Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant Jaarverslag 2014

Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant Jaarverslag 2014 In 2014 merkt het Huis Vlaams-Brabant een daling ten opzichte van 2013 in het aantal gesprekken binnen de basiswerking van intake en oriëntering. In taalbeleid werden enkele begeleidingen beëindigd en enkele nieuwe procesbegeleidingen gestart. Het team taalbeleid bestond in het voorjaar 2014 uit 4 personen of 3,6 VTE maar werd in het najaar van 2014 verminderd met 2,6 VTE omwille van een stopzetting van de middelen voor 2015 (subsidies taalpromotie Bourgeois, PIVO, federaal impulsfonds en coördinatie Vlaamse Rand). In wat volgt worden de verschillende activiteiten van het Huis verder toegelicht, te starten met het cijferverslag van de basiswerking intake en oriëntering, de regionale werkingen van het Huis waarna de verschillende projecten aan bod komen. Inhoud: Intake en coördinatie NT2 Deel 1: Centrale werking Deel 2: Decentrale werking Deel 3: Kwalitatieve werking van de educatieve consulenten Projecten taalbeleid en taalpromotie Deel 1 Procesbegeleidingen taalbeleid in lokale besturen Deel 2 Project Impulsfonds: Taalbeleid in lagere scholen in de Vlaamse rand Deel 3 Taalbeleid in onderwijs: EIF geïntegreerde taaltrajecten in beroepsopleidingen Deel 4 Vormingen Duidelijke Taal en Taalpromotie Deel 5: Andere Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 1

Intake en coördinatie NT2 Op basis van de gegevens in de databank Matrix, onderscheiden we drie onderdelen in dit verslag. De cijfers in 'centrale werking' slaan op alle cursisten die in het Huis van het Nederlands zijn langsgekomen. Deze gegevens worden gebruikt voor de evaluatie van de interne werking. De cijfers van het onderdeel 'decentrale werking' hebben betrekking op alle cursisten in de provincie Vlaams-Brabant. Deze cijfers worden immers gemaakt op basis van de gegevensuitwisseling tussen de centra en het Huis van het Nederlands. Deze categorie kan een foutenmarge bevatten omdat die gegevensuitwisseling niet altijd optimaal functioneert. In een derde deel brengen we de kwalitatieve werking van de educatieve consulenten in kaart: De consulenten van het Huis nemen naast de intake, screening en doorverwijzing van kandidaat-cursisten in hun regio nog verschillende andere taken op. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 2

DEEL 1: Centrale werking 1.1 Aantal gesprekken 1 In 2014 zagen we het aantal anderstaligen dat het Huis Vlaams-Brabant bezoekt, dalen naar 8.939 gesprekken. De tendens van het dalend aantal intakegesprekken zet zich lichtjes verder: in 2008 was 70% van de gesprekken een eerste intake, in 2013 was dit nog 47% en in 2014 46%. Gelijktijdig stijgt het aantal gesprekken met mensen die zich een tweede of derde keer aanmelden bij het Huis ('voortgangsgesprek'), van 22% in 2008 naar 40 % in 2013 en 42% in 2014. 8409 8482 9652 9890 8939 5962 6816 2830 4352 994 Evolutie totaal aantal gesprekken van werkjaar 2005 tot en met 2014 (zonder attesten Wooncode i.e. 455 ) 1 Geen registraties meer in Matrix vanaf 15/12/2014 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 3

1.2 Aantal gesprekken, opgesplitst in gesprekken met en zonder doorverwijzing attesten wooncode zonder doorverwijzing gesprekken zonder doorverwijzing gesprekken met doorverwijzing Evolutie totaal aantal gesprekken, opgesplitst tussen gesprekken met of zonder doorverwijzing en attesten wooncode zonder gevolg, van werkjaar 2005 tot en met 2014. In 2014 zijn er 455 personen die een attest wooncode kregen zonder doorverwijzing, 1135 die een gesprek hadden zonder doorverwijzing en 7804 personen die een gesprek hadden met doorverwijzing naar een cursus. In 2013 waren dat er respectievelijk 515, 1227 en 8663. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 4

Onderverdeling volgens type gesprek 2 Opvolging wooncode: 47. De meeste wooncodegesprekken zijn een standaard intakegesprek. Dit aantal voor opvolging zijn personen die nogmaals terug komen, opnieuw een attest opvragen en opgevolgd moeten worden. Onderstaande tabellen geven een overzicht van het totaal aantal gesprekken per regio en nadien per loket. Hier moet echter aan toegevoegd worden dat niet ieder loket ook een effectieve permanentie van het Huis heeft. De loketten die cursief staan bestonden uit één of enkele infodagen in de maanden augustus-september en januari. 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Hageland 566 530 611 768 1000 1108 1132 1005 882 Halle- Vilvoorde 1433 2831 4041 4381 5518 5400 6580 6802 6128 Leuven 831 991 1310 1667 1891 1974 1940 2083 1929 2014 Standaard intake Standaard voortgang Niveaute st Ander e Opv. Woonc. Hageland 440 395 13 4 12 12 6 Heroriëntatie Klaswissel Halle- Vilvoorde 2802 2622 84 20 513 56 31 Leuven 895 738 123 52 52 59 10 2 Nieuwe onderverdeling van gesprekken, ingevoerd in december 2010 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 5

2010 2011 2012 2013 2014 Hageland Loket Aarschot 162 146 142 114 109 Loket Boortmeerbeek -- -- 23 -- -- Loket Diest 287 383 343 294 293 Loket Diest VDAB -- -- 17 -- -- Loket Haacht 7 -- -- -- -- Loket Landen 21 14 17 13 18 Loket Tienen 523 565 579 543 431 Loket Tienen VDAB -- -- 11 41 16 1000 1108 1132 1005 882 3 2010 2011 2012 2013 2014 Leuven Loket Leuven 1856 1947 1830 1993 1864 Loket Leuven (andere) 0 7 0 0 0 Loket Leuven (beurs) 0 20 33 16 4 Loket Kortenberg -- -- 30 4 30 36 Loket Leuven VDAB 35 0 47 44 25 1891 1974 1940 2083 1929 5 3 Uniek aantal personen in Hageland: 812 ( 92% tov aantal gesprekken ) 4 Vanaf 2012 wordt loket Kortenberg onder regio Leuven geplaatst, in overeenstemming met de werking 5 Uniek aantal personen in Leuven: 1685 ( 87% tov aantal gesprekken ) Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 6

Halle-Vilvoorde 2010 2011 2012 2013 2014 Loket Asse 381 493 525 490 452 Loket Beersel / Alsemberg 33 10 24 2 3 Loket Dilbeek 221 246 421 348 346 Loket Drogenbos 24 8 12 23 6 Loket Halle 717 782 862 1056 1050 Loket Herne 0 13 7 16 11 Loket Hoeilaart 28 12 31 58 18 Loket Kortenberg 14 13 -- 6 -- -- Loket Kraainem 6 5 35 41 67 Loket Lennik 18 7 8 7 8 Loket Liedekerke 28 19 69 45 71 Loket Linkebeek 13 6 6 12 11 Loket Londerzeel 7 4 11 6 19 Loket Lot 10 16 13 16 14 Loket Machelen 0 7 0 0 0 Loket Overijse 39 29 26 13 13 Loket Roosdaal 0 6 15 10 4 Loket Sint-Genesius-Rode 40 0 2 1 0 Loket Steenokkerzeel 12 16 12 15 21 Loket St-P-Leeuw 180 197 310 428 315 Loket Strombeek 130 93 90 123 125 Loket Ternat 27 8 36 35 29 Loket Tervuren 255 195 199 207 181 Loket Vilvoorde (andere) 19 9 11 0 5 Loket Vilvoorde Perm. 1272 1307 1432 1462 1458 Loket Wemmel 149 88 84 85 53 Loket Wezembeek-Oppem 22 9 33 60 59 Loket Wolvertem 74 43 60 63 84 Loket Zaventem 478 399 563 581 460 Loket Zellik 94 74 192 265 237 Loket Asse VDAB 286 275 321 277 266 Loket Duisburg VDAB 0 0 0 20 49 Loket St-P-Leeuw VDAB 532 466 556 470 349 Loket Vilvoorde VDAB 409 503 510 515 327 Loket Taalbeleid 0 42 24 0 0 5518 5400 6580 6802 6128 7 6 Vanaf 2012 wordt loket Kortenberg onder regio Leuven geplaatst, in overeenstemming met de werking 7 Uniek aantal personen in Halle-Vilvoorde: 5547 ( 91 % tov aantal gesprekken ) Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 7

2. Profiel van de cursisten 2.1 Aantal jaren scholing De gemiddelde scholing van de kandidaat-cursisten blijft doorheen de jaren ongeveer dezelfde. De gemiddelde leeftijd stijgt heel licht: van 36,16 (2013) naar 36,50 (2014). 2.2 Leeftijd Gemiddelde scholing voor de provincie Vlaams-Brabant in 2014: 12,09 Gemiddelde leeftijd voor de provincie Vlaams-Brabant in 2014: 36,50 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 8

2.3 Geslacht De verhouding tussen mannen en vrouwen in 2014 voor Vlaams-Brabant (gelijkend op de verhouding in 2013 (44% mannen en 56 % vrouwen). 57% 43% 2.4 Geboorteland De top-drie van de meest voorkomende geboortelanden blijft, zoals in 2013 België, Marokko en Congo. In totaal waren er 153 verschillende landen waarin kandidaat-cursisten geboren zijn. De 40 meest voorkomende geboortelanden voor Vlaams-Brabant in 2014: Geboorteland Pos. België 1545 = India 89 = Marokko 863 = Afghanistan 85 DR Congo 644 = Congo (Brazzaville) 74 Roemenië 379 Iran 68 Polen 321 Ghana 67 = Turkije 237 = Algerije 65 Kameroen 125 = Armenië 64 Syrië 125 Albanië 62 Frankrijk 122 = Angola 62 Rwanda 122 = Filipijnen 62 Irak 120 = Nigeria 61 Italië 118 Thailand 54 = Brazilië 115 Hongarije 53 Spanje 112 Kosovo 52 Volksrepubliek China 104 Tunesië 52 Bulgarije 102 Verenigd Koninkrijk 51 Guinea 99 Somalië 47 Nepal 97 Ecuador 46 Portugal 97 Duitsland 44 Russische Federatie 95 Colombia 43 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 9

De meest voorkomende geboortelanden in 2014, per regio: Hageland Halle-Vilvoorde Leuven Roemenië België Marokko Polen Marokko Nepal Marokko DR Congo Polen België Roemenië Roemenië DR Congo Turkije België Irak Polen Irak Turkije Frankrijk Volksrepubliek China India Rwanda DR Congo Syrië Kameroen Russische Federatie Afghanistan Brazilië Italië Geboorteland gegroepeerd per regio Geboorteregio Aantal % % in 2013 West-Europa 1726 22-22 Centraal- & Zuid-Afrika 1635 21-21 Oost-Europa, Rusland & Kaukasus 1152 15 +2 13 Noord-Afrika 1030 13 +1 12 Midden-Oosten 646 8-8 Zuid-Europa 378 5-5 Centraal-Azië & Verre Oosten 373 5-1 6 Centraal-Europa 289 4-1 5 Zuid-Oost Azië 287 4-4 Centraal- & Zuid-Amerika 334 4 +1 3 Noord-Amerika 55 1-1 Noord-Europa 21 0-0 Australië / Oceanië 4 0-0 EU / EER vs Derdelander Aantal % % in 2013 EU / EER 3120 39-39 Derdelander 4810 61-61 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 10

