profiel Eerste carrosseriebouwer (versie juni 2004) Algemene informatie Onder regie van kenniscentrum VOC beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door VOC Brondocumenten Sleutelkwalificaties in de carrosseriebranche (1998). Legitimering beroepscompetentieprofiel - op formatvereisten door: - op inhoud door: Opleidingscompetentieprofiel Eerste carrosseriebouwer (2000) Handboek functie-indeling voor de Metaal en Technische Bedrijfstakken (versie 2003). Toetstermen Eerste carrosseriebouwer (versie 2002). Eindtermen Eerste carrosseriebouwer (versie 2002). Bestuur Stichting Vakopleiding Carrosseriebedrijf (VOC). Mogelijke functiebenamingen Eerste carrosseriebouwer Loopbaanmogelijkheden De eerste carrosseriebouwer heeft mogelijkheden om door te groeien naar leidinggevende c.q. managementfuncties in de carrosseriebranche. Dit betreft bijvoorbeeld functies als chef werkplaats, werkvoorbereider, bedrijfsleider etc. 1
Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ Werkzaamheden De eerste carrosseriebouwer is werkzaam in een bedrijf dat carrosserieën vervaardigt. Dit betreft maatwerk op het gebied van de opbouw en interieurs van vrachtwagenlaadruimtes, bedrijfswagens en opleggers, alsmede van touringcars, autobussen voor het openbaar vervoer en tankwagens. De omvang van de bedrijven waar de eerste carrosseriebouwer werkzaam is varieert. Er zijn kleine bedrijven met 3 á 4 werknemers op de loonlijst, maar ook grote bedrijven met enige honderden werknemers in dienst, zij het dat dit uitzonderingen zijn. De eerste carrosseriebouwer maakt zelfstandig carrosseriedelen, stelt deze samen tot een carrosserie en werkt de carrosserie volgens de voorschriften af. Voorts bouwt de eerste carrosseriebouwer elektrische installaties in en uit, terwijl hij ook pneumatische, hydraulische en mechanische installaties aanbrengt, controleert, afstelt, inregelt en verwijdert. Bijvoorbeeld op het gebied van brandstofsystemen en van laaden losmiddelen. Ook onderhoudt en repareert de eerste carrosseriebouwer beschadigde carrosserieën en installaties, nadat hij zonodig zelf een diagnose heeft gemaakt van de gebreken in de carrosserieconstructie c.q. de storingen in de installatie. De eerste carrosseriebouwer verdeelt het werk over de aan hem toegevoegde collega s. In dit verband is de eerste carrosseriebouwer tevens verantwoordelijk voor en ziet hij toe op het onderhoud, de controle en het juiste gebruik van technische voorzieningen, arbeidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. De eerste carrosseriebouwer bewaakt de voortgang van het werk, neemt beslissingen en denkt mee bij het oplossen van problemen. Daarbij manoeuvreert de eerste carrosseriebouwer tussen de soms uiteenlopende belangen van zijn leidinggevende en collega s. De eerste carrosseriebouwer controleert de carrosserie voor aflevering. Dit visueel, puntsgewijs, en aan de hand van het constructiedossier, checklists en werkorders. Hierbij test en controleert de eerste carrosseriebouwer tevens het functioneren en de veiligheid van gemonteerde systemen en installaties, wielophangingen, remmen etc. De eerste carrosseriebouwer voert zijn werkzaamheden uit in een werkplaatsomgeving. In verband met het verhelpen van storingen (bijv. aan laadkleppen) wordt af en toe op locatie gewerkt. Gelet op de werkzaamheden en de te gebruikenmaterialen is naleving van veiligheids- en milieuvoorschriften essentieel. Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen is (deels) noodzakelijk. Voorts wordt een urenverantwoording bijgehouden. 2
Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Typerende beroepshouding Trends/innovaties Marktontwikkelingen Wetgeving / overheidsregulering De eerste carrosseriebouwer ontvangt opdrachten van zijn direct leidinggevende, werkt zelfstandig en is verantwoordelijk voor: - de correcte uitvoering van het aan hem opgedragen werk; - de verdeling van het werk over de aan hem toegevoegde collega s; - de naleving van kwaliteit- arbo- en milieuvoorschriften; - het onderhouden en schoonhouden van de werkplek en de gebruikte arbeidsmiddelen. Een goede afstemming met de leiding over kwaliteitseisen en planning is van belang. Afstemmingsoverleg vindt ook plaats met de andere afdelingen in het bedrijf. De eerste carrosseriebouwer heeft te maken met alle technische aspecten van de carrosserie(om)bouw en reparatie. Dit betreft carrosserieën in alle soorten en maten. De werkzaamheden kunnen per carrosserie verschillen in relatie tot kwaliteit en prijs. Een deel van het werk is routinematig van aard, maar er kunnen zich soms totaal nieuwe aspecten aandienen. Naast de uitvoerende taken, heeft de eerste carrosseriebouwer tevens sturende taken. Hij dient derhalve keuzes te maken m.b.t. de bewerkingsmethode, de werkverdeling en problemen die moeten worden opgelost. Omdat de eerste carrosseriebouwer samenwerkt met anderen, dient hij te beschikken over goede sociale en communicatieve vaardigheden. De eerste carrosseriebouwer communiceert veel met collega s (op gelijkwaardig of een lager niveau) en leidinggevenden; hij moet in staat zijn de bij hem aanwezige kennis goed over te brengen op de mensen waarmee hij samenwerkt. Voorts is een flexibele instelling vereist. Dit enerzijds vanwege zich plotseling aandienende wijzigingen in de werkvolgorde en/of problemen, maar ook vanwege de toepassing van nieuwe technieken en materialen. Ook onder werkdruk moet de eerste carrosseriebouwer in staat zijn kwaliteit te leveren en de juiste beslissingen te nemen. In verband met de indeling en verdeling van het werk, moet de eerste carrosseriebouwer planmatig kunnen denken en werken. De eerste carrosseriebouwer is kwaliteitsbewust en servicegericht. Bedrijven in de carrosseriebranche krijgen in toenemende mate te maken met productcertificering. Voorts is er een ontwikkeling waar te nemen van serieproductie naar maatwerk. De eerste carrosseriebouwer heeft te maken met diverse (wettelijke) regels en voorschriften. Onder meer op het gebied van arbo en milieu, maar relevant zijn voorts het Voertuigreglement, de Wet gevaarlijke werktuigen, APK, LPK, HACCP, ADR/VGL, ATP, CE-markering, Wet diervervoer, STEK en productcertificering. Voorts dient de eerste carrosseriebouwer rekening te houden met de opbouwrichtlijnen van de fabrikant van het voertuig en/of het chassis. 3
Technologische Ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische Ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Gewichtsreductie, toenemend gebruik van aluminium en diverse soorten hoogwaardige/versterkte kunststoffen (aramide, koolstof, natuurvezel). Als het gaat om productiemethoden wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van lasersnijden, plasmasnijden, verlijming, mechanisering van het lasproces, laminering van kunststoffen, open en gesloten maltechnieken en vacuüminjectie. Ook op het gebied van voertuig- en besturingselektronica en ICT, wordt de eerste carrosseriebouwer in toenemende mate geconfronteerd met nieuwe toeppassingen (draadloze afstandsbediening, 220/380 V installaties, 2D CAD, 3D CAD, FEM). Onder druk staande prijzen vragen van de eerste carrosseriebouwer efficiency en snelheid. De Nederlandse carrosseriebouw, die wordt gekenmerkt door kleinschaligheid, ondervindt hevige concurrentie van grootschalige en sterk geautomatiseerde concurrenten uit omringende landen. Als reactie hierop richt de Nederlandse carrosseriebouwer zich in toenemende mate op specialisatie, maatwerk en reparatie. 4
