Ventilatie en EPB Deel 2 Ventilatievoorzieningen van niet- residentiële gebouwen NBN EN13779 en bijlage 6 EPB, principes en eisen Speciale aandachtspunten Bepalen van ventilatiedebieten met rekenblad Rekenvoorbeelden Veel gestelde vragen www.syntrawest.be erkend door de Vlaamse regering ISO 9001:2000 gecertificeerd
Niet- residentiele gebouwen Bijlage 6
De technische bijlagen van het besluit van de Vlaamse Regering van 11 maart 2005 Bijlage I: 'Bepalingsmethode van het peil van primair energieverbruik van woongebouwen' Bijlage II: 'Bepalingsmethode van het peil van primair energieverbruik van kantoor- en schoolgebouwen' Bijlage III: 'Maximaal toelaatbare U-waarden of minimaal te realiseren R-waarden' Bijlage IV: 'Behandeling van koudebruggen' Bijlage V: 'Ventilatievoorzieningen in woongebouwen' Bijlage VI: 'Ventilatievoorzieningen in nietresidentiële gebouwen' www.energiesparen.be
NBN EN 13779 : formulering eisen Bijlage 6 : eisen Doel : garanderen van minimale ventilatie in niet-residentiële gebouwen Geen gebruiksaanwijzing voor dimensioneren van installatie Voorziene ventilatiedebiet is nodig maar daarom nog niet toereikend Beperken ventilatieverliezen : Eerst luchtdicht bouwen Goede regeling van de installatie Warmteterugwinning Akoestiek : keuze ventilatoren, sectie luchtkanalen, roosters, voortgezette opleiding...
HOE VENTILEREN? (1/2) basisventilatie na te zien op lokaalniveau toevoer (doorvoer) afvoer Toevoeren in ruimten voor menselijke bezetting Doorvoeren in circulatie - ruimten Afvoeren in vervuilde ruimten TO of RTO DO AO of RAO
Ventilatiesystemen Natuurlijke ventilatie Mechanische toevoer ventilatie Mechanische afvoer ventilatie Mechanische toe- en afvoer ventilatie RTO-DO-RAO TO-DO-RAO RTO-DO-AO TO-DO-AO
Drie types ruimten bestemd voor menselijke bezetting Ruimte waar mensen langere tijd te laten aanwezig zijn (restaurant, bureel, klaslokaal,...) Overige ruimte : ruimte voor menselijke bezetting die niet expliciet in lijst is vermeld niet bestemd voor menselijke bezetting Ruimte waar mensen bij een normaal gebruik slechts een relatief korte tijd te laten aanwezig zijn (archief, bergplaats, gang, traphal,...) speciale ruimten Ruimten met (een risico op) speciale verontreinigingen waarvoor andere (specifieke en/of meer stringente) eisen qua ventilatie gelden. (stookplaats,brandstofopslagplaatsen garages >40m2, gasmeterruimten, liftkokers, huisvuilkokers, laboratoria...)
