persdossier Snapshot 7: Clubzotten & Cercletrutten. Het Fotohuis in de ban van de Brugse derby
p. 2
Tentoonstelling Snapshot 7: Clubzotten & Cercletrutten. Het Fotohuis in de ban van de Brugse derby Wat? In kader van het Brugs Erfgoednetwerk (BEN), werken Bruggemuseum, Erfgoedcel Brugge en het Fotohuis (Stedelijke Academie voor Schone Kunsten te Brugge) samen aan een reeks fototentoonstellingen rond het Brugse immaterieel cultureel erfgoed (ICE). Dit gebeurt onder de titel Snapshot. In het Volkskundemuseum wordt het dagelijkse leven in de eerste helft van de twintigste eeuw gepresenteerd. Via de tentoongestelde objecten en interieurs worden tradities, ambachtelijke vaardigheden, sociale gewoontes en feestelijke gebeurtenissen nieuw leven ingeblazen. Maar uiteraard leven veel van deze rituelen en tradities vandaag nog verder. Dit immaterieel erfgoed dragen we over van generatie op generatie. En daar horen ook telkens aanpassingen bij, inspelend op de tijdsgeest en de huidige omgeving. Het is precies die omgang met dat rijk en divers Brugs immaterieel erfgoed dat we via de Snapshottentoonstellingen in de kijker willen zetten. Telkens wordt een fotograaf uitgenodigd om een bijzondere traditie, een feestelijke gebeurtenis of een typisch Brugse gewoonte in beeld te brengen. Het project wordt gerealiseerd binnen de werking van het cultureel-erfgoedconvenant tussen de Stad Brugge en de Vlaamse Gemeenschap. Hoe? Per jaar organiseren we drie fototentoonstellingen in de tuin van het Volkskundemuseum. Die bestaan uit een vaste opstelling van 10 foto s in groot formaat (één op anderhalve meter). Hierbij geeft een extra meertalig tekstpaneel ook meer duiding bij het onderwerp. Per tentoonstelling komt één thema of fenomeen aan bod. Op die manier geven we een fotograaf de kans om door zijn of haar lens een hedendaagse interpretatie te geven aan het Brugse ICE. Een vast onderdeel van de Snapshot zijn intussen ook de collectieopstellingen in het Volkskundemuseum. Volgende tentoonstelling Harmonie: aanstormend talent Titus Simoens verzamelde de laatste tijd heel wat prijzen. Voor Snapshot 8 volgt hij twee Brugse harmonieën: de Koninklijke Speelschaar SFX en de Koninklijke Scoutsharmonie Sint-Leo. Opening is voorzien 23 november 2013. p. 3
Snapshot 7: Clubzotten & Cercletrutten. Het Fotohuis in de ban van de Brugse derby Snapshot is een reeks foto-expo s rond feestelijke gebeurtenissen, ambachtelijke vaardigheden, bijzondere tradities en andere vormen van Brugs immaterieel cultureel erfgoed. De voetbalderby tussen Club en Cercle Brugge staat vandaag garant voor sportieve spanning. De oorsprong van hun rivaliteit gaat terug tot het einde van de 19de eeuw. Britse leerlingen in Brugse kostscholen verspreiden het voetbalspel in de stad. In 1890 ontstaat zo de oervoetbalploeg Brugsche Football Club. Vele splitsingen en fusies die hierop volgen, leiden uiteindelijk tot twee teams. In 1897 is dat Football Club Brugeois, wat Club wordt. Twee jaar later profileert Cercle Sportif Brugeois, het huidige Cercle Brugge, zich als expliciete katholieke antipool. Vanaf dan beslechten Club en Cercle vele onderlinge duels op het scherp van de snee, gevoed door de rivaliteit sinds hun ontstaan en aangewakkerd door hardbevochten overwinningen of bittere nederlagen. Het dompelt de stad tijdens wedstrijddagen onder in een unieke derbysfeer. Ook in taal en gebruiken is de derby prominent aanwezig. Cercletrutten, zoals ze door Clubfans genoemd worden, vermijden immers zoveel mogelijk blauw. Clubzotten huiveren bij de groene verenigingskleuren van Cercle. Het Fotohuis (de stedelijke academie voor Schone Kunsten DKO) richtte tijdens het voetbalseizoen 2012-2013 hun camera op deze Clubzotten en Cercletrutten. Hun meeleven met en passie voor hun favoriete ploeg weerspiegelt zich in deze selectie en komt tot leven in de collectieopstelling in het museum. Meer info over het Fotohuis via http://www.fotohuis.be/ Meer info over Snapshot 7 http://www.erfgoedcelbrugge.be/snapshot p. 4
