Vragen locatiekeuze Wij vragen ons nog steeds af waarom er geen windmolens kunnen komen langs de A50/A59 op/nabij bedrijventerrein Vorstengrafdonk en motorsportcircuit Nieuw-Zevenbergen? Raedthuys heeft ook zo n locatie langs de A12 bij Waddinxveen waarbij de molens op korte afstand van de bedrijven staan. Graag nadere uitleg. Op en nabij Vorstengrafdonk is sprake van een groot aantal milieubelemmeringen in de vorm van hoogspannings- en gasleidingen, onder andere midden op het bedrijventerrein. Ook leveren windmolens hier beperkingen op voor wat betreft uitgeefbaar gebied. Verder liggen in de direct omgeving van Vorstengrafdonk relatief veel verspreid liggende woningen. Bijgevoegd kaartje maakt dit duidelijk. Geel: afstanden tot woningen Rood: veiligheidszones tot gasleidingen en hoogspanning De locatie Nieuw-Zevenbergen vindt het college ook geen kansrijke locatie. Dit omdat de locatie relatief klein is en de omgeving al belast is vanwege het gebruik als motorcrossterrein. Een lijnstelling van drie windmolens is zeker niet mogelijk. Er loopt bovendien een onderzoek naar intensivering van het gebruik van het terrein (regionaal crossterrein). Dit laatste is op zichzelf al een complexe ontwikkeling. Het is daarom niet verstandig om voor dit gebied nu ook nog een discussie over windenergie te starten. Verder zijn er ten zuiden van de fietsbrug geen locaties, die voldoen aan de regels van de Verordening ruimte 2014: windmolens mogen alleen op of direct aansluitend aan een middelzwaar of zwaar bedrijventerrein). Zie het kaartje hieronder. Voor de locatie Nieuw-Zevenbergen is ook al de vraag of die locatie direct aansluitend is.
De exacte omstandigheden in Waddinxveen zijn ons niet bekend. Elke situatie is weer anders. Heesch-West: (mogelijkheid van 2-3 turbines aldaar). Mocht het bedrijventerrein niet doorgaan. Kunnen we dan afspreken dat het zoekgebied gevonden is? Er is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om windenergie in te passen in de opzet van het bedrijventerrein Heesch-West. Dat onderzoek is naar alle raadsleden gezonden. Als het bedrijventerrein niet door gaat, dan voldoet de locatie niet meer aan regels van de Verordening ruimte voor windenergie. De verordening bepaalt namelijk, dat windmolens alleen op of direct aansluitend aan een middelzwaar of zwaar bedrijventerrein mogelijk zijn. Het gebied behoort tot de gemeenten Den Bosch en Bernheze. Met alleen windmolens op de locatie Heesch-West kunnen we de gemeentelijke ambities op het gebied van duurzaamheid overigens niet verwezenlijken. Vragen grondposities U geeft aan dat er geen verplichtend vervolg is aan de samenwerking met Raedthuys. Nu blijkt dat Raedthuys reeds gronden gekocht heeft of met de aankoop bezig is, ofwel er is zeker verbondenheid. Hoe kijkt de wethouder hier tegenaan? Nogmaals het voordeel moet naar de burger en niet naar een commercieel bedrijf zoals Raedthuys. Wij zien dit punt dus graag terug in de uitgangspunten aan de voorkant van het proces. Burgemeester en wethouders hebben geen afspraken gemaakt met Raedthuys over dit project. De enige afspraak is om samen informatie te geven over duurzaamheidsambities van de gemeente en over het plan van aanpak. Er is geen sprake van enige juridische binding ten opzichte van Raedthuys. Wel heeft Raedthuys afspraken gemaakt met grondeigenaren. Net als soms bij de vastgoedontwikkeling gebeurt, heeft de projectontwikkelaar hier een grondpositie ingenomen. Pas na een besluit van de gemeenteraad weet Raedthuys of deze positie verzilverd kan worden, en onder welke voorwaarden. In het op te stellen raadsvoorstel voor 2016 gaan we in op de mogelijkheden om voordelen bij burgers en bedrijven terecht te laten komen bij de verschillende ontwikkelscenario s markt, tender en zelf ontwikkelen. Stel dat de gemeenteraad kiest voor een windpark dat volledig op gemeentegrond staat, hoeveel turbines kunnen er dan in theorie staan? Raedthuys heeft grondposities verworven. Wij hebben begrepen dat zij in contracten met grondeigenaren hebben vastgelegd dat alleen Raedthuys op hun grond windturbines mag bouwen en niet een andere partij. Zijn er voorbeelden waarbij dit soort contracten zijn afgekocht? Om wat voor bedragen ging dat? Raedthuys heeft