versie 20140523 Maatschappelijk Vastgoed Oud-Stratum April 2014
pril 2014 Oud-Stratum - Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum April 2014
Inhoudsopgave Colofon------------------------------------------------------------------------------------2 Inhoudsopgave -------------------------------------------------------------------------3 1 Inleiding ----------------------------------------------------------------------------------5 1.1 Inleiding gebiedsverkenningen ------------------------------------------------------5 1.2 Het gebied van deze verkenning: Oud-Stratum-----------------------------------5 1.3 Leeswijzer---------------------------------------------------------------------------------5 1.4 Verantwoording -------------------------------------------------------------------------6 2 Gebiedsschets ---------------------------------------------------------------------------6 2.1.1 Buurten in Oud-Stratum ---------------------------------------------------------------7 2.1.2 Bloemenplein ----------------------------------------------------------------------------7 2.1.3 Irisbuurt -----------------------------------------------------------------------------------7 2.1.4 Rochusbuurt------------------------------------------------------------------------------8 2.1.5 Tuindorp ----------------------------------------------------------------------------------8 2.1.6 Joriskwartier------------------------------------------------------------------------------9 2.1.7 Looiakkers --------------------------------------------------------------------------------9 2.1.8 Den Elzent (Den Elzent-Noord en -Zuid) --------------------------------------------9 2.2 Rol van de gemeente ----------------------------------------------------------------- 10 2.2.1 Rol van de gemeente in Oud-Stratum--------------------------------------------- 11 3 Bouwstenen voor Oud-Stratum --------------------------------------------------- 11 4 ------------------------------------------------------------------ 11 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed---------------------- 12 4.2 Wat is er in Oud-Stratum------------------------------------------------------------- 13 4.2.1 Activiteiten ----------------------------------------------------------------------------- 13 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed----------------------------------------------------------- 13 5 Constatering ---------------------------------------------- 15 6 Kansen en bedreigingen ------------------------------------------------------------ 15 6.1 Kansen ----------------------------------------------------------------------------------- 15 6.2 Bedreigingen --------------------------------------------------------------------------- 15 7 Proces: realiseren gebiedsvisie---------------------------------------------------- 16 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? ------------------------------------ 16 7.2 Co-creëren in Oud-Stratum---------------------------------------------------------- 16 8 Tot slot ---------------------------------------------------------------------------------- 17
pril 2014 Oud-Stratum - 9 Bijlagen --------------------------------------------------------------------------------- 17 4
1 Inleiding 1.1 Inleiding gebiedsverkenningen De wil graag haar beleidsdoelstellingen realiseren op het terrein van onderwijs, jeugd, cultuur, sport en welzijn. En op het gebied van maatschappelijke activiteiten. De gemeente streeft daarom naar een optimale mix van voorzieningen op gebiedsniveau door gemeentelijk maatschappelijk vastgoed gericht in te zetten, in samenhang met het vastgoed van samenwerkingspartners. Hiervoor is een actueel en volledig beeld nodig van de maatschappelijke activiteiten die er in een gebied al zijn, de maatschappelijke activiteiten waaraan behoefte is en de huisvesting van deze activiteiten. Deze gebiedsverkenningen dragen bij aan een beter inzicht in zowel de financiële als maatschappelijke ontwikkelingen in relatie tot het (gemeentelijk) maatschappelijk vastgoed. Alle sectoren die betrokken zijn bij de totstandkoming van deze gebiedsverkenning hebben minder (financiële) middelen. Daarom wil de gemeente maatschappelijk vastgoed zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten en afstemmen op de behoefte in een gebied. 1.2 Het gebied van deze verkenning: Oud-Stratum Per wijk brengt de gemeente de maatschappelijke activiteiten (vraag) en het maatschappelijk vastgoed (aanbod) in kaart. Hierbij worden ook sportactiviteiten betrokken, omdat de gemeente de sportparticipatie wil verhogen om bij te dragen aan het gezondheidsniveau. Deze verkenning gaat over de wijk Oud-Stratum in het stadsdeel Stratum. We hebben de bij ons bekende gegevens verzameld en waar mogelijk met elkaar verbonden. Deze informatie is vervolgens vertaald naar een gemeentelijk beeld van het gebied en van de rol die de gemeente zou kunnen spelen in de samenwerking met de externe partijen. Deze verkenning is een eerste aanzet. 1.3 Leeswijzer In hoofdstuk 2 leest u enkele kerngegevens Oud-Stratum. Ook gaat het hoofdstuk in op de rol die de gemeente voor zichzelf ziet bij deze wijk. Hoofdstuk 3 gaat over de bouwstenen in Oud-Stratum die kunnen dienen als uitgangspunt voor de co-creatie. Vervolgens komt in hoofdstuk 4 het proces van de gebiedsverkenning aan de orde: Welke informatie hebben we verzameld en hoe verhoudt deze zich tot het gemeentelijke beleid? De huidige situatie brengen we volledig in beeld. In hoofdstuk 5 geven we constatering over het gebied. Hoofdstuk 6 laat de kansen en bedreigingen van het gebied zien. In hoofdstuk 7 leest u hoe we komen tot een gezamenlijke invulling van de gewenste situatie.