2.5 Perspectief De grote meerderheid van de anderstaligen in de provincie die les volgen omwille van professionele en sociale redenen blijft het hoogst (41%). Het aandeel dat enkel om sociale of professionele redenen Nederlands leert stijgt licht naar respectievelijk 22% en 31% ten opzichte van 21% en 29% in 2013. Slechts 6% geeft aan een educatief perspectief te hebben. Dit is ook een stijging van 1% ten opzichte van 2013. 'Educatief' wordt in het codeboek Matrix gedefinieerd als 'met als doel verdere studie aan hogeschool of universiteit'. Percentages van het perspectief van de kandidaat-cursisten in Vlaams-Brabant in 2014. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 11

2.6 Woonplaats 2014 2013 Leuven 971 1083 Vilvoorde 670 727 Sint-Pieters-Leeuw 523 605 Asse 449 497 Dilbeek 449 490 Zaventem 440 580 Halle 333 342 Tienen 266 326 Grimbergen 265 268 Machelen (Vl.Br.) 251 249 Wemmel 228 218 Beersel 211 292 Kraainem 121 98 Liedekerke 118 98 Diest 115 138 Tervuren 115 131 Wezembeek-Oppem 111 115 Overijse 108 105 Kortenberg 106 123 Aarschot 95 94 Sint-Genesius-Rode 92 114 Herent 76 74 Merchtem 71 74 Drogenbos 70 98 Meise 70 88 Steenokkerzeel 60 80 Landen 58 91 Ternat 56 60 Opwijk 56 51 Scherpenheuvel-Zichem 53 46 Londerzeel 52 37 Hoeilaart 48 75 Affligem 45 58 Linkebeek 43 52 Lennik 39 45 Herne 30 27 Huldenberg 28 40 Zemst 28 38 Rotselaar 28 33 Lubbeek 28 24 Tremelo 27 31 Haacht 26 24 Bertem 25 32 Holsbeek 24 23 Geetbets 24 16 Hoegaarden 22 32 Gooik 21 17 Keerbergen 20 8 Kampenhout 18 30 Oud-Heverlee 17 37 Roosdaal 14 35 Boutersem 14 28 Bierbeek 13 12 Linter 13 11 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 12

Kapelle-op-den-Bos 13 10 Begijnendijk 12 19 Glabbeek 12 6 Boortmeerbeek 10 21 Pepingen 10 14 Kortenaken 9 15 Tielt-Winge 8 16 Zoutleeuw 8 11 Galmaarden 6 11 Bever 2 8 Vanuit andere provincies 8 Brussel: 312 Waals-Brabant: 88 Antwerpen: 75 Limburg: 38 Luik: 20 Namen: 6 Henegouwen: 23 Oost-Vlaanderen: 31 West-Vlaanderen: 9 2.9 Wervingskanalen Wervingskanaal geeft weer langs welke weg de kandidaat-cursist het Huis van het Nederlands gevonden heeft. Veruit het grootste wervingskanaal is VDAB, dankzij de verschillende infosessies in Vilvoorde, Asse en Sint-Pieters-Leeuw. Op de tweede plaats staat het netwerk van de cursist als belangrijke wervingskanaal. Steeds meer mensen geven aan dat ze via vrienden of familie, eigen initiatief of werkgever de weg naar het Huis gevonden hebben. Gegroepeerde totalen m.b.t. wervingskanalen, voor heel Vlaams-Brabant in 2014. VDAB 2669 Netwerk Cursist 1957 HvN Communicatie 900 Inburgering 813 OCMW 643 CVO 259 Stad / Gemeente 250 School / CLB / OKAN 132 Asielcentrum / Asielopvang / L.O.I. 107 CBE 96 Sociale Projecten 93 Andere 72 COC Testen 9 UTC 5 Kind & Gezin 2 Wooncode (nadien op te volgen) 188 8 Op het moment van berekening van deze cijfers kan het zijn dat cursisten verhuisd zijn naar een verder gelegen provincie, waardoor het actief woonadres veranderd is t.o.v. het moment van intake en buiten Vlaams-Brabant is komen te liggen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 13

3. Testing & Doorverwijzingen 3.1 Covaartesten Sinds juni 2012 passen de educatieve consulenten van het Huis het nieuwe denkkader oriëntering toe. Ze nemen een covaartest af van alle kandidaat-cursisten met een diploma tussen lager onderwijs en bachelor. Naast de covaartest houden ze ook rekening met andere parameters zoals onderwijsniveau, talenkennis, oefenkansen, tijd voor zelfstudie, etc., om het profiel van een kandidaat te bepalen. Totaal aantal covaartesten tov totaal aantal instapgesprekken, in Vlaams-Brabant in 2014: 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Aantal covaars 2502 2812 2511 2627 2903 2112 % 57,73 57,17 54,89 57,30 63,10 9 51,05 Gemiddelde covaarscore voor Vlaams-Brabant in 2014: 34,48 (in 2013: 34,31, in 2012 33,95, in 2011 32,47, in 2010 was dat 33,00). Er zijn opvallende pieken bij de zeer hoge en zeer lage scores. Voor cursisten die 0/48 behaalden, was het oefenboekje meestal te moeilijk en zij legden de eigenlijke test dan ook niet meer af. < 22: 357 22 30: 255 > 30: 1500 9 Sterke stijging t.g.v. ingebruikname nieuw denkkader in 2013, waarbij iedereen met een diploma van lager onderwijs tot bachelor een covaar moet afleggen Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 14

3.2 Niveautesten Aantal niveautesten afgenomen in Vlaams-Brabant in 2014: 1765 Resultaten niveautest opgesplitst per instapniveau: 3.3 Profielen en doorverwijzingen Op basis van het intakegesprek en de testing krijgen de kandidaat-cursisten een bepaald profiel. Sinds juni 2012 implementeren alle Huizen een nieuw denkkader voor oriëntering. We bepalen eerst het profiel van de cursist (bv CVO 80 u), los van het bestaand aanbod. Daarna doen we een doorverwijzing op basis van het bestaande aanbod. Hieronder ziet u het verschil in profielbepaling en uiteindelijke doorverwijzing. Deze cijfers geven een beeld over de nood aan bepaalde trajecten. 11% van de kandidaat-cursisten kreeg een advies 80u maar slechts 1% werd effectief doorverwezen naar een 80u-aanbod. 7% kreeg in 2014 een advies 180u maar slechts 1% werd effectief doorverwezen naar een aanbod 180u. Aantallen en percentages per profiel voor Vlaams-Brabant in 2014 (enkel gesprekken met een effectieve doorverwijzing) 2014 Aantal % 600u 286 4 240u 1417 18 180u 528 7 120u 4730 61 80u 843 11 Totaal 7804 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 15

Aantallen en percentages per doorverwijzing voor Vlaams-Brabant in 2014 2014 Aantal % 600u 286 4 240u 1568 20 180u 114 1 120u 5681 73 80u cvo 72 1 80u utc 83 1 Varia 10 1135 Totaal 8939 Evolutie van de percentages doorverwijzingen van 2006 tot 2014 11 10 i.e. geen doorverwijzing, onvolledige intake, conversatie, School en Ouders, OKAN 11 in de loop der jaren is de registratie-afspraak gewijzigd m.b.t. 120u/80u, en sinds 2012 aparte berekening voor 600u (alfa) Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 16

Profielen en doorverwijzingen per regio: In Leuven is er een 80u-aanbod bij ILT en startte CVO VOLT in Leuven en CVO GLTT in Sint-Genesius-Rode ook een 80u-traject in 2014. In andere regio s is er geen 80u-aanbod maar blijkt hier wel nood aan in de regio Halle-Vilvoorde. In 2014 was er enkel in Halle-Vilvoorde een 180u-aanbod in Vilvoorde, Halle en Asse. Hier blijkt bijkomende nood aan in deze regio en Leuven. Hageland 2014 Aantal % 600u 29 4 240u 147 19 180u 46 6 120u 523 67 80u 34 4 Totaal 779 2014 Aantal % 600u 29 4 240u 165 21 180u 2 0 120u 571 73 80u cvo 7 1 80u utc 5 1 Varia 103 Totaal 882 Halle-Vilvoorde 2014 Aantal % 600u 162 3 240u 987 19 180u 369 7 120u 3221 61 80u 513 10 Totaal 5252 2014 Aantal % 600u 162 3 240u 1075 20 180u 112 2 120u 3865 74 80u cvo 29 1 80u utc 9 0 Varia 876 Totaal 6128 Leuven 2014 Aantal % 600u 95 5 240u 283 16 180u 113 6 120u 986 56 80u 296 17 Totaal 1773 2014 Aantal % 600u 95 5 240u 328 18 180u 0 0 120u 1245 70 80u cvo 36 2 80u utc 69 4 Varia 156 Totaal 1929 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 17

Aantal heroriënteringen 12 : 2014 Naar 600u 5 Naar 240u 98 Naar 180u 11 Naar 120u 92 Naar 80u cvo 4 Naar 80u utc 8 Totaal 218 Doorverwijzingen naar de diverse niveaus, zonder categorie varia 12 Heroriënteringen via Huis van het Nederlands of gerapporteerd aan Huis van het Nederlands Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 18

3.4 Doorstroom intake inschrijving Hieronder tonen we de doorstroom van een intake naar een effectieve inschrijving in een cursus. Algemeen Vlaams-Brabant 2014 Tijd Aantal % 0-3 maand 3699 52 3-6 maand 520 7 6-9 maand 142 2 9-12 maand 19 0 geen 2691 38 Eindtotaal 7071 Per regio Hageland 716 % 0-3 maand 382 53 3-6 maand 21 3 6-9 maand 15 2 9-12 maand 1 0 geen 297 41 Halle-Vilvoorde 4812 % 0-3 maand 2425 50 3-6 maand 395 8 6-9 maand 103 2 9-12 maand 10 0 geen 1879 39 Leuven 1543 % 0-3 maand 892 58 3-6 maand 104 7 6-9 maand 24 2 9-12 maand 8 1 geen 515 33 Eindtotaal 7071 Per profiel 600u 253 % 0-3 maand 89 35 3-6 maand 39 15 6-9 maand 9 4 9-12 maand 1 0 geen 115 45 240u 1274 % 0-3 maand 546 43 3-6 maand 133 10 6-9 maand 59 5 9-12 maand 3 0 geen 533 42 180u 434 % 0-3 maand 221 51 3-6 maand 45 10 6-9 maand 8 2 9-12 maand 2 0 geen 158 36 120u 4346 % 0-3 maand 2422 56 3-6 maand 245 6 6-9 maand 54 1 9-12 maand 8 0 geen 1617 37 80u cvo/utc 764 % 0-3 maand 421 55 3-6 maand 58 8 6-9 maand 12 2 9-12 maand 5 1 geen 268 35 Eindtotaal 7071 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 19

Per niveau 1.1 5547 % 0-3 maand 2894 52 3-6 maand 440 8 6-9 maand 127 2 9-12 maand 14 0 geen 2072 37 1.2 711 % 0-3 maand 387 54 3-6 maand 40 6 6-9 maand 9 1 9-12 maand 4 1 geen 271 38 2.1 412 % 0-3 maand 201 49 3-6 maand 28 7 6-9 maand 1 0 9-12 maand 1 0 geen 181 44 2.2 163 % 0-3 maand 86 53 3-6 maand 5 3 6-9 maand 1 1 geen 71 44 2.3 130 % 0-3 maand 70 54 3-6 maand 3 2 6-9 maand 3 2 geen 54 42 2.4 67 % 0-3 maand 39 58 3-6 maand 2 3 6-9 maand 1 1 geen 25 37 3.1 20 % 0-3 maand 9 45 3-6 maand 1 5 geen 10 50 3.2 17 % 0-3 maand 9 53 3-6 maand 1 6 geen 7 41 4.1 4 % 0-3 maand 3 75 geen 1 25 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 20

