Lees de uitleg. Voorspellen & tekst lezen Voor je een tekst gaat lezen, voorspel je waar de tekst over gaat. Je kijkt eerst naar de buitenkant van de tekst: naar de titel, de kopjes en de illustraties. Als je gaat voorspellen, dan denk je alvast na over het onderwerp van de tekst. Je kunt dat doen met een Bekend-Benieuwd-Bewaard-schema: Bekend: Wat weet je er al van? Benieuwd: Wat zou je willen weten over het onderwerp? Welke vragen heb je? Bewaard: Wat ben je te weten gekomen na het lezen van de tekst? Wat wil je bewaren of onthouden? 1. De titel van de tekst die je zo dadelijk gaat lezen is: De zon speelt verstoppertje. Bij de tekst staat een illustratie en vier kopjes. Waaraan denk je bij de titel? En bij elk kopje en bij de illustratie? Vul in het bekend-benieuwd-bewaard-schema de kolommen Bekend en Benieuwd in. Let op: De kolom Bewaard vul je pas in bij vraag 4! Titel/Kopje /illustratie Bekend (Wat weet ik Benieuwd (Wat wil ik Bewaard (Wat weet ik al?) weten?) ná het lezen?) De zon speelt verstoppertje Vlammen Pikdonker pagina 1 van 5 pagina 1 van 5
Titel/Kopje /illustratie Bekend Benieuwd Bewaard Vreemde taferelen Blind 2. Kijk nog eens naar de titel, het prentje en de kopjes. Schrijf je voorspelling op. Wat is het onderwerp van de tekst? Wat wordt er in de tekst over het onderwerp gezegd? 3. Lees nu de tekst met het stappenplan. Kom je nog moeilijke woorden tegen in de tekst? Gebruik dan de woordhulp. 4. Vul nu de kolom Bewaard in bij het Bekend-Benieuwd-Bewaard-schema. Bespreek samen wat er in de kolom Bewaard staat. 5. Klopt de tekst met je voorspelling? Schrijf op wat er wel of niet klopte met je voorspelling. pagina 2 van 5 pagina 2 van 5
Een www-schema maken Met een www-schema kun je overzicht krijgen over de inhoud van een tekst. Je stelt allerlei vragen over een tekst die met een vraagwoord beginnen. Dus vragen die beginnen met Wie, Wat, Wanneer, Waar, Hoe, Waarom. Vul het schema in en haal de informatie uit de tekst. Verzin zelf ook twee www-vragen en schrijf het antwoord op in het schema. De zon speelt verstoppertje Wat gebeurt er bij een zonsverduistering? Waar kun je op 20 maart een volledige zonsverduistering zien in Europa? Wanneer is de volgende (gedeeltelijke) zonsverduistering in Nederland? Waarom zie je de rode vlammen in de corona van de zon niet als de zon schijnt? Hoe merk je op aarde dat er een zonsverduistering is? eigen vraag: eigen vraag: Vragen beantwoorden over de tekst 1. Wat betekent aanschouwen (r. 4)? Hoe weet je dit? 2. Wat is de reden dat bloemen zich sluiten en vogels stoppen met zingen tijdens een zonsverduistering? 3. In regel 20 staat het woord fractie. Wat betekent dit hier? Ken je nog een andere betekenis voor fractie? 4. Kijk naar de illustratie bij de tekst. Bij welk plaatje is er de meeste verduistering: de linker, de middelste of de rechter? Waarom? 5. Tijdens de zonsverduistering gaan bloemen dicht, honden blaffen en vogels zingen niet meer. Wat ga jij dan anders doen, denk je? pagina 3 van 5 pagina 3 van 5
Hoe ontstaat een zonsverduistering? Je onderzoekt met een klasgenoot hoe een zonsverduistering ontstaat. Wat heb je nodig? een wc-rol een lineaal plakband een sinaasappel een zaklamp een pingpongbal een stuk ijzerdraad van 55 centimeter een stuk piepschuim van 30 x 20 cm Wat ga je doen? Het is belangrijk om te weten dat de sinaasappel de aarde is en de pingpongbal de maan. Kijk goed naar de tekeningen. 1. Pak de wc-rol. Zet een streep op 8 cm hoogte. 2. Knip hier de wc-rol door. 3. Pak het grote stuk van de wc-rol. Knip aan één kant van dit stuk 10 inkepingen van 2 cm hoog (kijk goed op de tekening). Knip aan de andere kant van de wc-rol weer tien inkepingen, maar dan van drie cm hoog. 4. Vouw de strookjes aan beide kanten van de wc-rol naar buiten. Zet de wc-rol met de lange strookjes naar beneden. 5. Leg de sinaasappel op de wc-rol. De sinaasappel steunt op de korte strookjes. Je kunt de strookjes vastplakken aan de sinaasappel. Kijk nu verder op de tekening op de volgende bladzijde. pagina 4 van 5 pagina 4 van 5
6. Pak het ijzerdraad en meet 21 cm af. Buig op dit punt het ijzerdraad om. Meet vanaf dit punt weer 20 cm af. Buig ook hier het ijzerdraad om, zodat je een u-vorm hebt. 7. Het langste stuk is 21 cm. Steek dit stuk van boven naar beneden door de sinaasappel heen. 8. Duw zo ver dat het ijzerdraad door de wc-rol heen steekt. 9. Leg het stuk piepschuim onder de wc-rol met de sinaasappel. Steek het ijzerdraad in het piepschuim. Plak eventueel de wc-rol vast aan het piepschuim. 10. Plak de pingpongbal vast aan de onderkant van de korte kant van het ijzerdraad. Begin nu met het onderzoek A. Schijn de zon (zaklamp) op de aarde (sinaasappel). Draai de pingpongbal (de maan) om de aarde. B. Teken hieronder de opstelling van de aarde, de zon en de maan op zo n manier dat er een zonsverduistering is. C. Bij welke stand zie je een totale zonsverduistering? Teken hieronder hoe de zonsverduistering eruitziet. Uit: www.ruimtevaartindeklas.nl, www.esero.be pagina 5 van 5 pagina 5 van 5