Kan ik een bijdrage leveren aan de kwaliteit en lage prijs van het grondwater? Dat kan door te voorkomen het grondwater en de bodem verontreinigd raakt. Hieronder staan veel tips over schilderen de auto de tuin sproeien onkruid mest en kalk gedierte luizen de haag hout schimmelbestrijding de olietank afval in huis Schilderen In oude verf kunnen zware metalen zitten zoals lood en cadmium. Zware metalen zijn niet alleen schadelijk voor planten en dieren, maar ook voor u eigen gezondheid. Vang afgekrabde verf zoveel mogelijk op en lever het in als chemisch afval. In de huidige doe-het-zelf-verf komen zware metalen niet meer voor. Gebruik zo min mogelijk afbijtmiddel of ammoniak bij de voorbehandeling van de te schilderen ondergrond. Tip: Gebruik restjes verf als grondlaag voor een volgende klus. Spoel verfkwasten niet schoon onder de kraan. De resten terpentine met verfresten moeten afgevoerd worden als chemisch afval. Ze bevatten stoffen die niet goed zijn voor de gezondheid en het milieu. Als u verf hebt gebruikt die niet op waterbasis is gemaakt, is het beter om de kwasten en rollers te laten drogen en weg te gooien met het gewone huisvuil; uitgedroogde verf bevat namelijk geen oplosmiddelen meer. Nieuwe kwasten gebruiken geeft trouwens ook altijd een beter resultaat. Ook een lege verpakking, zoals een verfblik, kan meestal bij het gewone afval. Behalve als er een doodshoofd (giftig), andreaskruis (schadelijk) of een vlam (ontvlambaar) op het etiket staat. Oude verflagen die u verwijdert kunnen zware metalen bevatten. Deze horen dan ook bij het chemisch afval. Tip: Kwasten en rollers die u binnen enkele dagen weer moet gebruiken, hoeft u niet schoon te maken. U kunt er een plastic zakje om doen en ze op een koele plaats bewaren. Auto Het gemak dient de mens. Een mooie uitdrukking waar de auto natuurlijk heel goed bij past. Maar helaas, de auto is een bron van vervuiling. Het is veel beter voor het milieu als we niet aan huis aan onze auto s, motoren en brommers sleutelen, want ongemerkt verdwijnt er dan veel vuiligheid in de grond.
Zelf thuis u auto wassen kost niet alleen veel water, maar heeft ook tot gevolg dat er schadelijke stoffen in het grondwater terechtkomen. Het is veel verstandiger om naar een wasstraat te gaan, waar het vuile water keurig opgevangen wordt. Eén liter olie kan één miljoen liter water vervuilen. Reden genoeg om ervoor te zorgen dat uit de auto geen olie lekt. Het is bovendien verstandig om de auto onder een carport of op een verhard terrein te parkeren, zodat schadelijke stoffen minder gemakkelijk in de bodem uitspoelen en zo tot het grondwater kunnen doordringen. Tuin sproeien Een tuin kan verwend raken. Als we teveel sproeien worden plantenwortels lui. We kunnen het beste sproeien als het echt noodzakelijk is. En dan het liefst met een gieter of een sproeier voor het gazon. En als we voor onze tuin regenwater gebruiken, hoeven we helemaal geen drinkwater te verspillen. Het is niet erg verstandig om de planten water te geven als de zon fel schijnt, want dan verdampt er veel water. Soms zoveel dat de planten verdrogen. s Avonds sproeien is daarom beter. Onkruid Onkruid is een doorn in het oog van menig tuinier. Er zijn veel chemicaliën te koop die onkruid verdelgen. Maar veel gif komt uiteindelijk ook weer in het grondwater terecht en bedreigt dan de kwaliteit van ons drinkwater. Eén gram bestrijdingsmiddel maakt één miljoen liter water ongeschikt voor drinkwater. Regelmatig vegen voorkomt dat zaden van onkruid een kans krijgen. Als je de stoep veegt met zand, heet water of soda helpt dat goed tegen alg- en mosgroei. En een goede afwatering voorkomt groene aanslag. Als we dan toch bestrijdingsmiddelen willen gebruiken, kunnen we het beste middelen gebruiken op basis van verzadigde vetzuren. Die zijn namelijk organisch en kunnen in de bodem goed afgebroken worden. Veiliger bestrijdingsmiddelen hebben een zogenaamd N-nummer. Deze middelen zijn onderzocht op hun effectiviteit en schadelijkheid en zijn relatief veilig voor ons grondwater. We kunnen onkruid het beste te lijf gaan door te harken, te wieden en te schoffelen; liefst als de plantjes nog nauwelijks zichtbaar zijn. In tuincentra zijn handige haakvormige handwiedertjes te koop. Ook door het planten van bodembedekkers blijft de tuin vrij van onkruid. 2
