificaat Bart Huijts S 5

Aelmans op de internationale Horti Fair Net als ieder ander die geïnteresseerd is in de nieuwste ontwikkelingen in de tuinbouw heeft ook Aelmans de Hortifair bezocht en daarbij een aantal wetenswaardigheden voor u verzameld. Uiteraard betreft het zaken waar wij ons voor u mee bezighouden: bouwprojecten in de glastuinbouw, vergunningen, ontwerpen, techniek, begeleiding en energie. Gaasboxx De gaasboxx is bestemd voor ondergrondse regenwateropslag voor het geval dat opslagruimte elders op het perceel een probleem is. De gaasboxx is tevens geschikt voor warm wateropslag tot 80 graden Celsius. De gaasboxx bestaat uit polypropyleen gaaspanelen die door middel van het mannetje-vrouwtje principe in elkaar geklikt worden. Hij is goed bestand tegen basen en zuren, zeer sterk, beschikt over een hoge drukbelasting en heeft een oneindige levensduur. De gaasboxx wordt ingepakt in bescherm- en waterdichte folie en dienst vervolgens als degelijke waterbuffer. Elektrische ketel De elektrische ketel produceert warmte op het moment dat er een overschot aan elektriciteit is op het elektriciteitsnet. Netwerkbeheerder Tennet geeft voor het wegwerken van dit overschot op bepaalde uren geld toe. Dit is een aanvulling op de overige installaties, zoals een WKK en gasketel om elektriciteit en warmte te produceren. Met name voor bedrijven die een aanzienlijk deel van hun warmte opwekken met een gasgestookte ketel en geen grote belichtingsbehoefte hebben kan een elektrische ketel een interessante optie zijn. Veerblok Het PDI Vario Veerblok (voor in nieuwe scherminstallaties) waarborgt alle goede eigenschappen van het bestaande Veerblok en gaat nog verder. Met het PDI Vario Veerblok is het mogelijk om (vocht-)kieren te creëren daar waar u maar wilt. Het PDI Vario Veerblok is in te stellen in zes verschillende standen, waardoor in de kas stapsgewijs een verschil in kieren gerealiseerd kan worden (bijvoorbeeld van de gevel tot het middenpad). Dit kan zorgen voor een optimaler klimaat in de kas tijdens het openen van uw installatie. Twinlight Wordt de Twinlight onderbouw van kassenbouwer P.L.J. Bom de nieuwe norm voor hoge kassen? Door deze nieuwe vorm van constructie van een onderbouw zijn nu poothoogtes van negen tot tien meter realiseerbaar. De kaskolom bestaat uit een verticaal vakwerk en loopt taps naar beneden toe. De kopkolom is eveneens een vertikaal gemonteerde tralie. Momenteel wordt de eerste kas met Twinlight onderbouw (87.500 m²) gebouwd bij komkommerteler Van Lipzig in Grubbenvorst. Verrassend genoeg is deze onderbouw tevens te zien op de stand van Maurice Kassenbouw. Navraag links en rechts levert aardige verhalen op, waarbij je de vraag gaat stellen: was Bom de eerste met dit idee? Is het dek met de onderbouw werkelijk de meest lichte kas die er is bij die poothoogtes? LED-verlichting De tendens is dat steeds meer bedrijven over gaan op assimilatiebelichting, steeds grotere oppervlakten worden belicht en dat de lichtintensiteit verder toeneemt. TNO onderzoekt momenteel de mogelijkheden van LED-verlichting. De voordelen die dit heeft ten opzichte van de gebruikelijke lampen: de lichtkleur kan worden afgestemd op de behoefte van de plant, vanwege het koude licht is meer belichting mogelijk zonder te hoge warmteontwikkeling, kleinere kans op brand, de lichtoutput is regelbaar met behoud van een hoog omzettingsrendement, de LED s zijn klein en kunnen dus gemakkelijk verwerkt worden in bijvoorbeeld schermdoek of kasconstructie, hebben een lange levensduur en energiebesparing is mogelijk door het pulseren. Hans Verdonschot 6

Websites scoren met gebruiksvriendelijkheid Introductietekst Selectie USP s Selectie producten alg. voorwaarden Welkom Waarom VCS Hoe werkt VCS Directe hulp Abonnementen Veelgestelde vragen disclaimer sitemap Overzicht USP s Expertises Klanttevredenheid c.q. service monitor Computer APK Controle en advies Inventarisatie, checks en advies Beveiliging Beveiligen / tune-up Data rescue Virussen/spyware/spam, security en data recovery Installatie software Installeren, configureren en updaten Configuratie WIFI Installatie hardware In-/ombouwen, reparatie en (netwerk-)aanleg Back-up Online Back-up Automatische Back-up Online / offline back-up en data recovery Expertises Klanttevredenheid (cijfers / grafiek) Overzicht werkwijze, dekking en diensten met verwijzingen naar product-/abonnementspagina s Algemene support Diverse overige zaken Aanpak / werkwijze Dekking / locaties Doelgroep / diensten Virus / spyware Configureren / personaliseren Hardware installatie Koppeling naar abonnementspagina s