4. Vlaamse Wooncode Kandidaat-huurders van een sociale woning moeten sinds 2008 kunnen aantonen dat ze over voldoende mondelinge taalvaardigheden beschikken (d.i. mondeling 1.1 behaald hebben). Om dit aan te tonen, kunnen ze langskomen in het Huis van het Nederlands, waar ze een sneltest en / of een mondelinge test afleggen. In 2014 maakte het Huis 751 attesten op (in 2013: 925): Aantal afgeleverde attesten Mondelinge Taalvaardigheid : 531 Aantal afgeleverde attesten Intake / Deelname : 202 Wie niet slaagt op de mondelinge test, wordt doorverwezen naar een cursus Nederlands. Het Huis heeft als taak de inschrijving en aanwezigheden van deze cursisten op te volgen, en indien dit niet correct gebeurt, de cursist ingebreke te stellen doormiddel van een brief. De kandidaat-huurder heeft vervolgens 15 dagen tijd heeft om zich terug in regel te stellen door zich aan te melden in het Huis. Doet hij dit niet, dan verstuurt het huis een inbreuk naar de verhuurder. Wanneer de kandidaathuurder zich alsnog in regel stelt, volgt een rechtzetting van zijn dossier. 531 kandidaat-huurders kregen een attest voor de sociale verhuurmaatschappij nadat ze geslaagd waren op de (snel)test of nadat duidelijk was uit hun NT2-loopbaan dat ze de mondelinge kennis A1 bezitten. Diegene die niet slaagden op de (snel)test, kregen een doorverwijzing naar een cursus en worden beschouwd als een volwaardige intake. Zij zitten dus in de 8.939 gesprekken. Afgeleverde attesten in 2014: Aantal afgeleverde attesten Mondelinge Taalvaardigheid : 531 Aantal afgeleverde attesten Intake / Deelname : 202 Aantal attesten van opschorting: 18 Aantal ingebrekestellingen: 121 ( brief naar de cursist) Aantal inbreuken: 119 ( bericht naar de sociale huisvestingsmaatschappij bij geen reactie op de brief) Aantal rechtzettingen na inbreuk: 14 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 21

DEEL 2: Decentrale werking 13 1. Inschrijvingen 14 Totaal aantal unieke cursisten met een inschrijving in een module NT2 15 : 13301 (-765; -5,4%) Totaal aantal unieke cursisten per centrum 16 2014 2013 GLTT-CVO 2781 3072 CVO VOLT 2222 2258 CBE Halle - Vilvoorde 1601 1655 CBE Open School Leuven - Hageland 1058 1385 CVO Vilvoorde 984 1047 ACE-GROEP T CVO 849 835 CVO Tervuren - Hoeilaart 868 870 CVO Strombeek (Grimbergen) 762 833 CVO Meise-Jette 755 729 CVO Merchtem - Ternat 601 581 CVO Crescendo 436 428 CVO De Oranjerie 384 375 ILT 17 -- -- Totaal 13301 14066 13 Op basis van de gegevens die de centra naar de KBI verzonden hebben. 14 Door de onophoudelijke problemen met de uitwisseling tussen DaVinci, KBI Connect en Matrix, en door de fusie tussen CVO De Nobel en CVO Leuven-Landen, zijn niet alle inschrijvingen in Matrix geraakt. Bovendien werd de uitwisseling stopgezet op 15/12/2014. 15 Het gaat hier om inschrijvingen in een lesplaats binnen het werkingsgebied Vlaams-Brabant 16 Bij de berekening van deze tabel werd er enkel rekening gehouden met het eerste centrum waarin een cursist zich inschreef. Het kan zijn dat een cursist na een inschrijving bij een eerste centrum, later in 2014 ook in een ander centrum was ingeschreven. Deze cursisten tellen echter niet mee voor het totaal van dat tweede centrum. 17 ILT zendt enkel gegevens door van cursisten die verplicht op te volgen zijn (Inburgering Niveau 1); bij het samenvoegen van dubbele dossiers is het overzetten van de ILT-inschrijvingen onmogelijk gebleken, waardoor die verdwenen zijn. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 22

Evolutie van totaal aantal unieke cursisten binnen Vlaams-Brabant Evolutie van totaal aantal inschrijvingen binnen Vlaams-Brabant Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 23

Aantal cursisten per centrum dat ingestroomd is via decentrale intake 18 2014 GLTT-CVO 516 ACE-GROEP T CVO 261 CVO Tervuren - Hoeilaart 177 CVO VOLT 113 CVO Strombeek/Grimbergen 91 CVO Merchtem - Ternat 36 CBE Open School Leuven-Hageland 35 CVO Meise-Jette 33 CVO Vilvoorde 20 CBE Halle-Vilvoorde 14 CVO De Oranjerie 14 CVO Crescendo 19 - ILT 20 - Onbekend 21 260 Totaal 1570 Aantal cursisten ingestroomd in 2014 via decentrale intake, opgesplitst per niveau 2014 1.1 829 1.2 147 2.1 107 2.2 59 2.3 57 2.4 59 3.1 20 3.2 10 4.1 10 4.2 1 Andere 11 Totaal 1310 18 Dit zijn cursisten die voor het eerst inschreven in een cursus NT2 in 2014, waarbij het allereerste intakegesprek niet plaatsvond in een Huis van het Nederlands. Deze cursistdossiers dienden allemaal manueel aangemaakt te worden, op basis van automatisch opgestelde lijsten van KBI Connect. Vermoedelijk zijn niet alle decentrale intakes op deze lijsten geraakt (en bijgevolg is de hieraan vasthangende inschrijving ook niet doorgekomen). Bij CVO Meise-Jette en CVO Strombeek is geprobeerd enkel decentrale intakes op te nemen gekoppeld aan lesplaatsen binnen Vlaams-Brabant. 19 Decentrale intakes vanuit CVO Crescendo werden toegewezen aan Huis van het Nederlands Provincie Antwerpen. 20 ILT zendt enkel gegevens door van cursisten die verplicht op te volgen zijn (Inburgering Niveau 1); bij het samenvoegen van dubbele dossiers is het overzetten van de ILT-inschrijvingen onmogelijk gebleken, waardoor die verdwenen zijn. 21 Restcategorie: o.a. decentrale intakes gekoppeld aan inschrijvingen in cursussen van 2015, of aan inschrijvingen die niet tijdig geïmporteerd konden worden. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 24

Spreiding van de cursisten in 2014 in Vlaams-Brabant op basis van woonplaats 2014 2014 Leuven 2363 Opwijk 62 Vilvoorde 920 Rotselaar 58 Sint-Pieters-Leeuw 619 Affligem 56 Zaventem 596 Lennik 49 Halle 546 Bertem 48 Grimbergen 468 Oud-Heverlee 48 Asse 464 Herne 41 Dilbeek 400 Lubbeek 41 Tienen 399 Tremelo 40 Beersel 339 Kampenhout 39 Sint-Genesius-Rode 317 Huldenberg 37 Machelen (Vl.Br.) 306 Boutersem 36 Tervuren 285 Holsbeek 36 Wemmel 240 Zemst 30 Kortenberg 197 Bierbeek 29 Diest 159 Geetbets 29 Aarschot 143 Hoegaarden 29 Overijse 141 Roosdaal 29 Kraainem 140 Begijnendijk 25 Wezembeek-Oppem 140 Haacht 25 Meise 132 Tielt-Winge 23 Herent 129 Gooik 22 Hoeilaart 128 Kapelle-op-den-Bos 21 Liedekerke 128 Galmaarden 18 Merchtem 125 Boortmeerbeek 17 Drogenbos 122 Pepingen 17 Landen 93 Linter 16 Ternat 92 Kortenaken 15 Linkebeek 90 Glabbeek 12 Scherpenheuvel-Zichem 79 Zoutleeuw 11 Steenokkerzeel 79 Keerbergen 9 Londerzeel 78 Bever 3 Evolutie aantal ingeschreven cursisten, voor geselecteerde gemeenten in Vlaams-Brabant Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 25

Totaal aantal inschrijvingen 22 in modules behorende tot de diverse niveaus: Niveau Aantal Inschrijvingen 2014 Aantal Inschrijvingen 2013 1.1 14956 16222 [ bevat 1.1.1; 1.1.2; Breakthrough 1-4; alfa start- 9 ] 1.2 9463 8688 [ bevat 1.2.1; 1.2.2; Waystage 1-2; alfa 10-15 ] 2.1 4547 4157 [ bevat 2.1.1; 2.1.2 ] 2.2 3197 2600 [ bevat 2.2.1; 2.2.2 ] 2.3 1828 1738 [ bevat 2.3.1; 2.3.2 ] 2.4 1189 1050 [ bevat 2.4.1; 2.4.2 ] 2bisA 32 509 [ bevat 2bisA.1; 2bisA.2 ] 2bisB 0 282 [ bevat 2bisB.1; 2bisB.2 ] 2bisC 0 291 [ bevat 2bisC.1; 2bisC.2 ] 3.1 565 31 [ bevat 3.1.1; 3.1.2 ] 3.2 316 129 [ bevat 3.2.1; 3.2.2 ] 4.1 225 240 [ bevat 4.1.1; 4.1.2 ] 4.2 37 206 [ bevat 4.2.1; 4.2.2 ] andere 133 118 [ bevat NT2 Rijbewijs, NT2@PC, NEX, maatwerk ] 22 Een unieke cursist kan meerdere inschrijvingen per jaar hebben. Een inschrijving wordt bovendien geregistreerd per module. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 26

Totaal aantal inschrijvingen, opgesplitst per module: 600u (alfa): 240u: 180u: Module Aantal Inschrijvingen Alfa Breakthrough start 158 Alfa Breakthrough 1 188 Alfa Breakthrough 2 223 Alfa Breakthrough 3 214 Alfa Breakthrough 4 134 Alfa Breakthrough 5 373 Alfa Breakthrough 6 159 Alfa Breakthrough 7 175 Alfa Breakthrough 8 131 Alfa Breakthrough 9 97 Alfa Waystage 10 80 Alfa Waystage 11 38 Alfa Waystage 12 293 Alfa Waystage 13 40 Alfa Waystage 14 31 Alfa Waystage 15 26 Alfa Waystage 16 0 totaal 2360 Module Aantal Inschrijvingen Breakthrough 1 1083 Breakthrough 2 1016 Breakthrough 3 886 Breakthrough 4 890 Waystage mondeling 1 791 Waystage mondeling 2 456 Waystage schriftelijk 1 973 Waystage schriftelijk 2 542 totaal 6637 Module Aantal Inschrijvingen Breakthrough A 94 Breakthrough B 99 totaal 193 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 27

120u: Module Aantal Inschrijvingen Breakthrough A 4406 Breakthrough B 4578 Waystage A 3031 Waystage B 3070 Threshold 1 A 2302 Threshold 1 B 2245 Threshold 1bis A 16 Threshold 1bis B 16 Threshold 2 A 1637 Threshold 2 B 1560 Threshold 3 A 921 Threshold 3 B 907 Threshold 4 A 604 Threshold 4 B 585 Vantage 1 A 264 Vantage 1 B 301 Vantage 2 A 159 Vantage 2 B 157 Effectiveness 1 A 135 Effectiveness 1 B 90 Effectiveness 2 A 21 Effectiveness 2 B 16 andere 133 totaal 27490 80u cvo: Module Aantal Inschrijvingen Breakthrough A 26 Breakthrough B 26 Waystage A 48 Waystage B 44 totaal 144 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 28