Kwaliteit van de binnenlucht (InDoor Air) Klass e IDA1 IDA2 IDA3 IDA4 Beschrijving Hoge luchtkwaliteit Middelmatige luchtkwaliteit Aanvaardbare luchtkwaliteit Lage luchtkwaliteit CO 2 Bi<>Bu (ppm) Ventilatievoud (m³/h.persoon) Menselijke bezetting nt rokers (rokers) <400 >54 (>108) Nvt Ventilatievoud (m³/h.m²) 400-599 36-54 (72-108) >2.5 Niet voor menselijke bezetting 600-999 22-36 (43-72) 1.3-2.5 >1000 <22 (<43) <1.3 minimum ventilatievoud of hoger voor een beter luchtkwaliteit
Ruimte bestemd voor menselijke bezetting Sector/lokaal vloeroppervlakte per persoon m2/persoon Horeca restaurant, cafetaria, snelbuffet, kantine, bar, cocktailbar 1.50 keukens, kitchenette 10.00 Hotels, motels, vakantiecentra slaapkamer in hotel, motel, vakantiecentra, 10.00 slaapzalen in vakantiecentra 5.00 lobby, inkomhal 2.00 vergaderzaal, ontmoetingsruimte, polyvalente zaal 2.00 Kantoorgebouwen kantoor 15.00 ontvangstruimten, receptie, vergaderzalen 3.50 hoofdingang 10.00 Zie volledige lijst in bijlage VI: 'Ventilatievoorzieningen in niet-residentiële gebouwen'
Ventilatiedebiet voor kantoor Bezetting is maximum aantal personen volgens : Oppervlakte :Kantoor 80 m2, 15m2/persoon, 80/15=5.33 => 6 personen Ontwerpbezetting, bepaald door bouwteam (5 personen) niet rokers : 6 personen x 22 m³/h.persoon = 132 m³/h rokers : 6 personen x 43m³/h.persoon = 258 m³/h
Ruimte niet bestemd voor mensen toilet : aantal gekend : 25m³/h.toilet aantal niet gekend : 15m³/h.m² andere ruimten : IDA3 : 1.3m³/h.m²
Debiet volgens bijlage 6 (bron : WTCB)
Afvoerlucht (ExTract Air) (1/3) Klasse Beschrijving Hergebruik van de afvoerlucht ETA 1 Lage vervuilingsgraad mag hergebruikt en doorgesluisd worden ETA 2 ETA 3 ETA 4 Matige vervuilingsgraad Hoge vervuilingsgraad Zeer hoge vervuilingsgraad niet hergebruiken, wel naar toiletten,garages, ea niet hergebruiken, niet doorsluizen niet hergebruiken, niet doorsluizen
Klasse Afvoerlucht (ExTract Air) (2/3) Vervuiling Hergebruik van de afvoerlucht ETA 1 Laag Lucht afkomstig uit ruimten waarin de vervuiling voornamelijk teweeggebracht wordt door de menselijke stofwisseling en het gebouw, met uitzondering van ruimten waar mag gerookt worden ETA 2 Matig Lucht afkomstig uit bezette ruimten, die meer onzuiverheden bevatten dan lucht uit de ruimten uit categorie ETA1en/of ruimten met andere activiteiten. Ruimten die normaalgesproken tot categorie ETA1 zouden behoren, maar waar mag gerookt worden. ETA 3 Hoog Lucht afkomstig uit ruimten waar de luchtkwaliteit sterk beperkt wordt omwille van de productie van vocht, chemische stoffen, ETA 4 Zeer hoog Lucht die geuren en onzuiverheden bevat die schadelijk zijn voor de gezondheid, in concentraties die hoger zijn dan deze toegelaten voor de binnenlucht van bezette ruimten.
Klasse Afvoerlucht (ExTract Air) (3/3) Vervuiling Voorbeelden ETA 1 Laag Kantoren, klaslokalen, trappen, gangen, vergaderzalen, handelsruimten,... roken NIET toegestaan ETA 2 Matig Restaurant, keuken, opslagruimten, hotelkamers, winkels,... roken WEL toegestaan ETA 3 Hoog Toiletten, sauna's, keukens, bepaalde chemische laboratoria, fotokopieerzalen, rokerssalons ETA 4 Zeer hoog Garages, grills, rokerssallons, bepaalde chemische laboratoria,
Luchtkwaliteit van de toevoerlucht Voor een ruimte bestemd voor menselijke bezetting : de lucht die voorzien moet worden, dient buitenlucht te zijn. Het minimum ontwerptoevoerdebiet moet gerealiseerd worden met buitenlucht. Alle bijkomende debieten mogen gerealiseerd worden met buitenlucht, hergebruikte lucht of doorstroomlucht. In ruimten niet bestemd voor menselijke bezetting mag het ontwerptoevoerdebiet volledig worden gerealiseerd met afvoerlucht uit andere ruimten van de kwaliteit ETA 1 of ETA 2.
