Infosessie badseizoen 2012 Oostende, 21/05/2012
Programma 10.00u 10.30u: registratie en ontvangst 10.30u 10.35u: verwelkoming door Martin Verdievel, VMM 10.35u 10.55u: wijzigingen in de wetgeving door Joachim Pelicaen, VMM 10.55u 11.05u: communicatieacties badseizoen 2012 door Martin Verdievel, VMM 11.05u 11.20u: toelichting nieuwe website door Nathalie Hoef, VAZG 11.20u 11.45u: gezondheidskundige aspecten door Karine Meersman, VAZG 11.45u 11.55u: vragen 11.55u 12.00u: slotwoord door Karine Meersman, VAZG Aansluitend is er een broodjeslunch. 2
Wijzigingen in wetgeving Joachim Pelicaen 3
Wijzigingen in wetgeving Europese zwemwaterrichtlijn: Goedgekeurd door Europa in 2006; Omgezet naar Vlaamse wetgeving in 2008; Transitiefase tot 2015, maar grootste deel wijzigingen verplicht vanaf 2012; In Vlaanderen: vanaf 2011-2012. 4
Belangrijkste wijzigingen: Wijzigingen in wetgeving Jaarlijkse aanwijzing van de zwemwateren door de ministers (d.m.v. openbaar onderzoek); 2 parameters (E. coli en intestinale enterokokken) in plaats van 3. 5
Europese beoordeling: Wijzigingen in wetgeving Op basis van de resultaten van de afgelopen 4 jaar worden de zwemwateren ingedeeld in 4 klassen: Uitstekend, Goed, Aanvaardbaar of Slecht ; Mogelijkheid om kortstondige verontreinigingen niet te gebruiken voor beoordeling (verontreiniging <72h). 6
Europese beoordeling Wijzigingen in wetgeving KVE/100ml 95 e percentiel 95 e percentiel 90 e percentiel Uitstekend Goed Aanvaardbaar Intestinale enterokokken 100 200 185 E. coli 250 500 500 7
Wijzigingen in wetgeving Symbolen Europese beoordeling: 8
Wijzigingen in wetgeving Resultaten Europese beoordeling 2011 42 badzones 16 Uitstekend 23 Goed 3 Aanvaardbaar 9
Kortstondige verontreinigingen 1 zwemverbod in 2011 16 kortstondige verontreinigingen in 2011 30 in 2010; 7 in 2009 10
Zwemwaterprofielen: Wijzigingen in wetgeving Voor elke zwemwater: opmaken zwemwaterprofiel dat een inschatting maakt van de mogelijke risico s; Aan de hand van deze profielen dienen beheersmaatregelen genomen worden om de zwemwaterkwaliteit te verbeteren. 11
Zwemwaterprofielen: Wijzigingen in wetgeving Beschrijving fysische geografische en hydrologische kenmerken; Beschrijving en beoordeling van oorzaken verontreiniging; Beoordeling mogelijke proliferatie cyanobacteriën; Beoordeling mogelijke proliferatie macroalgen / fytoplankton; Indien kortstondige verontreinigingen mogelijk: aard, frequentie en duur verontreinigingen + oorzaken + maatregelen; Locatie van het controlepunt. 12
Wijzigingen in wetgeving Zwemwaterprofielen - Updates Uitstekend : nooit; Goed : om de 4 jaar; Aanvaardbaar : om de 3 jaar; Slecht : om de 2 jaar + beheersmaatregelen; Belangrijke wijzigingen: ook update nodig. 13
Wijzigingen in wetgeving Zwemwaterprofielen: werkwijze Opzoeken algemene data; Opzoeken historische data + analyse weersomstandigheden; Veldbezoek; Inschatting risico s; Beheersmaatregelen voorstellen. 14
Wijzigingen in wetgeving Beoordeling actuele waterkwaliteit Naast Europese beoordeling ook beoordeling van de kwaliteit van een single sample; Normen opgesteld op basis van Europese richtlijn; Door middel van smiley s. 15
Wijzigingen in wetgeving Beoordeling actuele zwemwaterkwaliteit KVE Intestinale enterokokken / 100ml <=200 <=400 >400 >400 + controlestaal E. Coli / 100ml <=500 <=1000 >1000 >1000 + controlestaal Zwemadvies Geen Probleem Zwemmen ontraden 16 Overschrijding moet nog bevestigd worden, zwemmen ontraden Zwemverbod
Wijzigingen in wetgeving Vereiste informatieacties internet Actuele lijst zwemwateren; Indeling van elk zwemwater + alle recente resultaten; Bij zwemwateren met slechte kwaliteit: extra informatie; Zwemwaterprofielen. 17
Wijzigingen in wetgeving Vereiste informatieacties zwemwater Actuele indeling; Samenvatting zwemwaterprofiel; Waarschuwing bij kortstondige verontreiniging; Verwijzen naar bronnen met meer informatie; Waarschuwingsbord bij zwemverbod; Mededeling van mogelijke kortstondige verontreinigingen. 18