Totaal aantal ingerichte modules: 2071 600u (alfa): Module Aantal Modules Alfa Breakthrough start 12 Alfa Breakthrough 1 17 Alfa Breakthrough 2 18 Alfa Breakthrough 3 17 Alfa Breakthrough 4 13 Alfa Breakthrough 5 31 Alfa Breakthrough 6 13 Alfa Breakthrough 7 15 Alfa Breakthrough 8 12 Alfa Breakthrough 9 10 Alfa Waystage 10 6 Alfa Waystage 11 4 Alfa Waystage 12 24 Alfa Waystage 13 5 Alfa Waystage 14 4 Alfa Waystage 15 2 Alfa Waystage 16 0 totaal 203 240u: 180u: Module Aantal Modules Breakthrough 1 59 Breakthrough 2 58 Breakthrough 3 55 Breakthrough 4 57 Waystage mondeling 1 51 Waystage mondeling 2 34 Waystage schriftelijk 1 66 Waystage schriftelijk 2 41 totaal 421 Module Aantal Modules Breakthrough A 5 Breakthrough B 5 totaal 10 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 29

120u: Module Aantal Modules Breakthrough A 214 Breakthrough B 220 Waystage A 149 Waystage B 149 Threshold 1 A 112 Threshold 1 B 111 Threshold 1bis A 1 Threshold 1bis B 1 Threshold 2 A 92 Threshold 2 B 87 Threshold 3 A 55 Threshold 3 B 54 Threshold 4 A 43 Threshold 4 B 43 Vantage 1 A 18 Vantage 1 B 22 Vantage 2 A 12 Vantage 2 B 14 Effectiveness 1 A 11 Effectiveness 1 B 10 Effectiveness 2 A 2 Effectiveness 2 B 2 andere 9 totaal 1431 80u cvo: Module Aantal Modules Breakthrough A 3 Breakthrough B 3 Waystage A 3 Waystage B 2 totaal 9 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 30

Het zwaartepunt van het aanbod ligt bij de modules van 1, 2 en 4x per week die in de voormiddag en avond ingericht worden. De heel intensieve cursussen van 5x per week die sinds 2013 zijn ingevoerd voor VDAB-cursisten zijn in 2014 met 293 modules erg gestegen ten opzichte van 2013 (29 modules). Tot slot zien we dat er ook een stijgend aantal cursussen in het weekend gegeven worden. In 2014 steeg dit aantal van 28 modules in 2013 naar 47 modules in 2014. Totaal aantal modules opgesplitst volgens intensiteit Aantal lesmomenten / Aantal Modules week 1 418 2 708 3 212 4 381 5 293 onbekend 59 Totaal aantal modules opgesplitst volgens lesmoment Lesmoment Aantal Modules voormiddag 1049 namiddag 300 avond 659 onbekend 63 Totaal aantal modules opgesplitst volgens weekdag of weekend Lesmoment Aantal Modules week 1961 weekend 47 onbekend 63 Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 31

2. Instroom versus doorstroom / herinstroom Verhouding bestaande cursisten / nieuwe cursisten in Vlaams-Brabant in 2014: Nieuwe cursisten: 5722 43% Decentrale instroom 1310 10% 23% van alle nieuwe cursisten Centrale instroom 4412 33% 77% van alle nieuwe cursisten Bestaande cursisten: 7579 57% Instroomjaar cursisten Vlaams-Brabant in 2014: Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 32

Extra berekeningen (nav einde Matrix): Hoogst gevolgde niveau NT2 van cursisten in Vlaams-Brabant (2005 2014; n = 56161), in %. 39% van de cursisten stopt na het behalen van 1.1 en 25% na 1.2. Duur NT2-trajecten van cursisten in Vlaams-Brabant (2005 2014; n = 56649), gegroepeerd per half jaar, in %. 39% doet er 0-6 maanden vanaf de startdatum van de eerste inschrijving tot de einddatum van de laatste inschrijving. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 33

DEEL 3: Kwalitatieve werking van de educatieve consulenten De educatieve consulenten van het Huis van het Nederlands houden verspreid over de hele provincie Vlaams-Brabant antennes en loketten open. Ze ontvangen er anderstalige kandidaat-cursisten en nemen een intake af. Daarnaast doen ze nog verscheidene andere taken. We geven er hieronder enkele weer: Promotie en bekendmaking: Bekendmaking van het Huis van het Nederlands, dit zowel bij doorverwijzers (zoals CLB's, OCMW's, gemeentes, lagere en secundaire scholen, werkwinkels, kinderopvang, bibliotheken, vakbonden,...); als bij anderstalige kandidaat-cursisten. Zo zijn de consulenten soms aanwezig op welkomstdagen van de gemeente voor nieuwe inwoners, op jobbeurzen, e.d. De consulenten doen ook een mailing, via de post, van de flyers met openingsuren naar alle doorverwijzers. Daarnaast worden de flyers van de NT2-campagne van augustus en januari, in juni en december, ook verstuurd naar de verschillende partners en doorverwijzers. Er vinden ook infosessies plaats waarbij het Huis, het NT2-werkveld en het volwassenenonderwijs wordt voorgesteld aan de partners. Via een bus-aan-bus-bedeling komen de flyers van de NT2-campagne ook bij elke inwoner die in de rand rond Brussel woont, terecht. De consulenten zorgen daarbij ook voor de organisatie van de verschillende extra infodagen in januari en augustus/september (reservatie lokaal, afspraken met de centra, materiaal, bekendmaking in lokale pers,...). Overleg met de regisseurs Regelmatig is er tussentijds contact met het onthaalbureau, VDAB om procedures af te stemmen, afspraken te maken, toelichtingen te geven, vragen te beantwoorden of onduidelijkheden weg te werken. De samenwerking met VDAB is in Halle-Vilvoorde is intensief en vraagt een voortdurende opvolging en contact. Vormingen Ook in 2014 organiseerde het Huis een vorming gericht op de medewerkers van de sociale verhuurmaatschappijen en ocmw's waarin zij leren de mondelinge taalvaardigheid van kandidaathuurders vast te stellen. Deze vormingen hebben als doel de huurders die duidelijk over een mondeling niveau 2.1 of hoger beschikken (het grootste deel van deze mensen zijn Nederlandstaligen), de tocht naar het Huis te besparen. In 2014 vonden er 2 sessies plaats, met 12 deelnemers. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 34

Dit jaar organiseerden we ook enkele infosessies rond KBI-Connect voor de centra. We startten in december met Connect, ons nieuw registratiesysteem ter vervanging van matrix. Behoeftedekkend aanbod Door de sterk uitgebouwde eerste lijnswerking van het Huis, detecteren de consulenten doorheen de intakes eventuele noden in het aanbod NT2. Ze signaleren dit tussentijds en tijdens overlegmomenten aan de betrokken centra om het aanbod te optimaliseren. Daarnaast houden ze het overzicht van het cursusaanbod up-to-date. Thematisch overleg als kwaliteitsbevordering Er vindt ook thematisch overleg plaats rond bv. doorstroom CBE-CVO, nieuwe opleidingsprofielen, trajectbegeleiding, VDAB geïntegreerd 1.2 aanbod, samenwerking MO-NT2, e.a. Organisatie en ondersteuning van NT2-trefdag Onze consulenten hielpen ook mee aan de voorbereidingen van de organisatie van de trefdag van 17 oktober in Vlaams-Brabant. Deelname aan lokaal overleg vanuit de expertise NT2 De educatieve consulenten worden ook gevraagd voor lokaal overleg in o.a. welzijnsoverleg van gemeentes, integratie-overleg, praatcafés,... Wanneer NT2 op de agenda staat, probeert iemand aanwezig te zijn. Het regionaal NT2-overleg wordt eveneens door de consulenten voorbereid en vorm gegeven met ondersteuning van de stafmedewerker. Deelname aan overkoepelende werkgroepen van de Huizen om uniformiteit en kwaliteit te evalueren en bij te sturen Er zijn verschillende werkgroepen waar telkens één vertegenwoordiger per Huis aanwezig is. Die vertegenwoordigers zijn consulenten van de basiswerking. Volgende werkgroepen bestaan overkoepelend: - Werkgroep niveautesten - Werkgroep oriëntering - Werkgroep vraag & aanbod - Werkgroep rapporten - Werkgroep COC (testen voor de opleiding sociaal tolken) - Werkgroep CBE/CVO-lijn: reserveren - Werkgroep NT2-trefdag Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 35

Opvolgen cursisten Wanneer cursisten langskomen op het moment dat het aanbod nog niet gekend is, worden ze opgevolgd. De consulenten sturen een brief met de nodige informatie wanneer het aanbod voor de volgende start van de cursussen bekend is. Cursisten die in het kader van wooncode les volgen, worden opgevolgd door het Huis. Wanneer ze niet tijdig starten met een cursus, vaak afwezig zijn of een andere inbreuk plegen worden ze per brief op de hoogte gesteld en opnieuw opgeroepen. Preselectietesten sociaal tolken Kandidaten sociaal tolken moeten voor de start van de tolkenopleiding slagen voor een preselectietest Nederlands. De Huizen van het Nederlands zijn verantwoordelijk voor de afname van deze testen. De test zelf werd opgesteld in samenspraak met de Centrale OndersteuningsCel (COC) voor sociaal tolken en vertalers en komt overeen met niveau B2 uit het ERK. De test peilt naar 3 vaardigheden: luisteren, spreken en lezen. De schrijfvaardigheid wordt niet getest. Kandidaten die niet slagen, krijgen het advies om een extra cursus te volgen. Kandidaten kunnen de test maximaal 2x afleggen. Daarna kunnen ze enkel deelnemen aan de opleiding tot sociaal tolk als ze een certificaat B2 kunnen voorleggen. Kind & Gezin Sinds april 2014 is er een nieuw decreet Kind & Gezin dat onder andere een bepaald niveau NT2 oplegt voor onthaalmoeders en medewerkers in de kinderopvang. De taalvereisten zijn voor verantwoordelijken en vervangend verantwoordelijken: B1 (2.4 behaald) voor schriftelijke vaardigheden en B2 (3.1 behaald) voor mondelinge vaardigheden. Voor kinderbegeleiders is dat A2 (1.2 behaald) voor schriftelijke vaardigheden en B1 (2.4 behaald) voor mondelinge vaardigheden. Tot eind juni 2014 gebruikten we de eigen niveautesten. Vanaf juli 2014 gebruiken we specifieke testen die opgemaakt werden voor dit decreet. Kandidaten kunnen voor het afleggen van deze test een afspraak maken bij drie van onze consulenten die opgeleid zijn om deze testen af te nemen. Redactieraad taalb(l)ad Een medewerker van het Huis zetelt bovendien in de redactieraad van taalb(l)ad, samen met vzw de Rand, 2 NT2-leerkrachten, 2 NT2-cursisten, het Taaluniecentrum NVT, en de medewerker van BVBA La Pluma die taalb(l)ad schrijft. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 36

Projecten taalbeleid, taalpromotie, vormingen We onderscheiden 5 onderdelen: 1. Procesbegeleidingen taalbeleid in lokale besturen 2. Project impulsfonds:taalbeleid in lagere scholen in de Vlaamse rand 3. Taalbeleid in onderwijs: EIF: Geïntegreerde taaltrajecten in beroepsopleidingen 4. Vormingen Duidelijke Taal en Taalpromotie 5. Andere Al deze projecten worden uitgevoerd, opgevolgd en bijgestuurd in samenwerking met verschillende partners, waaronder vzw de Rand, PRIC Vlaams-Brabant, PIVO, Cel Vlaams Karakter van de provincie Vlaams-Brabant, Coördinatie Vlaamse Rand en het Federaal Impulsfonds. DEEL 1: Procesbegeleiding taalbeleid in lokale besturen Dankzij de samenwerking met PIVO, de Provincie Vlaams-Brabant - dienst Vlaams karakter, Coördinatie Vlaamse Rand en kabinet Bourgeois konden we in 2014 verschillende lokale besturen begeleiden bij het uitwerken van een eigen taalbeleid. We willen hen helpen op structurele en strategische wijze te reageren op de taalsituaties die zich voordoen om zo de communicatie met anderstalige inwoners en cliënten te verbeteren. Dit project verloopt ook in nauwe samenwerking met vzw de Rand en het Provinciaal Integratiecentrum. De procesbegeleiding die het huis biedt, bestaat uit 4 grote fasen: de noden en behoeften op vlak van taal worden in kaart gebracht; er wordt een gemeenschappelijke visie opgesteld en een taalbeleidsplan uitgewerkt; de acties uit het taalbeleidsplan worden gerealiseerd; er wordt nazorg aangeboden, waarbij het Huis als helpdesk fungeert. Hoewel er een zekere gemeenschappelijke basis is over de verschillende trajecten heen, blijft het noodzakelijk dat ieder traject telkens opnieuw aangepast wordt aan de lokale situatie. We beschrijven hieronder het verloop van een begeleiding in lokale besturen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 37

