Verwijderen van een nier nefrectomie
Inleiding Binnenkort komt u bij de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas, omdat uw nier geheel of gedeeltelijk wordt verwijderd. In de meeste gevallen wordt dit uitgevoerd vanwege een kwaadaardig gezwel of vanwege een goedaardige nieraandoening. In deze folder vindt u informatie over deze ingreep. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, aarzelt u dan niet om contact op te nemen met uw behandelende uroloog. De ligging van de nieren Een mens heeft twee nieren. Achter in de buikholte bevinden de nieren zich aan de weerszijden van de wervelkolom. De nieren liggen op de overgang van rug en zijde. De nieren worden gedeeltelijk door het onderste paar ribben bedekt. Als u met uw hand de ribben op de rug naar beneden afloopt, dan bent u bij de onderste rib ongeveer halverwege de nier beland. De rechter nier ligt altijd wat lager dan de linker nier, omdat de lever de rechter nier wat naar beneden duwt. Aan de binnenkant van de nier bevindt zich het nierbekken. Dit is een klein reservoir voor de opvang van de door de nier geproduceerde urine. Vanuit het nierbekken loopt de urineleider naar de blaas. Aan het eind van de urineleider, bij de uitmonding in de blaas, bevindt zich een soort ventiel. Dit zorgt er voor dat de urine vanuit de blaas niet naar de nier terugstroomt. De functie van de nieren De nieren voeren water en afvalstoffen uit ons lichaam af. Al het vocht dat u inslikt wordt via het darmkanaal opgenomen in het lichaam. Als er in het lichaam te veel vocht aanwezig is, dan wordt dit via het bloed naar de nier vervoerd en vervolgens als urine uitgescheiden. De nieren zijn bijzonder efficiënt. In minder dan een uur kunnen de nieren al het bloed in uw lichaam volledig reinigen. U kunt een nier missen. U heeft zelfs aan een halve (goed functionerende) nier genoeg voor voldoende bloedreiniging. 2
De symptomen voor nierverwijdering In de meeste gevallen moet een nierverwijdering plaatsvinden vanwege een goedaardige nieraandoening of vanwege een kwaadaardig gezwel. Voorbeelden van goedaardige nieraandoeningen zijn: nierstenen; een met vocht gevulde holte in een orgaan (cystenier); verschrompeling van de nier; ophoping van pus in de nier; een chronische nierbekkenontsteking, zonder uitzicht op herstel; een slecht functionerende nier; een nier die, door een afwijking aan de nierslagader, hoge bloeddruk veroorzaakt. Voorbeelden van kwaadaardige nierziekten zijn: een kwaadaardig gezwel in nierschors of merg (niercarcinoom); een kwaadaardig gezwel in nierbekken en/of urineleider (pyelumcarcinoom); niersarcoom (voornamelijk bij kinderen). In alle gevallen geeft een gezwel in de nier pas laat klachten. Dat komt omdat er relatief veel ruimte is rondom de nier. Klachten ontstaan eerder bij een nierbekkengezwel of een gezwel in de urineleider. Als een gezwel groter wordt, is bloedverlies in de urine meestal het eerste teken dat er iets mis is. Bij een nierbekkengezwel of een gezwel in de urineleider bevindt de afwijking zich in de afvoerweg van de urine. Voorbereiding Wanneer u bloedverdunnende medicijnen gebruikt zoals Sintrommitis, Plavix, Marcoumar of Ascal (Acetylsalisyl), moet u dit zo spoedig mogelijk melden aan de uroloog. In overleg met de behandelend arts zult u het gebruik van deze medicijnen geruime tijd voor de operatie moeten stoppen. 3
Voor de operatie U wordt een dag voor de operatie opgenomen op in het ziekenhuis. Bij opname neemt de verpleegkundige een anamnese af en geeft uitleg over de afdeling en uw operatie. Op deze dag krijgt u een infuus ingebracht en soms een ruggenprik voor het inbrengen van een heel dun slangetje voor de pijnbestrijding. U krijgt ook voor de operatie een klysma om de darmen leeg te maken zodat de operatie via de buik makkelijker verloopt. Na 22.00 uur mag u niets meer eten en drinken tenzij anders afgesproken door de anesthesist. Dag van de operatie de verpleegkundige zal het operatiegebied scheren en u krijgt na het douchen operatiekleding aan; sieraden en eventuele protheses moeten af; nagellak en make-up moet zijn verwijderd; de verpleegkundige brengt u naar de operatieafdeling. Wanneer u onder narcose bent wordt er een katheter in de blaas gebracht en vervolgens start de operatie. Afhankelijk van de aard van de nierafwijking zijn er verschillende mogelijkheden om de nier te bereiken. Tijdens de operatie brengt de chirurg een wonddrain in (= een dunne slangetje in de wond om wondvocht af te voeren). De wonddrain voorkomt ophoping van vocht in het wondgebied. Na de operatie Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer gebracht. Hier vinden de verdere controles plaats van hart- en longfuncties. Mogelijk krijgt u tijdelijk een maagsonde in. Een maagsonde is een slangetje dat via de neus naar de maag loopt. Afhankelijk van uw herstel worden de wonddrain, de blaaskatheter en de maagsonde in de loop van de week verwijderd. Verdere controles Na de operatie is er, net als iedere operatie, kans op complicaties. 4
Er is kans op een bloeding of een wondinfectie. Om dit te controleren wordt er regelmatig uw bloeddruk, bloedwaarden en temperatuur gemeten. Om de functie van de overgebleven nier te bewaken wordt er een vochtbalans bijgehouden. Hierbij wordt gemeten hoeveel vocht er in en uit het lichaam gaat. Om de darmen de kans te geven rustig te herstellen wordt uw dieet per dag bekeken. Een mogelijke complicatie is het ontstaan van longontsteking. Ademhaling kan pijnlijk zijn, omdat het operatiegebied hoog in de romp zit. U kunt dan moeite hebben met doorademen. Dit verhoogt de kans op een longontsteking. Fysiotherapie wordt ingeschakeld om u hierbij te ondersteunen. Voor de operatie wordt hiermee al mee begonnen. Weer thuis Het verblijf in het ziekenhuis zal ongeveer vijf tot zeven dagen duren. Het hangt van verschillende factoren af hoe snel u zich weer de oude voelt. Hierbij spelen uw leeftijd, uw algemene conditie en de aard van de operatie een belangrijke rol. Afhankelijk van uw genezingsproces functioneert u na verloop van tijd weer zoals u dat gewend was. De wond heeft bij normale genezing geen speciale verzorging nodig. Na ontslag blijft u onder controle bij de uroloog. Bij het eerste polikliniekbezoek na de operatie zal ook het resultaat van het onderzoek van de verwijderde nier en het omringende weefsel met u worden besproken. De draadhechtingen worden ook verwijderd. Vragen In deze folder treft u algemene voorlichting. Deze is bedoeld als extra informatie naast het gesprek met uw behandelende arts. Bijzondere omstandigheden kunnen aanleiding geven tot wijzigingen. Uw uroloog zal de wijzigingen aan u laten weten. 5
Heeft u na het lezen van de folder nog vragen dan kunt tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek Urologie: telefoon 0597-459 505. 6
Ruimte voor vragen en opmerkingen 6 7 7
Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas Gassingel 18-9671 CX Winschoten Postbus 30.000-9670 RA Winschoten Telefoon: 0597-459 111 E-mail: info@ozg.eu Web: www.ozg.eu 1270377 (11-11) OZG, locatie Lucas 8