Royaume de Belgique Service Public Fédéral FINANCES - Trésorerie Agence de la Dette Présentation du rapport annuel 2010 de la dette fédérale Juin 2011 www.debtagency.be
Aperçu Section 1 Dette publique, déficit & taux d intérêts Section 2 Federale Staatsschuld & Financieringsplan Section 3 Points stratégiques Section 4 Evoluties in 2011 Page 2
Aperçu Section 1 Dette publique, déficit et taux d intérêts Section 2 Federale Staatsschuld & Financieringsplan Section 3 Points stratégiques Section 4 Evoluties in 2011 Page 3
Dette publique, déficit et taux d intérêts Le ratio d endettement de la Belgique s est quasiment stabilisé en 2010 160% 100% 140% 120% 100% 80% 60% 90% 134.1 132.3 130.4 127.3 122.7 80% 117.4 113.7 107.9 106.6 70% 67.8 103.5 98.5 94.2 96.2 96.6 92.1 88.1 89.6 60% 84.2 85.1 79.3 50% 69.9 66.3 66.2 40% 30% 40% 20% 18.2 19.7 16.9 11.5 20% 10% 0% 0% 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Belgique (gauche) Zone euro (gauche) Différentiel (droite) Source: 1993-2009: Banque Nationale 2010: Eurostat première notification Augmentation de seulement 0,4% en 2010 (dont 0,2% dus au financement de la Grèce) Dans la zone euro, seule l Estonie et le Malte on fait mieux Le différentiel avec le taux moyen d endettement de la zone euro a diminué jusqu a 11,5% Page 4
Dette publique, déficit et taux d intérêts grace à un déficit moins élevé qu attendu Résultats 2010 Programme de Stabilité 2010-13 (2010) Entité I (fédéral) - 3.2% -3.8% Entité II (régions) - 0.9% -1.0% Total -4.1% -4.8% Le déficit du secteur public était de 0,7% moins élevé que prévu. En outre, les plus-values sur swaps annulés se montaient à 0,6% du PIB. Ce résultat sera réparti sur les budgets des années suivantes, mais il en est résulté une réduction immédiate du ratio d endettement. Page 5
Dette publique, déficit et taux d intérêts Le différentiel entre les taux belges et les taux allemands a augmenté Différentiel des taux 10 ans de plusieurs pays de la zone euro avec l Allemagne (en pb) 300 Asset swap spread differential with German benchmark (bp) 250 200 150 100 50 0 Taux OLO: 4,03% Taux OLO: 3,98% 01/01/2010 01/02/2010 01/03/2010 01/04/2010 01/05/2010 01/06/2010 01/07/2010 01/08/2010 01/09/2010 01/10/2010 01/11/2010 01/12/2010 Belgium 10 year France 10 year Italy 10 year Netherlands 10 year Spain 10 year En général, tous les pays non-aaa ont connu un élargissement des différentiels. A partir de septembre 2010, une augmentation particulière pour la Belgique a été observée, en conséquence de la crise politique. Page 6
Dette publique, déficit et taux d intérêts La Belgique jouit encore de ratings 1 élevés Standard & Poor s a confirmé son rating AA+ à long terme le 14 décembre 2010 mais a modifié les perspectives de stables à négatives à cause de l impasse politique. En outre, l agence a confirmé son rating à court terme de A-1+. Moody s Investors Service a confirmé son rating à long terme Aa1 mais a modifié les perspectives de positives à stables le 13 janvier 2009. Fitch Ratings a confirmé son rating AA+ à long terme le 23 mai 2011 mais a modifié les perspectives de stables à négatives. Page 7
Aperçu Section 1 Dette publique, déficit et taux d intérêts Section 2 Federale Staatsschuld & Financieringsplan Section 3 Points stratégiques Section 4 Evoluties in 2011 Page 8
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De federale staatsschuld vormt het grootste deel van de totale staatsschuld 450 400 350 300 38.75 42.59 4.39 4.41 miljarden euro 250 200 150 100 321.84 341.61 50 0-50 -100-38.89-47.84 Totale overheidsschuld: 326.37 miljard Totale overheidsschuld: 341,02 miljard 2009 2010 Federale staatsschuld Gemeenschappen, gewesten en lokale besturen Schuld andere federale instellingen Consolidatie-effect De federale staatsschuld en de schuld van de andere federale instellingen bedraagt 89% van het totaal. De stijging van de bruto- federale staatsschuld bedroeg 19,77 miljard euro. Page 9
