gemeente Haarlemmermeer De leden van de gemeenteraad van Haarlemmermeer Postbus 250 2130 AG Hoofddorp Bezoekadres: Raadhuisplein 1 Hoofddorp Telefoon 0900 1852 Telefax 023 563 95 50 Organisatieonderdeel Contactpersoon Telefoonnummer Uw brief Ons kenmerk Bijlage(n) Onderwerp Maatschappelijke Ondersteuning en Zorg F. Nederstigt - van Meeteren / B. Aukema 0900 1852 30 mei 2016 2016.0029935 Beantwoording schriftelijke vragen van de fractie van Onafhankelijk Liberaal over Inburgeren Verzenddatum: 2 8 JUNI 2016 Geachte heer, mevrouw, Op 30 mei 2016 ontvingen wij schriftelijke vragen van de fractie van Onafhankelijk Liberaal over Inburgeren. Onderstaand treft u de beantwoording aan. Vraag 1: Sinds 2013 moeten inburgeraars zelfde voorbereiding voor hun examen regelen. Ze kunnen bijvoorbeeld een lening afsluiten om daarmee lessen in te kopen. In totaal hebben ze drie jaar om hun examen te halen. De eerste groep uit 2013 had nu dus klaar moeten zijn, maar slechts de helft is dat gelukt. Hoeveel mensen in onze gemeente zouden eigenlijk al hun inburgeringsexamen gehaald moeten hebben, maar hebben dat nog niet? Inwoners die na 1 januari 2013 inburgeringplichtig zijn geworden en nog moeten voldoen aan hun inburgeringsplicht zijn zelf verantwoordelijk voor het halen van het inburgeringsexamen. De gemeente heeft hierin niet meer een handhavende taak. Het is de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) die beoordeelt of er een inburgeringsplicht geldt en die ook handhaaft of het examen op tijd wordt behaald. Om antwoord te geven op deze vraag hebben wij voor de meest recente cijfers, deze vraag uitgezet bij DUO. Zodra het antwoord binnen is zal dit gedeeld worden met de raad. ALG-013/13-4-15 O" FSC www IK org Papier wan verantwoords herkomst FSC* C104336
Volgvel 2 Vraag 2: Het dreigement dat nieuwkomers moeten inburgeren of vertrekken, blijkt in de praktijk een wassen neus. Geen enkele weigerachtige inburgeraar is tot nu toe zijn verblijfsvergunning kwijtgeraakt, blijkt uit navraag van deze krant [AD]. Ook is er nog geen procedure gestart om een verblijfsvergunning in te trekken. Dat is opmerkelijk omdat vorige maand bleek dat het helemaal niet goed gaat met de inburgering. Van de nieuwkomers die verplicht zijn om in te burgeren, is de helft nog niet geslaagd voor het examen. Wat kan de gemeente doen zodat deze groep mensen alsnog het inburgeringsexamen halen? Voor de inwoners die vóór 1 januari 2013 inburgeringplichtig zijn geworden en nog moeten voldoen aan hun inburgeringsplicht geldt dat de gemeente als voornaamste taak heeft te controleren of hun inburgeringstrajecten (succesvol) worden afgerond. Daarnaast heeft de gemeente voor deze groep de plicht om te informeren en te faciliteren, waaronder het aanbieden van een inburgeringsvoorziening. De gemeente en andere organisaties als stichting Vluchtelingenwerk Noordwestholland en P-punt bieden deze inwoners ondersteuning op het gebied van bijvoorbeeld informeel taalonderwijs en het voorbereiden op het vinden van werk. Het P-punt is een onderdeel van Meerwaarde dat zich richt op inwoners die het Nederlands onvoldoende beheersen. Dit kan zijn onvoldoende beheersing van het lezen, schrijven en/of spreken van de Nederlandse taal, onvoldoende kennis van de Nederlandse samenleving en normen en waarden. Inwoners die na 1 januari 2013 inburgeringplichtig zijn geworden en nog moeten voldoen aan hun inburgeringsplicht zijn zelf verantwoordelijk voor het halen van het inburgeringsexamen. Niet de gemeente maar de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) beoordeelt of er een inburgeringsplicht geldt. DUO kan aan de inburgeringplichtige een bestuurlijke boete van 250,- euro tot 1250,- euro opleggen, als hij of zij verwijtbaar niet tijdig het examen heeft behaald. De termijn om het examen te behalen kan in gevallen, waarin er sprake is van overmacht worden verlengd. Ook hier geldt dat de gemeente en andere organisaties als de stichting Vluchtelingenwerk Noordwestholland en het P-punt de inburgeraars ondersteuning bieden door informeel taalonderwijs en voorbereiden op het vinden van werk. Voor inburgeraars die vanaf 2016 in de gemeente komen wonen geldt dat de gemeente in het kader van het inburgeringsexamen een traject aan moet bieden om de participatieverklaring te ondertekenen. De inburgeraar is zelf verantwoordelijk voor het ondertekenen van de verklaring. Vóór de wetswijziging per 1 juli 2017 is het ondertekenen van de landelijke participatieverklaring niet verplicht en kunnen derhalve op basis van de huidige Wet inburgering geen sancties worden opgelegd voor het niet ondertekenen van de participatieverklaring. Vanaf de inwerkingtreding van de wetswijziging zijn er sancties verbonden aan het verwijtbaar niet ondertekenen van de participatieverklaring. In het huidige wetsvoorstel legt de minister van SZW (gemandateerd aan DUO) de boetes daarvoor op.