Communicatieacties badseizoen 2012 Martin Verdievel 19
Communicatieacties Overzicht: Richtlijnen 2012; Externe informatieverspreiding; Borden zwem- en recreatieverbod; Infoborden. 20
Routinematige controle Richtlijnen / Procedure 2012: Staalname door VMM (gemiddeld 1,5/ week); Eerste staalname twee weken voor start badseizoen; Minimum 1 staal per maand gedurende badseizoen/ 4 in totaal; Analyse stalen door extern labo; Resultaten overgemaakt aan VMM / TOVO; Resultaten worden geafficheerd aan pancartes bij reddersposten. 21
Controlestalen Richtlijnen / Procedure 2012: Bij overschrijding norm zeer goede kwaliteit (blauw gezichtje) wordt controlestaal genomen; Wordt drie dagen na oorspronkelijk staal genomen; Zwemmen wordt ontraden voor kleine kinderen, ouderen en personen met gedaalde weerstand. 22
Vervangstalen Richtlijnen / Procedure 2012: Als controlestaal voldoet, wordt zeven dagen hierna een vervangstaal genomen; Als controlestaal aanvaardbare kwaliteit (grijs gezichtje) aangeeft: geen vervangstaal genomen => zwemmen ontraden; Als controlestaal slechte kwaliteit aangeeft (rood gezichtje): geen vervangstaal genomen => advies zwemverbod + dagelijks opvolgstaal in deze badzone. 23
Zwemverbod Richtlijnen / Procedure 2012: Zwemverbod wordt gestaafd met een officieel document (naar VMM en TOVO); Wordt geplaatst door gemeentediensten aan het water + staving met officieel document; Routineprogramma gaat verder; Wanneer kwaliteit opnieuw voldoet: Advies tot opheffing zwemverbod; Opnieuw staving met officieel document. 24
Externe informatieverspreiding Richtlijnen / Procedure 2012: Beschikbare meest recente gegevens komen automatisch op website www.kwaliteitzwemwater.be; Zolang resultaat van controlestaal niet gekend is, wordt enkel zwemmen ontraden; TOVO kan steeds op basis van eerste negatief resultaat preventief een zwemverbod adviseren. Komt dan zo op de website. 25
Communicatieacties Borden zwem- en recreatieverbod: Bij problemen met de zwemwaterkwaliteit; Flexibele borden: Vast bord waaraan verschillende boodschappen kunnen bevestigd worden. Ook voor zwemmen ontraden 26
Communicatieacties Vernieuwde website: Nathalie Hoef(TOVO) 27
Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Afdeling Toezicht Volksgezondheid Karine Meersman Afdeling Toezicht Volksgezondheid
Vernieuwde website: www.kwaliteitzwemwater.be
Gezondheidskundige aspecten Karine Meersman Afdeling Toezicht Volksgezondheid
Toezicht Volksgezondheid (ToVo) afdelingshoofd team Infectieziekten - Arts en verpleegkundigen - infectieziektenbestrijding team Milieugezondheidszorg - milieuarts, milieugezondheidskundige en medisch milieudeskundigen - Relatie kwaliteit milieumedia en gezondheid administratieve en technische ondersteuning
team milieugezondheidszorg relatie tussen de kwaliteit van milieumedia en de gezondheid - lucht; - bodem; - water (drinkwater, putwater, recreatiewater); - woningen; - hinderlijke inrichtingen (Vlarem). Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid delegeerde aan de Vlaamse Milieumaatschappij de opdracht het zwemwater te bemonsteren, te analyseren en hierover te rapporteren.
algemeen Gezondheid - zon - hitte / koude - huidkanker dieren en planten - vissen, kwallen, slakken - berenklauw infecties - allochtone kiemen - autochtone kiemen ongevallen - verdrinkingen - kwetsuren (voet, rug, hals) vergiftigingen - afvallozingen - toxines
Gezondheidsrisico s bijdragen van de mens zweet tranen speeksel urine snot neuspeuters oorsmeer tenenkaas huidschilfers stoelgang schaamhaar etter braaksel bloed talg Kiemen: virussen bacteriën parasieten Input ook door dieren en lozingen Verwijdering door natuurlijke zuivering
Gezondheidsrisico s infecties maag-darmstoornissen luchtweginfecties oorontsteking huidaandoeningen.