Meer info Interviews Afspraak kan geregeld worden via sarah.bauwens@brugge.be of T +32 50 44 87 08. Beeldmateriaal > Afbeeldingen kunnen enkel voor promotionele doeleinden ten gunste van dit museum gedownload worden op volgende link: http://www.flickr.com/photos/museabrugge/sets/. > De persmap kan vanaf 22 juli ook online geraadpleegd worden en teksten kunnen overgenomen worden via www.museabrugge.be, rubriek pers. Fotohuis - Carine Goethals Fotohuis - Eddy Maus Fotohuis - Femke den Hollander p. 5
Praktische info tentoonstelling Titel: Snapshot 7: Clubzotten & Cercletrutten. Het Fotohuis in de ban van de Brugse derby Locatie: Volkskundemuseum, Balstraat 43, Brugge Data: van 19 juli tot 17 november 2013 Openingsuren: van dinsdag tot zondag van 9.30 tot 17 uur. Tickets: 4 (26-64 j.) 3 (>65 j. & 12-25 j.) [incl. permanente collectie] gratis voor kinderen t/m 11 jaar en inwoners van Brugge Meer info: www.museabrugge.be www.erfgoedcelbrugge.be/snapshot www.fotohuis.be Verzoek Wij verzamelen alle mogelijke recensies betreffende onze musea en evenementen. Daarom vragen wij u een kopie van het door u gepubliceerde artikel, of een cd met de desbetreffende uitzending, op te sturen naar Sarah Bauwens, hfd pers & communicatie Musea Brugge, Dijver 12, B- 8000 Brugge. U kunt de bestanden ook digitaal bezorgen (ftp of url doorgeven) t.a.v. sarah.bauwens@brugge.be Met dank voor uw medewerking en belangstelling. p. 6
Derby op Uitwijken In het programma van Uitwijken georganiseerd door Brugge Plus staat ook Snapshot en de derby op het programma. Uitwijken werd voor het eerst georganiseerd tijdens het stadsfestival Brugge Centraal in 2010. De bedoeling was in de eerste plaats het culturele stadsfestival niet te beperken tot de binnenstad maar ook de Brugse wijken te laten meefeesten. Uitwijken wil de drempels tussen de cultuurhuizen en de buurtbewoners wegwerken. Tegelijkertijd bevordert Uitwijken ook het gemeenschapsgevoel. Mensen komen buiten om samen iets te beleven, van jong naar oud, van mensen met cultuurgewoonte tot mensen zonder. Uitwijken probeert op die manier een zo divers mogelijk publiek te bereiken. In september slaat Uitwijken de tenten een weekend lang op in één wijk en dat vier opeenvolgende weekends in vier verschillende wijken (Assebroek op Zandtiende, Sint-Andries aan de Koude Keuken, Sint- Michiels bij Thope en Sint-Kruis in Male). Op zondagen 8, 15, 22 en 29 september staat ook een activiteit rond de derby tussen Club en Cercle op het programma In de ochtend is er een derbybabbelbox, waarin iedereen die daar zin in heeft zijn herinneringen aan Club, Cercle of de derby kan bovenhalen. Deze verhalen worden gefilmd en een selectie daarvan wordt getoond op de volgende Uitwijken én krijgt in oktober een plaats in de museumopstelling. In de namiddag organiseert de sportdienst samen met Club en Cercle een pannatornooi. Een ideale kennismaking met de beide voetbalploegen en wie weet loop je er wel een oud-speler tegen het lijf. Een ideaal moment dus om in de sfeer van een echte derby een balletje te trappen! p. 7
dankt zijn bijzondere begunstigers p. 8
Toespraak door Renaat Landuyt, Burgemeester Geachte dames en heren, Beste leden en supporters van Cercle en Club, Beste medewerkers van het Bruggemuseum, Erfgoedcel Brugge en andere Brugse erfgoedinstellingen, Van voetbal zegt men wel eens dat het emotie is. Of van sport dat het de belangrijkste bijzaak ter wereld is. Spreken we over een derby tussen Club en Cercle, dan is dit zeker juist. Deze wedstrijd wordt door beide partijen intens beleefd. Dit is het centrale thema van de zevende editie van Snapshot, de tentoonstellingsreeks rond het Brugse immaterieel cultureel erfgoed. Toch bewijst Snapshot dat sport, voetbal en de derby meer zijn dan enkel emotie en beleving. Als je de opstelling in de museumzalen straks bezoekt dan zul je merken dat de derby hier in Brugge een onderdeel van ons cultureel erfgoed is geworden. De derby is niet alleen een voetbalmacht tussen twee rivaliserende ploegen, ze kent haar oorsprong in een gemeenschappelijke geschiedenis die