De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker bij het SCP Doel : beeld van structurele en sociaal-culturele integratie van Antillianen in Nederland Veelal vergelijking tussen autochtonen vier grootste niet-westerse groepen in Nederland Verschillen tussen migrantengroepen, maar ook binnen groepen (generaties), ontwikkelingen en evenredigheid 2
Positieve (lange termijn) ontwikkelingen Gerealiseerd onderwijsniveau stijgt Beroepsniveau is toegenomen Tweede generatie Antilliaanse Nederlanders relatief goede arbeidsmarktpositie Sociaal-culturele afstand relatief beperkt: met name bij tweede generatie: veel sociale contacten 3
Ongunstige ontwikkelingen Criminaliteit hoog: bij jonge mannen, maar ook bij 'ouderen' en bij vrouwen Werk en inkomen: in de huidige economische tijden zijn werkloosheid en aantal uitkeringen fors gestegen. Positie van met name eerste generatie is niet sterk. Jongeren: slechte posities op het gebied van werk, inkomen en criminaliteit; ook veel voortijdig schoolverlaters en prestaties op lagere school (bijv. rekenen) niet goed. 4
Demografie Nederland telt ongeveer 17 miljoen inwoners -21.7% is "allochtoon" -circa de helft van de allochtonen is van niet-westerse herkomst (2 miljoen) -ongeveer 2/3 e van de niet-westerse allochtonen uit de vier grote groepen: aantal personen aandeel in bevolking aandeel tweede generatie niet-westers totaal 2044 12.1% 45 Waarvan Turks 397.000 2.3% 52 Marokkaans 381.000 2.3% 56 Surinaams 349.000 2.1% 49 Antilliaans 149.000 0.9% 45 5
Demografie Huishoudenstype naar herkomst van de vrouw Paar Eenpersoons huishouden Eenouder huishouden Overig huishouden autochtoon 56 38 6 1 Antilliaans 37 44 18 1 Turks 60 27 12 1 Marokkaans 57 29 11 3 Surinaams 41 39 19 1 -Relatief veel eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens bij Antilliaanse groep -Veel gemengde huwelijken (ongeveer de helft) 6
Onderwijs Het opleidingsniveau stijgt, mede door gestapelde loopbanen, en achterstanden worden ingelopen. Maar, het studierendement is lager: migranten en ook die van Antilliaanse herkomst - blijven vaker zitten, doen langer over de studie, zakken vaker voor examens en de schooluitval is hoger 7
Gerealiseerd opleidingsniveau 8
Aandeel leerlingen leerjaar 3, 2013/'14 autochtoon Antilliaans Turks Marokkaans Surinaams overig nietwesters Vmbo-basis 9 24 25 23 18 15 Vmbo-kader 14 21 22 21 19 15 Vmbo gemengd/ theoretisch 28 26 30 30 29 27 Havo 26 18 16 18 20 24 Vwo 23 11 7 8 13 20 -aandeel havo/vwo gestegen bij alle groepen, maar nauwelijks bij Antilliaanse Nederlanders. Prestaties op lagere school blijven ook achter 9
Voortijdig schoolverlaters MBO 14 12 10 8 13 11 10 9 10 6 5 4 2 0 autochtoon Antilliaans Marokkaans Surinaams Turks Overig nietwesters -Daling van aantal voortijdig schoolverlaters sinds 2004; maar daling is bij andere migrantengroepen sterker geweest 10
Arbeidsmarktpositie: Nettoparticipatie 2014 80 70 69 64 60 57 50 46 45 51 49 40 30 20 10 0 autochtoon Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans Niet-westers westers Relatief kleine verschillen tussen Antilliaanse mannen en vrouwen in netto participatie Tweede generatie (25-45 jaar) wel vaak betaald werk 11
Ontwikkeling nettoparticipatie 12
Werkloosheid 2014 25 21 22 20 19 15 15 14 10 7 5 0 autochtoon Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans overig nietwesters 13
Ontwikkeling werkloosheid 25 20 22 21 15 15 14 10 5 12 10 8 3 7 0 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 autochtoon Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans 14
