Inhoud Algemeen rapport: vergelijk Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Dit rapport brengt de Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) cijfermatig in kaart. We beschrijven de gebieden aan de hand van een aantal algemene kerncijfers over bevolking, economie en arbeidsmarkt, inkomen en armoede, onderwijs, huisvesting en leefbaarheid. In tegenstelling tot de meeste andere rapporten op de Buurtmonitor, kunnen hier enkele gebieden van hetzelfde niveau met elkaar vergeleken worden. Standaard wordt ook vergeleken met de stad Antwerpen. Gebieden binnen ààn district kunnen met dit district vergeleken worden, gebieden binnen ààn postzone met die postzone, enzovoorts. U kunt in de selectievakjes hierboven onbeperkt gebieden van hetzelfde niveau kiezen om uw interessegebied samen te stellen. U kunt ook zelf kiezen met welke bovenliggende niveau's u wil vergelijken. Dit rapport is aangemaakt op 27-03-2015. De meest actuele versie vindt u steeds on-line op de website 'Stad Antwerpen in Cijfers' (http://www.antwerpen.buurtmonitor.be/). Voor dit rapport werden deze gebieden geselecteerd: Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140). Hieronder wordt dit gebied op kaart voorgesteld. In dit rapport beschouwen we de gekozen gebieden als ààn geheel. Inhoud 1. Demografie 1.1 Bevolking algemeen 1.2 Bevolking volgens herkomst 1.3 Huishoudens 2. Economie en arbeidsmarkt 2.1 Bedrijfsvestigingen 2.2 Arbeidsmarkt 3. Inkomen en armoede 4. Onderwijs 5. Kwaliteit van de ruimte 1. Demografie 1
1.1 Bevolking algemeen Onderstaande tabellen en grafieken geven de bevolkingsevolutie, het migratiesaldo en de bevolkingspiramide weer voor de Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), het migratiesaldo en de verdeling volgens geslacht en leeftijd. De meest recente bevolkingsgevens dateren van 1 januari 2015. Voor verhuiscijfers is dit voor de loop van het jaar 2013. Er is ook een uitgebreid rapport over demografie en over de bevolkingsloop beschikbaar. Inhoud Kaart 1: Bevolking 2015 Figuur 1: Bevolking 2015 Totaal # inwoners Postzone Antwerpen Noord (2060) 44.531 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 27.429 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 15.493 Postzone Borgerhout (2140) 46.181 Stad Antwerpen 516.009 Figuur 2: Evolutie aantal inwoners Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 2
Inhoud Figuur 3: Evolutie aantal inwoners Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), geãƒâ ndexeerd t.o.v. 2000 Figuur 4: Evolutie migratiesaldo Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 3
Inhoud Figuur 5: Evolutie natuurlijk saldo Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Het natuurlijk saldo is het verschil tussen het aantal geboorten en het aantal overlijdens in een gebied 4
Figuur 6: Evolutie aandeel mannen Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Inhoud Figuur 7: Verdeling bevolking Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) volgens leeftijdsgroepen Figuur 8: Bevolkingspiramide Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 5
Inhoud 1.2 Bevolking volgens herkomst In deze sectie bekijken we de verdeling van de bevolking volgens etnische herkomst in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140). Op de buurtmonitor benaderen we herkomst op drie manieren. Methode 1. Op basis van de huidige nationaliteit. Zo krijgen we een onderverdeling in Belgen en vreemdelingen. Vanaf 2000. Methode 2. Op basis van de individuele nationaliteitsgeschiedenis. Wie nu Belg is, maar vroeger een vreemde nationaliteit had, wordt als allochtoon beschouwd. Vanaf 2004, vanaf 2007 weten we ook van welk land de "nieuwe Belgen" afkomstig zijn. Methode 3. Op basis van afkomst. Wie als Belg geboren is, maar afstamt van een moeder die in de stad leeft en niet steeds Belg was, wordt als allochtoon beschouwd. Vanaf 2012. Door een verbetering in de kwaliteit van de bronbestand in de loop van 2011, zijn de cijfers van methode 2 in 2012 niet helemaal vergelijkbaar met oudere cijfers. In onderstaande grafiek wordt voor de geselecteerde gebieden de verdeling naar herkomst weergegeven. "Nieuwe Belgen" zijn Belgen die ooit een andere nationaliteit hadden. "Nieuwste Belgen" zijn Belgen die steeds Belg zijn geweest maar afstammen van een moeder met een vreemde herkomst. Figuur 9: Autochtonen, nieuwste Belgen, nieuwe Belgen en vreemdelingen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 6