1 Verkennend gesprek Tijdens een eerste gesprek wordt het project voorgesteld. We bespreken zowel de procesbegeleiding die het Huis van het Nederlands aanbiedt als enkele kritische voorwaarden (vb. aanstellen van een interne taalcoördinator, opstarten van een taalwerkgroep,...) waaraan het lokale bestuur moet voldoen. We staan ook stil bij de vragen en verwachtingen van het gemeentebestuur, het OCMW of de politie. Op het einde van het verkennend gesprek moet duidelijk zijn welke stappen beide partijen willen, kunnen en moeten nemen om van start te kunnen gaan. 2 Taalomgevingsanalyse We starten met observaties en gesprekken binnen de verschillende diensten om de talige situaties in kaart te brengen. Dit geeft niet alleen een beeld van de plaats die 'taal' inneemt, maar het geeft ook inzicht in de werking van de diensten en in de kennis, houding, vaardigheden en visies van medewerkers. Bovendien worden medewerkers op deze manier van bij het begin betrokken en gehoord. Tijdens deze observaties en gesprekken wordt in eerste instantie gepeild naar ervaringen, knelpunten, noden en behoeften. Vervolgens worden de bevindingen uitgeschreven in een 'taalomgevingsanalyse' en teruggekoppeld naar het bestuur. 3 Samenstelling taalwerkgroep Binnen elk lokaal bestuur krijgt een werkgroep het mandaat om een taalbeleidsplan en een gemeenschappelijke taalvisie te ontwikkelen. Doordat verschillende medewerkers mee denken, mee praten, voorbereiden, uitvoeren en evalueren, zorgen we voor een breed draagvlak. 4 Taalbeleidsplan De taalwerkgroep komt ongeveer 1 keer per maand samen om de belangrijkste doelstellingen te bepalen, de prioritaire taalacties te selecteren en een taalvisie uit te schrijven. Vervolgens gieten we dit in een taalbeleidsplan. De visie wordt vertaald naar concrete afspraken die een houvast kunnen bieden in dagelijkse situaties. Deze taalafspraken kunnen dienstgebonden verschillen vertonen. Onderstaande tabel geeft een uitgebreid taalactieplan weer. Elke gemeente bepaalt zelf de invulling, prioriteiten en uitwerking. Toch zijn er veel gelijkenissen tussen de verschillende lokale besturen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 38

Schematische voorstelling van een taalactieplan: Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 39

Lopende begeleidingen Algemeen Het Huis zorgde in 2014 voor een verdere begeleiding en nazorgfase wat betreft de uitwerking van het taalbeleidsplan in: Gemeente Grimbergen OCMW Grimbergen Stad Vilvoorde OCMW Vilvoorde Het Huis zorgde in 2014 voor een intensieve procesbegeleiding bij de uitwerking van het taalbeleid in: Gemeente en OCMW Zemst Gemeente en OCMW Landen Gemeente en OCMW Asse Gemeente en OCMW Machelen Gemeente en OCMW Ternat Stad Halle Het Huis kreeg ook een vraag voor een beperkte begeleiding in: OCMW Leuven 1. Stand van zaken per begeleiding 1.1 Grimbergen Interne taalcoördinator gemeente: integratieambtenaar (Soetkin Van Causbroeck) Interne taalcoördinator OCMW: coördinator lokaal sociaal beleid (Ingrid Hanssens) Sinds november 2012 werken gemeente en OCMW Grimbergen in verschillende kleine werkgroepjes rond de thema s: onthaalbeleid, vereenvoudigen van documenten en Nederlands positief in de kijker. In de taalwerkgroep van januari werden de vorige acties geëvalueerd en werd er gebrainstormd over nieuwe acties. Niet alle acties gebeuren samen tussen gemeente en OCMW. Nieuwe uitgewerkte acties in 2014: Extra vormingen Duidelijke Taal om de tips in te oefenen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 40

Werkgroep Nederlands positief in de kijker: nieuwe actie schrijf je migratieverhaal : verzameling van migratieverhalen gebundeld in een boek. Schriftelijke werkgroep: herschrijven van brieven in duidelijke taal. 1.2 Vilvoorde Interne taalcoördinator stadsbestuur: integratieambtenaar (Laurens Jans) en diensthoofd Integratie (Lieve O) Interne taalcoördinator OCMW: hoofd sociale dienst (Martine De Coster) Er werden verschillende bijeenkomsten georganiseerd om de acties te evalueren en nieuwe acties uit te werken. Nieuwe uitgewerkte acties 2014: Hertaalde brieven opgemaakt als voorbeeld met goedkeuring van de secretaris Verschillende vormingen duidelijke taal en taalbeleid (korte en langere versies) voor personeel van het OCMW (11 sessies in juni). Werkgroep toeleiding en motivatie (stad en OCMW) o Voorbereiding leereiland: simulatie loket gemeente en bibliotheek o Werken aan een toegankelijke folder voor de bibliotheek o Extra leestafels en pc s in het taalpunt plaatsen o Ontwikkelen van taalkoffers/taalreiskoffers ism Kind & Gezin voor de bibiliotheek o Voorstelling schrijfwedstrijd in Grimbergen Werkgroep schriftelijke communicatie (stad en OCMW): 3 werkgroepen waar gewerkt wordt aan het herschrijven van brieven van stad en OCMW. Sportclubs Vilvoorde: vraag naar ondersteuning van een taalcoach via CBE. De stad neemt verder contact op met CBE. Vorming duidelijk gesproken taal voor hoofdanimatoren speelpleinwerking. 1.3 Zemst Interne taalcoördinator gemeente: integratieambtenaar Liesbeth Michiels Interne taalcoördinator OCMW: Erik Moens Het actieplan en de taalvisie waren eind 2013 klaar. De taalafspraken werden begin 2014 verder opgemaakt met de taalwerkgroep en zijn samen met de visie en het actieplan in maart 2014 voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen. Nieuwe uitgewerkte acties 2014: Bekendmaking taalbeleid bij personeel: o Ontwikkeling van light-foldertje waarin taalafspraken kort staan uitgelegd. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 41

o Organisatie van infomomenten tijdens de zomer om het personeel in te lichten over het taalbeleidsplan, de taalvisie en taalafspraken zowel voor de stad, OCMW en de bibliotheek. o Taalafspraken op een leuke manier levend houden bij het personeel: opmaak van een kartonnen pennenhouder die uitgedeeld werd na de infosessies (zie bijlage 1). Werkgroep promotiecampagne o De werkgroep maakte een affiche en flyer met als slogan Dit is je kans oefen hier je Nederlands! (locaties: gemeentehuis, sporthal, handelaren, scholen). Deze werkgroep maakte ook een tolkenblad. Deze campagne wordt gelanceerd in februari 2015. Werkgroep vereenvoudigen en herbekijken van standaarddocumenten o Per dienst werden enkele brieven vereenvoudigd aan de hand van een kettingsysteem tegen midden november. Extra acties: o 2 december 2014: vorming Duidelijke Taal voor verenigingen en buurtcomités. o Planning voorjaar 2015: vorming duidelijke taal voor het personeel. Hier willen ze de herschreven brieven als voorbeeld gebruiken om collega s te stimuleren eigen brieven te herschrijven. 1.4 Landen Interne taalcoördinator: Vanessa Donati en Esther Brouwer In januari 2014 werden de taalafspraken gefinaliseerd. Eind januari was het taalbeleidsplan afgewerkt. Dit taalbeleidsplan bevat de taalvisie, de taalafspraken en het actieplan. In februari ging de werkgroep van start met de uitvoering van het actieplan. Volgende drie actiepunten werden opgenomen: o Bekendmaken van de taalafspraken bij het personeel. Hiervoor ontwikkelde de werkgroep een aantrekkelijke bureaukaart (zie bijlage 2). o In de loop van april-mei vonden de infomomenten plaats voor al het personeel. Daar zijn de taalvisie, taalafspraken en acties die in de nabije toekomst worden uitgevoerd, voorgesteld. o Bekendmaken van de taalafspraken bij de burger. Hiervoor maakten ze een folder, een pancarte en een slogan. o Aanbieden van de vorming klantgerichtheid en onthaal van anderstaligen (PIVO). Het personeel volgde de vorming in juni 2014. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 42

De taalcampagne werd gelanceerd tijdens het persmoment van 19 juni met speech en kleine actie op de markt. Affiches, pancartes en folders voor het publiek worden dan uitgehangen en uitgedeeld. Ook in de infokranten staan er artikels over het taalbeleid van de stad. In september kwam de werkgroep samen om de reeds genomen acties te evalueren en nieuwe acties te bepalen. De acties werden positief geëvalueerd. In oktober-november heeft Landen volgende nieuwe acties uitgevoerd: o De infostand in de wachtruimte is aangevuld met toegankelijke boeken in het Nederlands (stripverhalen, prentenboeken, de Wablieft-krant ) en Nederlandstalige magazines. o Ze werken aan een meer uitgewerkte onthaalmap, met informatie over Nederlandse les- en oefenkansen. o De Taaltip van het HvN verspreiden. Ze mailen de tip door naar het voltallige personeel, en hangen ze uit bij diensten waar niet iedereen mails ontvangt (bv. werklieden). Geplande acties 2015: o Na overleg met secretaris aan de slag gaan met duidelijke taal in brieven. o Ludieke schrijfactie uitwerken om taalbeleid onder de aandacht te brengen. 1.5 Asse Interne taalcoördinator: Katrijn Meert (Linde Lengeler is de tweede integratieambtenaar in Asse, maar vooral Katrijn trekt het daar). Op 25 november 2013 werd de taalhoek met de taalpaal voorgesteld aan de pers. Er verscheen een artikel in Het Nieuwsblad, Het Laatste Nieuws, Editie Pajot en op radio SpitsFM. Dan werd ook de wedstrijd gelanceerd: Maak een creatieve nieuwjaarswens in het Nederlands, er kwamen in totaal 106 inzendingen. De winnaar van de wedstrijd verscheen in het infoblad As(se)tablieft van maart 2014. In december 2013 kwam de werkgroep nog eens samen om na te gaan welke acties prioritair waren voor 2014. De sfeer was echter niet bevordelijk door interne verschuivingen binnen het gemeentepersoneel. De geplande vormingen duidelijke taal werden daarom uitgesteld. De integratieambtenaar besliste daarnaast om de werkgroep voorlopig niet meer samen te roepen. In januari 2014 werd nogmaals contact opgenomen met het OCMW om na te gaan of zij bereid zijn het taalbeleid opnieuw op te pikken, eventueel losgekoppeld van de gemeente. Daar was echter geen bereidheid voor. Het taalbeleidsproces is dus stopgezet in OCMW Asse vanaf 2014. Acties binnen de gemeente Asse: In de periode januari-mei 2014 herschreef de dienst burgerzaken zes brieven. Ook de uitnodiging voor het onthaal van nieuwe inwoners werd herschreven. Dit gebeurt echter niet systematisch en niet even intensief voor alle diensten. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 43