Kerntaken van het beroep 1 Bouwt carrosserieën. 2 Herstelt carrosserieën. 3 Onderhoudt en repareert laad- en losmiddelen en andere installaties. Kerntaak 1 Bouwt carrosserieën De eerste carrosseriebouwer leest en interpreteert werktekeningen en schetsen, bepaalt de werkvolgorde en kiest de juiste materialen en arbeidsmiddelen. Vervolgens vervaardigt de eerste carrosseriebouwer, op basis van de tekening en/of schets, zelfstandig onderdelen van carrosserieën in staal, kunststof, aluminium of hout. Dit onder toepassing van diverse verspanende, scheidende en verbindende bewerkingen. Eventueel worden nieuwe mallen vervaardigd. De eerste carrosseriebouwer controleert het chassis op gebreken en brengt zonodig wijzigingen aan (inkorten, verlengen, aanbrengen van leidingen etc.). De eerste carrosseriebouwer stelt de onderdelen samen, monteert deze met behulp van diverse verbindende technieken op het chassis en brengt een adequate afdichting aan. De eerste carrosseriebouwer bouwt zelfstandig bijzondere voorzieningen in en uit, zoals elektrische installaties, koelsystemen, brandstofsystemen en laad- en losmiddelen. Voor zover dit op grond van wet- en regelgeving is toegestaan stelt hij deze voorzieningen af en controleert hij de juiste werking. Soms wordt de carrosseriebouwer betrokken bij het maken van tekeningen en het opstellen van de werkplanning. Ook wordt hij geraadpleegd indien nieuwe constructiemethoden moeten worden toegepast. De eerste carrosseriebouwer beoordeelt door controle van wielophangingen, veersystemen en rij- en remgedrag de veiligheid en het functioneren van voertuigen en elektrische systemen. De eerste carrosseriebouwer dient bekend te zijn met de applicatievoorschriften van primers en lakken. Rol / De werkzaamheden worden deskundig en correct uitgevoerd. Verantwoordelijkheden De eerste carrosseriebouwer werkt op aanwijzing van de door het bedrijf aangewezen direct leidinggevende, maar voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Hij verdeelt het werk over de aan hem toegevoegde collega s (carrosseriebouwers, lassers) en heeft vaak de eindverantwoordelijkheid voor het werk. Complexiteit De functie van de eerste carrosseriebouwer is gericht op het (om)bouwen van uiteenlopende soorten carrosserieën. Het te gebruiken materiaal en de toe te passen techniek kan per opdracht verschillen, maar overigens bevat het werk veel routinematige aspecten. Het goed kunnen lezen van (soms complexe) tekeningen is essentieel voor een goede functieuitoefening. Naast de technische vereisten, heeft de eerste carrosseriebouwer te maken met eisen die vanwege wet- en regelgeving aan het te vervaardigen product worden gesteld. Behoudens de uitvoerende werkzaamheden, kent de taak ook sturende elementen. 5
Betrokkenen (Hulp)middelen Kwaliteit van het proces en resultaat Keuzes en dilemma s Bedrijfsleiding, werkvoorbereiders, carrosseriebouwers, lassers, voorbewerkers, spuiters, etc. De voor deze werkzaamheden geëigende arbeidsmiddelen, (hulp)materialen en documentatiemateriaal. Het werk wordt adequaat, efficiënt en kostenbewust uitgevoerd conform de gestelde eisen, met inachtneming van de arbo- en milieuvoorschriften. Fouten leiden tot vertraging, materiaalverlies en soms aanzienlijke schade. De eerste carrosseriebouwer beoordeelt de kwaliteit van het eigen werk en dat van de aan hem toegevoegde collega s en kent de kosten van de materialen en objecten waaraan wordt gewerkt. De eerste carrosseriebouwer kiest de juiste materialen en werkmethode. Voorts maakt de eerste carrosseriebouwer keuzes m.b.t. de zelf uit te voeren werkzaamheden of door anderen uit te voeren werkzaamheden. De eerste carrosseriebouwer denkt mee bij het oplossen van problemen, waarbij moet worden gemanoeuvreerd tussen de soms uiteenlopende belangen van de leidinggevende en van de collega s. In geval van voorkomende problemen weegt de eerste carrosseriebouwer af in hoeverre hij deze problemen zelf oplost dan wel de bedrijfsleiding inschakelt. 6