gelinkt is aan de stad en haar inwoners. Het verband tussen de Broeders Xaverianen, de Gistfabriek en den Ebes krijgt betekenis wanneer dit verbonden wordt met de geschiedenis van Club en Cercle. Ook in de verhalen die jullie kunnen beluisteren op de verhalenbank in de opstelling, of kunnen bekijken bij de herberg, staat één ding centraal: het beleven van een rijke traditie. Voetbal is meer dan emotie. Het brengt immers niet alleen mensen samen rond het voetbalveld, maar ook daarnaast. Supporters ontmoeten ook elkaar buiten het stadion, in een zoektocht naar het ultieme of unieke stuk van hun ploeg. Op die manier bouwen ze bewust en onbewust mee aan de geschiedenis van hun voetbalclub en willen ze ook dat die belangrijke zaken uit het verleden bewaard blijven voor de toekomst. Vandaag is deze prachtige tuin de ontmoetingsplaats voor deze supporters, voor de club en de vereniging en toont Snapshot 7 in woord, beeld en object deze gedeelde passie en fragmenten uit de geschiedenis van de derby tot vandaag. Tenslotte wordt vandaag met Snapshot ook het traject Sportverhalen verder gezet. Dit is een samenwerking tussen de Sportdienst, Sportraad, Erfgoedcel Brugge en het Fotohuis rond het sporterfgoed van de stad. Verschillende initiatieven en projecten werden de voorbije maanden al gemaakt en gesmaakt. Snapshot 7 wil hieraan een vervolg breien. Deze dubbeltentoonstelling met fotografische impressie en voetbalobjecten is daarom ook nog een extra oproep naar alle sportclubs toe om aandacht te schenken aan het verleden van hun club. De vele verzamelaars én supporters van de voetbalploegen zijn het bewijs dat dit verleden een bindende kracht kan zijn en dus belangrijk is voor zowel de clubs als de gemeenschap errond. Erfgoedcel Brugge maakte trouwens een brochure hierrond, nl. Scoor met de sportverhalen van je club, een boekje dat sportverenigingen wegwijs wil maken in de erfgoedzorg en ondertussen reeds zijn weg vond naar vele sportclubs tot ver buiten Brugge. Tenslotte bedank ik graag nog een aantal mensen. Deze editie van Snapshot was niet mogelijk geweest zonder alle verzamelaars en de voetbalploegen zelf. Eerst en vooral de bruikleengevers met hun mooie collecties: Jos Claeys, Luc Desmit, Angeline Says, Alice Desalle en Randal Vandewynckele. Peter Gheysen en Jonas Meulebrouck van Club en Cercle voor hun medewerking. Oud-voetballers Julien Verriest, Roaul Lambert en Eric Buyse voor het ter beschikking stellen van hun herinneringen. Tenslotte ook het Stadsarchief voor de sportopnames uit hun rijke fotocollectie. Een speciale vermelding graag ook voor Boudewijn van Vlaenderen van de Sportraad, die als vrijwilliger, aan Snapshot 7 een fantastische bijdrage heeft geleverd en een berg werk heeft verzet. Als laatste ook nog een woord van dank voor de initiatiefnemers: het Fotohuis voor de vele uren die zij op derbydagen hebben vertoefd om de perfecte foto te kunnen nemen en voor de technische realisatie. Lieven De Visch van de Erfgoedcel voor de projectcoördinatie en Kristel Van Audenaeren van het Bruggemuseum voor de museumopstelling. Hierbij geef ik graag het woord aan Jacques Sys, die als sportjournalist zijn impressie van de Brugse voetbalderby zal geven. Een derby die trouwens vanaf 31 oktober een nieuwe editie zal kennen, in een hopelijk nog lange en spannende reeks. p. 9
Toespraak door Joost Goethals, verantwoordelijke Fotohuis Deze Snapshotreeks in samenwerking met de Erfgoedcel en Bruggemuseum is voor het Fotohuis een belangrijk project. Om verschillende redenen. Eerst en vooral kunnen we boeiende opdrachten uitvoeren, eerst de sporthelden en nu het fenomeen derby Club-Cercle. Maar daarnaast begeleiden we ook de fotografische kant van het Snapshotproject. Zo zien we ook hoe andere fotografen hun opdrachten interpreteren. We zien de ruime selectie en kiezen samen met de mensen van de Erfgoedcel en de fotografen de foto s voor de tentoonstelling. Een boeiend proces. Daarna krijgen we de definitieve foto s binnen om te printen en te kleven. Ook dat is een leerzaam. Bij