COVER
Brainport pijler van de Nederlandse economie: No. 1 van Nederland op R&D, omzet uit innovatie en export; sterk in sleutelgebieden HTSM, Chemie en Food De drie pijlers van de Nederlandse economie: Seaport-Airport-Brainport 2 Brainport Development, 2009
Geografische afbakening Zuidoost-Nederland Midden-, Noordoost- en Zuidoost-Brabant; provincie Limburg Metropoolregio Amsterdam Provincie Noord-Holland, Utrecht en Flevoland Mainport Rotterdam/ metropoolregio Rotterdam-Den Haag Provincie Zuid-Holland kern Brainport Airport Seaport Banen 1,4 mln 2,2 mln 1,5 mln Export (mld ) 79 52 52 Private R&D uitgaven 3,3 1,5 1,4 (mld) Kernsector High Tech Systems, Chemie en LifeTec Innovatieve Logistiek en Handel Haven en industriecomplex Toegevoegde waarde kernsector (mld ) 16,5 17,7 6,4
GDP per capita (2007) [USD*1000] in 25 internationale regio's 0 10 20 30 40 50 60 70 1 - Tokyo 2 - Ulsan 3 - Boston-Cambridge 4 - Ilde de France 5 - SiliconValley 6 - Stockholm 7 - Helsinki 8 - Switzerland 9 - Øresund 10 - Oxford 11 - Bayern 12 - Baden-Wurttemberg 13 - Zuidoost-Nederland 14 - Singapore* 15 - East-UK 16 - Ontario 17 - Detroit 18 - Barcelona 19 - Shiga 20 - Rhone-Alpes 21 - Taiwan* 22 - Israel* 23 - Seoul 24 - Bangalore* 25 - Shanghai* 26 - Mumbai* 12,7 11,4 11,0 42,2 41,6 41,1 40,9 39,2 38,8 38,5 38,4 37,9 37,8 37,1 35,2 32,8 31,8 28,9 27,4 58,6 56,8 54,5 50,5 49,5 49,3 48,4 4 Brainport Development, 2009
Binnen sleutelgebieden sterke wereldspelers bedrijven Andere ZON bedrijven in top 30 Technisch Weekblad: FEI (14) Nunhems (16) Vanderlande (21) Stork Food (Marel) (25) CCM (26) OTB Group (30) Overige R&D bedrijven: DAF SABIC TomTom Scheuten Virage Dalsa Solland Zuidoost-Nederland heeft een aandeel van 45% in de Nederlandse private R&D.
Kennis en innovatie motor economische groei Nederland is een kenniseconomie: de helft van de economische groei komt uit kennisinvesteringen. Investeren in kennis is daarom noodzakelijk om de economie op een hoger groeipad te brengen en Nederland terug in de top 5 te laten komen. De grootste bijdrage aan economische groei komt van investeringen in private R&D. Het behouden en versterken van private R&D heeft daarom vanuit economisch perspectief grote prioriteit. Een belangrijke aanjager voor private R&D is publieke R&D. R&D is een banenmotor: één baan in R&D levert 8 tot 10 banen in de keten. Bron: Innovatieplatform (2009), Positiioning paper private R&D; The Confrerence Board (2010), Intangible Capital in the Netherlands and its Implications for Future Growth; Brainport propositie (2009)
Eén baan in R&D levert 8-10 banen in de keten 1 mln R&D loonkosten leiden tot 70-100 banen in R&D, Productie en Service 1 mln R&D loon 8 banen in R&D 24 banen in productie 24 banen bij toeleveranciers 32 banen in service
Doelstelling Brainport 2020 Ontwikkeling van toptechnologie ZON tot topinnovatie regio c.q. economische regio van wereldformaat: Top 3 Europa, Top 10 wereld via technologie, design en marketing. door samenwerking. grensoverschrijdend in TTR Elat met bedrijfsleven in de lead en een zichtbare kartrekker. gebaseerd op bestaande sterktes en emerging markets. voortbouwend op bestaande tradities in ZON. met duurzaamheid als leidend principe. in een ketenbenadering. 9 Brainport Development, 2009
Doelstelling Brainport 2020 Economisch en maatschappelijk perspectief: Complete werkgelegenheid. Toegevoegde waarde/bijdrage aan BNP: 40 miljard euro. Afvlakken conjunctuurgevoeligheid door gebalanceerd portfolio van markten. Groene omgeving, duurzaam met hoge maatschappelijke toegevoegde waarde. 10 Brainport Development, 2009
