Onderzoeksresultaten van een non-separeerbeleid Annet Smit senior wetenschappelijk medewerker ProCES
INHOUD ambitie de Gelderse Roos onderbouwing, thema s onderzoek : Cijfers Kwalitatieve gegevens : Ervaringen patiënten Attituden hulpverleners
onderzoeksresultaten Onderzoek uitgevoerd naar Aantallen toegepaste vrijheidsbeperkende interventies Betrouwbare cijfers als voorwaarde: ARGUS Aanpak en inhoud non-separeerbeleid Ervaringen van gedwongen opgenomen patiënten Attitudes en oordelen van hulpverleners t.o.v. separaties Alternatieve ruimtes, PICU Werk in uitvoering
Terug naar begin Onderzoek onder gedwongen opgenomen cliënten (n=53) over hun ervaringen met dwang (2005) Interviews, door duo van ervaringsdeskundige & onderzoeker Beeld deelnemers : 60 % vrouw leeftijd: 19 77 jaar; gemiddelde leeftijd : 42 - Voor 18% ging het om een eerste opname - meeste dus meerdere opnames, gemiddeld bijna 4 -
Perspectief cliënt Ervaringen met dwang tijdens de opname Vrijwel alle respondenten hadden daarmee te maken (gehad) Betrof vooral separaties Gebeurde vaak direct bij de start van de opname Duur separaties uiteenlopend, maar in beleving van velen SOWIESO TE LANG
Perspectief cliënt Beleving separatie, interview citaten Middeleeuws Zeer beangstigend Vernederend Dramatisch zat opgesloten als een hond Mensonterend Het was een hel
Ervaren tekorten in Informatievoorziening hoe was het te voorkomen geweest? Communicatie, bejegening Respect, autonomie, zelf ook grip
CONTEXT: CONTEXT: project Minder en Meer MINDER SEPAREREN het totaal aantal gesepareerde patiënten neemt (jaarlijks) met minimaal 20% af MEER. BEHANDELEN uitbreiden mogelijkheden voor intensieve(re) zorg en behandeling
CONTEXT Pijlers, kernelementen scholing en training personeel Bouwkundige vernieuwingen en aanpassingen Een persoonskamers verpleegposten Separeers verbouwen tot PICUs Locatie en afdelings specifieke strategieën
Context: Project Minder en Meer SUCCESVOL? Deze presentatie : focus op cijfers over toegepaste dwangmaatregelen drie opname afdelingen en de afdeling voor Langdurige Zorg en Verblijf voor volwassenen Periode 2004 2010 attituden professionals
Hoe is het beeld door de tijd Wat gebeurt er verder? wat betreft: Aantallen separaties Duur van de separaties Andere maatregelen? Alternatieven: Gebruik PICU
DOELSTELLING ARGUS Betrouwbaar en uniform in beeld brengen van de dagelijkse praktijk m.b.t. toepassing van vrijheidsbeperkende maatregelen: Welke? Wanneer? Hoe vaak? Hoe lang?
Resultaten de Gelderse Roos met ARGUS ogen
Kerngetallen aantallen separaties op opnameafdelingen periode 2004-2010 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Siependaal Riethorst Lantaarn/Braamberg
Kerngetallen Aantallen separaties afd. LZV (155 bedden), 2004 2010 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 LZV
Aantal patiënten dat gesepareerd is, 2008 t/m 2010 200 175 150 125 100 75 50 25 0 2008 2009 2010 Siependaal Riethorst * Braamberg LZV totaal
de Gelderse Roos met Argus ogen Conclusies gebruik separaties op drie opnameafdelingen en een afdeling voor LZV, periode 2004 t/m 2010 Aantal separaties (sterk) afgenomen Reductie varieert, 45-70 % Duur separaties: Gemiddelde duur op opname afdelingen : 2008: 10.25 u /dag 2009: 8.93 u/dag 2010: 8.45 u/dag
Kerngetallen gebruik PICU op opnameafdelingen periode 2008 t/m 2010 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2008 2009 2010 Siependaal Riethorst Braamberg
Kerngetallen gebruik PICU op afdeling LZV periode 2008 t/m 2010 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2008 PICU 2008 n = 2009 PICU 2009 n = 2010 PICU 2010 n= LZV
De Gelderse Roos met Argus ogen 70 60 50 40 30 20 10 0 LZV Braamberg Riethorst Siependaal afzondering 2008 afzondering 2009 afzondering 2010 dwangmed 2008 dwangmed 2009 dwangmed 2010
Overige observaties & bevindingen de Gelderse Roos: Fixatie : vrijwel niet op opname afdelingen en afd. LZV Wel bij aantal andere afdelingen: Ouderen en multi-complexe zorg, echter: ook daar beperkt, verschillende alternatieven domineren beeld: tentbedden, verpleegdekens, Voorbehoud cijfers dwangmedicatie
Conclusies op basis Argus Volledig separeervrij, nee dat nog- niet. Maar: wel een heel eind gekomen Vergelijking met andere GGZ instellingen (rapport 3 jaar ARGUS): De Gelderse Roos is succesvol zowel waar het gaat om het terugdringen van het totaal aantal separaties, maar ook als het gaat om het terugdringen van de duur ervan als er nog gesepareerd wordt, lijkt er meer aandacht voor verbeteren van de kwaliteit van de zorg PICU
LZV: gebruik separeer + PICU Noorthoorn, Kaiser, Smit (2011, submitted): Different places to deal with patients in a crisis: a pre-post study on the effects of psychiatric intensive care units on the use of seclusion in a long- stay ward. Betreft : afdeling LZV, Wolfheze (155 bedden) Methode: vergelijking aantal en kenmerken van separaties over 2 jaar, voor en na verbouwing van 2 separeers in PICU s. Resultaten: - in totaal 223 opnames, betrof 187 patiënten - gemiddelde duur verblijf : 289 dagen (min: 1, max. 1460; mediaan : 132) - 82 / 187 patiënten (43%) werd minstens 1 x gesepareerd - 82 /187 patiënten (43 %) in jaar 2 vrijwillig (n =60) of onder verzet (n= 22) in PICU
LZV: gebruik separeer + PICU Noorthoorn, Kaiser, Smit (2011, submitted): Different places to deal with patients in a crisis: a pre-post study on the effects of psychiatric intensive care units on the use of seclusion in a long- stay ward. Resultaten: effect PICU op gebruik separaties: - Duur totaal : Aantal separatiedagen daalde met bijna een derde - van 475 naar 325 dagen totaal - Percentage dagen separatie met verzet daalde met zo n 30% - van 76% naar 46% - Omvang : relatief kleine groep patiënten, rond de 10 per jaar, verklaarde bijna 70% van het totaal aantal separatiedagen op deze afdeling -
Aantal separaties met en zonder verzet per maand start sep. verzet start sep. geen verzet
Attituden professionals Vragenlijst van Doeselaar (43 items) Aard en functie Er gaat een therapeutische werking uit van separatie Separaties die langer duren dan 24 uur streven elk doel voorbij Oorzaken Bejegening patiënt / Behandelplan / Dreigend gedrag Alternatieven Protocollen verbeteren / Meer verpleegkundigen M. van Doeselaar, Sleegers, P., Hutschemaekers, G., 2008, Professionals attitude toward reducing restraint: The case of seclusion in the Netherlands, Psychiatric Quarterly
IS SPRAKE VAN VERANDERING? Data van 4 gecombineerde opname afdelingen, Mann, Smit, Hutschemaekers, in voorbereiding
DANK VOOR UW AANDACHT