Begin mei is er een gesprek doorgegaan met de integratieambtenaar om te bekijken of er nieuwe perspectieven zijn. Er is beslist om actiegericht te werk te gaan. Dit betekent dat we in de eerste plaats via e-mail terugkoppelen naar de werkgroep. Als er belangrijke vorderingen gemaakt worden, kan de werkgroep opnieuw samengeroepen worden. De gemeente plant nog om aan volgende zaken te werken: o Ze willen samen met de communicatieambtenaar en de schepen de onthaaldagen voor nieuwe inwoners herbekijken vanuit een bril duidelijke taal. o Ze willen nagaan bij het hoofd van de dienst burgerzaken of het zinvol is in haar dienst te werken aan duidelijke taal (werken met ondersteunend visueel materiaal, bv. doorverwijsbrieven, voorbeelden van documenten). Onze procesbegeleiding in Asse is zo goed als afgelopen. De integratieambtenaar is nu de enige trekker van het taalbeleid. Wij blijven nazorg bieden als de gemeente hierom vraagt. 1.6 Machelen Interne taalcoördinator: integratieambtenaar Annelies Baes Volgende acties zijn in 2014 uitgewerkt: Wedstrijd: Tot eind januari konden mensen deelnemen aan de wedstrijd Ik hou van Machelen-Diegem. Er kwamen veel inzendingen. De werkgroep heeft gezamenlijk vijf winnaars gekozen. Er werd een persmoment georganiseerd om de winnaars te feliciteren. Als uitloper van de wedstrijd zijn er door de gemeente rugzakjes uitgedeeld aan twee winnende klassen van een school (die waren samen 1 van de vijf winnaars). Verplichte vormingen Duidelijke Taal zijn georganiseerd in maart. Iedereen van het gemeentepersoneel heeft de vorming gevolgd. Het OCMW kreeg dit in november. Subgroep onthaaldag: een kleinere werkgroep heeft de onthaaldag geëvalueerd. Doel: meer anderstaligen bereiken en de aangeboden informatie zo toegankelijk mogelijk maken. De speech is herschreven, een visuele powerpoint aangemaakt, Onze procesbegeleiding in Machelen is zo goed als afgelopen. De integratieambtenaar is nu de enige trekker van het taalbeleid. Wij blijven nazorg bieden als gemeente en OCMW hierom vragen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 44

1.7 Ternat Interne taalcoördinator: integratieambtenaar Fri De Keyser Het verkennend gesprek, de observaties en gesprekken op de verschillende diensten en de samenstelling van de werkgroep was reeds gebeurd in het najaar van 2013. De taalomgevingsanalyse is toen besproken. Ternat startte meteen met de vorming Duidelijke Taal (gecombineerd met een onderdeel taalbeleid) voor al het personeel (3 groepen) om draagvlak te creëren. De vormingen vonden plaats in maart. Op de volgende taalwerkgroepen werden de prioriteiten vastgelegd en de taalafspraken gemaakt. De taalafspraken werden afgetoetst bij de verschillende interne diensten. De input werd verzameld en de taalafspraken aangepast. De werkgroep ging verder met het opmaken van het taalbeleidsplan met afspraken en acties. Dit werd afgetoetst met het college en de gemeenteraad in de zomer. Op de gemeenteraad is het taalbeleidsplan goedgekeurd door de meerderheid en oppositie. De oppositie vond het een heel goed actieplan en goede afspraken, maar viel over 1 zin (of de interpretatie ervan) waarin gesteld werd dat de ambtenaar als overgangsmaatregel (niet genoeg gespecifieerd) de anderstalige mocht verstaan wanneer deze echt geen Nederlands kon. De ambtenaar antwoordt dan wel steeds in het Nederlands. De burgemeester besloot de zin voorlopig te laten staan, maar wel een uitleg te geven van welke interpretatie zij hieraan koppelen. In de zomer starten de eerste concrete werkgroepen rond concrete acties, bv. de schriftelijke werkgroep om brieven te herschrijven. In november kreeg het personeel een infosessie rond het taalbeleidsplan en de afspraken. Vanwege enkele interne afwezigen (zwangerschapsverlof), moet Fri tijdelijk extra taken opnemen. Na de infosessie in november werden daarom geen concrete acties meer ondernomen. Van zodra er opnieuw tijd en ruimte, en gedragenheid, voor is, neemt Fri contact op voor verdere acties. 1.8 Stad Halle Interne taalcoördinator: integratieambtenaar Sanne Boelens Het verkennend gesprek gebeurde eind december en eind januari nam het college de beslissing om te starten met een taalbeleid. Observaties en gesprekken vonden plaats op de verschillende diensten en de taalwerkgroep werd samengesteld. De eerste bijeenkomst was op dinsdag 4 maart. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 45

Uitgewerkte acties in 2014: De werkgroep nam de omgevingsanalyse door en werkte doelstellingen en acties uit (actieplan). Ze stelden ook concrete taalafspraken op. Vormingen in september: 74 personeelsleden en 43 medewerkers van de kinderopvang kregen een vorming Duidelijke Taal en een toelichting bij de taalafspraken. Nadien kreeg al het personeel de kans om eventuele opmerkingen te maken bij de afspraken en deze door te geven aan hun vertegenwoordiger in de werkgroep. Op de taalwerkgroep van november werden de opmerkingen bij de taalafspraken verwerkt en werden prioritaire acties bepaald om mee van start te gaan in 2015. De werkgroep koos voor volgende acties: o o o Het bekendmaken van de definitieve taalafspraken bij het personeel, aan de hand van een gadget. Een informatieve folder uitwerken m.b.t. het taalbeleid van de stad. Een tolkenblad maken waarop vermeld staat (in meerdere talen) dat Halle een Nederlandstalige stad is, met de vraag of de inwoner kan terugkomen met een tolk indien hij/zij het Nederlands niet voldoende beheerst. In december werden de taalafspraken en het taalbeleidsplan voorgesteld aan het college van burgemeester en schepenen. Zij keurden alles goed en waren enthousiast over de verdere uitwerking. 1.9 OCMW Leuven Herschrijven naar Duidelijke Taal van een aantal vacatures van het OCMW. Deze zijn na herschrijving besproken op een vergadering met de personeelsverantwoordelijke van OCMW. Concrete vraag naar ondersteuning van selectiegesprekken en afname van taalscans van een aantal functies in het Woonzorgcentrum van Leuven. Dit is on hold geplaatst vanaf augustus 2014 omwille van vermindering van personeelsbestand. 2. Andere trajecten 2.1 Taalstimulering in de sportclubs in Ternat In samenwerking met de sportdienst organiseerde het Huis begin februari 2014 een infoavond voor de sportclubs van Ternat als trigger voor verdere acties en/of begeleidingen. Sportclub KSKL wenste een verdere begeleiding. Volgende acties werden in 2014 uitgewerkt: Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 46

11 punten uit het huishoudelijk reglement zijn op een apart document opgemaakt met pictogrammen en duidelijke taal. Dit document hangt op in de club. De flyers van de club zijn herwerkt. De PowerPoint van de onthaaldag is herwerkt. Vorming Duidelijke Taal voorzien voor trainers in 2015. Organisatie infomoment op 28 april 2014 in Kantine Heidestraat 71 1742 Ternat. Een stand van de integratiedienst en Huis van het Nederlands werd voorzien. Info over Huis van het Nederlands wordt toegevoegd aan de PowerPoint. Persuitnodiging met opmaak persmap met info Babbel mee en Huis van het Nederlands. 2.2 Taalstimulering in andere sportclubs Voor de sportclubs in Leuven en Vilvoorde organiseerden we een sessie met tips rond duidelijke taal en met voorbeelden van taalacties in andere clubs. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 47

DEEL 2: Project Impulsfonds: Taalbeleid in lagere scholen Voor de periode april 2014 maart 2015 kreeg het Huis van het Nederlands middelen van het Federaal Impulsfonds voor Migrantenbeleid om basisscholen te ondersteunen bij de uitbouw van een taalbeleid, met de focus op het verbeteren van de communicatie met anderstalige ouders. Dit project werd ook gecofinancierd met middelen van Coördinatie Vlaamse Rand. Binnen dit project hebben we twee lerende netwerken opgericht, een in regio Halle en een in regio Vilvoorde. De scholen die hieraan deelnemen, een tiental per netwerk, komen maandelijks samen om kennis en ervaring rond de communicatie met anderstalige ouders uit te wisselen. Daarnaast doet het Huis van het Nederlands in twee basisscholen een individuele procesbegeleiding bij het opstellen van een taalbeleid. 1. Lerende Netwerken Aan het lerend netwerk regio Halle nemen 8 scholen deel, alsook schoolopbouwwerk Halle. In totaal zijn er 11 deelnemers. Aan het lerend netwerk regio Vilvoorde nemen 10 scholen deel, alsook schoolopbouwwerk Vilvoorde. In totaal zijn er hier 14 deelnemers. Overzicht deelnemers: Netwerk regio Vilvoorde Officieel gesubsidieerd onderwijs - SBS Kinderkoppen, Vilvoorde - SBS De groene Planeet, Vilvoorde - Centrumschool Londerzeel Gemeenschapsonderwijs (GO!) - De Zonnebloem, Wolvertem - Vijverbeek, Asse - Klim-Op, Vilvoorde Vrij gesubsidieerd onderwijs - De Pepel en De Kiem, Kappelle-op-den-Bos - De Klimming, Affligem-Essene Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 48

Buitengewoon lager onderwijs Extern - Klavertje Vier, Vilvoorde - Schoolopbouwwerk stad Vilvoorde Netwerk regio Halle Officieel gesubsidieerd onderwijs - Kleuterschool Dol-Fijn, Liedekerke - GBS De Kiem, Sint-Katharina-Lombeek Gemeenschapsonderwijs (GO!) - Freinetschool De Boomhut, Alsemberg - BS Beukenbos, Buizingen - BS De Bij, Liedekerke Vrij gesubsidieerd onderwijs - Sint-Amandusschool, Borchtlombeek Extern - De Boomgaard en Knipoog, Liedekerke - Schoolopbouwwerk stad Halle Elk lerend netwerk komt maandelijks samen. In overleg met de deelnemers werden bij aanvang de thema s vastgelegd. Onderstaande thema s werden besproken (in één of beide netwerken) in 2014: - Nederlands leren: een proces. Wat komt er allemaal bij kijken als iemand Nederlands wil leren? Waarmee kunnen we als school rekening houden? - Taalbeleid: communiceren met anderstalige ouders. Waarom is het belangrijk hierrond een beleid op te stellen? Wat houdt het precies in? Hoe beginnen we eraan? - Informatie krijgen en geven. Hoe zorgen we ervoor dat we voldoende en juiste informatie kunnen bekomen van de ouders? En hoe kunnen we de ouders zo volledig mogelijk informeren over onze schoolcultuur? - Oefenkansen Nederlands op school. Wat kunnen we als school doen om de ouders te helpen bij hun taalverwervingsproces? Hoe kunnen we hen oefenkansen aanbieden? - Taalvisie opstellen. Waarom is een visie op het Nederlands in de school belangrijk? Wat kan het inhouden, en hoe kunnen we dit opstellen? Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 49