Economisch perspectief: bijdrage ZON aan NL Meer dan gemiddelde BNP groei is mogelijk
Economisch perspectief bijdrage ZON aan NL economie per sleutelgebied
Integrale aanpak Internationaal attractief vestigingsklimaat, goede bekendheid en een innovatief imago
Samenwerken in nieuw perspectief Regionale Agenda 2011-2014
Opbouw 1. Regionale Agenda: urgentie en doel 2. Regio Eindhoven: unieke functionele regio 3. Visie op regio 4. Realisatie regionale opgave en opdracht SRE 5. Missie samenwerkende gemeenten 6. Inhoud gemeentelijke samenwerking 7. Organisatie gemeentelijke samenwerking 8. Financiering Regionale Agenda
1. Regionale Agenda: Urgentie en doel Urgentie: 1. Opgave om Brainport als topregio in Nederland te versterken 2. Voornemen kabinet tot beëindiging WGR+ en overgang BDU naar provincie 3. Versterking (beheersmatige) samenwerking op subregionaal niveau en heroriëntatie BOR 4. De bezuinigingstaakstelling van gemeenten Doel Regionale Agenda: Regionale afspraak over inzet en vorm gemeentelijke samenwerking in de regio Eindhoven.
2.1. Regio Eindhoven: unieke functionele regio 1. Één functionele regio. Dit blijkt o.a. uit: Pendelstromen (wonen en werken in de regio), Ketens van bedrijven en toeleveranciers, Detailhandelsstromen. 2. De Brainport van Nederland. Een toonaangevende kennis- en innovatieregio. Economische kracht en innovatie zit tot in de haarvaten van de regio. 3. Stedelijkheid en landelijkheid in aantrekkelijk evenwicht. Laag contrast. Sterk suburbane karakter. 4. Cultureel en historisch verbondenheid. Bourgondisch en samenwerkingsbereid.
2.2 Pendelstromen wijzen op interne cohesie
2.2 Pendelstromen wijzen op interne cohesie 2.3 Ketens industrie regionaal geconcentreerd 5 OEM s 14 1e lijns toeleveranciers 320 2/3e lijns toeleveranciers Brainport (<40 km Ehv): 80% ASML DAF FEI Company Océ Technologies Philips Healthcare Brainport (<40 km Ehv): 71% Participerend in 2 ketens of meer: Bosch Rexroth, Frencken Mechatronics, GIS Europe, GL Group, KMWE, Neways Electronics, Norma, NTS Group, Optiwa, Pezy, Prodrive, SKF, VDL ETG, Wilvo. Brainport (<40 km Ehv): 34% Rest Nederland: 38% België: 12% Duitsland: 7% U.S.A.: 4% ROW: 5% 10 januari Regionale Agenda 4.0 20
2.4 Detailhandel regionaal georiënteerd Belangrijkste winkelgebieden niet dagelijkse sector: Winkelgebied Regio-verdeling Centrum Eindhoven 32% Woensel XL 14% Helmond Centrum 10% Veldhoven Centrum 7% Valkenswaard Centrum 4% De koopkrachtafvloeiing buiten de SRE regio is gemiddeld 6%, dus relatief laag. Voor dagelijkse goederen is de koopkrachtbinding sterk op gemeentelijk niveau (tussen 70 en 90%) Eindhoven, regionaal koopstromen onderzoek SRE 2009
2.5 Één regio met subregionale diversiteit
3. Visie op regio 1. Dynamische, sterke regio; die welvaart en welzijn genereert nu en in de toekomst. 2. Sterke stuwende economie en werkgelegenheid. 3. Magneetfunctie voor kenniswerkers; dus groei bevolking. 4. Hoog voorzieningenniveau met internationale (culturele) allure. 5. Prachtige omgeving; prettig wonen; goede bereikbaarheid; duurzame leefomgeving. 6. Een hedendaagse, levende gemeenschap (met een jong en creatief elan). 7. Een betrokken samenleving met een hoog zelforganiserend vermogen. 8. Sterke nationale en Europese positie en internationale uitstraling.