Inhoud Figuur 10: Verdeling autochtonen/allochtonen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 11: Aandeel herkomstgroepen ( in totale bevolking van 7
Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), jaar 2015 % Noord- Europeanen % West- Europeanen % Zuid- Europeanen % Oost- Europeanen % West- Aziaten % Centraal- Aziaten % Zuid- Aziaten % Oost- Aziaten % Noord- Afrikanen % West- Afrikanen % Centraal- Afrikanen Postzone Antwerpen Noord (2060) Postzone Antwerpen Kiel (2020) Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) Postzone Borgerhout (2140) Stad Antwerpen 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 6,7 5,6 4,4 6,4 6,9 4,5 3,3 1,3 2,9 2,6 10,8 6,9 7,5 7,8 7,7 13,0 12,1 8,7 3,0 6,8 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,0 1,2 1,8 1,6 1,8 4,4 0,8 1,6 1,0 1,5 18,1 27,9 10,0 30,3 12,8 5,7 3,4 3,5 3,4 2,3 1,5 1,8 2,7 1,3 1,0 Inhoud 8
% Zuid- Afrikanen % Oost- Afrikanen % Noord- Amerikanen % Zuid- Amerikanen 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 0,5 1,0 0,4 0,3 0,1 0,1 0,1 0,2 0,6 1,7 0,9 1,1 1,1 1,1 Inhoud Figuur 12: Evolutie aantal inwoners van allochtone herkomst Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Doordat methode 2 in de periode 2004-2011 ongewijzigd bleef, is het mogelijk deze cijfers in de tijd te vergelijken. Cijfers voor 2011 en 2012 zijn niet vergelijkbaar omwille van een verandering in de methode en de basisdata. 1.3 Huishoudens 9
In deze paragraaf worden de huishoudens onder de loep genomen. Inhoud Figuur 13: Aantal huishoudens Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) # hh. Postzone Antwerpen Noord (2060) 21.386 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 12.026 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 7.935 Postzone Borgerhout (2140) 19.714 Stad Antwerpen 240.652 Figuur 14: Evolutie aantal huishoudens Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 15: Verdeling huishoudens Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) volgens huishoudtypologie 10
Inhoud De categorie "collectieve huishoudens" komt pas voor sinds 2012. Dit zijn mensen die bijvoorbeeld in een instelling of bejaardentehuis verblijven. In de jaren 2004-2011 werden deze mensen beschouwd als alleenstaanden. Inwoners van een collectief huishouden kunnen niet aan een gezin worden toegewezen, en vormen vanuit het oogpunt van de statistiek daarom 'hun eigen huishouden'. Figuur 16: Evolutie aantal gezinnen per huishoudtype Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), 2004 en 2012 # alleenstaanden # eenoudergezinnen # gehuwde koppels zonder kinderen # gehuwde koppels met kinderen # ongehuwde koppels zonder kinderen # ongehuwde koppels met kinderen # inwoners collectieve hh. Postzone Antwerpen Noord (2060) Postzone Antwerpen Kiel (2020) Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) Postzone Borgerhout (2140) Stad Antwerpen 2004 - - - - - 2014 11.400 5.395 3.661 8.381 104.263 2004 - - - - - 2014 2.028 1.194 707 1.916 20.547 2004 - - - - - 2014 1.708 1.527 1.516 2.545 36.761 2004 - - - - - 2014 3.291 2.618 1.065 4.140 42.283 2004 - - - - - 2014 1.106 511 368 1.054 14.224 2004 - - - - - 2014 1.110 477 275 1.060 12.017 2004 - - - - - 2014 606 125 249 279 6.515 # ander 2004 - - - - - 11
2. Economie en arbeidsmarkt huishoudtype 2014 511 197 81 345 4.439 Naar het begin van het rapport 2. Economie en arbeidsmarkt 2.1 Bedrijfsvestigingen Om een beeld te geven van de economische situatie van de wijk gaan we na hoeveel vestigingen aanwezig zijn in de wijk Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) en hoe deze verdeeld zijn over de verschillende economische sectoren. Een bedrijfsvestiging is de plaats waar de economische activiteit daadwerkelijk gebeurt. De indeling van de economische sectoren is de nacebelcodering van 2008. Om een zicht te krijgen op enkele andere aspecten van de Antwerpse economie, sla er het rapport Economie op na. Figuur 17: Aantal bedrijfsvestigingen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) # vest. Postzone Antwerpen Noord (2060) 7.624 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 3.155 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 1.509 Postzone Borgerhout (2140) 5.398 Stad Antwerpen 93.724 Figuur 18: Verdeling bedrijfsvestigingen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) volgens economische sector 12