- Taalafspraken opstellen. Waarom zijn taalafspraken belangrijk in de communicatie met anderstalige ouders? Hoe kunnen we taalafspraken opstellen? Waarmee moeten we rekening houden? - Doelen en acties bepalen. Welke doelen willen we bereiken om de communicatie te verbeteren, en welke acties willen we uitvoeren om deze doelen te bereiken? - Duidelijke taal in onze brieven. Hoe kunnen we onze brieven zo duidelijk mogelijk opstellen voor anderstalige ouders. En hoe bewaren we hierbij het evenwicht tussen duidelijkheid en volledige informatie? - Duidelijk gesproken taal. Hoe kunnen we ons taalgebruik aanpassen in communicatie met anderstalige ouders? Welke materiële ondersteuning kunnen we hierbij gebruiken? - Meertaligheid op school: vorming van het PRIC (enkel netwerk regio Halle). Alle verslagen van de lerende netwerken, contactgegevens, agendapunten enzoverder worden verzameld op een Google Site (voor beide regio s apart): https://sites.google.com/a/huisvlaamsbrabant.be/lerendnetwerkvilvoorde/home https://sites.google.com/a/huisvlaamsbrabant.be/lerendnetwerkhalle/home Eind maart 2015 plannen we een slotdag waar alle opgedane kennis gebundeld wordt in een inspiratiebundel. 2. Individuele procesbegeleidingen Binnen dit project begeleiden we twee basisscholen bij het opstellen van een taalbeleid ter verbetering van de communicatie met anderstalige ouders. Het gaat om GO! De Klim-Op in Lembeek (Halle) en SBS Kinderkoppen in Vilvoorde. 2.1. GO! De Klim-Op (Lembeek) - Verkennend gesprek met directie, zorgcoördinator, zorgleerkrachten, PRIC en HvN op 23 april 2014 - Voorstelling procesbegeleiding taalbeleid en HvN op de personeelsvergadering van 15 mei 2014 - Omgevingsanalyse: juni 2014. De sterktes en zwaktes o.v.v. communicatie met anderstalige ouders werden in kaart gebracht. De omgevingsanalyse werd opgesteld in samenwerking met het PRIC. - Opstart werkgroep: 17 september 2014 Leden werkgroep: directie, zorgcoördinator, zorgleerkracht kleuters, zorgleerkracht lager, juf eerste leerjaar - De werkgroep kwam 6 keer samen in 2014. - Gerealiseerde acties in 2014: Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 50

o Taalvisie o Actieplan o Taalafspraken o Taalcampagne (zie bijlage 3) - Geplande acties 2015 o Tolkenblad opstellen o Informatieve folder i.v.m. taalbeleid opstellen o Herschrijven brieven o Interne communicatie taalafspraken 2.2. SBS Kinderkoppen (Vilvoorde) - Verkennend gesprek met directie, zorgcoördinator, PRIC en HvN op 24 april 2014 - Voorstelling procesbegeleiding en taalbeleid op personeelsvergadering van 22 mei 2014 - Omgevingsanalyse: juni en begin september 2014. De sterktes en zwaktes o.v.v. communicatie met anderstalige ouders werden in kaart gebracht. De omgevingsanalyse werd opgesteld in samenwerking met Tinne Nuyts van het PRIC. - Opstart werkgroep: 16 september 2014 Leden werkgroep: zorgjuf lagere school, zorgjuf lagere school, kleutermeester 3 de, kleuterklas, kleuterjuf 2de kleuterklas, juf 1ste leerjaar, juf eerste leerjaar, directie, zorgcoördinator, juf van het vierde leerjaar - De werkgroep kwam 6 keer samen in 2014 - Gerealiseerde acties in 2014: o Taalvisie (zie bijlage 4) o Actieplan o Taalafspraken - Geplande acties voor 2015 o Duidelijke brieven: opstellen uniforme pictogrammenlijst o Opstellen tolkenblad o Opstellen folder o Opstellen logo en slogan o Uitwerking lancering campagne, inclusief projectweek rond meertaligheid Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 51

Deel 3: Taalbeleid in onderwijs: EIF: Geïntegreerde taaltrajecten in beroepsopleidingen Het project geïntegreerde taaltrajecten in beroepsopleidingen draagt bij tot het vergroten van de integratie van anderstaligen in de Vlaamse samenleving. Het project wil opleidingen talig toegankelijker maken zodat ook anderstaligen kansen krijgen om met een opleiding te starten en deze met succes kunnen afwerken. Het EIF-project oproep 237 liep van 01/07/2012 tot 30/06/2013. Het vervolg, verlenging oproep 237 liep van 01/07/2013 tot 31/01/2014. Dit project stelde een 0.8 VTE medewerker tewerk maar werd afgebouwd vanaf 1 oktober 2013 naar een 0.2 VTE medewerker omwille van personeelswissel. In 2014 duurde het project nog 1 maand. Nadien is het niet meer verlengd en zijn de bestaande begeleidingen afgerond. Voor een gedetailleerd overzicht van de begeleidingen (zie jaarverslag 2013). DEEL 4: Project Vormingen Duidelijke taal en taalpromotie 1. Vormingen duidelijke taal Heel wat bedrijven en organisaties stellen zich vragen over hoe ze het best kunnen communiceren met anderstaligen die het Nederlands nog niet heel goed machtig zijn. Vragen zoals: Hoelang duurt het vooraleer iemand een basiskennis Nederlands verwerft? Hoe kunnen we anderstaligen ondersteunen in hun taalverwerving? Hoe kunnen we hen meer kansen geven om hun Nederlands te oefenen? Hoe kunnen we op een positieve manier in de kijker brengen dat kennis van het Nederlands een troef is? Hoe kunnen we onze communicatie met anderstaligen die weinig Nederlands spreken zo eenvoudig mogelijk houden? Hoe weet je zeker dat een anderstalige jouw uitleg begrepen heeft? Zijn er manieren om dit indirect na te gaan? Hoe kunnen we op een positieve manier communiceren naar de buitenwereld dat we een Nederlandstalige organisatie, dienst of bedrijf zijn? Zijn de schriftelijke documenten die wij gebruiken, toegankelijk voor anderstaligen? Hoe kunnen we zorgen dat we in onze organisatie of bedrijf eenzelfde gedragen taalvisie hebben? Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 52

Het Huis van het Nederlands geeft daarom vormingen op maat, waarin het handvatten aanreikt om te communiceren met anderstaligen en waarin deelnemers een zicht krijgen op het taalverwervingsproces van anderstaligen. Het Huis gaf verschillende vormingen in 2014 voor verschillende organisaties: lokale besturen, Joblink, Kind & Preventie, Pric, buitenschoolse kinderopvang, handelaars (project week van de anderstalige klant), scholen, culturele centra, etc. Acties taalbeleid en taalpromotie 2014 in cijfers Screenings: Aantal screenings 2 Vormingen: Totaal aantal gescreende personen (Delhaize) Sessies 52 16 Totaal aantal begeleidingen Deelnemers 664 Basisscholen 21 Openbare besturen 11 Verenigingen 1 Totaal 33 2. Taalpromotie 2.1 Bijt in je vrije tijd Bijt in je vrije tijd helpt cursisten om ook in de vrije tijd deel te nemen aan activiteiten in het Nederlands. Met het project Bijt in je vrije tijd wil het Huis van het Nederlands cursisten stimuleren om het ruime aanbod vrijetijdsactiviteiten in de provincie Vlaams-Brabant te leren kennen. Daarnaast motiveert Bijt in je vrije tijd ook vrijetijdsorganisaties om een meer toegankelijke taal te gebruiken in de communicatie met anderstaligen. Bijt in je vrije tijd is ontwikkeld naar het concept Bijt in Brussel van het Huis van het Nederlands Brussel. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 53

De ondersteuning vanuit het Huis voor dit project is sinds september 2014 gereduceerd tot het geven van vormingen Duidelijke Taal en Taaliconen gezien de personeelsvermindering. 2.2.1 De Rand Voor dit project is er voor de Vlaamse rand een zeer nauwe samenwerking met vzw de Rand. In de Vlaamse rand liep het eerste pilootproject in de periode januari-juni 2011 in de regio Asse- Meise-Wemmel. Eind 2011 (schooljaar 2011-2012) kwamen er een aantal nieuwe gemeenten bij, namelijk Hoeilaart, Kraainem, Overijse, Tervuren en Wezembeek-Oppem. De tweede editie omvatte 24 verenigingen met 25 verschillende activiteiten. De derde editie liep tijdens het schooljaar 2012-2013 en omvatte 44 verenigingen met 63 verschillende activiteiten. De regio's van de eerste twee edities deden terug mee, samen met nieuwe gemeenten Dilbeek, Grimbergen, Machelen en Sint- Genesius-Rode. De vierde editie (schooljaar 2013-2014) namen er opnieuw drie nieuwe gemeenten deel: namelijk Vilvoorde, Drogenbos en Sint-Pieters-Leeuw. Deze editie omvatte 52 verenigingen en 102 verschillende activiteiten. Bij de vijfde editie (schooljaar 2014-2015) zitten we ondertussen aan 19 gemeentes die meedoen met Bijt. Alle gemeentes van het vorige schooljaar samen met Beersel, Zaventem, Linkebeek en Merchtem. Deze editie namen 69 verenigingen deel met 132 activiteiten. In de gemeenten waar een integratieambtenaar werd aangesteld, werken wij met hen samen. Deze samenwerking verloopt goed en doordat de integratieambtenaren de juiste weg kennen om de verenigingen binnen hun gemeente te contacteren, hebben wij de mogelijkheid om meer gemeenten bij het project te betrekken, omdat we taken kunnen delegeren en niet meer zelf actief op zoek moeten naar verenigingen. In de periode mei-juni werd een nieuw programmaboekje opgesteld, aan de hand van vereenvoudigde tekstjes en beeldmateriaal van de verenigingen. In augustus werden de leerkrachten van cvo en cbe en de gemeentelijke taallessen opnieuw geïnformeerd over de Bijtactiviteiten. Op hun beurt motiveerden de leerkrachten de cursisten om mee te doen. Zij konden hierbij opnieuw gebruik maken van de lestips van de vorige edities. De verenigingen kregen ter voorbereiding opnieuw of voor de eerste keer een vorming duidelijk gesproken taal door het Huis. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 54

2.2.2 Bijt-dag in Tienen Zoals vorig jaar werd ook dit jaar In Tienen de derde editie van Bijt in je Vrije Tijd op één dag geroganiseerd: 31 maart 2014. In de voormiddag en avond was er een programma voor anderstaligen, in de namiddag was er een aanbod voor kansengroepen. De namiddag trok niet zo veel volk. Maar de leerkrachten en cursisten waren wel talrijk aanwezig. De stuurgroep die in 2011 werd opgericht, bestaande uit schepenen van de stad Tienen, de preventieambtenaar, NT2-coördinatoren van de twee scholen, de voorzitter van cultuurraad, het Pric, enz. kwam samen om de vorige editie te evalueren en voorbereidingen voor de volgende editie van 23 april 2015 te treffen. 2.2.3 Bijt in je vrije tijd in Diest In Diest liep de derde editie van begin september tot eind november 2014. Zoals altijd waren er verschillende sportieve, culturele en recreatieve activiteiten waaraan de cursisten konden deelnemen. Het project werd voorbereid in de periode februari-juni 2014 met Huis van het Nederlands, de dienst diversiteit van de stad Diest, CVO De Oranjerie en CBE Diest. In totaal vonden er 9 organisaties en 17 activiteiten plaats. Deze derde editie trok ook geen massa cursisten. Men wil in de toekomst de cursisten meer betrekken bij de opmaak van het aanbod aan activiteiten. Men wil ook afstappen van het Bijtboekje met alle activiteiten maar eerder werken met activiteitenfiches die dan gericht in de klassen gebruikt worden. 2.2.4 Bijt in je vrije tijd in Leuven In Leuven werd toch nog een editie in 2014 georganiseerd ook al was de stad voorstander om er een tweejaarlijkse gebeurtenis van te maken. Het startschot van de derde editie is gegeven op maandag 13 oktober 2014, met workshops en stands van deelnemende verenigingen. Het project liep tot 13 november. Er waren dit jaar ook meer activiteiten voor kinderen, jongeren en zelfs voor gezinnen. De derde editie werd voorbereid door de stuurgroep, die bestond uit de CVO s van Leuven, het ILT, CBE, Huis van het Nederlands en de integratiedienst van de stad Leuven. Zoals de tweede editie is er opnieuw gekozen voor twee maanden in plaats van één dag. In het algemeen wordt Bijt 2014 positief geëvalueerd. Het gegeven blijft wel dat het niet op maat is voor cursisten van Open School en dat zij vragende partij zijn voor een actievere toeleiding. Er is wel een groot verschil tussen het aantal inschrijvingen en de effectieve deelname aan een activiteit. Men denkt eraan om in te zetten op een actief groepje toeleiders, een soort van buddy-systeem. 38 verenigingen en stadsdiensten boden in totaal maar liefst 53 verschillende activiteiten aan. De totale inschrijvingen voor alle activiteiten samen bedroeg 328 waarvan er 158 zijn komen opdagen. De vierde editie zal van 19/10/2015-19/11/2015 plaats vinden in Leuven. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 55