4.1 Realisatie regionale opgave Realisatie is een gemeenschappelijke opgave van alle partijen. Dit betekent: Triple helix: samenwerking tussen bedrijven, kennis-instellingen, overheid Multi-level governance: op diverse schalen actief (lokaal, subregionaal, regionaal, bovenregionaal) Uitgangspunten: 1. Één gezamenlijke regionale strategie 2. Subsidiariteitsbeginsel 3. Iedereen in zijn eigen kracht 4. Flexibiliteit in samenwerking, verbinden en benutten schaalniveaus
4.2 Rollen SRE 1. Lange termijn strategie regio Gedeelde visie, eenduidige inzet op ambities en thema s. Sterke samenhang met de Brainport 2020 agenda. 2. Beleidssynchronisatie. Collectief voorbereiden en afstemmen lokaal beleid, vanwege efficiency en vertegenwoordiging. 3. Proces- en Projectsturing. Organiseren, regisseren van de uitvoering (in diverse modaliteiten, zowel voor geheel, subregionaal als thematisch); met in achtneming profijtbeginsel 4. Dienstverlening voor individuele gemeenten Service op contractbasis. Expertise op terrein van fysieke leefomgeving (Milieudienst) en archiefbeheer (RHc)
5. Missie samenwerkende gemeenten Missie: De 21 gemeenten in de regio Eindhoven werken via het SRE samen aan de ontwikkeling van hun regio. Hiermee versterken zij de individuele kracht van iedere gemeente en realiseren een betere, duurzame toekomst voor alle inwoners. Ambitie: De ambitie van de regio Eindhoven is om in het jaar 2020 tot de wereldtop te behoren als technologieregio, waarbij een sterke economie wordt gecombineerd met hoge ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid. Het SRE brengt partijen hiervoor bijeen, verbindt en versnelt het proces en zorgt dat regionale samenwerking (Triple Helix, Multi-level governance) internationaal tot voorbeeld strekt.
6. Inhoud gemeentelijke samenwerking Inhoudelijke focus op economie en leefbaarheid. Dit werken we uit in de volgende thema s: 1. Economische structuurversterking 2. Campussen en hoogwaardige bedrijventerreinen 3. Arbeidsmarkt 4. Gebiedsontwikkeling 5. Wonen 6. Infrastructuur en mobiliteit 7. Duurzaamheid 8. Voorzieningen
6.1 Economische Structuurversterking Eén (publieke) economische strategie voor de regio. Afgestemd met Triple helix. Brainport ambitie leidend. Zorgen dat lokaal en regionaal beleid en inzet gekoppeld zijn (realiseren bruggen/estafette). Schalen verbinden. Impulsprogramma realiseren op de economische speerpunten (hightech systems, lifetec, automotive, food en design). Huidige programma s integreren. Inzet Regionaal Stimuleringsfonds ter bevordering innovatie en clustervorming; verbinden met andere financieringsbronnen (cofinanciering)
6.2 Campussen en bedrijventerreinen Regionaal Beleid campussen en bedrijventerreinen; regionale kaders, planning en afspraken op basis van analyse vraag en aanbod (wat, waar, wanneer) Kwalitatieve afstemming (welke soort terreinen voor welke bedrijvigheid nodig zijn) en afspraken herstructurering Acquisitie: organisatorisch garanderen van samenwerking en afstemming; model en strategie voor gezamenlijke acquisitie van en dienstverlening aan vestigende bedrijven. Detailhandel en kantoren: afspraken over toevoeging en onttrekking areaal.
6.3 Arbeidsmarkt Ontwikkelen regionaal arbeidsmarktbeleid; evenwicht in vraag en aanbod. Realiseren samenhang en gecoördineerde inzet van alle (arbeidsmarkt)partijen; regie en coördinatie via RAP (regionaal arbeidsmarktplatform). Programmatische inzet: Voorzien in (vervangings)vraag aan arbeidskrachten in de regio Scholingsoffensief; beter afstemmen van regionale opleidingen op marktvraag Arrangementen werkzekerheid en scholing; alle potentiële arbeidskrachten benutten
6.4 Gebiedsontwikkeling Gezamenlijk ruimtelijk uitvoeringsstrategie voor de regio, in samenwerking gemeenten en provincie. Regionaal ruimtelijk uitvoeringsprogramma, definiëren inzet partijen. Middelen met elkaar verknopen. Realiseren regionale gebiedsontwikkelingen. Projectleiding in ontwikkelfase. Inzet op Rijk van Dommel en Aa, Brainport Avenue, Brainport Oost en Grenscorridor (N69). Coördinatie van de inzet op de reconstructie als gebiedsopgave; in landelijk gebied realiseren balans tussen agrarisch gebruik en opgaven natuur, water, wonen en werken.