Hergebruik van lucht
Soort ruimte - toevoer -afvoer ruimte Kwaliteit toevoerlucht Kwaliteit afvoerlucht ROKERS Kwaliteit afvoerlucht niet ROKERS ruimte niet voor menselijke bezetting BU ETA1/2 ongewijzigd ongewijzigd restaurant, cafetaria, snelbuffet, kantine, bar, cocktailbar BU ETA3 ETA2 keukens, kitchenette BU ETA3 ETA3 slaapkamer in hotel, motel, vakantiecentra, BU ETA3 ETA2 slaapzalen in vakantiecentra BU ETA3 ETA2 lobby, inkomhal BU ETA2 ETA1 vergaderzaal, ontmoetingsruimte, polyvalente zaal BU ETA2 ETA1 kantoor BU ETA2 ETA1 ontvangstruimten, receptie, vergaderzalen BU ETA2 ETA1 hoofdingang BU ETA2 ETA1 vertrekhal, wachtzaal BU ETA2 ETA1 bibliotheek BU ETA2 ETA1 kerken en andere religieuze gebouwen, regeringsgebouwen, gerechtszalen, musea en galerijen BU ETA2 ETA1 verkoopruimte, winkel (behalve winkelcentra) BU ETA2 ETA1 winkelcentrum BU ETA2 ETA1
Regeling van de luchtkwaliteit (Control) Klasse IDA-C1 IDA-C2 IDA-C3 IDA-C4 IDA-C5 IDA-C6 Beschrijving Geen regeling Manuele schakelaar Klokregeling Aanwezigheidsdetectie Regeling naargelang de bezetting Directe regeling debieten moeten kunnen gerealiseerd worden maar niet noodzakelijk permanent
Drukvoorwaarden op gebouwniveau afwijking debiet toevoer en afvoer toegelaten op niveau van gebouw Bron:WTCB
Evenwicht debiet op ruimteniveau toevoer = afvoer Bron:WTCB
Soortelijk vermogen van ventilatoren (Specific Fan Power) Klasse SFP1 SFP2 SFP3 SFP4 SFP5 Beschrijving Lager dan 500 W/(m³/s) Tussen 500 en 750 W/(m³/s) Tussen 750 en 1250 W/(m³/s) Tussen 1250 en 12000 W/(m³/s) Hoger dan 2000 W/(m³/s)
Luchtopeningen - bepalingen altijd luchtdebiet bij dp 2Pa over rooster, tenzij als ventilator in dezelfde ruimte : dp 10Pa uitzondering bij open verbrandingskamer in ketel dp 2 Pa kenmerken rooster voor natuurlijke ventilatie zoals bij woongebouwen vaste doorstroomopeningen 0.36m³/h.cm² spleet bij dp 2Pa vaste doorstroomopeningen 0.80m³/h.cm² spleet bij dp 10Pa afvoerkanalen voor natuurlijke afvoer zoals bij woongebouwen
Ventilatiedebiet niet residentiele vloeroppervlakte lokaal berekenen soort ruimte bepalen (categorie) maximum (ontwerpbezetting:bezetting) roken/ niet roken => Minimum ontwerpdebiet Toevoer en afvoer (natuurlijk, mechanisch,...)
Voorbeeld sanitair blok camping 25.5m² 30.6m² 7.2m² 7.2m² 57.0m² 25.5m² 30.6m² 7.2m² 7.2m² 25.5m² 30.6m²
Vloeroppervlakte in EPB zie bestand : sanblok_opp.epb
Soort ruimte (categorie)
Bezetting max(ontwerp:oppervlakte)
Ontwerpdebiet ventilatie
Toevoer en afvoer zie bestand : sanblok_ventilatie.epb
Ventilatie in rekenblad zie bestand :debiet_sanblok.xls
Voorbeeld sanitair blok camping BU/ETA1-2 225m³/h ETA3 BU/ETA1-2 9m³/h ongewijzigd BU 154m³/h ETA1 BU/ETA1-2 275m³/h ETA3 Toevoer Debiet Afvoer BU 638m³/h ETA1 BU 352m³/h ETA1 BU 352m³/h ETA1 BU 352m³/h ETA1
Beschikbare EPB- ventilatie - eisen Per lokaal : kwaliteit van de toevoerlucht BU / ETA1 / ETA2 opgelegd minimum debiet in m³/h kwaliteit van de afvoerlucht ETA1 / ETA2 / ETA3 ventilatiesysteem A,B,C,D plaats voor luchtkanalen selectie roosters en sectie kanalen bij natuurlijke ventilatie