pril 2014 Oud-Stratum - 1.4 Verantwoording De gemeente nam het initiatief voor deze integrale gebiedsverkenning en verzamelde eerst alle interne informatie over het gebied. De sectoren Grond en Vastgoed, Gebiedsontwikkeling, Mens en Maatschappij, Sport en Bewegen en Economie en Cultuur verzamelden de andere relevante gegevens. Daarna volgde een toets van de interne gebiedsverkenning, met aanvullingen uit het gebied zelf. Dit leidde tot een totaalbeeld van wat er is, wat er zou moeten zijn en hoe we met elkaar kunnen zorgen dat het er komt. Daarbij is de gemeente slechts één van de stakeholders in de stad naast samenwerkingspartners zoals wijk- en bewonersorganisaties, besturen van VTA s (vrijetijdsaccommodaties), SPIL-centra (een alomvattend concept voor peuterwerk, kinderopvang, basisonderwijs en jeugdgezondheidszorg), corporatiebesturen, school- en sportverenigingsbesturen en Welzijnspartners. 2 Gebiedsschets De wijk Oud-Stratum ligt in het stadsdeel Stratum en bestaat uit de buurten Bloemenplein (ook wel Bloemenbuurt-Noord genoemd), Irisbuurt, Rochusbuurt, Tuindorp, Joriskwartier, Looiakkers en Den Elzent-Noord en -Zuid. Alle buurten kennen actieve bewonersverenigingen en organiseren veel activiteiten. In Oud-Stratum liggen het bekende Parktheater (voorheen de Stadsschouwburg), het Stadswandelpark, De Sterrenwacht en Eindhovens oudste bedrijventerrein De Kade (Noord en Zuid), aan het kanaal. Er zijn ongeveer 175 bedrijven gevestigd, die werk bieden aan rond de 6.000 mensen. De Kade biedt ruimte aan bedrijven met milieucategorie 1-4, en bij uitzondering van categorie 5. Voor De Kade-Noord is herstructurering van de infrastructuur in volle gang. De buurten Iriswijk, het Tongelrese Villapark, Bedrijvencontact De Kade en winkeliers van de Geldropseweg zitten samen met de gemeente in een klankbordgroep om een visie op mobiliteit en verkeer op te stellen. 6
De inwonersenquête laat zien dat in 2013 in Oud-Stratum 73 procent van de bewoners sportte; in heel Eindhoven was dat 68 procent. De norm gezond bewegen wordt gehaald door 71 procent in Oud-Stratum dat is net een procent onder het gemiddelde van heel Eindhoven. Leefstijlen in Eindhoven deelt de Oud-Stratummers in twee types in: de assertieve, energieke en eigenzinnige types en de ambitieuze, dynamische en onafhankelijke. In elk geval mensen die zich in zetten voor hun buurt. 2.1.1 Buurten in Oud-Stratum In Oud-Stratum zijn geen actiegebieden. Wel onderzoekt de gemeente of het Bloemenplein in de toekomst actiegebied moet worden. In Oud-Stratum wonen 10.516 mensen. 16,3 procent is jonger dan 20 en 14,9 procent 65 jaar of ouder. In Oud-Stratum staan 2.634 huurwoningen en 2.620 koopwoningen. De gemiddelde WOZ-waarde is 238.000 euro. Het percentage niet-westerse allochtonen is opvallend laag; met 11,7 procent ligt dat zelfs onder het Eindhovense gemiddelde van 17 procent. In de buurten Rochusbuurt, Irisbuurt en Tuindorp zorgt de toenemende woningsplitsing en kamerbewoning voor overlast. Bewonersorganisaties in Stratum willen met de gemeente hierover in gesprek. Belangrijk punt daarbij is de vraag waarom de gemeente niet meer vasthoudt aan het besluit binnen de ring geen verdere verdichting toe te staan, zoals vastgelegd in de collegebrief 22 februari 2010 gericht aan het bewonersplatform Stratum. Oud-Stratum kent een aantal radialen zoals de Geldropseweg, Heezerweg, Aalsterweg en Leenderweg. Die zorgen voor verkeersoverlast en fijn stof. Op korte termijn wordt HOV aangelegd op de Aalsterweg. 