2. Economie en arbeidsmarkt Figuur 19: Verdeling bedrijfsvestigingen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) volgens economische sector (gedetailleerd) 2.2 Arbeidsmarkt In de paragraaf arbeidsmarkt bekijken we de tewerkstelling en de werkloosheid. We 13
geven voor wijk Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) het aantal loontrekkenden, zelfstandigen, de werkzaamheidsgraad, het aantal niet werkende werkzoekenden en de werkloosheidsdruk. Bij de parameters rond werkloosheid brengen we de inwoners met een nationaliteit van buiten de EU apart in beeld. Er is ook een uitgebreid rapport over loontrekkenden, zelfstandigen, de werkzaamheidsgraad, het aantal niet werkende werkzoekenden en de werkloosheidsdruk beschikbaar. De werkzaamheidsgraad is de verhouding tussen het aantal effectief werkenden op beroepsactieve leeftijd (18 t.e.m. 64 jaar) en de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Deze maat geeft aan in welke mate de inwoners effectief werken. De werkloosheidsdruk is de verhouding tussen het aantal niet werkende werkzoekenden op beroepsactieve leeftijd (18 t.e.m. 64 jaar) en de bevolking op beroepsactieve leeftijd. Deze maat geeft aan in welke mate de gebieden te kampen hebben met werkloosheid. 2. Economie en arbeidsmarkt Figuur 20: Aantal loontrekkenden en zelfstandigen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) # loontrekkenden # zelfstandigen Antwerpen Noord (2060) 11.315 1.816 Antwerpen Kiel (2020) 7.069 1.061 Antwerpen Linkeroever (2050) 3.963 627 Borgerhout (2140) 13.109 1.709 Totaal 35.456 5.213 Figuur 21: Werkzaamheidsgraad in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 22: Aantal niet werkende werkzoekenden in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 14
# niet werkende werkzoekenden # niet werkende werkzoekende niet-eu'ers Postzone Antwerpen Noord (2060) 5.558 1.846 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 2.409 590 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 1.146 269 Postzone Borgerhout (2140) 3.914 951 Stad Antwerpen 35.859 7.517 2. Economie en arbeidsmarkt Figuur 23: Evolutie aantal niet werkende werkzoekenden in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 24: Evolutie aantal niet werkende werkzoekenden in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), geãƒâ ndexeerd t.o.v. 2000 15
2. Economie en arbeidsmarkt Figuur 25: Werkloosheidsdruk in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 16
Naar het begin van het rapport 3. Inkomen en armoede 3. Inkomen en armoede In deze paragraaf worden volgende indicatoren bekeken: het gemiddeld inkomen en het aantal inwoners dat een beroep doet op een leefloon of equivalent leefloon. Bij gegevens over steuntrekkers worden inwoners met een nationaliteit van buiten de EU apart onder de loep genomen. Figuur 26: Gemiddeld inkomen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 27: Evolutie gemiddeld inkomen per aangifte in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 17
3. Inkomen en armoede Figuur 28: Evolutie gemiddeld inkomen per aangifte in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), geãƒâ ndexeerd t.o.v. 2000 18
Figuur 29: Aantal rechthebbenden financiãƒâ«le steun in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), 2014 # OCMW steuntrekkers # steuntrekkende niet- Eu'ers Postzone Antwerpen Noord (2060) 2.650 1.824 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 573 271 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 246 114 Postzone Borgerhout (2140) 862 488 Stad Antwerpen 10.526 5.417 3. Inkomen en armoede Figuur 30: Evolutie aantal rechthebbenden financiãƒâ«le steun in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 31: Evolutie aantal rechthebbenden financiãƒâ«le steun in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140), geãƒâ ndexeerd t.o.v. 2000 19
