Richtlijnen B2 & B3examens LET OP: Dit document bevat richtlijnen voor wat je ten minste moet weten en kunnen om te slagen voor de B2 en B3 theorieexamens deltavliegen. Het wil echter niet zeggen dat je enkel met deze informatie ook gegarandeerd slaagt voor de examens. Informeer voor meer informatie bij de KNVvL of je deltavlieginstructeur. Handboek De lesstof bestaat uit een aantal documenten welke te downloaden zijn. Zo heeft de afdeling zeilvliegen van de KNVvL al een heleboel informatie per download beschikbaar op de website. Het belangrijkste eigen document van de afdeling is het Handboek zeilvliegen : http://www.zeilvliegen.nl/images/documents/handboek_knvvl_afdeling_zeilvliegen_1.02.pdf Wikipagina Op de Wikipagina van de deltavliegafdeling en de website van de afdeling zweefvliegen is ook nog de volgende literatuur te vinden: http://wiki.zeilvliegen.nl/index.php/aerodynamica http://wiki.zeilvliegen.nl/index.php/meteorologie http://www.civ.zweefportaal.nl/docs/theoriezweefvliegen_meteo_sept2012.pdf http://www.civ.zweefportaal.nl/docs/theorie_van_het_zweefvliegen_h6_v4.pdf http://zweefvliegopleiding.nl/download/vvo2.pdf Boeken Bovendien is er een groot aantal boeken verkrijgbaar waarin de theorie van de verschillende vakken uitgebreid belicht wordt. Een aantal voorbeelden: Hanggliding Training Manual Dennis Pagen Thuis in de lucht Dennis Pagen Theorie van het zweefvliegen W.L.M. Adriaansen Voorschriften zweefvliegen / zeilvliegen Mr. R.M. Schnitker ICAO Low Countries Kaart Tot slot heb je voor het vak navigatie de ICAO Low Countries Kaart nodig. De examens Op de volgende pagina s staat wat je ten minste moet weten en kunnen om te slagen voor de B2 en B3 theorie- examens. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
1) Luchtvaartvoorschriften & zeilvliegreglementen Van het herziene Handboek zal je in elk geval de volgende hoofdstukken moeten bestuderen: Handboek Afdeling Zeilvliegen versie 1.01 11 maart 2013 Hoofdstuk Vanaf blz: 3 11 9.1 t/m 9.5 29 10.1 t/m 10.8 46 11 57 14.1 t/m 14.6 76 14.10 en 14.11 100 14.13 t/m 14.16 120 14.18 128 Daarnaast is het goed om te leren wat onderstaande begrippen inhouden. ASR (Altimeter Setting Region) Luchthaveninformatieverstrekker VFRvlucht Bijzondere VFRvlucht Daglichtperiode Luchtvaartuig en Nederlands luchtvaartuig Vlieghoogte Vliegniveau EASA Luchtverkeer Vliegtuig Een luchtverkeerscircuit Motorzweefvliegtuig Vliegzicht Gecontroleerde luchthaven Gezagsvoerder Overgangshoogte Overgangsniveau Vluchtinformatiegebied Amsterdam Grondkoers Overlandvlucht Voet Grondzicht QFE Voorval Hoogte QNH Vrije ballon Inhalen Schermvliegtuig Wolkenbasis Kunstvlucht Soaren Zeilvliegtuig Langsvlucht Luchthaven Terrein voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik (TUG) Zichtweeromstandigheden Zweeftoestel Luchthaveninformatie TMG Zweefvliegtuig En je moet weten/kennen: Dat het verboden is luchtvaartvertoningen of luchtvaartwedstrijden te houden zonder vergunning. Dat het verboden is om aan luchtvaartvertoningen of luchtvaartwedstrijden mee te doen waarvoor geen vergunning is verleend. Dat het verboden is fotografische of cinematografische opnamen te maken vanuit een zeilvliegtuig zonder vergunning. Dat het verboden is een foto of videocamera mee te voeren zonder vergunning. Dat het verboden is een toestel dat geen luchtvaartuig is te gebruiken in het luchtruim. Dat het zeilvliegtoestel een luchtvaartuig is en waarom. Dat voor het besturen van een zeilvliegtuig een bewijs van bevoegdheid nodig is en waarom. Dat het verboden is onder invloed van drank of drugs te vliegen. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