2.1.2 Bloemenplein Het Bloemenplein ligt tussen de Leenderweg en Aalsterweg en grenst aan het centrum van de stad en de ring. De meeste huizen (580) zijn gebouwd voor 1945. 61 procent daarvan bestaat uit huurwoningen van Woonstichting thuis. De gemiddelde WOZ-waarde van 187.000 euro ligt ruim onder het gemiddelde van Oud-Stratum. Het Bloemenplein is een arbeidersbuurt, stenig en met brede stoepen. Woonstichting thuis overweegt om vanaf 2017 in te grijpen in de fysieke omgeving. Daarom beoordeelt de gemeente in 2016 opnieuw of de buurt actiegebied moet worden voor de resterende periode tot 2018. 2.1.3 Irisbuurt De Irisbuurt is vernoemd naar stomerij en ververij de Iris, die hier lang gevestigd was. In de buurt staan veel kleine koopwoningen en de buurt is gewild bij jonge gezinnen. De buurtverenigingen en stichting de Blokhut zijn bang voor verlies van het buurthuis als het contract met de gemeente in 2015 afloopt. Aan de rand van de
pril 2014 Oud-Stratum - Irisbuurt ligt een milieustraat aan de Gabriël Metsulaan. Ook zijn er veel verloederde lege plekken zoals het voormalige Tapijtcentrum en het Schellensterrein.Op het terrein van het Tapijtcentrum, nu Havenkwartier genoemd, zijn koopwoningen gepland, op het Schellensterrein appartementen. De Irisbuurt bestaat uit drie deelbuurtjes: Oude Haven, Oude Irisbuurt en Cingelshouck. Oude Haven is het gebied tussen de Bleekstraat en de Tongelresestraat. De Oude Irisbuurt ligt tussen de Tongelresestraat en de Gabriël Metsulaan. Daar staan vooral eengezinswoningen, met aan de rand huurwoningen van Woonbedrijf. Cingelshouck ligt tussen de Gabriël Metsulaan en de Hugo van der Goeslaan. Hier zijn eengezinswoningen, het bedrijventerrein De Kade en het Augustinianum, een school voor voortgezet onderwijs. Er zijn plannen die school te slopen en te vervangen door nieuwbouw, met daarbij ook woningen. 2.1.4 Rochusbuurt De naam van de Rochusbuurt is afgeleid van de centraal liggende Sint-Rochusstraat. 64 procent van de woningen wordt verhuurd, voor het grootste deel door Wooninc. Deze woningcorporatie is ook eigenaar van twee te ontwikkelen terreinen: het Joep Janssenterrein en de Blauwververij. Inmiddels is het eerste terrein vernieuwd: gebouw Joep tegenover de supermarkt is heringericht met 35 jongerenstudio s en acht winkel- of atelierruimtes op de begane grond. Nu begint de tweede fase: het bouwen van vijftien koopwoningen. Deze stadswoningen sluiten een binnenterrein af dat bestaat uit parkeerplaatsen afgewisseld met veel groen. De Rochusbuurt heeft een gemengde bevolking met ouderen, jonge gezinnen en studenten. De buurtvereniging heeft een eigen buurthuis, het voormalige café De Buut. Aan de randen van de buurt liggen SPIL-centrum De Hasselbraam en de Hertogflat, een kantoorgebouw dat is omgebouwd tot studentenflat. De Rochusbuurt is een versteende buurt en kent veel parkeeroverlast. 