Mest en Kalk Voor de bemesting van de tuin kunnen we biologische mest of kunstmest gebruiken. Biologische mest bevat voedingsstoffen voor de plant, maar verbetert ook de bodemstructuur en het bodemleven. Dat is bij kunstmest niet het geval. Daar komt nog bij dat kunstmest, die buiten het seizoen wordt gebruikt, niet door de planten worden opgenomen en regelrecht in het grondwater terechtkomt. De productie van kunstmest kost veel energie. Er komen bij de productie veel schadelijke stoffen vrij. Niet voor niets is het gebruik van biologische mest veel beter voor de bescherming van het grondwater. Het toevoegen van kalk aan de grond voorkomt verzuring en de uitspoeling van voedingsstoffen die de planten nodig hebben Gedierte Een mol is een nuttig dier in de tuin omdat hij insecten eet. Maar een mol in de tuin is natuurlijk niet erg bevorderlijk voor je gazon. Door keizerskroon en kruisbladwolfsmelk te planten voorkom je de aanwezigheid van mollen in de tuin. Ook flessen die in de grond gegraven zijn met de hals boven de oppervlakte houden mollen op afstand. De wind veroorzaakt in de flessenhals een geluid, waar mollen niet dol op zijn. Het gebruik van chemische middelen is in elk geval bij de bestrijding van mollen niet nodig. Er zijn voldoende milieuvriendelijke alternatieven. Mieren zijn nuttige dieren in de tuin. Ze ruimen insecten en afval op. Zijn er teveel mieren in de tuin dan zijn er verschillende milieuvriendelijke middelen:- bladeren uitstrooien van lavendel, tijm, marjolein, tomaat of varens- planten plaatsen als boerenwormkruid, afrikaantjes of goudsbloemen- het strooien van rode peper, koffiedik, kruidnagel, knoflookpoeder, gebroken eierschalen of kalkhet uitgieten van uien- en knoflooksap- kokend water op het nest gieten Huisjesslakken brengen zelden schade toe. De meeste schade in de tuin wordt veroorzaakt door naaktslakken. Slakken dienen zelf weer als voedsel voor andere dieren als vogels en egels. Bestrijdingsmiddelen tegen slakken zijn niet nodig. Ze kunnen bijvoorbeeld goed bestreden worden met aaltjes die u kunt bestellen in tuincentra. De aaltjes parasiteren op de slakken en gaan zelf ook dood als er geen slakken meer zijn. Slakken kruipen niet graag door scherpe dingen zoals eierschalen, grind, kalk, zaagsel of hulstbladeren. Het plaatsen van een jampotje met wat bier werkt ook uitstekend. Slakken worden er door aangetrokken en verdrinken er vervolgens in. 3
Luizen Gezonde, sterke planten hebben veel minder kans op een luizenplaag. Veel middelen tegen luizen bevatten synthetische bestrijdingsmiddelen en zijn zelfs zo schadelijk dat ze in kunnen werken op ons zenuwstelsel. Bovendien zijn sommige luizensoorten resistent geworden tegen de middelen, zodat die niet meer werken. Bladluizen worden aangetrokken door planten die teveel voeding hebben gekregen en daardoor erg stikstofrijk zijn. Het is dus beter om de tuin matig te bemesten. Er bestaan milieuvriendelijke manieren om luizen te bestrijden. Groene zeep vermengd met water werkt vaak goed. Een ander middel is brandnetelextract of vlierbladgier op planten waarin nog niet veel luizen zitten.in tuincentra kun je ook het middel Pyrethrum vinden; een plantenextract van madeliefjes waar luizen zeker niet dol op zijn. Haag Een levende haag is vanuit milieu-oogpunt beter dan een houten schutting en geeft ook een goede schuil- en nestgelegenheid voor vogels. Een houten schutting is meestal geïmpregneerd met middelen die kunnen uitlogen en uiteindelijk in het grondwater terechtkomen. Impregneermiddelen bevatten arseen, koper, chroom en PAK, wat allemaal slecht afbreekbare stoffen zijn. Ze vergiftigen de bodemflora en -fauna en zijn schadelijk voor je gezondheid. Hout Als je palen van onbehandeld naaldhout gebruikt, kun je deze het beste op gelakte paalhouders