niet in het hele zoekgebied grondposities verworven. De plekken van de windturbines zijn Dat weten we nog niet. Uit de milieuonderzoeken en een integrale ruimtelijke afweging blijkt straks pas waar opstelmogelijkheden zijn. We verwachten dat er maximaal 2 à 3 turbines op eigen grond kunnen worden geplaatst als de eigen gronden optimaal ingezet kunnen worden. Bosch en Van Rijn spreekt zelfs over 3 à 4 molens op gemeentegrond. Zie ook de andere antwoorden over eigendomsplanologie en grondposities. Wij kennen de inhoud van de contracten met Raedthuys niet. We kennen geen voorbeeld van afkoop van contracten en weten dus ook niet van welke bedragen we hierbij moeten uitgaan. Het is de vraag of dit soort informatie wel te achterhalen is, omdat partijen daarover waarschijnlijk geen mededelingen zullen doen. Raedthuys heeft steeds aangegeven dat zij slechts voorbeeldopstellingen heeft gepresenteerd en dat er met locaties geschoven kan worden. De gemeente bepaalt de
nu zo ingetekend dat die exact op de plekken staan waar zij grondposities hebben verworven. Is dat toeval of heeft Raedthuys de windmolens daar ingetekend omdat dit voor Raedthuys het meest gunstig is? Is het voor de gemeente ook mogelijk om grondposities te verwerven? Als je windturbines intekent zonder rekening te houden met de grondposities van Raedthuys, hoeveel windturbines kunnen er dan maximaal staan? Waarom mag de gemeente er niet op aansturen dat alle windturbines op eigen grond komen te staan? uiteindelijke locatie(s) aan de hand van milieuonderzoeken en een integrale ruimtelijke afweging. Raedthuys is uiteraard bekend met deze werkwijze. De locaties op de tekeningen van Raedthuys zijn overigens bepaald op basis van vuistregels voor windmolens: afstanden tot woningen en bedrijven. Ja dat is mogelijk, maar binnen het zoekgebied zijn (naast de gronden die de gemeente al in bezit heeft), alle strategische posities ingenomen. Op basis van vuistregels over aan te houden afstanden en de provinciale regels gaan wij uit van maximaal 6 windturbines in het totale zoekgebied. Bosch en Van Rijn heeft zelfs een maximaal aantal van 8 genoemd. De gemeente is in de eerste plaats verantwoordelijk voor een goede ruimtelijke ordening en moet volgens de Algemene wet bestuursrecht beslissen zonder vooringenomenheid. Ook moet zij zich houden aan de andere algemene beginselen van behoorlijk bestuur, zoals het zorgvuldigheidsbeginsel, het motiveringsbeginsel en het fair-playbeginsel. De gemeente heeft ook niet het recht om als eerste en enige een ruimtelijk plan te realiseren. Citaat: "Het is reëel om rekening te houden met een aantal windturbines op gemeentegrond en een aantal op andere gronden, waar projectontwikkelaar Raedthuys grondposities heeft. Deze verdeelde eigendomssituatie maakt de realisering van windturbines niet eenvoudig, maar realisatie is wel mogelijk." - Hoe verhoudt deze uitspraak zich met de raadsinformatiebrief waarin als eerste mogelijkheid wordt genoemd: "1. realisatie van een windpark geheel op gemeentegrond (de gemeente beschikt over behoorlijk wat gronden binnen het zoekgebied)" Dit soort tegenstrijdige informatie maakt het lastig om te bepalen wat de mogelijkheden werkelijk zijn, graag duidelijkheid. Vragen participatie Voordeel windturbines moet naar de burger evt. icm met de ondernemers maar zeker niet andersom. Hoe maken we dit concreet in de uitgangspunten? In de bedoelde raadsinformatiebrief van 7 juli 2015 is gemeld dat alle mogelijke scenario s onderzocht worden, waaronder het scenario om geheel op gemeentegrond te ontwikkelen. Dit is zeker niet in strijd met de uitspraak dat het reëel is om rekening te houden met een ander scenario, namelijk: windmolens op gemeente- en particuliere gronden. Met dit laatste houden we bijvoorbeeld ook rekening vanwege de gemeentelijke ambities op het vlak van duurzaamheid. De opiniecommissie geeft aan wat zij belangrijk vindt. Dit is voor het college leidend bij het opstellen van een raadsvoorstel begin 2016. Waar de gemeente zeggenschap heeft via eigen grondposities kan de gemeente ook de voorwaarden stellen, waar particulieren grondposities hebben kan de gemeente alleen voorwaarden stellen binnen haar publiekrechtelijke verantwoordelijkheden.