2.1.5 Tuindorp Tuindorp ligt binnen de ring, tussen de radialen Heezerweg en Geldropseweg. De buurt bestaat overwegend uit laagbouw, gebouwd voor 1945. In de buurt staan 1.183 woningen, waarvan 443 huurwoningen. In Tuindorp ligt ook het Witte Dorp van architect Dudok, dat is aangewezen als beschermd stadsgezicht. Alle huizen hebben de status van rijksmonument. Het Witte Dorp is een voorbeeld van een stadsuitbreiding die vlak voor de tweede wereldoorlog in gang werd gezet. Het driehoekige Burghplein neemt een belangrijke plaats in binnen de wijk. In de buurt zijn Huis de Burgh, de Sint Servaaskerk, woonzorgcentrum de Wilgenhof, een sporthal, basisschool de Wilakkers en een begraafplaats.. De buurt is een rustig en gewild woongebied met goed functionerende bewonersorganisaties. In het zuidelijke deel van de buurt staat de Servaaskerk met een groot parkeerterrein. De Chinese gemeenschap huurt de kerk. Er is een initiatief om grenzend aan de kerk een woonvoorziening te bouwen voor jong volwassenen met een beperking. Het 8
zuidelijk deel van Tuindorp kent overlast van kamerbewoning vooral in de Hubertusen de Nicasiusstraat. 2.1.6 Joriskwartier Het Joriskwartier (het vroegere Heistraat) ligt binnen de ring, tussen de radialen Heezerweg en Leenderweg, en grenst aan het centrum van de stad en de ring. De helft van de woningen is gebouwd voor 1945, de andere helft is nieuwer. In de buurt staan 542 woningen, waarvan 54 procent koopwoningen. De buurt is een rustig en gewild woongebied. Er zijn veel jonge gezinnen komen wonen en sinds kort is er weer een buurtvereniging. Achter de St. Joriskerk staat de oude drukkerij van Eindhoven. Wooninc. heeft plannen om daar grondgebonden woningen en appartementen te bouwen. In het Joriskwartier ligt ook het oude pand van Plaza Futura. Dit filmhuis is verhuisd naar Strijp S. Er zijn plannen om het pand een cultureel maatschappelijk bestemming te geven met horeca op basis van particulier initiatief. 2.1.7 Looiakkers De buurt Looiakkers ligt tussen de Albertdinck Thijmlaan en Aalsterweg (de naam duidt op een ontgonnen stuk van een op hogere grond gelegen loo, bos). Looiakkers is een buurt met gemengde functies (wonen, winkels en bedrijvigheid) en relatief veel werkgelegenheid. In de buurt wonen bijna 500 mensen in 260 woningen, waarvan 51 procent koopwoningen. De buurt ligt in een mooie omgeving in de buurt van het Stadswandelpark met stedelijke voorzieningen en het centrum in de directe nabijheid. Achter het Parktheater ligt een braakliggend terrein, daarvoor zijn plannen voor woningbouw. 2.1.8 Den Elzent (Den Elzent-Noord en -Zuid) Den Elzent dankt zijn naam aan de elzenboom of -struik. Deze villabuurt is aangewezen als beschermd stadsgezicht. In deze buurt was voor het eerst sprake van een totaalvisie op het toekomstige Groot Eindhoven. Na de annexatie van de oude dorpen in 1920 zou de radiale structuur (door de verbindingswegen naar de dorpen) omgevormd worden tot een meer gecentreerde structuur. Den Elzent is stedenbouwkundig belangrijk omdat de oorspronkelijke opzet hier goed bewaard is gebleven. Het gebied is ook van hoge kwaliteit door het vele groen van het Stadswandelpark en het Dommelplantsoen. Stedelijke voorzieningen op loopafstand zijn het Van Abbemuseum en het Parktheater. De Dr. Schaepmanlaan is een belangrijke verkeersader die het gebied verdeelt in een noordelijk en een zuidelijk deel. Enkele vrijstaande villa s hebben een monumentenstatus. Er ligt een braakliggend terrein tegenover de Sterrenwacht. Vitalis heeft plannen om hier seniorenwoningen te bouwen. In het noordelijk deel van de buurt is afschermende hoogbouw (waar veel ouderen wonen) langs de Stratumsedijk.