6.5 Wonen Regionale Woonvisie (door)ontwikkelen; afspraken over (kwalitatieve) volkshuisvestingsopgave regio Woningbouwprogramma ontwikkelen: vastleggen en monitoren regionale afspraken over woningbouwproductie Huisvesting statushouders bevorderen en bewaken Verstrekken woningbouwsubsidies (aflopende taak)
6.6 Bereikbaarheid en Mobiliteit (internationale en regionale) bereikbaarheid waarborgen (weg, spoor, water, luchthaven); Allianties vormen met rijk en provincie (MIRT) om grote mobiliteitsopgaven te realiseren, waaronder de Noordoost corridor (incl N279), landzijdige ontsluiting Eindhoven Airport, A67 en grenscorridor N69; Regionaal OV: garanderen van een adequaat operationeel systeem voor openbaar vervoer in de regio; BBZOB, regionaal programma gericht op verkeersmanagement en infra-management; Brainport Bereikbaar doorontwikkelen: inzet op innovaties, (technische systemen om automobilist te beïnvloeden) dynamisch verkeersmanagement en incar experimenten; Mobiliteitsgedrag beïnvloeden (bijvoorbeeld automobilist verleiden tot spitsmijden); completering fietsnetwerk.
6.7 Duurzaamheid Regionale visie en aanpak milieu en duurzaamheid; integraal onderdeel staand regionaal beleid; Klimaat en energie(transitie): de regio climate proof en energieneutraal; Cradle to Cradle: afval lokaal hergebruiken; reststromen bedrijventerreinen; Gezondheid en Biodiversiteit: verbetering luchtkwaliteit en bodemkwaliteit; vermindering geluidoverlast; voorkomen verspreiding ziektekiemen (Q-koorts);
6.8 Voorzieningen Actief uitdragen van de historie van de regio (RHCe). Regionale afspraken om het cultureel en historisch aanbod te versterken en te ontsluiten. Regionale recreatief-toeristische visie en gecoördineerd recreatieftoeristisch uitvoeringsprogramma met een gezamenlijke inzet op innovaties. Gezamenlijke voorbereiding van gemeentelijk beleid gericht op de inrichting van de zorg. Basis bieden voor visie op en realisatie van nieuwe lokale opgaven (zoals jeugdzorg). Projectmatige inzet bij het realiseren van innovaties in de zorg.
7. Organisatie gemeentelijke samenwerking Multi-level governance geaccepteerd vertrekpunt; taken uitvoeren op meest gepast niveau. Toenemend belang subregionaal overleg. Flexibele uitvoeringsarrangementen, uitgaande van (tijdelijke) projectdefinitie. Voorkomen van bestuurlijke drukte: slim organiseren afstemming en informatie. Raden positioneren bij regionale strategieontwikkeling.
8. Financiering Regionale Agenda Bezuinigingsopgave 2011: 10% op inwonerbijdrage. Bijdrage Stimuleringsfonds en Brainport ontzien. Bezuiniging volledig structureel verwerkt in concept begroting 2012. Vermindering inzet op zorg, recreatie & toerisme en wonen. Toepassing profijtbeginsel bij streek- en gebiedsontwikkeling. Bijdrage Begroting 2011 Korting generiek 10% Korting herzien absoluut Korting herzien procentueel Dienst SRE - algemene bijdrage 4.111.881 411.188 684.190 16,64 - bijdrage BWS 263.765 26.377 263.765 100,00 - bijdrage Brainport 706.462 70.646 0 0 - bijdrage toeristisch-recreatieve taak 852.602 85.260 85.260 10,00 - bijdrage SRE Stimuleringsfonds 4.397.441 439.744 0 0 - bijdrage Regionaal Milieu werkprogramma 1.387.261 138.726 138.726 10,00 Regionaal Historisch Centrum - cultuurhistorie 570.598 57.060 57.060 10,00 12.290.010 1.229.001 1.229.001
8.1 Herkomst besteding middelen
Vervolgproces Regionale Agenda Begroting 2012 Vastgesteld DB 14 maart 2011 28 maart 2011 Naar raden voor reactie 15 maart 2011 6 april 2011 Reacties gemeenten binnen 1 juni 2011 1 juni 2011 Portefeuillehoudersoverleg 15 juni 2011 15 juni 2011 Regioraad 30 juni 2011 30 juni 2011