Zijn er succesvolle voorbeelden in Nederland van windparken of windturbines die volledig eigendom zijn van (energie)coöperaties of de lokale gemeenschap? - Zo ja, waar hangt dit succes van af? Zijn er voorbeelden van windparken/turbines waarbij de winst volledig wordt gestort in een fonds dat ten goede komt van de gemeenschap? Wat zijn de ervaringen bijvoorbeeld bij Reduzum of Pingjum? - Op wat voor manieren hebben die dorpen geprofiteerd van hun molen? Waren er ook nadelen? Stel dat het mogelijk is om 3 windturbines op gemeentegrond te bouwen en deze door de lokale gemeenschap te laten exploiteren, hoeveel winst is er dan per jaar te verwachten voor de lokale gemeenschap? Wij zullen nagaan of er voorbeelden zijn van gerealiseerde projecten, waarbij de exploitatiefase al een paar jaar loopt. Bij het op te stellen raadsvoorstel voor 2016 zullen we de voorbeelden van andere gemeenten betrekken. Bij energiecoöperaties zien we vaak dat een deel van de opbrengst naar de leden gaat (via aandelen en obligaties) en een deel aan (in overleg) vastgestelde duurzaamheidsdoelen wordt besteed en dan dus bij de gehele lokale gemeenschap terecht komt. We zullen nagaan hoe dit in Reduzum en Pingjum is geregeld en dit betrekken bij het op te stellen raadsvoorstel voor 2016. De vraag is wat onder lokale gemeenschap wordt verstaan. Als dat een lokale energiecoöperatie is, dan zie je vaak dat opbrengsten geheel of gedeeltelijk naar de leden gaan (via aandelen en/of obligaties). Er zijn ook initiatieven waarbij de lokale energiecoöperatie optreedt als verlengstuk van de lokale democratie door een deel van de opbrengsten te besteden aan gemeentelijke duurzaamheidsprojecten (in overleg met de gemeente). Vooraf kunnen hier ook voorwaarden door de gemeente aan gesteld worden. De raad kan er ook voor kiezen om zelf de gemeentelijke duurzaamheidsprojecten te realiseren of dit aan de dorps- en wijkraden over te laten. Bijvoorbeeld vanwege de democratische legitimatie. Hoeveel winst er paar jaar is te verwachten hangt af van specifieke omstandigheden, maar bij het scenario zelf volledig zelf ontwikkelen geeft Bosch & Van Rijn een opbrengst aan van 40.000-60.000 MW/jr. Wat is het verschil voor de Osse inwoners qua geld en werkgelegenheid tussen een participatiemodel zoals Raedthuys dat bijvoorbeeld hanteert in Deventer en een windpark dat volledig in eigendom is van een coöperatie die de opbrengst via een duurzaamheidsfonds uitkeert aan (duurzame) Osse projecten? Geef eens een voorbeeld van beleid van gemeenten waarbij de gemeenteraad heeft gezegd dat windmolens door de lokale gemeenschap moeten worden geëxploiteerd, zoals bijvoorbeeld in Tilburg, Moerdijk en Waalwijk. - Hoe ziet zo'n beleid er uit en wat zijn de voor- en nadelen in de Dat is lastig om aan te geven en van meerdere factoren afhankelijk: Besteedt een coöperatie alle opbrengsten aan duurzaamheidsprojecten? Of geeft ze ook aandelen en/of obligaties uit? Kunnen alleen leden of ook andere Osse inwoners aandelen en/of obligaties kopen? In Deventer heeft Raedthuys 25% van de windmolens in eigendom overgedragen aan de energiecoöperatie. Het benodigde geld is door de coöperatie van de bank en van leden geleend. Bij het scenario zelf ontwikkelen kan het eigendomspercentage hoger zijn. Dit beslist de gemeenteraad. Ook besluit de gemeenteraad in dat geval zelf waar de opbrengst voor moet worden ingezet. Wat een en ander opbrengt voor de werkgelegenheid valt op voorhand niet te zeggen. Tot nu toe hebben we van genoemde gemeenten alleen met Moerdijk gesproken. De ontwikkeling daar is nog in een pril stadium. De gemeenteraad moet nog beslissen over een te sluiten bestuursovereenkomst. Volgens de te sluiten overeenkomst gaat de lokale energiecoöperatie voorlopig voor eigen rekening en risico een deel van het windpark ontwikkelen en exploiteren. Na enkele maanden draagt de coöperatie deze rol waarschijnlijk over aan een Stichting, waarin de deelnemende gemeenten en de lokale
