De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch Christiaan W allet Deltaprogramm a Nieuwbouw en Herstructurering Programma van vanmiddag 12.30 u. Opening met pitches 12.45 u. Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering 13.05 u. De proeftuinervaring van 's-hertogenbosch 13.25 u. De drie stappen voor een klimaatbestendige stad 13.40 u. Workshops, ronde 1 - De drie stappen: stresstest, lokale adaptatiestrategie, klimaatadaptatie in ruimtelijke visies (Garmt Arbouw) - Kennisportaal (Eke Joustra) - Bouw zoekt blauw (Tjaart Vos) 14.55 u. Pauze 15.15 u. Workshops, ronde 2 - De drie stappen: stresstest, lokale adaptatiestrategie, klimaatadaptatie in ruimtelijke visies (Garmt Arbouw) - Kennisportaal (Eke Joustra) - Bouw zoekt blauw (Tjaart Vos) 16.30 u. Hoe gaan we de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie tot een succes maken? 1
Pitches! Eigen ervaringen, kansen, bedreigingen, wat doet u zelf en heeft u nodig, ziet u meerwaarde in verbindende afspraken? Ruimtelijke Adaptatie over het samenbrengen van water en ruimte Christiaan W allet Projectmanager Deltaprogr am ma Nieuwbouw en Herstructurering 2
Deltaprogramma Negen deelprogramma s Vijf Deltabeslissingen: 1. Veiligheid 2. Zoetwater 3. R uim telijke Adaptatie 4. R ijn-maas Delta 5. IJsselmeer 5 Waterrobuuste inrichting 6 3
Klimaatbestendige stad 7 Klimaatbestendige stad 8 4
Klimaatbestendige stad 9 5
6
7
Probleemanalyse G oede kwaliteit van de leef omgeving is bas isvoorwaarde voor aantrekkelijk investeringsklimaat en goed functionerende steden. De kwetsbaarheid van Nederland voor de gevolgen van overs tromingen en extreem weer neemt de komende decennia toe. D it ten gevolge van zowel voorschrijdende verstedelijking als klimaatverandering. U it onderzoek blijkt dat dit leidt tot aanzienlijke schades. I n binnen en buitenland is ruime ervaringen met maatregelen die schade en slachtoffers als gevolg van overstroming, hevige neers lag, extreme hitte en langdurige droogte kunnen voorkomen of reduceren. Deze worden in de praktijk echter nog onvoldoende benut bij ruimtelijke afwegingen. 16 8
Ambitie De ambitie is dat in 2050 onze gebouwde omgeving zo goe d mogelijk klimaatbestendig e n waterrobuust ingericht is e n (her)ontwikkelingen tot zo weinig als redelijkerwijs mogelijk extra risico op schade e n slachtoffers leiden. Dit k an worde n bere ikt door waterveiligheidsbeleid meer ruimtelijk te m ak en en ruimtelijk beleid meer waterrobuust en klimaatbestendig te m ak en. 17 Aanpak Inte rbe stuurlijk e stuurgroep Joint fact finding overheden, m arktpartijen e n k e nnisinstellingen Be le idsadviezen bottum up via vier coalities k lim aatbestendige stad Aanpak funderingsschade met private partije n Voorbere iding uitvoering met overheden, kennisinstellingen 18 9
De proeftuinervaring van s-hertogenbosch Maare Zondervan Landschapsarc hit ect gemeente s-hertogenbosch INVOEGEN PRESENTATIE MAARE 10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
De drie stappen Stresstest; lokale Adaptatiestrategie; doorwerking klimaatadaptatie in ruimtelijke visies. Christiaan W allet Projectmanag er Deltaprogr am ma Nieuwb ou w en Herstructureri ng 20
1e laag DPV Risico benadering MLV 2e laag DPNH 3e laag V&J/RWS KlimaatKlimaatbestendige bestendige stad stad 41 1e laag DPV Risico benadering MLV Slimme Combinaties 2e laag Vitaal & Kwetsbaar DPNH (nationaal b elang ) Waterrobuuste Inrichting Binnendijks/buitendijks 3e laag Vitaal & kwetsbaar (reg ionaal b elang ) V&J/RWS KlimaatKlimaatbestendige bestendige stad stad 42 21
DB Waterveiligheid Risico benadering MLV 1e laag DPV Slimme Combinaties 2e laag Vitaal & Kwetsbaar DPNH (nationaal b elang ) DB Ruimtelijke Adaptatie Waterrobuuste Inrichting Binnendijks/buitendijks Vitaal & kwetsbaar (reg ionaal b elang ) 3e laag V&J/RWS KlimaatKlimaatbestendige bestendige stad stad 43 1e laag DPV Risico benadering MLV Slimme Combinaties 2e laag Vitaal & Kwetsbaar DPNH (nationaal b elang ) Generiek via wet/ c onvenanten Waterrobuuste Inrichting Binnendijks/buitendijks 3e laag Vitaal & kwetsbaar (reg ionaal b elang ) V&J/RWS KlimaatKlimaatbestendige bestendige stad stad 44 22