pril 2014 Oud-Stratum - 2.2 Rol van de gemeente De rol van de overheid en dus ook van de verschuift van een overheid die alles bepaalt (government) naar beleid dat wordt ontwikkeld in coalities (governance). In governance staat de gebruiker centraal. In een coalitie kan de gemeente verschillende rollen aannemen. Binnen coalities in het domein van maatschappelijke voorzieningen onderscheidt Van Leent (2012) vier rollen voor de gemeente. Ze zijn geordend naar twee dimensies, te weten hardware (hoe actief stuurt de gemeente op het vastgoed) en software (hoe actief stuurt de gemeente op programma s en subsidie). Leidinggevende gemeente: deze vervult een actieve rol. Ze initieert, coördineert en selecteert partijen waarmee ze samen wil werken. Ze kan de leidende rol zelf ambiëren of kan deze opgelegd krijgen (burgers en maatschappelijke partners gaan er vanuit dat gemeente deze rol oppakt) onder het motto daar hebben we de overheid toch voor?. Voorwaardenscheppende gemeente: staat haaks op de leidinggevende gemeente en initieert en coördineert juist niet, maar laat ze over aan de bedrijven, instellingen en particulieren. Ondersteunen kan de gemeente hierin wel. Slapende initiatieven en ambities worden losgemaakt en waar mogelijk met elkaar verbonden. Accommoderende gemeente: hier ontstaat de overeenkomst met de openbare ruimte. De gemeente zoekt binnen iedere wijk naar aantrekkelijke plekken waar burgers, instellingen en bedrijven elkaar kunnen treffen voor uiteenlopende 10
activiteiten. Ze laat de verantwoordelijkheid voor activiteiten en programma s bij de partijen zelf. Programmerende gemeente: deze staat tegenover de accommoderende gemeente en concentreert zich op programma s en activiteiten. Instrument hiervoor is bijvoorbeeld de subsidieverordening, waarmee de gemeente de meest geschikte partij selecteert en afspraken maakt om haar maatschappelijke doelen te bereiken. 2.2.1 Rol van de gemeente in Oud-Stratum Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente samenwerking met haar partners in het gebied, in dit geval Oud-Stratum. De gemeente ziet hier voor zichzelf een voorwaardenscheppende rol weggelegd. 3 Bouwstenen voor Oud-Stratum De gemeente heeft op verschillende onderwerpen beleid voor de stad. De gemeente wil dit beleid op een goede wijze vertaald krijgen in de wijk. Hoe zorg je voor een goede uitvoering van het beleid in de wijk Oud-Stratum? De hiervoor gegeven gebiedsschets dient daarbij als uitgangspunt, samen met een overzicht wat er al in de wijk aanwezig is en wat er nog ontbreekt (hoofdstuk 4). - De gemeente ziet voor zichzelf met partners in Oud-Stratum een voorwaardenscheppende rol weggelegd en onderzoekt of het nodig is voor het Bloemenplein een leidinggevende, programmerende rol te gaan spelen. - De gemeente nodigt sportverenigingen uit om de maatschappelijke focus nog verder te verbreden naar en voor hun (directe) omgeving, in het verlengde van hun kernactiviteiten. Komend jaar beginnen we met die sportverenigingen die zélf aangeven daaraan toe te zijn om het vervolgens op langere termijn (vraaggericht) uit te breiden naar alle sportverenigingen. 4 De gemeente heeft veel informatie over gebieden, wijken en buurten, deze gegevens zijn echter over de hele organisatie verspreid. De eerste stap is dus om beschikbare informatie uit de organisatie op te halen en deze te bundelen. Vervolgens wordt beoordeeld of de informatie actueel en compleet is.