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De Schatkist kon heel wat lange-termijnuitgiften realiseren (miljarden euro s) 2010 Budget (13/10/2009) 2010 Realisatie I. Bruto financieringsbehoeften 2010 42,78 43,49 1. Begrotingstekort federale overheid 14,10 11,15 2. Vervaldagen schuld in 2010 25,85 25,87 3. Voorfinanciering 2011 2,38 6,46 4. Andere 0,00 0,01 Stijging van de netto-staatsschuld beperkt tot 11,15 miljard euro Substantieel meer voorfinanciering van 2011 II. Financieringsmiddelen op lange termijn 39,32 45,30 OLO s 32,75 40,85 Schatkistbons-Zilverfonds 1,57 1,57 Producten voor privé-investeerders (Staatsbons) 0,50 0,22 Andere 0,00 0,00 EMTN 4,50 2,66 Substantieel meer uitgifte van OLO s 70% van het uitgifteprogramma werd per einde juni verwezenlijkt Page 10 Netto-evolutie Schatkistcert. 1,49 0,27 Netto-evolutie KT-schuld deviezen -0,40-0,02 Netto-evolutie andere KT-schuld 2,37-2,07 Globaal genomen afbouw van KT-schuld
Federale Staatsschuld en Financieringsplan Om zich te financieren doet de Schatkist beroep op instrumenten op de lange en op de korte termijn Financieringsinstrumenten op de lange termijn: OLO s: (gestandaardiseerde producten ) uitgegeven via syndicaties [13 mld euro] en aanbestedingen [27.85 mld euro] EMTN: ( producten op maat ) [ 2.26 mld euro ] Staatsbons: (producten voor particulieren, kerkfabrieken, vzw s ) [0,22 mld euro] Financieringsinstrumenten op de korte termijn: Schatkistcertificaten (gestandaardiseerde producten) uitgegeven per aanbesteding ( 3-6-12 maanden ) BTB ( Belgian Treasury Bills) (product op maat) Interbancaire markt Page 11
Federale Staatsschuld en Financieringsplan In 2010 lanceerde de Schatkist drie nieuwe OLO-lijnen via syndicatie voor in totaal 13,0 miljard euro Geografische verdeling van de orders Januari (5 mld euro) Maart (4 mld euro) April (4 mld euro) 100.0% 90.0% 80.0% 70.0% 60.0% 50.0% 40.0% 30.0% 20.0% 10.0 % 0.0% OLO 58 (10s) OLO 59 (5s) OLO 60 (30s) Belgium Other Euro Europe non-euro Asia incl. Japan US & Canada Other Page 12 Elk van deze syndicaties kon op heel wat belangstelling van buitenlandse investeerders rekenen Aziatische investeerders zijn traditioneel meer aanwezig op de middellange termijn (OLO59). Relatief weinig belangstelling vanuit de VS
Federale Staatsschuld en Financieringsplan Ook werden heel wat OLO s via aanbestedingen (8 aanbestedingen / 27,85 miljard euro) uitgegeven Splitsing van de uitgiftes per vervaldag in 2010 (miljarden euro) 3 2 1 0 22-02-10 07-06-10 28-06-10 26-07-10 23-08-10 27-09-10 25-10-10 29-11-10 3 JAAR 5 JAAR 6 JAAR 10 JAAR 12 JAAR 18 JAAR 25 JAAR 30 JAAR Page 13
Federale Staatsschuld en Financieringsplan Daarnaast konden enkele Euro Medium Term Notes worden uitgegeven Overzicht 2010 (uitgegeven bedrag en aantal transacties) Plain Vanilla Publiek (vast/vlottend) Plain Vanilla Privé (vast/vlottend) Gestructureerd EUR - 395 miljoen (#3) 700 miljoen (#1) USD $ 2,0 miljard (#3) - - CHF - CHF 100 miljoen (#1) - 8 transacties voor in totaal 2,66 miljard euro Daarbij bevonden zich een verlengbare gestructureerde plaatsing van 700 miljoen euro, en een 42-jarige plaatsing van 220 miljoen euro. Page 14
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De bijdrage van de Staatsbons was dan weer erg bescheiden In 2010 werden er voor 0,22 miljard euro uitgegeven. Kenmerk : 2 lijnen in de plaats van 3 gelet op de psychologische drempel van 2% die niet gehaald werd voor de Staatsbon op 3 jaar. Page 15