zetten. In verzinkte paalhouders zitten cadmium en grote hoeveelheden chroom. Deze kunnen uitlogen en in het grondwater terechtkomen. Toch zijn ze minder schadelijk dan geïmpregneerde palen. Als je een houten hek wilt plaatsen, is Europees hardhout het beste. Je kunt daar bijvoorbeeld klimop tegenaan laten groeien. Voor dichte schuttingen is bamboe het beste, maar ook riet, wilgentenen en heide voldoen goed. Hout dat niet in contact komt met water of grond, hoeft geen hoge kwaliteit te hebben en hoeft dus niet te zijn geïmpregneerd. Veel hout schutting is meestal geïmpregneerd met middelen die kunnen uitlogen en uiteindelijk in het grondwater terechtkomen. Impregneermiddelen bevatten arseen, koper, chroom en PAK, wat allemaal slecht afbreekbare stoffen zijn. Ze vergiftigen de bodemflora en -fauna en zijn schadelijk voor je gezondheid. Er is ook hout dat verduurzaamd wordt door middel van stomen. Er zijn houtsoorten met een natuurlijke hoge weerstand tegen het weer. Er zijn vijf duurzaamheidklassen: I t/m V. Klasse I is het meest duurzaam. Hardhout met een FSC- (Forest Steward Council) keurmerk, komt uit een bos waar 4
duurzaam bosbeheer plaatsvindt. Takken die door schimmels zijn aangetast, moeten worden gesnoeid. Gooi de takken in de biobak en niet op de composthoop want anders verspreiden de schimmels zich weer. Schimmelbestrijding Schimmelbestrijdingsmiddelen zijn over het algemeen slecht afbreekbaar en giftig. De middelen met zwavel zijn minder milieubelastend dan middelen met bitertanol, imazalil, chlorthalonil, dodemorf, triadimenol en pyrazofos. Er bestaan ook middelen die de weerstand van de plant tegen schimmels verhogen. Zij bevatten natuurlijke stoffen die het blad harder maken. Deze stoffen zijn niet schadelijk voor het milieu. Poot schimmelgevoelige planten in slaolie. Door de waterafstotende werking van olie krijgen schimmels in de bodem geen kans. Olietank Als er een olietank in de grond zit die niet meer wordt gebruikt, bestaat de kans dat restanten olie in de bodem terecht komen. Een niet meer gebruikte olietank moet verwijderd worden en wel door een erkend bedrijf. Dit verhoogt trouwens ook de waarde van uw huis. Meer informatie hierover kunt u van uw gemeente krijgen. Het is beter om op gas te stoken en/of van zonne-energie gebruik te maken. Afval Afval mag niet worden verbrand. In huis Chemische schoonmaakmiddelen zijn vaak helemaal niet nodig. Met water, groene zeep of een micro-vezeldoekje kunt u al een heleboel schoon krijgen. Chemische schoonmaakmiddelen kunnen maar moeilijk afgebroken worden in de natuur en vervuilen het grondwater Medicijnen die door het riool gespoeld worden lopen kans in het grondwater terecht te komen. Oude medicijnen kunnen het beste ingeleverd worden bij de apotheek. As uit de la van een open haard hoort niet thuis in de tuin, en ook niet bij het groen-, fruit- en tuinafval. De as hoort bij het huishoudelijk afval in de vuilnisbak. In as zitten namelijk veel zogenaamde PAK; kankerverwekkende stoffen die beslist niet in het grondwater thuishoren. In afgedankte batterijen zit soms cadmium. Cadmium is een zwaar metaal dat niet wordt afgebroken in de bodem. Cadmium hoopt zich op in planten, maar ook in dieren en mensen die het via het voedsel kunnen binnenkrijgen, met allerlei enge ziekten tot gevolg. Als je batterijen koopt zijn oplaadbare het beste. De nikkel-hybridebatterij gaat het 5
langste mee. Apparaten die mechanisch werken, of werken op netstroom of zonne-energie zijn natuurlijk veel milieuvriendelijker. Batterijen horen niet thuis in ons dagelijks afval. Oude batterijen kunnen ingeleverd worden bij winkels, bij de chemokar of bij het chemisch inzameldepot van de gemeente. Alle metalen die in batterijen zitten worden gerecycled. Er wordt dus niets van weggegooid. Als u de batterijen niet gemakkelijk uit een apparaat kunt krijgen, kunt u het hele apparaat inleveren bij het inzameldepot van de gemeente. Batterijen voor bijvoorbeeld flitsers of walkmans kunt u vaak nog gebruiken voor een afstandsbediening of een wekker. 6