sommige fotografen krijg je de foto s perfect ontwikkeld en kan je ze zo printen. Andere zoeken de samenwerking op en bekijken liever eerst wat proefjes, tunen wat bij om zo tot een voor hen perfect resultaat te komen. Met deze zevende Snapshot, de tweede die we met het Fotohuis gefotografeerd hebben, bekijken we het fenomeen van de derby Club Cercle. Voetbal is een beetje zoals onderwijs. Ook al weet je er niets van, toch heb je er een mening over. En de derby, daar heeft iedere Bruggeling wel iets mee. Of je nu een voetballiefhebber of -hater bent. We kregen de opdracht om de relatie tussen Club- en Cerclefans te onderzoeken en de sfeer van de derby weer te geven. Om dit te kunnen vatten moet je vooral goed rondkijken en proberen om treffende situaties te zien en goed te kunnen capteren. Fotografie zoals deze kan je niet zomaar programmeren. Je moet rondlopen, observeren, snel reageren en hopen... We vertrokken vanuit een eerder naïef standpunt dat op elke foto een Club- en Cerclesupporter moest aanwezig zijn. Vanuit het idee dat de supporters elkaar in een derby niet kunnen ontlopen en dat daar wel boeiende reacties te fotograferen zouden zijn. Tot je daar dan bent en ziet dat de organisatoren er alles voor doen om de kleuren van elkaar te scheiden. Gelukkig zijn de supporters niet altijd zo volgzaam (gelukkig voor ons fotografen dan) en vinden ze toch wegen om in elkaars vak plaats te nemen. We hebben zo een boeiende foto (die je op de website www.beeldbankbrugge.be kan zien) die gelukkige en juichende Clubsupporters toont met op de achtergrond enkele niet zo happy Cerclesupporters. Alleen aan hun reactie kan je dit zien, want de Clubsupporters dragen in een Cerclevak uiteraard hun kleuren niet. Af en toe, in volle extase, kunnen ze het dan toch niet laten en halen ze even hun sjaal uit. Met negen keer op tien een boze steward die er op af snelt. Een sport op zichzelf. Vier derby s hebben we meegemaakt. De eerste was een super aangename wedstrijd, met een stralende zon, en op dat moment een spannend duel. Iedereen in opperbeste stemming, veel kinderen en jonge families. De andere derby s waren in moeilijker omstandigheden. Eén werd zelfs uitgesteld wegens een te mooi sneeuwtapijt. We kregen ook een mooi cadeautje met een extra derby. De sfeer van de derby s was erg wisselend. Van super relax, aangenaam, naar drukkend en licht agressief. Van hoopvol naar deprimerend. Een afspiegeling van het leven, zeg maar. Onze fotografen waren er in alle omstandigheden, bij mooi weer, maar ook bij regen en wind. Bij aangename stewards die je helpen en meedenken om leuke plaatsjes te vinden, maar ook wel eens bij botterikken die zichzelf bijzonder belangrijk vinden en een gele lijn als een soort te bewaken Berlijnse muur interpreteren. Ook buiten het stadion is de derby belangrijk, dus ook daar waren onze fotografen. Voor en na de match zijn de straten groen en blauw gekleurd. En zeker na de match zie je de kleuren versmelten op de vele terrassen en in de cafés. Die cafés zijn ook tijdens de match een place to be. Onze studenten vonden enkele gemengde drankgelegenheden waar elke kleur welkom is. Zij vonden ook supporters die thuis een café maken en hun vrienden uitnodigen om van de Derby te genieten, welk kleur ze ook dragen Uiteraard werd veel gefotografeerd. Na een aantal selectierondes met de studenten zelf kozen we met het team van de Erfgoedcel een 36 beelden uit die ook op de beeldbank te bekijken zijn. En uit die 36 nog eens 10 voor deze tentoonstelling. Deze eindselectie geeft dan ook een heel erg gecondenseerd maar krachtig beeld van de derby. We willen vanuit het Fotohuis, het atelier Fotografie van de Academie van Brugge DKO, graag Lieven De Visch bedanken voor zijn intense inzet, Karel Masureel en Steve Demulder van de Sportdienst en Boudewijn Van Vlaenderen voor hun insights in de voetbalwereld, Club Brugge en Cercle Brugge voor hun gastvrijheid en uiteraard de stad Brugge die de Academie voor schone Kunsten van Brugge DKO ondersteunt en dit alles mogelijk maakt. p. 10