PERIODIEKE RAPPORTAGE H2-2011 Versie 2, 15-05-12 Van den Herik-Sliedrecht Postadres Postbus 191, 3360 AD Sliedrecht, Bezoekadres Industrieweg 24, 3361 HJ Sliedrecht telefoon +31-184-412881, telefax +31-184-419821, internet www.herik.nl, e-mail sliedrecht@herik.nl
Inhoudopgave Inleiding...3 1 Basisgegevens...4 1.1 Beschrijving van de organisatie...4 1.2 Verantwoordelijkheden...4 1.3 Basisjaar...5 1.4 Rapportageperiode...6 1.5 Verificatie...6 2 Afbakening...6 2.1 Organisatorische grenzen...6 2.2 Operationele grenzen...6 3 Berekeningsmethodiek...8 3.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren...8 3.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek & conversiefactoren...8 3.3 Herberekening historische gegevens...8 3.4 Uitsluitingen...8 3.5 Opname van CO2...8 3.6 Biomassa...8 4 Directe en indirecte emissies...9 4.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens...9 4.2 Directe & Indirecte emissies H2-2011...9 4.3 Trends... 10 4.4 Voortgang reductiedoelstellingen... 12 4.5 Onzekerheden... 13 4.6 Medewerker bijdrage... 13 4.7 Conclusie... 14 15-05-2012 Pagina 2 van 14
Inleiding Algemene inleiding Doel van dit document: Wijzigingen in de berekeningsmethodiek Voortgang op reductiedoelstellingen door analyse van trends Het opstellen van de periodieke rapportage is onderdeel van de stuurcyclus binnen het energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO₂-prestatieladder is ingevoerd. Deze stuurcyclus staat beschreven in het kwaliteitsmanagementplan. Deze periodieke rapportage is opgesteld door de energiemanager en het hoofd KAM en beschrijft alle zaken zoals beschreven in 7.3 uit de ISO 14064. Een koppelingstabel is bijgevoegd onderaan deze pagina. 7.3 ISO 14064 Periodieke rapportage A 1.1 B 1.2 C 1.4 D 2.1 E 4.2 F 3.6 G 3.5 H 3.4 I 4.2 J 1.3 + 21 K 3.3 + 41 L 3.1 M 3.2 N 3.1 O 4.5 P Inleiding Q 1.5 Tabel 1: Koppelingstabel periodieke rapportage en 7.3 uit de ISO 14064 15-05-2012 Pagina 3 van 14
1 Basisgegevens 1.1 Beschrijving van de organisatie Al sinds de jaren '40 van de vorige eeuw is Van den Herik actief in de waterbouw. Gestart als oeverwerkers zijn we inmiddels gegroeid tot een veelzijdige organisatie met een brede kijk op zowel natte als droge infrastructuur. Werken met de natuur, zorgen voor veiligheid en bijdragen aan economische vooruitgang vormen de uitgangspunten van onze activiteiten. Hoewel waterbouw nog steeds de kern vormt, omvatten de activiteiten inmiddels ook andere disciplines. Naast de waterbouw heeft Van den Herik zich gericht op Peil- en meetwerkzaamheden, natuurontwikkeling, onderhoud van waterbouwkundige werken en vormt ook het opsporen van conventionele explosieven een belangrijk onderdeel van de activiteiten. In aanvulling op de diverse disciplines die binnen de organisatie zijn verenigd, heeft Van den Herik samenwerkingsverbanden met specialisten op specifieke deelterreinen. Van idee tot realisatie, betrokken bij iedere stap, werken wij dagelijks aan tientallen projecten. Onze know-how, ervaring en breed scala aan activiteiten maken ons tot een geschikte partner. In een continu veranderende markt zijn wij in staat risico's te benoemen, oplossingen voor vraagstukken aan te dragen en met u te werken aan een betere infrastructuur. Het kantoor, scheepswerf en haven zijn in Sliedrecht en Van den Herik beschikt met name over zeer divers varend + drijvend materieel (zowel binnenvaart als zeevaart) en een aantal al dan niet in het kader van de OCE activiteiten beveiligde grondverzetmachines. Op het terrein vindt met name laswerk + metaalbewerking plaats, alsmede scheepsonderhoud en verbouw, op- en overslag, en de productie van materieeltoebehoren, aangepaste machines en projectspecifieke hulpmiddelen. 