waar de nadruk / voorkeur op ligt m.b.t. verkoop door VCS FAQ-onderdeel met antwoorden op onderstaande onderwerpen dan wel verwijzingen naar relevante website-pagina s Wie / wat / waar / wanneer Prijzen Doelgroep / voor wie Expertises Voorwaarden Contactmogelijkheden Bereikbaarheid Garanties Business Brons Business Zilver Business Goud Marktplaats.nl, Speurders.nl en AgriHolland.nl. Wie heeft er nog niet van gehoord of ze met een bezoek vereert? Het zijn voorbeelden van websites die goed scoren bij het publiek. Ze hebben echter tevens gemeen dat ze geen toonbeeld van grafisch ontwerp zijn. Het succes wordt hier namelijk vooral bepaald door de gebruiksvriendelijkheid. Hoe is het met uw website gesteld? Uiteenlopende zaken zijn van belang voor een (bedrijfs-)website. Enkele criteria zijn de vorm, de inhoud, de structuur en in welke mate het geheel gebruiksvriendelijk is. Vaak wordt gedacht dat de betreffende punten ook in de genoemde volgorde meetellen voor de geslaagdheid van het eindresultaat. Op de eerst plaats komt de vorm en de inhoud; daar gaat het toch om? De praktijk leert ons dat juist gebruiksvriendelijke websites het meest worden gewaardeerd door de bezoeker. De reden ligt voor de hand: mensen bezoeken een website om informatie te vergaren. Meer moeite doen om de gewenste informatie te vinden betekent verlies van tijd en mogelijk zelfs het niet bereiken van het doel van de bezoeker. En juist bij het medium internet heeft de mens weinig geduld. Uit onderzoek blijkt dat wanneer de bezoeker binnen 3 muisklikken zijn doel niet heeft bereikt, hij of zij het voor gezien houdt. Hetzelfde gebeurt zodra de laadtijd van een pagina meer dan een 6-tal seconden bedraagt. Specialist boeken (a.d.h.v. geïntegreerde boekmodule Guidion) Boekformulier t.a.v. Viking Direct en Telefoonnummer Viking Direct Structuur en eenvoud De juiste informatie moet gestructureerd en op de meest logische wijze beschikbaar zijn op uw website. Werk vanuit het oogpunt van de bezoeker; die kijkt met een andere bril naar de site dan de organisatie achter de online presentatie. Het is tevens van belang het geheel eenvoudig te houden. Overrompel de bezoeker niet met veel keuzes. Hou een navigatiemenu bondig en wees zuinig met tekst. Diepgang en details kunnen aan bod komen op eventuele achterliggende pagina s. Een vaak toegepaste techniek voor webteksten is het gebruik van het piramidemodel. Begin met de conclusie en ga richting het eind van de tekst in op de details. Ook bij een beknopte tekst is het van belang de informatie correct te presenteren. Het werken met veel paragrafen, inleidende kopjes en vetgedrukte delen tekst maakt het geheel beter leesbaar. Internetters scannen een tekst vaak in hoog tempo in plaats van alles rustig te lezen. Het toepassen van de genoemde technieken zorgt voor een lagere tijdbesteding op de website -en een hogere waardering ervan. Techniek Ook onder de motorkap van de website zitten diverse aandachtspunten die de gebruiksvriendelijkheid ten goede komen. Door het toepassen van bepaalde technieken en werkwijzen wordt de website op de eerste plaats toegankelijker voor zoekmachines. Het gevolg is een betere indexering van de beschikbare informatie en daardoor een hogere plaats in de zoekresultaten. Op de tweede plaats zullen dergelijke technische ingrepen het aantal platformen vergroten waarmee de bezoeker een website benadert. Het geheel komt beter in beeld op mobiele apparatuur, afgestemd op het scherm c.q. toestel van de gebruiker. Denk bijvoorbeeld aan een PDA of mobiele telefoon met internettoegang. Visitekaartje Gebruiksvriendelijkheid en een mooi ontwerp gaan zonder meer samen. Naast informatievoorziening dient een website natuurlijk ook als digitaal visitekaartje. Een plaats waar soms zelfs de eerste indruk van een bedrijf wordt gevormd. Een goede website combineert daarom de huisstijl van de organisatie naadloos met hetgeen tekstueel gecommuniceerd dient te worden. Wellicht roept het een en ander vragen op zodra u het gestelde reflecteert op uw eigen online presentatie. Als u twijfelt over de effectiviteit van uw website, maak dan gerust eens vrijblijvend een afspraak om uw site door te lichten. U zult versteld staan van de betrekkelijk eenvoudige mogelijkheden. Martijn Hoes 7