Addendum, Vol 1, WHO 2009 Gezondheidsrisico s Pathogen/index organism Disease/role Numbers per 100ml Bacteria Campylobacter spp. Clostridium perfringens spores Escherichia coli Faecal streptococci/intestinal enterococci Salmonella spp. Shigella spp. Viruses Adenoviruses Enteroviruses Noroviruses Rotaviruses Gastroenteritis Index organism Index organism (except specific strains) Index organism Gastroenteritis Bacillary dysentery Ocular, respiratory and urinary infections, gastroenteritis Central nervous system, ocular and respiratory infections Gastroenteritis Gastroenteritis 10 4 10 5 6 x 10 4-8 x 10 4 10 6 10 7 4.7 x 10 3 4 x 10 5 0.2 8000 0.1 1000 47 600-11 600 000 0-3 723 380-7 100 000 400-85 000 Parasitic protozoac Cryptosporidium parvum oocysts Entamoeba histolytica Giardia lamblia cysts Helminthsc (ova) Ascaris spp. Ancylostoma spp. and Necator sp. Trichuris spp. Diarrhoea Amoebic dysentery Diarrhoea Ascariasis Anaemia Diarrhoea 0.1 39 0.4 12.5 20 000 0.5 11 0.6 19 1 4
Gezondheidsrisico s: infecties Type Zeewater Zoetwater Maagdarmontstekingen X X Ogen X X Bovenste luchtwegen X X (Zwemmersjeuk) X Buitenoorinfecties X Haarwortelontsteking X Leptospirose X Hersenontsteking X
maagdarmontstekingen oorzaak: enterovirussen indicatoren: bepaalde groepen bacteriën - (totale coli) - fecale coli - fecale streptokokken / intestinale enterokokken - (Salmonella)
oogontsteking (adenovirus)
zwemmersoor (Pseudomonas aeruginosa) 40
41
kwal Portugees oorlogsschip (Physalia physalis)
kwal blauwe haarkwal (Cyanea lamarckii) oorkwal (Aurelia auritais) kompaskwal (Chrysaora hysoscella) zeepaddenstoel (Rhizostoma octopus) zeedruif (Pleurobrachia pileus)
kleine pieterman (Echiichthys vipera)
mossel (Mytilus edulis) grande casserole de moules (Marcel Broodthaers, 1965)
Een gezond zwemmilieu Vlarem vergunningsverlening binnenland infectieziektenpreventie: goede waterkwaliteit (grens- & richtwaarden) geen lozingen in het water; goede afval- & ongediertepreventie geen input van koelwater EU-Richtlijn 1976 kust- en binnenland goede waterkwaliteit (grens- & richtwaarden) EU-Richtlijn 2006: kwaliteit van het milieu gezondheid baders
Beoordelingssysteem werkwijze 2006 2008-2015 bacteriologie: strengere toetsingswaarden minder indicatoren beheer van het recreatiewater: actieplan maatregelen (blootstelling, verontreiniging) zwemwaterprofiel communicatie en rapportering
Gezondheidsrisico s ingestie water gemiddeld 20 50 ml per zwemmer per uur Basis van de nieuwe normering: intestinale enterokokken GI 1 op 20 (10) <40 kve/100ml AFRI 1 op 50 (25) <1% GI illness risk, <0.3% AFRI risk 41-200 kve/100ml 1-5% GI illness risk, 0.3-1.9% AFRI risk 201-500 kve/100ml 5-10% GI illness risk, > 1,9-3,9% AFRI risk >500 kve/100ml > 10% GI illness risk > 3,9% AFRI risk WHO (2003) AFRI = acute febrile respiratory illness GI = gastrointestinal
Virussen Intestinale enterokokken Vervuiling door fecaliën en infecties 200 Zoet water 100 Zeewater Risico 5-10% risico Risico
Een blik vanuit het verleden open water: - altijd problemen na hevige regenval, maar meestal van korte duur - contaminatie door beken, grachten, algemeen - zeer slechte melding incidenten - aantal incidenten in recreatievijvers stijgt - op piekmomenten soms te weinig toezichthoudende personen