1e laag DPV Risico benadering MLV Slimme Combinaties 2e laag Vitaal & Kwetsbaar DPNH (nationaal b elang ) Waterrobuuste Inrichting Binnendijks/buitendijks Vitaal & kwetsbaar (reg ionaal b elang ) 3e laag Generiek via wet/ c onvenanten Specif iek via RO : model afwegingskader V&J/RWS KlimaatKlimaatbestendige bestendige stad stad 45 Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten Willen Werken Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 46 23
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten Willen Werken Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Afspraak water en ruimte Waterrobuustheid en Klimaatbestendigheid wordt zorgvuldig in RO afgewogen via lange termijn planning: Weten: Verantwoordelijke overheden in het ruimtelijk domein de mate van waterrobuustheid en klimaatbestendigheid analyseren en Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Willen: Uitkomsten hiervan vertalen naar een eigen ambitie hoe hier -uitgezet in de tijd- naar te handelen en Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Werken: Aangeven hoe deze ambitie doorwerkt in reguliere planvormingsprocessen, realisatie en beheer. Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 47 Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten (stresstest) Model Afwegingskader Weten Willen Werken Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Willen (adaptatiestrategie) Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Werken (doorwerking) Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 48 24
Model Afwegingskader M odulaire opbouw E en wizard leidt de beginnende gebruiker door de bas ismodules D e gevorderde gebruiker kiest direct een module E r worden ook externe verdiepingsmodules aangeboden, bijv. 3 D i 49 Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten Klimaateffect atlas Risico Applicatie Buitendijks Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool Afwegingsinstrument WHO MLV-tool Werken (doorwerking) Leidraad CROW Omgevingsvisie, -plan en verordening EMVI criteria 50 25
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten Klimaateffect atlas Risico Applicatie Buitendijks Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool Afwegingsinstrument WHO MLV-tool Werken (doorwerking) Leidraad CROW Omgevingsvisie, -plan en verordening EMVI criteria 51 Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten Klimaateffect atlas Risico Applicatie Buitendijks Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool Afwegingsinstrument WHO MLV-tool Werken (doorwerking) Leidraad CROW Omgevingsvisie, -plan en verordening EMVI criteria 52 26
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten Klimaateffect atlas Risico Applicatie Buitendijks Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool Afwegingsinstrument WHO MLV-tool Werken (doorwerking) Leidraad CROW Omgevingsvisie, -plan en verordening EMVI criteria 53 Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten Klimaateffect atlas Risico Applicatie Buitendijks Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool Afwegingsinstrument WHO MLV-tool Werken (doorwerking) Leidraad CROW Omgevingsvisie, -plan en verordening EMVI criteria 54 27
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten Willen Werken Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 55 Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten Willen Werken Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 56 28
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Afspraak lokale/regionale afwegingskaders water en ruimte Generieke uitgangspunten Resultaten opnemen in ruimtelijke plannen Model Afwegingskader Weten Willen Werken Voorbeeld: Leergemeenschappen Watertoetsproces Continueren onder Omgevingswet Gesprek vroeg in planproces Aanpak vitale en kwetsbare functies Ambitie per categorie Afspraken governance aanpak knelpunten Aanpak funderingsschade Focus op preventie Afspraak aanpak Stimuleringsprogramma 2014-2017 Kennisportaal Interbestuurlijk 57 De Workshops, twee rondes Ronde 1: 13.40 14.55. Ronde 2: 15.15 16.30 1) De drie stappen: stresstest, lokale adaptatiestrategie, klimaatadaptatie in ruimtelijke visies (Garmt Arbouw) 2) Kennisportaal (Eke Joustra) 3) Bouw zoekt blauw (Tjaart Vos) 29
Hoe gaan we de acties uitvoeren en de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie tot een succes maken? Christiaan W allet Projectmanag er Deltaprogr am ma Nieuwb ou w en Herstructureri ng Dank voor uw betrokkenheid! Tijd voor een drankje en hapje 30