pril 2014 Oud-Stratum - 4.1 Activiteiten en gemeentelijk maatschappelijk vastgoed Per gebied brengen we activiteiten in kaart en welke maatschappelijk vastgoed in het gebied zitten. De gemeente onderscheidt 5 type activiteiten. Elke activiteit draagt bij aan een of meerdere gemeentelijke doelstellingen: 1 sociaal-maatschappelijke activiteiten: gericht op meedoen en participeren; 2 sportactiviteiten: bevorderen van sport en bewegen 3 economische activiteiten (niet meegenomen in deze verkenningen, hebben geen rol in maatschappelijk vastgoed): 4 culturele activiteiten: dragen bij aan culturele participatie en educatie van bewoners 5 leefbaarheidsactiviteiten: behouden en verbeteren van de leefbaarheid in een gebied NB. Ondernemers welke commerciële doelstellingen nastreven en hun activiteiten hierop afstemmen, ook al zijn deze op sociaal-maatschappelijk gebied (zorg- en kinderopvang) komen in eerste instantie niet in aanmerking voor huisvesting in gemeentelijke (maatschappelijke) accommodatie en worden daarom verwezen naar de vrije markt. Voordat we tot de inventarisatie overgaan is het goed om ook het begrip maatschappelijk vastgoed duidelijk te definiëren: Maatschappelijk vastgoed is verwant aan het begrip publiek vastgoed. Deze termen komen vaak in het spraakgebruik met elkaar overeen, maar hebben nader beschouwd in de kern een verschillende betekenis. Van Leent (2012) geeft aan dat onder het begrip publiek vastgoed het vastgoed met een publieksfunctie moet worden verstaan. De financiering met betrekking tot het vastgoed speelt hierbij eveneens een belangrijke rol om de scheiding tussen publiek en maatschappelijk vastgoed te duiden. Publiek vastgoed (zoals een bakkerij) wordt particulier gefinancierd, terwijl maatschappelijk vastgoed (zoals scholen) via collectieve middelen worden gefinancierd. Uiteindelijk is de definitie die door Van Leent (2012) gegeven kan worden aan het begrip maatschappelijk vastgoed het vastgoed dat nodig is om collectief gedefinieerde doelen te realiseren. Dat vastgoed kan een publieksfunctie hebben, zoals bij een school, maar kan ook privaat van aard zijn, zoals bij sociale woningbouw. Daarmee is de definitie primair een beleidsmatig en bestuurskundig vraagstuk, waarbij de verhouding tussen de in te zetten middelen en de te realiseren effecten zo goed mogelijk afgestemd moet worden. 12
4.2 Wat is er in Oud-Stratum 4.2.1 Activiteiten Alle zeven deelbuurten in Oud-Stratum hebben bewonersverenigingen die verschillende activiteiten organiseren. De gemeente bracht in kaart of een activieit op buurt/wijk, gebied, stad of regionaal/landelijk georiënteerd is. 4.2.2 Maatschappelijk vastgoed De ontmoetingsplekken in de wijk vindt u op de ontmoetingskaart van Oud-Stratum. Fig. Ontmoetingskaart Oud-Stratum, eigendommen Eigendom gemeente Een deel van de activiteiten vindt plaats/heeft plaatsgevonden maatschappelijk vastgoed van de. Adres Accommodatie BVO m2 Adolf van Cortenbachstraat 92 Blokhut Iriswijk Ca. 253 m2 Alberdingk Thijmlaan 3 Sterrenwacht Ca. 109 m2 Leenderweg 65 LEEG Ca. 1.392 m2 Piuslaan 70 Gymzaal Ca. 458 m2 Theaterpad 1 Parktheater Ca. 20.535 m2
pril 2014 Oud-Stratum - Accommodaties en voorzieningen De Blokhut, het buurthuis van de Irisbuurt werd ooit betaald door de parochie. Het is nu een buurthuis voor alle bewoners, maar staat nog steeds op het terrein van de parochie. De Blokhut is het hart van de buurt, waar mensen elkaar ontmoeten en initiatieven ontplooien. Er zijn meer dan zestig vrijwilligers actief in de buurt. De Blokhut is financieel zelfstandig. Het buurthuis genereert inkomsten door verhuur aan particulieren, vooral in het weekend. Ook bedrijven en maatschappelijke organisaties zijn welkom. Met die