Volgvel 3 De groep statushouders die deel uitmaakt van de groep inburgeraars is benoemd als prioritaire groep om naar werk te leiden. Deze re-integratie wordt waar mogelijk parallel ingezet aan de inburgering. Een dergelijk re-integratietraject vanuit de gemeente heeft als doel uitstroom naar werk maar heeft als neveneffect dat dit ook bijdraagt aan het inburgeringstraject. Vraag 3: Op de gemeente website staat te lezen: "Ja, inburgeren is verplicht. Dat betekent dat u moet slagen voor het inburgeringsexamen. Werkt u niet mee? Dan kunt u een boete krijgen. En het kan gevolgen hebben voor uw verblijfsvergunning. Welke specifieke consequenties kan de gemeente trekken voor mensen die het inburgeringsexamen niet halen? Gemeente Haarlemmermeer is verantwoordelijk voor de handhaving van inburgering van de groep inburgeraars die vóór 1 januari 2013 inburgeringplichtig zijn geworden. Indien onvoldoende medewerking wordt verleend aan het geboden traject of wanneer het inburgeringsexamen niet binnen de gestelde termijn wordt behaald, kan de gemeente een boete opleggen. Tevens heeft het niet behalen van het inburgering examen consequenties voor het overzetten van een verblijfvergunning voor bepaalde tijd naar onbepaalde tijd. DUO is verantwoordelijk voor de handhaving van inburgeraars die na 1 januari 2013 inburgeringplichtig zijn geworden. De gemeente kan geen consequenties opleggen aan deze groep. Vraag 4: Hoe vaak heeft Haarlemmermeer al consequenties getrokken voor mensen die het inburgeringsexamen niet halen? Haarlemmermeer heeft afgelopen jaar ingezet op de handhaving van de inburgeringplichtige groep van vóór 2013. Dit heeft niet tot het opleggen van een boete geleid. Vraag 5: Welk plan - en binnen welke tijdspanne - trekt het college voor mensen die geen ontheffing kunnen krijgen en na een eerste sanctie niet meewerken om het inburgeringsexamen te behalen? Met de groep inburgeringplichtigen die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen (dus de inburgeringplichtige groep van voor 2013), wordt binnen zes maanden voor het aflopen van de inburgeringstermijn gesproken. Tijdens dit gesprek wordt bezien of de termijn gehaald wordt. Indien dit niet het geval is, wordt naar de oorzaak hiervan gekeken. Dit kan leiden tot verlenging van de termijn of tot ontheffing. Indien de inburgeraar
Volgvel 4 verwijtbaar onvoldoende meewerkt wordt een boete opgelegd. Dit is ook zo opgenomen in de nota van B&W Handhaving inburgering (2014.0011525). De looptijd van een traject is drie jaar. Daarnaast is er nog de mogelijkheid voor een verlenging van twee en een halfjaar. De handhavingstaken van de gemeente lopen hiermee tot uiterlijk halverwege 2018. Vraag 6: De overheid vindt het belangrijk dat vreemdelingen mee doen in de Nederlandse samenleving. Bijvoorbeeld door te werken of een opleiding te volgen. De taal beheersen is daarbij een voorwaarde. Vandaar dat er verplicht moet worden ingeburgerd. Hoeveel van de mensen die niet tijdig zijn ingeburgerd ontvangen een uitkering/bijstand of maken gebruik van een tegemoetkomingsregeling of een eventuele andere vorm van subsidie? Het aantal is niet bekend. Vraag 7: Indien de deelnemers zelf niet de inburgeringscursus kunnen bekostigen, dan kunnen zij een lening aanvragen bij DUO. Asielmigranten mogen altijd 10.000,- lenen. Het maakt niet uit wat hun inkomen is. Hoeveel andere inburgeraars mogen lenen, hangt af van hun inkomen. Is bekend bij de gemeente hoeveel mensen in onze gemeente een lening zijn aangegaan om in te burgeren en wat het gemiddeld bedrag aan uitstaande leningen voor inburgering is? Voor de meest recente cijfers is ook deze vraag uitgezet bij DUO, omdat deze cijfers door hen worden bijgehouden en niet door de gemeente. Zodra de antwoorden bekend zijn worden deze gedeeld met de raad. Vraag 8: Er gaat veel mis bij de inburgeringscursussen voor statushouders. Commerciële bedrijven lokken vluchtelingen met een verblijfsstatus met dure cadeaus als tabiets of laptops om bij hen een cursus te volgen. Vaak worden alleen hoogopgeleiden toegelaten want die hebben minder lessen nodig om ze toch succesvol examen te laten doen. Ook de gemeente Breda zegt signalen te hebben opgevangen dat er zaken misgaan bij de inburgeringscursussen. Wethouder Miriam Haagh (PvdA) wil met de betrokken instanties zoals het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers en Vluchtelingenwerk om tafel om de zaken te bespreken Heeft het college ook signalen opgevangen dat er zaken misgaan bij de inburgeringscursussen? Het college heeft geen signalen opgevangen dat er zaken misgaan bij de inburgeringscursussen in de gemeente Haarlemmermeer.
Volgvel 5 Vraag 9: Zo ja, zal de portefeuillehouder dan, net als de verantwoordelijke wethouder in Breda, hierover met het COA en Vluchtelingenwerk contact opnemen teneinde deze ongewenste gang van zaken zo snel mogelijk te beëindigen? Dit is niet van toepassing. Wij verwachten u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, burgemeester en wethouders van de gemeente Haarlemmermeer, de secretaris, de rjdrgemeester,