1.2 Verantwoordelijkheden De belangrijkste functies in het managementsysteem zijn: Eindverantwoordelijke (directievertegenwoordiger): directeur interne zaken (taken gedelegeerd aan het hoofd Bedrijfsbureau) Verantwoordelijke stuurcyclus, documenten, communicatie en besparingsmaatregelen: hoofd KAM Contactpersoon emissie-inventaris (energiemanager): medewerker vergunningen Voor een nadere beschrijving van verantwoordelijken per ladderdocument wordt verwezen naar het kwaliteitsmanagementplan, paragraaf 2.2. 15-05-2012 Pagina 4 van 14
1.3 Basisjaar Om een goede vergelijkingsbasis tussen het gerapporteerde jaar en het basisjaar te kunnen blijven garanderen wordt bij een wijziging van de conversiefactoren het basisjaar herberekend. Als er een wijziging in conversiefactoren optreedt die invloed heeft op het basisjaar of andere historische gegevens dan wordt dit beschreven in 3.2. Het herberekende basisjaar wordt in dat geval beschreven in 4.1. 15-05-2012 Pagina 5 van 14
1.4 Rapportageperiode 1.5 Verificatie De emissie-inventaris H2-2011 (met een beperkte mate van zekerheid) is geverifieerd tijdens de interne audit. 2 Afbakening 2.1 Organisatorische grenzen Conform 3.3 van het kwaliteitsmanagementplan zijn de organisatorische grenzen vastgesteld voor H2 2011. Daarbij zijn geen veranderingen naar voren gekomen, die invloed hebben op de emissie inventaris. 2.2 Operationele grenzen Bij het bepalen van de operationele grenzen wordt onderscheid gemaakt tussen Scope 1, 2 & 3 categorieën. Deze indeling is oorspronkelijk afkomstig uit het GHG-protocol A Corporate Accounting and Reporting Standard. De SKAO rekent business air travel en personal cars for business travel tot Scope 2. Omdat deze periodieke rapportage onderdeel is de invoering van de CO 2 - prestatieladder worden de Scope 1 & 2 categorieën volgens de SKAO aangehouden. 15-05-2012 Pagina 6 van 14
Als onderdeel van het energiemanagementsysteem wordt een Energie Audit verslag actueel gehouden dat de energiegebruikers binnen de organisatie beschrijft en een overzicht geeft van de emissiebronnen. Als er binnen de organisatie door veranderde organisatiegrenzen of de aankoop van nieuwe kapitale goederen sprake is van nieuwe emissiestromen dan worden het Energie Audit verslag en de emissie-inventaris aangepast. De wijzigingen binnen de emissiestromen in de afgelopen periode zijn: Aangekocht materieel: Prins 5, inclusief Liebherr 985 Nieuwe energiestromen door wijzigen organisatorische grenzen: Geen. De actuele emissiestromen binnen de operationele grenzen zijn: Scope 1: Business car travel (lease, eigen wagens, huur) Schepen, machines etc. Verwarming Scope 2: Elektriciteit Zakelijke vliegtuigreizen Personal cars business travel (zakelijke kilometers) 15-05-2012 Pagina 7 van 14