Kerntaak 2 Herstelt carrosserieën De eerste carrosseriebouwer lokaliseert schades en gebreken in de carrosserie. Hiertoe verwijdert hij de beschadigde carrosserie- en voertuigdelen. Dit met behulp diverse scheidende bewerkingen. Vervolgens repareert hij de beschadigde onderdelen en/of vervaardigt hij nieuwe onderdelen en brengt deze op maat, onder toepassing van diverse verspanende bewerkingen. Tenslotte worden de gerepareerde en/of nieuwe onderdelen met behulp van diverse verbindende technieken bevestigd aan de carrosserie. De carrosseriebouwer voert de benodigde herstelwerkzaamheden zelf uit, dan wel verdeelt hij het werk over de aan hem toegevoegde collega s. De eerste carrosseriebouwer voert onherstelbaar beschadigde en niet meer de gebruiken onderdelen op de voorgeschreven wijze af. Rol / De werkzaamheden worden deskundig en correct uitgevoerd. Verantwoordelijkheden De eerste carrosseriebouwer werkt op aanwijzing van de door het bedrijf aangewezen direct leidinggevende, maar voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Hij verdeelt het werk over de aan hem toegevoegde collega s (carrosseriebouwers, lassers) en heeft vaak de eindverantwoordelijkheid voor het werk. Complexiteit Afwisselend past de eerste carrosseriebouwer in het reparatietraject verschillende technieken toe die overwegend routinematig van aard zijn, maar af en toe bijzonder complex. Vanwege de kosten die zijn gemoeid met het stilstaan van bedrijfsauto s, moet vaak onder aanzienlijke tijdsdruk worden gewerkt, maar ook dan dienen de werkzaamheden accuraat en zorgvuldig te worden uitgevoerd. Naast technische vereisten, heeft de eerste carrosseriebouwer bij de uitvoering van reparatiewerk te maken met eisen die vanwege wet- en regelgeving aan de carrosserie worden gesteld. De taak bevat tevens sturende elementen. Betrokkenen Leiding van de werkplaats, werkvoorbereiders, carrosseriebouwers, lassers, voorbewerkers, spuiters, etc. (Hulp)middelen De voor deze werkzaamheden geëigende arbeidsmiddelen, Kwaliteit van het proces en resultaat Keuzes en dilemma s (hulp)materialen en documentatiemateriaal. Het werk wordt adequaat, efficiënt en kostenbewust uitgevoerd Conform de gestelde eisen, met inachtneming van de arbo- en milieuvoorschriften. Fouten leiden tot vertraging, materiaalverlies en soms tot aanzienlijke schade. De eerste carrosseriebouwer beoordeelt de kwaliteit van het eigen werk en dat van de toegevoegde medewerkers en kent de kosten van de materialen en de objecten waaraan wordt gewerkt. De eerste carrosseriebouwer kiest de juiste materialen en werkmethode. Voorts maakt de eerste carrosseriebouwer keuzes m.b.t. de zelf uit te voeren werkzaamheden en de door anderen uit te voeren werkzaamheden. De eerste carrosseriebouwer denkt mee bij het oplossen van problemen, waarbij moet worden gemanoeuvreerd tussen de soms uiteenlopende belangen van de leidinggevende en van de collega s. In geval van voorkomende problemen weegt de eerste carrosseriebouwer af in hoeverre hij deze problemen zelf oplost dan wel de bedrijfsleiding inschakelt. 7
Kerntaak 3 Onderhoudt en repareert laad- en losmiddelen en andere installaties De eerste carrosseriebouwer voert onderhouds- en reparatiewerkzaamheden uit aan elektrische installaties en aan diverse systemen, waaronder laad- en losmiddelen. Hij lokaliseert en verhelpt storingen, mits dit op grond van wet- en regelgeving is toegestaan; voor het repareren van sommige voorzieningen is een speciale erkenning vereist (bijvoorbeeld een STEK-erkenning als het gaat om het repareren van koelsystemen). Soms is het in verband met de reparatie noodzakelijk een systeem of installatie te verwijderen. Na reparatie wordt de installatie dan weer bevestigd. Ingeval van onherstelbare beschadiging wordt een nieuwe installatie gemonteerd, afgesteld en ingeregeld. De eerste carrosseriebouwer hanteert in het onderhouds- en reparatietraject meet- en testapparatuur en past diverse scheidende bewerkingen en verbindende technieken toe. Rol / De werkzaamheden worden deskundig en correct uitgevoerd. Verantwoordelijkheden De eerste carrosseriebouwer werkt op aanwijzing van de door het bedrijf aangewezen direct leidinggevende, maar voert de werkzaamheden zelfstandig uit. Hij verdeelt het werk over de aan hem toegevoegde collega s (carrosseriebouwers, lassers) en heeft vaak de eindverantwoordelijkheid voor het werk. Complexiteit Afwisselend past de eerste carrosseriebouwer in het onderhouds- en reparatietraject van systemen en installaties verschillende technieken toe die overwegend routinematig van aard zijn, maar af en toe bijzonder complex. Bij het