2.2 Muismatjes Geen bureaukalenders meer in 2014 maar wel muismatjes. In samenwerking met de Provincie Vlaams-Brabant ontwikkelde het Huis een muismatje met tips voor klare taal. Deze matjes worden verspreid tijdens de vormingen Duidelijke Taal of in organisaties die we begeleiden met het uitwerken van een taalbeleid. Naast de muismatjes hebben we nog steeds verjaardagskalenders die we blijven verspreiden. 2.3 Nieuwsbrieven en taaltips Viermaal per jaar (maart, juni, september en december) versturen we een nieuwsbrief om onze samenwerkende partners en doorverwijzers te informeren over de activiteiten van het Huis. Zesmaal per jaar (januari, maart, mei, september, november en december) voorzien we ook een taaltip rond duidelijke taal om de tips in leven te houden en te blijven sensibiliseren rond duidelijke taal en het bieden van oefenkansen. 2.4 NT2 campagne In samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant en vzw de Rand organiseren we tweemaal per jaar een NT2-campagne om promotie te maken voor de cursussen Nederlands. Dit jaar werd hetzelfde beeld dan vorig jaar gebruikt. Het 0800-nummer werd opnieuw bekend gemaakt via De Lijn bussen, affiches in het straatbeeld en de bus-aan-bus flyerbedeling in de Rand. 2.5 Taaliconenwijzer Op vraag van culturele centra en andere vrijetijdsverenigingen heeft Huis van het Nederlands Brussel in 2013 een taaliconenwijzer ontwikkeld die in de verschillende provincies en steden kan gebruikt worden. De taaliconenwijzer is een instrument waar je met taaliconen het aanbod aan activiteiten promoot bij anderstaligen die hun Nederlands willen oefenen. In Vlaams-Brabant hebben we samen met vzw de Rand de taaliconenwijzer met informatie relevant voor Vlaams-Brabant aangepast. Er zijn vier vormingen voor het gebruik van de taaliconenwijzer in 2014 georganiseerd waarmee 37 personen bereikt werden: vorming voor de gemeenschapscentra van vzw de Rand, de dienst Cultuur & Vrije Tijd in Machelen, het cultuurcentrum Sint-Pieters-Leeuw. Deze vorming wordt enkel georganiseerd voorafgegaan aan een vorming Duidelijke Taal. 2.6 Website www.nederlandsoefenen.be We maakten, naar het concept van de Stad Antwerpen, samen met de andere Huizen van het Nederlands een nieuwe website rond oefenkansen: www.nederlandsoefenen.be. Je kan op deze website doorklikken naar de site van Vlaams-Brabant waar je verschillende informatie terug vindt over hoe en waar je Nederlands kan oefenen. Deze website biedt voor elke cursist een gepaste oefenkans: of je nu alleen of in groep wil oefenen, thuis of in de bib, met een film of een boek, Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 56

Sinds december 2014 verspreidden we op onze permanenties handige meetlatjes met een link naar deze nieuwe website. 2.7 Expo Overal Taal De expo Overal Taal komt ook naar Vlaams-Brabant van 12 januari tot en met 13 februari 2015 in CC Het Bolwerk in Vilvoorde. Hiervoor werden heel wat voorbereidingen gedaan in 2014. Deze expo leidt je door de wereld van de Nederlandse taal. Je krijgt een beeld van de taalsituatie in Vlaanderen en van de rijkdom van het Nederlands. Je krijgt een antwoord op volgende vragen: Waarom is Nederlands leren zo belangrijk? Hoe leer je een taal? Is het belangrijk om meerdere talen te spreken? Tot slot ontdek je hoe je Nederlands kan oefenen en ook belangrijk hoe iedereen daarbij kan helpen. Gewoon op straat, in de winkel, op het werk, in een opleiding of aan de balie De expo kadert in de taalcampagne van Vlaanderen Nederlands oefenen. Ik doe mee! In 2014 waren we voornamelijk bezig met de uitwerking van de expo: aanmaak flyer en affiche, adressenlijst opzetten, promotie voeren, educatief materiaal drukken en voorstellen, opstart organisatie openingsrceptie, zoeken en opleiden van vrijwillige gidsen voor de expo. De expo is bij het schrijven van dit verslag reeds gedaan. We geven hierbij toch al wat feedback. We hebben 28 rondleidingen georganiseerd. Samengeteld met de bezoekers tijdens de vrije momenten, hebben we 450 mensen bereikt. De doelgroep was divers: vooral NT2-cursisten van alle niveaus (1.1-3.1 inclusief alfa), maar ook schepenen van Vilvoorde, Machelen, SPL en Beersel, begeleiders van Café Combinne. De verenigingen van Vilvoorde deden hun nieuwjaarsreceptie in het Bolwerk en brachten een bezoek aan de expo. Samenvatting feedback en suggesties: We vroegen feedback op de expo van zowel de NT2-leerkrachten, Nederlandstalige bezoekers als gidsen. De reacties waren heel positief. De expo is interessant, gevarieerd, bevat veel leuke weetjes en aanleidingen tot interactie. Ook de vormgeving werd positief geëvalueerd. De cursisten waren achteraf heel positief, en verwezen er nog regelmatig naar tijdens latere lessen. Het spel maak je mooiste woord bleek ook heel leuk, zowel voor de cursisten als voor de Nederlandstalige bezoekers (ook de schepenen). Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 57

De expo komt ook naar Halle, Leuven en Diest. Er kwamen enkele suggesties voor de organisatie van de expo in de toekomst: - Een rondleiding van 1 uur is te kort voor cursisten. Na de rondleiding moet er nog wat tijd zijn om de filmpjes te bekijken en de panelen te lezen. - Groepen van maximum 15 deelnemers toelaten, anders is de interactie te beperkt. - De gidsen dienen tijdens de vorming op voorhand nog grondiger geïnformeerd te worden over de variaties in doelpubliek bij NT2-cursisten. Zo kunnen ze er meer rekening mee houden dat er bv. ook Franstalige Belgen kunnen deelnemen, hoger opgeleiden enz. - De gids kan de link met oefenkansen in de praktijk nog meer beklemtonen door bv. na de rondleiding cursisten info mee te geven over Bijt, Café Combinne - Tip voor gidsen: meer doe-opdrachten geven. 2.8 Sportwoordenboekje Mijn kind will sporten Vzw de Rand maakte een sportwoordenboekje waar we aan meewerkten. Het sportwoordenboekje is ontwikkeld voor anderstalige ouders wiens kinderen (willen) deelnemen aan een sportieve vrijetijdsbesteding. In het sportwoordenboekje vind je woorden in het Nederlands die je helpen in de zoektocht naar, aansluiting bij en integratie in een sportclub. Deze basiswoordenschat is belangrijk voor anderstalige ouders en hun kinderen. Het boekje is handig om te gebruiken in een sportclub en kan gepersonaliseerd worden: vul er de gegevens in van de trainer, vink aan welk materiaal de kinderen moeten meebrengen DEEL 5: Andere 1. Samenwerking Organisaties die een nood ervaren aan een taalbeleid, weten niet altijd waar ze daarvoor terecht kunnen. Daarom probeert Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant haar aanbod bekend te maken via haar partners en haar netwerk steeds uit te breiden. Voor de uitvoering van bepaalde acties uit een taalbeleid doet het Huis ook een beroep op externe partners. - RESOC Het Huis werkt nauw samen met de projectontwikkelaars van Resoc Halle-Vilvoorde. Zij stellen diversiteitsplannen op voor bedrijven en organisaties. Voor organisaties en bedrijven die taalacties in hun diversiteitsplan opnemen werkt Resoc samen met het Huis. Ook omgekeerd stelt het Huis organisaties voor om hun taalacties in een diversiteitsplan op te nemen. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 58

- VDAB Op dezelfde manier werkt het Huis samen met de NODW (Nederlands op de werkvloer)-instructeurs van VDAB. Het Huis kan organisaties voorstellen om een cursus NODW voor personeelsleden te organiseren. De instructeurs van VDAB van hun kant kunnen het bedrijf dan weer aanranden om, naast een cursus NODW nog andere taalacties te ondernemen en daarvoor samen te werken met het Huis. - CBE, VOKANS Genoemde organisaties bieden allen taalcoaching (op de werkvloer) aan. Als er binnen een procesbegeleiding de nood naar boven komt om anderstalige personeelsleden en hun omgeving (leidinggevenden en collega s) intensiever te begeleiden kan het Huis aan raden om met één van deze organisaties in zee te gaan. Ook deze samenwerking werkt in beide richtingen. Taalcoaches kunnen veel, maar soms merken ze dat de organisatie zelf best structureel ondersteund zou worden. In zulke gevallen raden zij aan contact op te nemen met het Huis. - PWK Halle-Vilvoorde De permanente werkgroep kansengroepen is een initiatief getrokken door Resoc. Elke maand komen alle organisaties die werken met/voor kansengroepen samen om initiatieven te nemen voor deze doelgroepen. Nieuwe ontwikkelingen krijgen daar een platform, goede voorbeelden worden besproken, noden worden in kaart gebracht, 2. Basiswerking Alle taalbeleidsmedewerkers worden ook ingezet in de basiswerking in de piekperiodes augustus/september en januari. Op die manier komen ze in contact met de doelgroep en doen ze ervaring op wat betreft de niveaubepaling en inschatting van de niveaus Nederlands bij anderstaligen. 3. Extra Projecten 3.1 Distributiecentrum Delhaize Zellik Het personeel van de verschillende afdelingen van het distributiecentrum in Zellik kon zich laten screenen op 24 juli en 5 augustus 2014. Delhaize heeft opnieuw voor de personeelsleden een cursus Nederlands georganiseerd i.s.m. CVO Meise Jette in Zellik vanaf september 2014. Hier zaten 11 cursisten in. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 59

3.2 Trefdag NT2 Op 17 oktober 2014 organiseerden we een trefdag voor NT2-leerkrachten in Leuven. De bedoeling van de trefdag was om uitwisseling en vorming aan te bieden rond verschillende thema s relevant voor NT2-leerkrachten. Er waren 148 inschrijvingen. Verschillende thema s zoals ERK, Taaltaken, Verstaanbaarheid, Reclame in de klas, Mondelinge Taalvaardigheid, Oefenkansen, Radio en TV in de klas, enz.. kwamen aan bod. 3.3 Zap met je klas Het project eindigde in maart 2014. Het is een project dat het huis indiende bij Managers van diversiteit. We werkten een DVD uit met 50 filmpjes van de twee regionale zenders binnen onze provincie (ROB-TV en Ring-TV) die docenten NT2 in hun lessen kunnen gebruiken. De DVD s werden verspreid over alle leerkrachten NT2 in Vlaams-Brabant. Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 60

BIJLAGEN Bijlage 1 Taalafspraken Zemst: pennenhouder voor personeel Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 61

Bijlage 2 Taalafspraken Landen: bureaukaartje voor personeel Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 62

Bijlage 3: Taalcampagne GO! De Klim-Op (Lembeek) Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 63

Bijlage 4: Taalvisie SBS Kinderkoppen Jaarverslag 2014 Huis van het Nederlands Vlaams-Brabant vzw 64