praktijk? Is het mogelijk voor de gemeente/coöperatie om specifieke kennis tijdens het ontwikkeltraject in te huren via een bedrijf? Wat zijn de voor- en nadelen hiervan? Vragen ontwikkelscenario s Is het risico van het scenario 'zelf ontwikkelen' te vergelijken met het risico bij het ontwikkelen van een bedrijventerrein of een nieuwe woonwijk? De scenario's worden gescoord op een aantal parameters, dit gebeurt met plusjes en minnetjes. Dit maakt het lastig te interpreteren. Bij het scenario 'zelf ontwikkelen' wordt de parameter ' beperking van de risico's' op - - gezet. Dat suggereert dat zelf ontwikkelen zeer risicovol is. Klopt dat? coöperaties zijn vertegenwoordigd (naast Moerdijk doet ook Drimmelen mee). Wij gaan ook nog na hoe het in Tilburg en Waalwijk is geregeld. Mede op basis van de verschillende voorbeelden uit de verschillende gemeenten zullen de voor- en nadelen van exploitatie door de lokale gemeenschap door ons in beeld worden gebracht voor het raadvoorstel voor begin 2016. Ja, dat is mogelijk. Voordelen: ervaring en expertise, minder kans op fouten en problemen bij ontwikkeling en exploitatie. Nadelen: mogelijk extra kosten, anderzijds wordt bespaard op de inzet van de interne organisatie(s). Dit is niet eenvoudig te vergelijken. Het gaat om een zeer specifieke markt. Bij de startfase is er wel sprake van overeenkomsten. Er worden in deze fase, in eerste instantie, alleen onderzoekskosten gemaakt. We houden rekening met 200.000 à 300.000. Deze kosten worden niet terugverdiend als het project niet doorgaat. In de fase van planontwikkeling (ruimtelijk plan, bouwplan, financiering, subsidie, participatie) van het windpark is specifieke expertise nodig. De risico s zijn dan het grootst. Als windmolens gebouwd zijn en geëxploiteerd worden door een bedrijf met specifieke deskundigheid zijn de risico s veel kleiner. Wij kennen geen gemeente in Nederland, die gekozen heeft voor volledig zelf ontwikkelen Bij het scenario zelf ontwikkelen is sprake van de meeste risico s bij vergelijking van de verschillende scenario s. Dit geven de minnetjes aan. Niet meer, niet minder. Stel dat het risico zou worden afgezet op een schaal van 0-10 waarbij 0 geen risico is en 10 onaanvaardbaar risico. Hoe scoren de 3 scenario's dan? Bij het scenario 'Markt' wordt 'beperking van de risico's' op ++ gezet omdat dat een marktpartij dan financieel risico loopt en de gemeente niet. Dit suggereert dat het risico voor een marktpartij vergelijkbaar is als voor een gemeente. In dit stadium worden theoretische scenario s op hoofdlijnen met elkaar vergeleken. We weten onvoldoende om nauwkeuriger te kunnen zijn. Deze waardering betekent, dat het risico voor de gemeente in vergelijking met de andere scenario s het kleinste is. Deze waardering betekent niet, dat het risico voor een marktpartij hetzelfde is als voor de gemeente. Bedrijven zijn gespecialiseerd in de realisering van windenergie en hebben een andere positie dan een gemeente als het gaat om het nemen van risico s. Als het financiële risico voor een marktpartij net zo groot is als voor een gemeente, waarom is het voor een bedrijf dan toch aantrekkelijk om een windpark te exploiteren? Zie het antwoord hiervoor.