Herinrichting Mergelland-Oost Het Plan van Toedeling Mergelland-Oost is ter visie gegaan! Van 17 september tot en met 31 oktober 2007 heeft het Plan van Toedeling van de herinrichting Mergelland-Oost ter inzage gelegen. U heeft nog tot en met 14 november a.s. de tijd om uw bezwaar in te dienen! Maak gebruik van uw rechten, anders is de toedeling definitief. Onze gespecialiseerde adviseurs -met veel kennis over zowel het gebied als de wetgeving- helpen u graag. Openstelling PSAN en PSN De provincies stellen van 15 november 2007 tot en met 14 januari 2008 het Programma Beheer 2008 open voor de Provinciale Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer (PSAN) en de Provinciale Subsidieregeling Natuurbeheer (PSN). Dienst Regelingen voert de regelingen uit. DLG is nog altijd de controleur van deze regelingen in het veld. Wij hebben geconstateerd dat DLG het afgelopen jaar alle aanvragen van voorgaande jaren streng heeft gecontroleerd. Indien na controle bleek dat de aangevraagde beheerseenheid in het veld niet conform aanvraag was, bijvoorbeeld een afwijking in het aantal meters knipheg, dan werd de aanvraag hierop aangepast. Dit betekende in de meeste gevallen terugbetalen van teveel ontvangen subsidie plus een bijbehorende sanctie. Om problemen te voorkomen adviseren wij u derhalve bij het indienen van een aanvraag de juiste meters/oppervlakte te meten en de intekening goed te controleren. Aanvragers waarvan de SAN/SN overeenkomst in 2008 afloopt en de overeenkomst willen verlengen, dienen in deze aanvraagperiode een nieuwe aanvraag in te dienen. Heeft u belangstelling om deel te nemen aan deze regeling, dan kunt u met ons een afspraak maken voor een gratis oriënterend gesprek. Wij kunnen u daarbij adviseren welke pakketten in uw situatie mogelijk zijn en informeren over de bijbehorende vergoedingen. Ook aspecten als inpasbaarheid in de bedrijfsvoering, gevolgen voor mestaanwending, benutting toeslagrechten en dergelijke zullen we in ogenschouw nemen. Laat u goed informeren over de kansen en de (on)mogelijkheden van deze regelingen. Terugbetaling bedrijfstoeslag Mogelijk heeft u onlangs een brief van Dienst Regelingen (DR) ontvangen met als onderwerp vaststelling bedrijfstoeslag 2006. Met deze brief informeert DR u over twee kortingen van respectievelijk 1% en 1,5% op de bedrijfstoeslag. Dit betreft een terugbetaling als gevolg van Europese kortingen. Omdat uitbetaling van de bedrijfstoeslag vóór de uitvoering van de tweede generieke korting heeft plaatsgevonden, heeft DR waarschijnlijk teveel bedrijfstoeslag op uw bankrekening overgemaakt. Bedraagt de teveel ontvangen bedrijfstoeslag meer dan 100,- dan moet u deze terugbetalen. Dit kan op twee manieren: 1. U laat DR het bedrag verrekenen met toekomstige betalingen. Pas op: u betaalt over het openstaande bedrag 6% rente! 2. Binnen 10 dagen na dagtekening van de brief betaalt u het openstaande bedrag (zonder rentekosten) terug. Aangezien DR in haar brief niet aangeeft hoeveel bedrijfstoeslag u moet terugbetalen, dient u dit zelf te berekenen. U kunt dit doen door de netto toegekende bedrijfstoeslag in het overzicht bij de brief te vergelijken met het bedrag in de door u in juli ontvangen brief over de betaling van de bedrijfstoeslag. Vrijstelling schuimaarde en champost vervalt Vanaf 1 januari 2008 moet u het aangevoerde fosfaat uit schuimaarde voor 100% meetellen. Dit betekent ook dat u het fosfaat uit schuimaarde die u in 2007 heeft aangevoerd maar in 2008 gaat aanwenden, voor 100% moet meetellen. Deze schuimaarde moet u uiteraard ook als voorraad opgeven. Wilt u nog gebruikmaken van de mogelijkheid om, binnen de gebruiksnormen, extra fosfaat aan te wenden? Bemest uw land dan vóór 1 januari 2008 met schuimaarde en profiteer zo van de 50% fosfaatvrijstelling. In de huidige wetgeving valt champost onder dierlijke mest. Dit betekent dat u in de periode van 1 september tot 1 februari géén champost mag aanwenden op zand- of lössgronden. Op dit moment geldt voor deze periode echter een vrijstelling voor het gebruik van champost op bouwland op zand- en lössgronden. Deze vrijstelling loopt af per 1 januari 2008. Dit houdt in dat u vanaf 1 januari 2008 alleen in de periode vanaf 1 februari tot en met 31 augustus champost mag uitrijden op bouwland op zand- en lössgronden. Er gelden dan geen uitzonderingen meer voor het gebruik van champost en zijn de uitrijbepalingen van dierlijke mest van toepassing. Fosfaatgebruiksnorm Op 1 januari 2008 wordt de fosfaatgebruiksnorm voor grasland en bouwland verder naar beneden bijgesteld. Voor grasland komt deze norm dan uit op 100 kg fosfaat per hectare, voor bouwland gaat deze norm naar 85 kg fosfaat per hectare. In combinatie met het vervallen van de fosfaatvrijstelling voor schuimaarde is dit een behoorlijke verlaging van de hoeveelheid fosfaat, dat u op uw grond mag aanwenden. Let daarom goed op bij uw aanvoer/gebruik. Ettien Eijssen en Marita Kreuels 8