3. Inkomen en armoede Figuur 32: Verhouding rechthebbenden financiãƒâ«le steun op beroepsactieve leeftijd t.o.v. de bevolking op beroepsactieve leeftijd Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Naar het begin van het rapport 20
4. Onderwijs In deze paragraaf wordt het thema onderwijs in kaart gebracht. We geven kort aan hoeveel kinderen van de wijk Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) schoollopen in het basisen secundair onderwijs en welke hoofdrichting zij volgen. We geven ook aan in welke mate leerlingen in basis- en secundair onderwijs schools vertraagd zijn. 4. Onderwijs Figuur 33: Aantal leerlingen basis- en secundair onderwijs in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) # lln. secundair onderwijs # lln. basisonderwijs Postzone Antwerpen Noord (2060) 3.362 6.061 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 1.962 4.083 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 882 1.588 Postzone Borgerhout (2140) 3.623 6.558 Stad Antwerpen 33.497 59.214 Figuur 34: Evolutie aantal leerlingen basisonderwijs in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 35: Evolutie aantal leerlingen secundair onderwijs in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 21
4. Onderwijs Figuur 36: Verdeling leerlingen basisonderwijs in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 22
Figuur 37: Verdeling leerlingen secundair onderwijs volgens hoofdrichting in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 4. Onderwijs Figuur 38: Aandeel leerlingen met schoolse vertraging in basis- en secundair onderwijs in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 23
5. Kwaliteit van de ruimte Naar het begin van het rapport 5. Kwaliteit van de ruimte In de laatste paragraaf komen een aantal ruimtelijke aspecten aan bod. We geven hier in eerste instantie de bevolkingsdichtheid mee. Dit is het aantal inwoners per vierkante kilometer. Daarbij wordt geen rekening gehouden met het grondgebruik, we werken met de totale oppervlakte (dus inclusief industriegebieden, haven, etc). Vervolgens enkele gegevens over de percelen bestemd voor wonen. We bekijken meer bepaald het aantal percelen waar appartementen op staan of eengezinswoningen. Voor de interpretatie van deze gegevens is het van belang rekening te houden met het feit dat het hier gaat om percelen en niet om woningen. Het gaat dus niet om het aantal eengezinswoningen of aantal appartementen, maar wel om het aantal percelen waar appartementen / eengezinswoningen op staan. We gaan ook na in hoeverre Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) te kampen heeft met leegstand en verwaarlozing en met het fenomeen van sluikstorten. De omvang van de problematiek van de sluikstorten proberen we in beeld te brengen via de sluikstortmeldingen. Dit is een benadering, omdat vermoedelijk niet ieder sluikstort gemeld wordt, en anderzijds dezelfde sluikstort meerdere keren gemeld kan worden. Figuur 39: Bevolkingsdichtheid in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Bevolkingsdichtheid Postzone Antwerpen Noord (2060) 13.440 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 3.697 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 1.556 Postzone Borgerhout (2140) 11.842 24
Stad Antwerpen 2.526 5. Kwaliteit van de ruimte Figuur 40: Aantal percelen en percelen met woningen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) # percelen # appartementen en buildings # huizen, hoeven en bijgebouwen Postzone Antwerpen Noord (2060) 16.388 8.336 6.054 Postzone Antwerpen Kiel (2020) 9.392 5.258 3.065 Postzone Antwerpen Linkeroever (2050) 7.273 4.830 1.403 Postzone Borgerhout (2140) 18.879 10.968 6.903 Stad Antwerpen 274.569 155.075 91.073 Figuur 41: Verdeling percelen met woningen volgens type woning in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Figuur 42: Verhouding woningen / gebouwen op de inventaris leegstand en verwaarlozing t.o.v. het totaal aantal percelen met woningen in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) 25
5. Kwaliteit van de ruimte Figuur 43: Aantal sluikstortmeldingen per kmã ² in Postzones: Antwerpen Noord (2060), Antwerpen Kiel (2020), Antwerpen Linkeroever (2050), Borgerhout (2140) Naar het begin van het rapport 26
5. Kwaliteit van de ruimte 27