Federale Staatsschuld en Financieringsplan Daarnaast werden ook tweemaal per maand Schatkistcertificaten uitgegeven Uitstaand bedrag van de Schatkistcertificaten in 2009 en 2010 (miljarden euro) Page 16
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De Schatkist volgt 4 risico s op: - het kredietrisico ( tegenpartij-risico ) - het wisselrisico - het herfinancieringsrisico - het herzettingsrisico. Page 17
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De maximale waarden voor de herfinancierings- en herzettingsrisico s bleven in 2010 onveranderd ten opzichte van het tweede semester van 2009: 12 maanden 60 maanden Herfinanciering Herzetting Herfinanciering Herzetting 2008 22.5% 25.0% 60.0% 65.0% 2009 25.0% 27.5%/32.5% 60.0%/62.5% 65.0%/70.0% 2010 25.0% 32.5% 62.5% 70.0% Page 18
Federale Staatsschuld en Financieringsplan Maar de Schatkist kon het herfinancieringsrisico in de praktijk wel terug beperken 35% 12-maands Herfinancierings- en herzettingsrisico 2006 2007 2008 2009 2010 30% 25% 20% 15% 10% Jun-06 Sep-06 Dec-06 Mar-07 Jun-07 Sep-07 Dec-07 Mar-08 Jun-08 Sep-08 Dec-08 Mar-09 Jun-09 Sep-09 Dec-09 Mar-10 Jun-10 Sep-10 Dec-10 12-maands herfinancieringsrisico 12-maands herzettingsrisico Het te herfinancieren bedrag op 12 maand (blauwe lijn) evolueerde terug in de richting van 20% Het herzettingsrisico op 12 maand (rode lijn) steeg eerst nog verder onder invloed van de swaps die in 2009 aangegaan werden, maar nam dan weer af als gevolg van de annulatie van deze swaps. Page 19
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De rentekosten daalden verder, zowel in absolute termen als in termen van het bbp Rentekosten (federale staatsschuld) 15.00 5.50 % 14.00 5.00 % billion euros 13.00 12.00 11.00 10.00 12.08 4.00% 12.08 3.81% 12.26 12.24 3.71% 3.55% 11.46 3.38% 11.09 4.50 % 4.00 % 3.50 % % of GDP 9.00 3.16% 3.00 % 8.00 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2.50 % Interestkosten op federale staatsschuld (linkerschaal) In procent van het bbp (rechterschaal) Ondanks een stijging van de federale staatsschuld in 2008, 2009 en 2010 namen de interestkosten verder af in nominale termen tot 11,09 miljard euro. In termen van het bbp beliepen ze nog 3,16% Page 20
Aperçu Section 1 Dette publique, déficit et taux d intérêts Section 2 Federale Staatsschuld & Financieringsplan Section 3 Points stratégiques Section 4 Evoluties in 2011 Page 21
Points stratégiques La crise de la dette souveraine dans la zone euro 14% Evolution du taux à 10 ans de la Grèce 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 04/01/10 24/01/10 13/02/10 05/03/10 25/03/10 14/04/10 04/05/10 24/05/10 13/06/10 03/07/10 23/07/10 12/08/10 01/09/10 21/09/10 11/10/10 31/10/10 20/11/10 10/12/10 30/12/10 Durant les premiers mois de 2010, les pays de la zone euro réfléchissent à un système de prêts bilatéraux à la Grèce. Début mai 2010, le système devint opérationnel (Loan facility agreement ) Dans les jours qui suivent le week-end de 8 et 9 mai, les taux grecs diminuent. Ils restent cependant élevés, et ils commencent à nouveau à grimper vers fin juin 2010. La Belgique a participé dans le système pour un montant de754,96 millions d euros. Page 22
Points stratégiques La crise de la dette souveraine dans la zone euro (suite) 10% Evolution du taux à 10 ans de l Irlande et du Portugal 8% 6% 4% 2% 0% 04/01/10 18/01/10 01/02/10 15/02/10 01/03/10 15/03/10 29/03/10 12/04/10 26/04/10 10/05/10 24/05/10 07/06/10 21/06/10 05/07/10 19/07/10 02/08/10 16/08/10 30/08/10 13/09/10 27/09/10 11/10/10 25/10/10 08/11/10 22/11/10 06/12/10 20/12/10 Portugal 10 ans Irlande 10 ans Les taux irlandais et portugais étaient également sous pression en 2010. Les décisions du week-end de 8 et 9 mai (création European Financial Stability Facility) les ont fait diminuer, mais quelques jours plus tard, ils reprenaient la montée tout comme les taux grecs. La Belgique a donné une garantie à l EFSF pour un maximum de 15,292 milliards d euros. Suite : ESM Page 23