3 Berekeningsmethodiek Het opstellen van de Periodieke rapportage is onderdeel van het Energiemanagementsysteem dat in het kader van de CO 2 -prestatieladder is ingevoerd. Om deze reden is het meest recente Handboek CO 2 - prestatieladder zoals uitgegeven door de Stichting Klimaatneutraal Aanbesteden & Ondernemen (SKAO) leidend binnen de berekeningsmethodiek. Dit hoofdstuk beschrijft de keuzes die hierbinnen gemaakt zijn in detail. 3.1 Actuele berekeningsmethodiek & conversiefactoren Het meest recente Handboek CO 2 -prestatieladder zoals uitgegeven door de SKAO vormt de basis voor de berekeningen binnen elke Periodieke Rapportage. De conversiefactoren zoals daar genoemd worden aangehouden. Voor een lijst met gebruikte conversiefactoren binnen deze Periodieke rapportage zie het Handboek versie 23 juni 2011. 3.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek & conversiefactoren Voor de initiële berekening van het basisjaar 2009 en de rapportages over 2010 is het CO 2 - prestatieladder Handboek 1.2 gebruikt. In het nieuwe Handboek 23-06-2011 zijn een aantal conversiefactoren aangepast. Voor Van den Herik Beheer B.V. heeft dit de volgende consequenties: Conversiefactor voor groene stroom van 300 gr/kwh komt te vervallen per 1 juli 2011. Vanaf 1 juli 2011 geldt conversiefactor 455 gr/kwh voor grijze stroom. 3.3 Herberekening historische gegevens In H1-2011 zijn met terugwerkende kracht zakelijk kilometers personal car business travel en elektriciteitverbruik projectlocaties toegevoegd. Meer details zijn beschreven in 5.1. De verwachting is dat in het voorjaar van 2012 een nieuw handboek wordt gepubliceerd, waarin wijzigingen van diverse conversiefactoren worden opgenomen. 3.4 Uitsluitingen GHG emissies voortkomend uit airconditioning worden niet meegenomen binnen de CO 2 - rapportage. CO₂-uitstoot benzine m.b.t. fuel used, betaald met een tankpas, komen terug in business car travel. 3.5 Opname van CO2 Er heeft in de afgelopen periode geen opname van CO 2 plaatsgevonden binnen de bedrijfsactiviteiten. 3.6 Biomassa Er is in de afgelopen periode geen gebruik gemaakt van biomassaverbranding. 15-05-2012 Pagina 8 van 14
4 Directe en indirecte emissies 4.1 Herberekening basisjaar & historische gegevens Met terugwerkende kracht zijn gedeclareerde zakelijke auto kilometers en elektriciteit projecten in H1-2011 omhoog bijgesteld. Hierdoor stijgt de CO₂-uitstoot naar 2.858 ton CO₂-uitstoot in H1-2011. 4.2 Directe & Indirecte emissies H2-2011 Scope 1 Business car travel Schepen, machines etc. Verwarming Scope 2 Elektriciteit Personal cars business travel Zakelijke vliegtuigreizen 15-05-2012 Pagina 9 van 14
4.3 Trends 15-05-2012 Pagina 10 van 14
15-05-2012 Pagina 11 van 14
Uit de staafdiagrammen volgt: CO₂-uitstoot brandstof schepen, machines etc daalt t.o.v. H1-2011, invloeden hierop zijn ondermeer hoeveelheid werk, soort werk, in- of verhuur en locatie t.o.v. Sliedrecht; CO₂-uitstoot business car travel stijgt t.o.v. H1-2011, invloed hierop zijn het toenemende aantal leaseauto s en het toegenomen benzine-, dieselverbruik in de groep auto s in eigen beheer; CO₂-uitstoot personal car business travel daalt t.o.v. H1-2011, invloeden hierop zijn ondermeer reisafstanden naar project- en vergaderlocaties en verbruikers die zijn overgestapt naar business car travel. CO₂-uitstoot business air travel stijgt t.o.v. H1-2011, invloed hierop is het aantaal toenemende vluchten richting Polen(werf); CO₂-uitstoot elektriciteit stijgt t.o.v. H1-2011, invloeden hierop zijn verhoging van CO₂conversiefactor en het toenemende verbruik op projectlocaties. CO₂-uitstoot verwarming daalt t.o.v. H1 2011, invloeden hierop zijn waterzijdig inregelen verwarming kantoor en de weersomstandigheden. 4.4 Voortgang reductiedoelstellingen Zaken die opvallen in verband met bepaling van de voortgang op reductiedoelstellingen: Besparingen op gasolie materieel zijn nog niet specifiek terug te vinden; Beleid A en B labels lease personenauto s heeft invloed. De nieuwe lease personenauto s vallen allen in de A en B groep. Uit onderstaande analyse blijkt dat de verwarminginstallaties kantoor (verbruikt aardgas) zeer goed de warmtevraag (aantal graaddagen) volgt. Invloeden hierop zijn bewustwording en waterzijdig inregelen. Relatie tussen aardgasverbruik kantoor en graaddag [m3] 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 600 500 400 300 200 100 0 graaddag Gasverbruik Graaddag 15-05-2012 Pagina 12 van 14