Baankenmerken: beroepsstatus en flexibel werk elementair/ laag middelbaar hoog/ wetenschappelijk niet-westers totaal, waarvan: 42 34 24 Turks 54 30 16 Marokkaans 45 36 19 Surinaams 35 38 28 Antilliaans 36 38 27 Afghaans 56 26 19 Iraaks 31 40 29 Iraans 27 37 36 Pools 50 26 25 autochtoon 28 38 34 -Tweede generatie Antillianen aandeel hoge beroepen : 36% -31% van Antilliaanse Nederlanders heeft een flexibele baan, tegen 17% van de autochtone Nederlanders en 28% van de niet-westerse migranten 15
Bijstandsuitkering en inkomen 18 16 14 12 10 13 10 15 9 13 16 8 6 4 2 2 4 0 autochtoon westers allochtoon niet-westers Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans overig nietwesters Inkomen: ruim een kwart hoger bij autochtonen. Van migranten inkomen hoogste bij Surinaamse groep, daarna de Antilliaanse groep. 16
Werkloosheidsverschillen verklaard 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans overig nietwesters Pools niet-westers totaal onverklaard verklaard 17
Beroepsstatus verschillen van 2 e generatie 18
Criminaliteit Oververtegenwoordiging migranten in criminaliteitscijfers is hoog en stabiel: aandeel verdachten hoog bij jonge, mannelijke migranten, met name bij Marokkaanse en Antilliaanse Nederlanders Migranten staan ver van evenredigheid op het gebied van criminaliteit. 19
Criminaliteit: aandeel verdachten van misdrijven -Antilliaanse mannen 8,6% - vrouwen 2,4% (hoogste van alle groepen) -eerste generatie 5,8% tegen 4,8% bij tweede generatie -recidivisme ook relatief hoog bij Antilliaanse groep (wel hoger bij Marokkaanse groep) -duidelijke afname in criminaliteit onder alle groepen: bij Antilliaanse groep gedaald van 7.4% (2005) naar 5.5% 20
Leeftijd & criminaliteit 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans overige niet-westers autochtoon 21
Emotionele band met Nederland en herkomstgroep voelt zich Nederlander voelt zich herkomstgroep (heel) sterk een beetje (helemaal ) niet (heel) sterk een beetje (helemaal ) niet Turks 28 39 33 87 10 2 Marokkaans 37 39 24 88 10 2 Surinaams 67 25 8 57 31 12 Antilliaans 57 29 15 59 23 19 gemiddeld cijfer Nederlandse samenleving (0-10) % dat zich thuis voelt in Nederland Turks Marok kaans Suri naams Antil liaans autoch toon 6,3 6,4 6,6 6,7 6,5 62 61 73 72 85 22
Sociale contacten -sociale afstand (houding t.o.v. huwelijk met autochtoon): 40 30 32 37 20 10 0 Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans 6 2 Contacten met autochtonen in de vrije tijd nooit soms vaak Turks 33 50 17 Marokkaans 27 58 15 Surinaams 14 50 36 Antilliaans 15 42 43 23
Waarden en opvattingen Voor jongens is het belangrijker dan voor meisjes om hun eigen geld te verdienen Als iemand niet lang meer te leven heeft en pijn lijdt, mag hij zelf beslissen over de beëindiging van zijn leven Het is goed dat homoseksuelen met elkaar mogen trouwen Ik zou het een probleem vinden als mijn kind een vaste partner heeft van hetzelfde geslacht Turks Marok kaans Suri naams Antil liaans autoch toon 30 27 16 20 10 40 22 74 72 85 28 28 61 58 80 75 76 34 32 17 24
Ervaren acceptatie en discriminatie Waarom van belang? Integratie = tweezijdig proces Acceptatie & uitsluiting: thuis voelen, contra-identificatie, kansen op arbeidsmarkt Migranten somber over hun kansen in Nederland Ervaren maatschappelijke acceptatie is afgenomen Ervaren discriminatie (persoonlijk en algemeen) is toegenomen 25
Ervaren discriminatie Turks Marokkaa ns Surinaam s Antilliaa ns discriminatie van allochtone groepen (bijna) nooit 24 24 14 13 af en toe 49 46 51 50 (zeer) vaak 27 30 35 36 -Persoonlijke ervaringen: meer discriminatie bij Turkse en Marokkaanse groep: bij publieke ruimte, solliciteren, school of op het werk. Voor alle groepen substantiële delen die het afgelopen jaar discriminatie-ervaringen hebben gehad -Discriminatie-ervaring in het afgelopen jaar - varieert per terrein: van Antilliaanse Nederlands gaf bijv. 20% dit te hebben ervaren in onderwijs, en 40% in openbare ruimte 26
Dank voor uw aandacht! 27