Dat een zeilvliegtuig niet aan de eisen voor nationaliteitskenmerken, de registratie van luchtvaartuigen en de luchtwaardigheids en geluidseisen hoeft te voldoen en waarom. Dat het verboden is vluchten tegen vergoeding uit te voeren met een zeilvliegtuig en waarom. Welke documenten zeilvliegers mee moeten voeren. Aan welke regels men moet voldoen buiten vluchtinformatiegebied Amsterdam. Dat het verboden is aan het luchtverkeer deel te nemen als daardoor gevaar ontstaat. Dat het verboden is boven aaneengesloten bebouwing of mensenmenigten te vliegen op zodanige hoogte dat er geen noodlanding gemaakt kan worden zonder gevaar (en je moet weten welke uitzonderingen hiervoor gelden). Dat en waarom zeilvliegers geen vliegplan hoeven in te dienen voor een vlucht. Dat en waarom Onze Minister van Verkeer en Waterstaat kan verbieden boven Nederland of bepaalde gedeelten daarvan te vliegen. Dat het verboden is gevaarlijke stoffen mee te voeren. Dat en waarom een zeilvlieger niet verplicht is een voorval te melden. Welke soorten luchthavens er zijn. Dat overige burgerluchthavens van nationale of regionale betekenis zijn en wanneer. Dat en waarom een zeilvliegtoestel slechts mag opstijgen vanaf een luchthaven of een terrein voor tijdelijk en uitzonderlijk gebruik. Dat een zeilvliegtoestel ook buiten een luchthaven mag landen. Dat een burgerluchthaven een luchthavenbesluit dan wel een luchthavenregeling nodig heeft. Welke regels Onze Minister van Verkeer en Waterstaat kan stellen aan luchthavens. Wat de regels zijn indien schade aan een ander is toegebracht na een ongeval of landing. Onder welke omstandigheden de ontheffing voor het hebben van een bewijs van bevoegdheid van toepassing is. Wanneer een luchthavenregeling volstaat voor een luchthaven. Dat de regels voor veilig gebruik overige burgerluchthavens en TUGs (tijdelijk en uitzonderlijk gebruik) niet gelden voor burgerluchthavens en TUGs die uitsluitend worden gebruikt om te soaren. Welke eisen er aan de ligging en het gebruik van een luchthaven of TUG door zeilvliegtuigen worden gesteld. Wat de verschillende luchtverkeersleidingsklasses zijn en in welke zeilvliegers mogen vliegen. Volgens welke voorschriften zeilvliegtuigen dienen te vliegen en wat deze voorschriften inhouden (d.w.z. de luchtverkeersregels kennen). Wat de zichtweersomstandigheden zijn en bij welke omstandigheden zeilvliegers mogen vliegen. Wat de minimale vlieghoogtes zijn. Wat de regels zijn omtrent het gebruik van hoogtemeters. Waar een deelnemer aan moet voldoen bij een luchtvaartvertoning of wedstrijd. Wat in het journaal vermeld moet worden. Dat een transponder in een TMZ verplicht is en dat zonder, vliegen verboden is. Dat onder en bovengrenzen in de verschillende TMZ s variëren binnen en buiten kantooruren. Men moet op kunnen zoeken wat de onder/bovengrens van een TMZ is voor het gebruik van een zeilvliegtoestel in een bepaald gebied. Waar men informatie kan vinden over verboden vlieggebieden. Wat een standaard luchtverkeerscircuit is. Dat en waarom de EASA wetten niet van toepassing zijn op zeilvliegers. Het opleidingsreglement (hoofdstuk 7). Welke bevoegdheden brevet 1, 2 en 3 geven (Hoofdstuk 8, Brevetteringsreglement, 8.2, 8.3 en 8.4 onderdeel Bevoegdheid ). Welke bevoegdheden de verschillende aantekeningen geven (8.5). Hoofdstuk 1, 2, 6 en 8 (hiervan alleen melding voorvallen) van het Basisveiligheidsreglement Zeilvliegen (9.1, 9.2, 9.6 en 9.8 melding voorvallen). Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
Gebruik van lierterreinen en Gebruik van sleepterreinen van het Reglement vliegbedrijf uit 10.2 respectievelijk 10.3. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
2) Navigatie Dit moet je in elk geval kunnen: Bepalen wat zich op een bepaalde plek op een kaart bevindt aan de hand van gegeven coördinaten. Bepalen welke koers gevlogen moet worden rekening houdende met de windrichting (winddriehoek). Bepalen welke niet toegankelijke gebieden op een koers liggen. Bepalen welke hoogterestricties gelden voor een bepaald gebied. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