Is het een onaanvaardbaar risico voor een gemeente om zelf een windpark te ontwikkelen? - Welke fase is het meest risicovol? Hoe zijn deze risico's te verkleinen? Hoe groot is het risico dat het mis gaat met een windpark als het eenmaal is gebouwd? Hoe groot is de kans op tegenvallende windopbrengsten? Zijn daar praktijkvoorbeelden van? Wat is eigendomsplanologie en hoe kan dit vermeden worden in het scenario 'zelf ontwikkelen'? Wij missen het scenario 'lokale gemeenschap'. Graag een uitgeschreven scenario zoals bij zelf ontwikkelen waarbij een coöperatie het vanaf stap 4 overneemt. We zouden graag 2 scenario's zien: eentje met voorfinanciering van de gemeente en eentje zonder voorfinanciering. Graag ook alle parameters bespreken met daarbij de parameter 'beperking van de risico's' op een 0-10 schaal. Citaat: NB2: Eventuele initiatieven van marktpartijen op particuliere grond moeten parallel hieraan worden behandeld. Voorrang geven aan het eigen (tender)initiatief boven andere plannen brengt risico s met zich mee, behalve als uit ruimtelijk beleid blijkt dat deze locaties minder geschikt zijn. - Waarom is dat zo? Er is nog geen voorbeeld van een gemeente in Nederland die dit heeft gedaan. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de taakopvatting van gemeenten (niet willen optreden als projectontwikkelaar). Bosch en Van Rijn heeft tijdens de technische commissievergadering van 23 september 2015 de risico s per fase aangegeven. Bosch en Van Rijn heeft in een schema het risico per fase aangegeven. Zie hiervoor. Hieruit blijkt dat de risico s op dat moment beperkt zijn: 95% dat het goed komt. Pas na 1 jaar draaien weet je 100% zeker dat het goed gaat. Zie het antwoord op de vorige vraag. Als het park eenmaal draait, is de kans hierop heel klein. Eigendomsplanologie houdt in dat de gemeenten niet de ruimtelijke belangen maar haar eigen belangen als eigenaar en projectontwikkelaar voorop stelt. We vermijden dit door eerst een duurzaamheidsambitie te bepalen en dan een integrale ruimtelijke afweging te maken op basis van gedegen onderzoek. De raad wordt gevraagd op basis hiervan te beslissen over de mogelijke locatie(s). Als er dan gelijkwaardige mogelijkheden zijn, dan kan worden gekeken naar andere belangen. Hierbij kan de raad meewegen dat inkomsten die de gemeente genereert voor de lokale gemeenschap kunnen worden ingezet. Dit zien wij niet als een apart ontwikkelscenario omdat de lokale gemeenschap in elk ontwikkelscenario een rol kan krijgen. Over de mogelijke rol van één of meerdere lokale gemeenschappen (in het voor te stellen ontwikkelscenario) doen wij u een voorstel in het aangekondigde raadsvoorstel voor het voorjaar 2016. Bosch en van Rijn heeft de risico s per fase aangegeven tijdens de technische commissievergadering van 23 september 2015. Er kunnen schadeclaims komen van de projectontwikkelaar in verband met onrechtmatig handelen van de gemeente. Volgens de Algemene wet bestuursrecht moet de gemeente zonder vooringenomenheid en andere algemene beginselen van behoorlijk bestuur handelen. De situatie kan ook ontstaan, dat een initiatiefnemer zelf om de vaststelling van een bestemmingsplan vraagt. De gemeente moet die aanvraag op ruimtelijke gronden behandelen. Verder kan de situatie ontstaan, dat andere initiatiefnemers het plan van de gemeente bestrijden. Dat kan leiden tot vertraging en impasses. Vragen overig Stel de gemeente of een coöperatie bouwt een gemeentelijk windpark, moet de gemeente/coöperatie dan ook energieleverancier worden, of kan de opgewekte stroom ook aan Nee, dat hoeft niet. Je kunt ook niet zo maar energieleverancier worden. Hieraan worden zware eisen gesteld. Windmolens worden bijna altijd aan het openbare net aangesloten.
het openbare net worden geleverd? Zijn er voorbeelden van organisaties die dat doen? Kan er een excursie worden georganiseerd waarbij zowel met lokale voor- als tegenstanders wordt gesproken. Vóór de behandeling van het raadsvoorstel in 2016 wordt een excursie georganiseerd.