inkomsten wordt de huur aan de gemeente betaald. In de Blokhut worden vaak nieuwe ideeën uitgewerkt, bijvoorbeeld tijdens de vrijdagse buurtborrel. Ook helpt De Blokhut met middelen, geld en vrijwilligers activiteiten die buiten plaatsvinden, zoals het Irisfestival of straatfeesten. De Blokhut speelt soms ook een leidende rol bij activiteiten en biedt ruimte aan (grote) activiteiten van bijvoorbeeld het Witte Dorp of SPIL-centrum de Hasselbraam. Leenderweg 65 was het pand van de Plaza Futura. Momenteel gebruikt door het theatergezelschap Het Paard Dat Vliegt. Op termijn gaat het pand verkocht worden. Stichting Dr. A.F. Philips Sterrenwacht heeft het object aan de Alberdingk Thijmlaan 3 sinds 1988 om-niet in gebruik. Activiteiten die er plaatsvinden worden beoordeeld als activiteiten op stads- en landelijk of regioniveau. De Buut (voormalig café) is het buurthuis van buurtcomité Rochusbuurt. Het buurtcomité huurt het pand voor onbepaalde tijd van woningcorporatie Wooninc. Er zijn hier veel ontmoetings- en ontspanningsactiviteiten, maar ook belangenbehartiging, een repaircafé en een zangkoor hebben hier een plek gevonden. In het Stadspaviljoen zijn veel activiteiten die vaak niet buurtgericht zijn. Vitalis Wilgenhof zoekt meer toenadering tot de omgeving, en wil een functie voor senioren in de omringende buurten vervullen. SPIL-centrum en scholen In de Irisbuurt staan SPIL-centrum de Hasselbraam en het Augustinianum, een school voor voortgezet onderwijs. In het Augustinianum vinden soms ook buurtgerichte activiteiten plaats. In Tuindorp staat basisschool de Wilakkers. Maatschappelijk vastgoed derden Voor zover we informatie hebben over het maatschappelijk vastgoed van derden, is dit opgenomen in de ontmoetingskaart. In de co-creatie met de partners in de stad is een van de eerste stappen om het overzicht aan te vullen en te actualiseren. 14
5 Constatering Op basis van de kennis over de wijk, de geformuleerde bouwstenen, de inventarisatie van de activiteiten, het gemeentelijke maatschappelijk vastgoed en de rol die de gemeente voor zichzelf in het gebied ziet, komt de gemeente tot het volgende voorstel: - De gemeente heeft niet veel maatschappelijk vastgoed (in volle eigendom) in Oud-Stratum. Dat wordt nog minder als zij zou besluiten de Blokhut terug te geven (middels vergoeding) aan de parochie. Een analyse zal op korte termijn plaatsvinden. 6 Kansen en bedreigingen De gemeente ziet kansen, en ook bedreigingen voor het gebied. Met haar partners in de stad wil zij alle kansen en bedreigingen aanvullend onderzoeken en gezamenlijk bepalen welke kansen gegrepen dienen te worden en hoe bedreigingen afgewenteld kunnen worden. 6.1 Kansen - Optimalisatie in programmering en efficiënter ruimtegebruik zorgt voor beter te exploiteren objecten. - In alle zeven buurten zijn bewonersorganisaties die zelf veel activiteiten organiseren. - Nieuwbouwplannen voor het Augustinianum in de Irisbuurt bieden kansen. Dat geldt ook voor de mogelijke herbestemming van de St. Servaaskerk in Tuindorp. - Ook de culturele herbestemming van het voormalige pand van Plaza Futura in het Joriskwartier biedt kansen, net zoals de plannen van Vitalis om mogelijk seniorenwoningen te bouwen op het leegstaande terrein bij de Sterrenwacht. - De braakliggende terreinen van het voormalige Tapijtcentrum en het Schellensterrein bieden eveneens kansen. 6.2 Bedreigingen - Zonder duidelijke uitgangspunten krijgen partners verkeerde verwachtingen over wat er mogelijk is en hun eigen rol. Partners willen duidelijke uitgangspunten en uitspraken: Wat wil de gemeente doen met het leegstaande maatschappelijke vastgoed: verkopen, tenzij! Is dit onduidelijk dan gaat hier veel verloren energie inzitten.