3) Meteorologie Dit moet je in elk geval weten: Hoe de opbouw is van de atmosfeer (Atmosfeer, Troposfeer, Topopauze, Stratosfeer, Stratopauze). Wat de standaard atmosfeer is. Hoe het verticale verloop van de luchtdruk is. Hoe het horizontale verloop van de luchtdruk is. Wat hoge en lagedrukgebieden, isobaren, ruggen, troggen, voren, wiggen en zadelgebieden zijn. Wat luchtdrukgradiënt, corioliskracht en divergentie/convergentie zijn. Wat verticale temperatuur gradiënt, isothermie, inversie en de toestandskromme zijn. Wat luchtvochtigheid, condenseren/sublimeren, verzadigde lucht, mengverhouding, dampdruk en dauwpunt zijn. Hoe wolken worden getypeerd naar opbouw en hoogte. Wat de gevaren zijn van een Cumulonimbus. Welke soorten lage en hogedrukgebieden er zijn. Welk type weer in lage en hoge drukgebieden voorkomt. Wat warme en koude massa is. Welke fronten er zijn en de eigenschappen kunnen benoemen. Wat een occlusie is. Wat convertieve luchtstromingen zijn. Wat windshear is bij onstabiele lucht, langs frontvlakken en inversies. Wat het verschil is tussen land en zeewind. Wat het verschil is tussen berg en dalwind. Wat plaatselijke situaties zoals een Föhn, Bora en Mistral inhouden. Hoe het weerbericht voor de kleine luchtvaart gelezen moet worden. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
4) Aërodynamica Dit moet je in elk geval weten: Hoe de vorm en onderdelen van een vleugel bijdragen aan de vliegeigenschappen. Wat de dimensionering (neushoek, vstelling, zeiloppervlak, spanwijdte, aspectratio) betekent. Wat de begrippen profiel, reflex, tipverdraaiing (washout), wingtips, tipsticks, variabele geometrie, winglets, lufflines, floating crossbar, keelpocket en sprogs betekenen. Hoe een vleugelprofiel werkt en wat de wet van Bernoulli inhoudt. Wat het verschil is tussen enkel en dubbeldoek. Wat het effect van een overtrek, tipwervels en grondeffect is. Welke krachten (draagkracht, weerstand, zwaartekracht) er op een zeilvliegtuig uitgeoefend worden. Wat een krachtenevenwicht en resulterende kracht is. Van welke factoren de draagkracht afhankelijk is. Welke typen weerstand er zijn (profielweerstand, schadelijke weerstand, geïnduceerde weerstand). Wat de afhankelijkheid is van diverse weerstanden m.b.t. de vliegsnelheid. Wat breukbelasting is. Wat de bewegingsassen van een zeilvliegtoestel zijn en de begrippen stampen, gieren en rollen op deze assen kunnen projecteren. Welke factoren de stabiliteit van een zeilvlieger veroorzaken bij stampen (o.a. tipverdriaaiing, lufflines, tipsticks), gieren (o.a. tipverdraaiing, keelpocket) en rollen (o.a. Vstelling) Wat het drukpint en zwaartepunt is. Wat de 2assigheid van een zeilvlieger inhoudt. Wat de effecten zijn van zwaartepuntsverplaatsing. Wat de centrifugaalkracht en krachtenevenwicht zijn in een gecontroleerde bocht. Welke soorten bochten er zijn (o.a. slippende en schuivende bocht) en welk krachtenspel daarbij speelt. Wat een (tip)stall is en hoe deze op te heffen. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.
5) Vliegtechniek Dit moet je in elk geval weten: Hoe een vluchtvoorbereiding eruit ziet. Wat er gecontroleerd wordt bij een preflightcheck. Hoe gecontroleerd wordt of de piloot ingehaakt is. Welke startmethoden er zijn (duinstart, vlonderstart, bergstart, klifstart, lierstart en sleepstart) en welke procedures daarbij horen. Wat een vleugelpolaire en glijhoek is. Wat de bijzondere snelheden V trim, V min sink en V max L/D inhouden. Welke verschillende bochten er zijn en hoe deze gevlogen moeten worden. Hoe een landingscircuit eruit ziet (incl. begrippen downwind, base en final). Wat afsen is. Hoe de laatste fase van het landen verloopt (ophanghoogte, zwaartepunt, flare, landen op de wielen). Hoe bijzondere landingen verlopen, zoals een toplanding, crosswindlanding, meewindlanding en hellingop- landing. Hoe de vliegomstandigheden zijn bij vliegen in hellingsstijgwind (effect hellingvorm, liftband, vliegsnelheid, loef/lijzijde, venturi effect, windgradiënt). Wat de regels zijn van passeren en inhalen tijdens vliegen in hellingsstijgwind. Hoe de vliegomstandigheden zijn bij vliegen in thermiek en welke factoren invloed hebben op thermiek (cumulus, blauwthermiek, huisbel, aanvliegen en centreren in thermiekbellen). Wat de regels zijn voor draairichting en voorrang tijdens vliegen in thermiek. Wat de invloed is van obstakels en turbulentie bij obstakels. Hoe groot het turbulente gebied kan zijn. Wat het effect van (dal) rotorwind en tipwervels is. Lesstof B2 en B3examen deltavliegen. Samengesteld door de Examencommissie van de KNVvL.