patiënteninformatie neus-keel-oor Schildklieroperatie ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be Dit ziekenhuis maakt deel uit van de groep Emmaüs
1. Inleiding Met deze brochure willen we u zo goed mogelijk schriftelijk informeren over de operatie aan de schildklier. Uw behandelende arts en de verpleegkundige zullen u ook mondeling de nodige toelichting geven. Mocht daarna toch nog niet alles duidelijk zijn, stel dan gerust verdere vragen aan uw behandelende arts of verpleegkundige. Tijdens de dagelijkse verzorging krijgt u nog meer uitleg over het verdere verloop van uw verblijf. Gelieve deze brochure mee te brengen naar het ziekenhuis bij opname. U hebt ze nodig om uw pijn goed op te volgen. 2. Schildklier De schildklier is een vlindervormig orgaan dat in de hals op de luchtpijp is gelegen. De schildklier produceert hormonen die belangrijk zijn voor de regeling van de stofwisseling. Voor de productie van die hormonen is de schildklier afhankelijk van een voldoend aanbod aan jodium in het lichaam. In de directe omgeving, aan de achterzijde van de schildklier liggen de stembandzenuwen, zowel links als rechts. De beide stembandzenuwen zorgen voor een normale stemgeving. Tevens liggen direct tegen de schildklier aan, meestal aan de achterzijde, een viertal bijschildkliertjes. Deze bijschildkliertjes zijn van belang voor de calciumhuishouding in het lichaam. 3. Waarom een operatie? Het kan om verschillende redenen nodig zijn dat u aan uw schildklier wordt geopereerd. Kort samengevat volgen ze hier:
De schildklier werkt te hard (hyperthyreose). Als de schildklierwerking met medicatie onvoldoende kan worden onderdrukt, is een operatie noodzakelijk. Er zit een knobbel in de schildklier. Deze knobbel kan de oorzaak zijn van een te hard werkende schildklier. Het kan ook om een kwaadaardig gezwel gaan. Met name bij de schildklier kan vaak alleen door middel van een operatie worden vastgesteld of een gezwel kwaadaardig is of niet. De schildklier kan vele knobbels bevatten en zo groot zijn geworden dat u last hebt met ademen, slikken of spreken. Ook esthetische bezwaren kunnen een reden zijn voor operatie. 4. De operatie We onderscheiden drie soorten ingrepen: De totale thyroïdectomie. De schildklier wordt in zijn geheel verwijderd. De subtotale thyroïdectomie. Beide helften van de schildklier worden grotendeels verwijderd, afhankelijk van de bevindingen tijdens de operatie. De hemithyroïdectomie of lobectomie: een helft van de schildklier wordt in zijn geheel verwijderd. Bijvoorbeeld bij een knobbel waarbij het onduidelijk is of de knobbel goedaardig of kwaadaardig is. De operatie wordt verricht onder algemene verdoving. U ligt met het hoofd zover mogelijk achterover. Er wordt een horizontale snede laag in een huidplooi van de hals gemaakt, waarna de schildklier over het algemeen gemakkelijk kan worden bereikt en geheel of gedeeltelijk wordt verwijderd. Het weefsel dat werd verwijderd, wordt microscopisch onderzocht, soms al gedurende de operatie, maar ook altijd na de operatie. De definitieve uitslag van het onderzoek wordt u zo snel mogelijk meegedeeld door de behandelende arts. Afhankelijk van het soort operatie worden één of twee dunne slangetjes (drains) in het operatiegebied achtergelaten om bloed, dat zich daar nog
verzamelt, te kunnen afvoeren. Meestal kunnen deze drains na 24 tot 48 u worden verwijderd. Pijnmeting Op de afdeling wordt pijn gemeten aan de hand van de VAS-score. Dit is een score waarbij u aan uw pijnervaring een cijfer geeft. VAS staat voor visueel-analoge schaal en is een aanduiding van de schaal die loopt van 0 tot 10. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Geen weinig matige hevige zeer hevige pijn pijn pijn pijn pijn De VAS-score geeft de verpleegkundigen en artsen beter inzicht in de mate waarin u pijn ervaart. Op die manier kunnen zij uw pijn zo veel mogelijk verminderen zodat u zo comfortabel mogelijk in bed kunt liggen. Dit is belangrijk, want een goede pijnstilling is bevorderlijk voor het doorademen, ophoesten en bewegen: activiteiten die van wezenlijk belang zijn voor een spoedig herstel. Pijnscore Om een duidelijk beeld te krijgen hoe uw pijn verloopt en of de pijnbehandeling voldoende is, zal een verpleegkundige regelmatig naar uw pijn vragen. Het is belangrijk dat u zelf aangeeft hoeveel pijn u ervaart. U kunt uw pijn aangeven met een cijfer of de pijn benoemen. Dit noemen wij de pijnscore. Hierbij wil het cijfer 0 zeggen dat u helemaal geen pijn hebt en geeft het cijfer 10 aan dat u de ergste pijn hebt die u zich kunt voorstellen. 0 = geen pijn 3 = weinig pijn 4 = matige pijn
7 = hevige pijn 10 = zeer hevige pijn U kunt nooit een verkeerd cijfer geven; het gaat immers om de pijn die u ervaart en pijn is een persoonlijke ervaring. Aan de hand van dit cijfer wordt uw pijnmedicatie eventueel aangepast. Na toediening van pijnmedicatie vraagt de verpleegkundige nog een aantal keren naar uw pijn. Het is daarbij van belang dat u duidelijk aangeeft wanneer de pijn meer of minder wordt. 5. Mogelijke verwikkelingen Over het algemeen is een schildklieroperatie een veilige operatie met weinig complicaties en een vlot herstel. Bij iedere operatie echter is de kans op een complicatie aanwezig. Zo zijn er ook bij deze operatie de normale risico s aanwezig zoals trombose, longontsteking, nabloeding en wondinfectie. De kans op complicaties in het operatiegebied hangt samen met het type interventie. Hoe moeilijker de operatie, des te meer kans op beschadiging van de structuren die tegen de schildklier aan liggen. Letsels van de stembandzenuw: het gebeurt dat de zenuw tijdelijk door prikkeling ten gevolge van de operatie uitvalt. U merkt meteen na de operatie dat u hees bent en iets moeilijker praat. Dit herstelt zich gewoonlijk na enkele dagen of weken. Bloedingen: komen in ongeveer 2 % van de operaties voor en vereisen een heringreep. Als bij de operatie de bijschildkliertjes beschadigd of verwijderd werden, kan dit leiden tot een tekort aan bijschildklierhormoon. Het gehalte aan calcium in het bloed wordt dan te laag. U voelt dan tintelingen in uw vingertoppen, tenen en/of rondom de mond. Om deze reden wordt na de operatie het calciumgehalte in het bloed gemeten. Met calciumtabletten kan dit goed worden behandeld.
6. Na de operatie Na de operatie zal de verpleegkundige u terugbrengen naar uw kamer, waar u zorgvuldig wordt gevolgd door de verpleegkundigen. Ze meten regelmatig uw pols en bloeddruk en houden de operatiestreek in het oog. U mag beginnen drinken vier uren na de ingreep. Na de operatie kunt u pijn hebben aan de operatiestreek en/of aan hals of nek. De pijn is te vergelijken met de pijn bij een keelontsteking. U krijgt hiervoor aangepaste medicatie langs het infuus. Nadien kunt u op eigen vraag altijd een pijnstiller krijgen. Deze pijn verdwijnt normaal binnen enkele dagen. De drains kunnen meestal na 24 tot 48 uur worden verwijderd. Dit gebeurt quasi zonder pijn, maar het kan een licht vervelend gevoel geven. De wonde geneest snel en meestal met een mooi litteken, dat na verloop van tijd amper nog te zien is. De hechtingen worden na vijf dagen verwijderd. Als de wonde onderhuids is gehecht dient niets verwijderd te worden. U kunt weer naar huis binnen de drie tot vijf dagen. 7. Ontslag U krijgt bij ontslag een afspraak mee voor een controle bij de endocrinoloog, afhankelijk of u calcium moet bijnemen of niet. Voordat u op raadpleging gaat bij de endocrinoloog gebeurt er nog een bloedname bij de huisarts om de schildklierfunctie of calcium te controleren. Op de wonde zit een waterbestendig verband, u mag ermee douchen. Dit verband blijft erop tot vier dagen na ontslag. Heftige strekbewegingen worden best vermeden. Opdrachtgever: Lucienne Van Akeren 2008-01-28 Verantwoordelijke uitgever: algemeen directeur g/az/patinfo/endoscopische operaties bijholten neus.doc