pril 2014 Oud-Stratum - 7 Proces: realiseren gebiedsvisie Niet langer bepaald de overheid het gemeentelijk het maatschappelijk perspectief, maar de burger met zijn vraag. En voor de gebiedsverkenning is dat de burger met een behoefte aan sociaal-maatschappelijke, culturele, sportieve en educatieve activiteiten. Waren sporten, spelen, onderwijs, vrijetijdsbesteding, zorg voor ouderen en jeugdbegeleiding voorheen gescheiden werelden, nu wordt er gebiedsgericht geprogrammeerd. Bij gebiedsgericht programmeren wordt per buurt of wijk bekeken hoe sport-, beweeg- en Vrijetijdsaccommodaties passen in het totale wijk- of buurtconcept. Daarbij is de gemeente slechts een van de spelers in het veld. Dat betekent dat zij niet alleen de visie op de stad en het gebied kan en wil bepalen. Daarom zoekt zij de samenwerking met de bewoners en de partners in de stad. 7.1 Co-creatie: wat is dat en met wie doe je dat? Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product. Kenmerken van co-creatie zijn dialoog, 'common ground', enthousiasme, daadkracht en focus op resultaat. Voorwaarden voor succesvolle co-creatie zijn gelijkwaardigheid van de deelnemers, wederkerigheid, openheid en vertrouwen. Voor de gebiedsverkenningen zoekt de gemeente de samenwerking met haar partners in het gebied. 7.2 Co-creëren in Oud-Stratum Doel van de co-creatie is om te komen tot gezamenlijk en gedragen beeld van het gebied en wat we met elkaar in het gebied willen, hoe we daar invulling aan geven, wanneer we dat doen en wie dat doet. Er is een inspanningsverplichting om met elkaar het beste voor de wijk te doen. Dat betekent dat zowel de partners als gemeente hun verantwoordelijkheid nemen om hier invulling aan te geven. Niet langer is het de gemeente die alleen bepaald en doet. De gemeente heeft daarom voor zichzelf in kaart gebracht hoe zij de wijk ziet, welke activiteiten er zijn en of deze activiteiten bijdrage aan de beleidsdoelstellingen, wat het gemeentelijk maatschappelijk vastgoed hier is en met welk maatschappelijk vastgoed zij kan deelnemen aan de volgende stap, de co-creatie. De gemeente vraagt haar partners in de eerste co-creatiestap om hetzelfde te doen voor het vastgoed van haar partners en ook om het overzicht met activiteiten compleet te maken. Zodat er een totaal overzicht komt van wat er op dit moment in de wijk aan activiteiten en maatschappelijk vastgoed is. 16
Het beeld van de huidige situatie is de basis het co-creatieproces. Van hieruit werken we gezamenlijk aan de toekomst voor de wijk. Wat gaat er goed, wat kan beter? Waar liggen kansen en belemmeringen? Wat kan nu en wat kan later? 8 Tot slot - Deze verkenning is een momentopname. Wil dit instrument haar toegevoegde waarde voor de stad en de behouden, dan dient de gebiedsverkenning een structurele plaats in de beleidsontwikkeling te krijgen; - Verschillende beleidsterreinen zijn op stedelijk niveau ingestoken, waarbij gekeken wordt naar de inhoud en niet naar gebied of buurt en wijk. Voor een goede gebiedsgerichte aanpak is een heldere vertaling van stedelijk beleid naar gebiedsgericht beleid een must. - De verbanden tussen parallel lopende verschillende ontwikkelingen moet worden georganiseerd en geborgd: Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP), drie decentralisaties (jeugdzorg/awbz/wmo), bibliotheek, WIJeindoven (scope: valt buiten de opdracht van de gebiedsverkenningen, maar heeft wel effect op activiteiten, vastgoed en partners in de stad). 9 Bijlagen 1 Buurt in cijfers: Oud-Stratum; 2 Leefstijlen in Eindhoven;