4.5 Onzekerheden De belangrijkste onzekerheden binnen de inventarisatie directe en indirecte emissies worden gegenereerd door: Verzamelfacturen zonder duidelijke uitsplitsing; Mogelijke fouten in kilometer registratie. De verwachting is dat bovenstaande niet leidt tot een grote verstoring van het totaalbeeld. Naast de genoemde onzekerheden zijn er menselijke fouten op de administratie mogelijk als het niet invoeren van de hoeveelheid brandstof op het juiste boekhoudnummer of onduidelijkheden bij kleine combinatiewerken; door bij de informatieverzameling zowel administratie als projectbewaking te raadplegen wordt deze kans sterk verminderd. Type fouten in de inventaris zelf worden zoveel mogelijk gecorrigeerd d.m.v. trendvergelijking en interne audit. De manier van werken is zodanig dat het onterecht niet meenemen van emissies vrijwel is uitgesloten. Overschattingen die we nog wel verwachten zijn: Meerekenen brandstof van een combinant of ingehuurd schip omdat de factuur onduidelijk is(verzamelfacturen); Geen correctie woon-werk verkeer op lease en zakelijke kilometers (formeel is woon-werk verkeer scope 3). 4.6 Medewerker bijdrage Medewerkers van Van den Herik wordt regelmatig gevraagd om een bijdrage te leveren in de uitvoering van reductiedoelstellingen en het aanbrengen van nieuwe ideeën. Daarnaast is natuurlijk de technische expertise van het hoofd TD onmisbaar. Vanaf de start van het energiemanagementsysteem zijn er per mail een aantal suggesties gedaan die veelal in het verlengde lagen van wat al in gang was gezet of eerder benoemd. Onderstaande onderwerpen zijn in 2011 voorgelegd. ONDERWERP WIE BESLUIT/ACTIE OPMERKING Diesel leveranties MD Als aandachtspunt meegeven Feb 11; LOG combineren (mondeling) aan Logistiek en uitvoering 23-03-12; WNV Transporten combineren Diversen Als aandachtspunt meegeven Feb 11; LOG aan Logistiek en uitvoering 23-03-12; WNV ETS kan kleinere bestellingen voor projecten meenemen Walstroom schepen Diversen Actie walstroom regio 08-11-11; intranet Dordrecht communiceren 23-03-12; WNV Val-energie grijper Karma TD/BL Nader onderzoek nodig Idee even parkeren benutten Tunen van scheepsschroeven TD/BL Test doen bij Prins 2 of 3 Proberen in 2012 Vaarsnelheid aanpassen aan Diversen Als aandachtspunt meegeven Feb 11; LOG baggercyclus/planning aan uitvoering 23-03-12; WNV Windmolen op bouwkeet MKe Nader onderzoek nodig naar Idee even parkeren rendement Beslisschema vaste elektra MD Als aandachtspunt meegeven 23-03-12; WNV bouwkeet i.p.v. generator aan uitvoering Accumulatoren Prins 4 of 1 TD/BL Nader onderzoek nodig TD maakt prijsopstelling in 2012 15-05-2012 Pagina 13 van 14
4.7 Conclusie Een conclusie op basis van de getallen en trends uit de CO₂-footprint is niet mogelijk. De ontwikkelingen binnen Van den Herik en de omzetcijfers moeten in de analyse worden meegenomen. Daarom zullen alle beschreven ontwikkelingen worden geëvalueerd en geanalyseerd op het managementreview. 15-05-2012 Pagina 14 van 14