Points stratégiques Les OLO ont à nouveau suscité pas mal d intérêt à l étranger Placement des nouvelles OLO (syndications) VS/Canada, 1.46% Andere, 0.08% Azië, 9.92% België, 12.11% EU niet-euro, 33.57% Euro zone, 42.86% En 2010, la participation des investisseurs institutionnels belges a été moins importante de 12,11% par rapport à d habitude. Mais comme en 2009, la participation des investisseurs asiatiques (9,92%) et américains (1,46%) a été plutôt décevante. Page 24
Points stratégiques Une part plus importante des OLO est toutefois allée dans les mains des investisseurs belges 100% Evolution de la répartition géographique des détenteurs d OLO depuis 1999 90% 80% 26.0 31/12/2010: 70% 60% 26.7 52.7% Investisseurs étrangers 50% 40% 30% 20% 47.4 10% 0% Dec-98 Mar-99 Jun-99 Sep-99 Dec-99 Mar-00 Jun-00 Sep-00 Dec-00 Mar-01 Jun-01 Sep-01 Dec-01 Mar-02 Jun-02 Sep-02 Dec-02 Mar-03 Jun-03 Sep-03 Dec-03 Mar-04 Jun-04 Sep-04 Dec-04 Mar-05 Jun-05 Sep-05 Dec-05 Mar-06 Jun-06 Sep-06 Dec-06 Mar-07 Jun-07 Sep-07 Dec-07 Mar-08 Jun-08 Sep-08 Dec-08 Mar-09 Jun-09 Sep-09 Dec-09 Mar-10 Jun-10 Sep-10 Dec-10 Belgium EA16 (excl. Belgium) Outside the eurozone Page 25
Aperçu Section 1 Dette publique, déficit et taux d intérêts Section 2 Federale Staatsschuld & Financieringsplan Section 3 Points stratégiques Section 4 Evoluties in 2011 Page 26
Evoluties in 2011 De Belgische rente blijft vrij stabiel (10-jaarsrente is nu 4,20%), maar de spreads t.o.v. Duitsland zijn terug hoger (actueel: 113 bp). Op dit ogenblik werden er al voor 22,37 miljard euro aan OLO s uitgegeven, wat overeenkomt met 65,8% van het jaartotaal van 34,0 miljard euro. Anderzijds werd er slechts één uitgifte van EMTN-papier verricht (75 miljoen euro), voor een voorzien totaal van 4,0 miljard euro. Staatsbons brengen iets meer op dan vorig jaar, maar de opbrengst blijft beperkt. Ierland (januari) en Portugal (april) vroegen en verkregen hulp van de European Financial Stability Facility. Die laatste zal haar leningcapaciteit naar verwachting op 440 miljard euro brengen (beslissing Europese Raad van einde juni). De voorbereiding van de opvolger, het European Stabilisation Mechanism, gaan verder. Page 27
Evoluties in 2011 Het financieringsplan voor 2011 voorziet minder OLO-uitgiften (miljarden euro s) 2011 Plan 2010 Realisatie I. Bruto financieringsbehoeften 2011 41,12 43,49 1. Begrotingstekort federale overheid 14,94 11,15 2. Vervaldagen schuld in 2010 23,98 25,87 3. Voorfinanciering 2011 2,19 6,46 4. Andere 0,00 0,01 II. Financieringsmiddelen op lange termijn 39,73 45,30 OLO s 34,00 40,85 Schatkistbons-Zilverfonds 1,53 1,57 Producten voor privé-investeerders (Staatsbons) 0,20 0,22 Andere 0,00 0,00 EMTN 4,00 2,66 76,1 % van het uitgifteprogramma zal per eind juni verwezenlijkt zijn Netto-evolutie Schatkistcert. 0,00 0,27 Netto-evolutie KT-schuld deviezen 0,00-0,02 Page 28 Netto-evolutie andere KT-schuld 1,39-2,07
Federale Staatsschuld en Financieringsplan De maximale waarden voor de herfinancierings- en herzettingsrisico s werden voor 2011 verlaagd ten opzichte van 2010 12 maanden 60 maanden Herfinanciering Herzetting Herfinanciering Herzetting 2008 22.5% 25.0% 60.0% 65.0% 2009 25.0% 27.5%/32.5% 60.0%/62.5% 65.0%/70.0% 2010 25.0% 32.5% 62.5% 70.0% 2011 25,0% 25,0% 60,0% 65,0% Page 29