werken aan systemen en installaties is vaak extra accuratesse en concentratie nodig. Vanwege de kosten die zijn gemoeid met het stilstaan van bedrijfsvoertuigen, moet vaak onder aanzienlijke tijdsdruk worden gewerkt, maar ook dan dienen de werkzaamheden accuraat en zorgvuldig te worden uitgevoerd. Naast technische vereisten, heeft de eerste carrosseriebouwer bij de uitvoering van onderhouds- en reparatiewerk te maken met eisen die vanwege wet- en regelgeving aan de carrosserie worden gesteld. De taak bevat tevens sturende elementen. Betrokkenen Leiding van de werkplaats, werkvoorbereiders, carrosseriebouwers, lassers, voorbewerkers, spuiters, etc. (Hulp)middelen De voor deze handeling geëigende arbeidsmiddelen, Kwaliteit van het proces en resultaat (hulp)materialen en documentatiemateriaal. Het werk wordt adequaat, efficiënt en kostenbewust uitgevoerd, conform de gestelde eisen, met inachtneming van de arbo- en milieuvoorschriften. Fouten leiden tot vertraging, materiaalverlies en soms tot aanzienlijke schade. De eerste carrosseriebouwer beoordeelt de kwaliteit van het eigen werk en dat van de toegevoegde medewerkers en kent de kosten van de materialen en de objecten waaraan wordt gewerkt. 8
Keuzes en dilemma s De eerste carrosseriebouwer kiest de juiste materialen en werkwijze. Voorts maakt de eerste carrosseriebouwer keuzes m.b.t. de zelf uit te voeren werkzaamheden en de door anderen uit voeren werkzaamheden. De eerste carrosseriebouwer denkt mee bij het oplossen van problemen, waarbij moet worden gemanoeuvreerd tussen de soms uiteenlopende belangen van de leidinggevende en van de collega s. In geval van voorkomende problemen weegt de eerste carrosseriebouwer af in hoeverre hij deze problemen zelf oplost dan wel de bedrijfsleiding inschakelt. 9
Kernopgaven van het beroep KERNOPGAVE 1 De eerste carrosseriebouwer kiest de juiste materialen en werkmethode. Voorts maakt de eerste carrosseriebouwer keuzes m.b.t. de zelf uit te voeren werkzaamheden en de aan anderen te delegeren werkzaamheden. Ingeval van voorkomende problemen weegt de eerste carrosseriebouwer af in hoeverre hij deze problemen zelf oplost dan wel de bedrijfsleiding inschakelt. KERNOPGAVE 2 De eerste carrosseriebouwer staat voor de opgave prioriteiten te signaleren en deze met de bedrijfsleiding te bespreken indien zich gelijktijdig meerdere werkzaamheden aandienen. Dit niet zelden onder tijddwang en met inachtneming van de met de klant gemaakte afspraken, de beschikbare capaciteit (in mensen en arbeidsmiddelen), de aanwezigheid van materialen etc. KERNOPGAVE 3 De eerste carrosseriebouwer staat voor de opgave bekend te zijn met de overheidsvoorschriften en richtlijnen op het gebied van carrosserieën en de daarin te monteren systemen en installaties. Hij dient deze voorschriften en richtlijnen na te leven en er op toe te zien dat de aan hem toegevoegde collega s dit eveneens doen. Dit geldt ook voor de wet- en regelgeving op het gebied van arbo en milieu. Gelet op de stoffen en materialen waarmee wordt gewerkt, heeft de eerste carrosseriebouwer te maken met een relatief groot aantal arbo- en milieuregels. Naleving van deze regels, ook al vergt dat extra tijd en lijken de regels op het eerste gezicht strijdig met het bedrijfsbelang, is van belang ter voorkoming van gezondheidsschade en schade aan het milieu. KERNOPGAVE 4 De eerste carrosseriebouwer staat voor de opgave adequaat in te spelen op technologische ontwikkelingen. De vernieuwing van de producten waarmee wordt gewerkt verlangen van de eerste carrosseriebouwer een flexibele instelling en de bereidheid om zich voortdurend bij te scholen en zijn beroepscompetenties te ontwikkelen. KERNOPGAVE 5 De eerste carrosseriebouwer staat voor de opgave overleg te plegen met anderen binnen het bedrijf (bedrijfsleiding, collega s) ten behoeve van een vlot verloop van de werkzaamheden. Moet hierbij soms de nodige overtuigingskracht en de goede argumenten gebruiken om zaken voor elkaar te krijgen. 10
Nr. 1 (VM) Nr. 2 (VM) Voorbereiden werkzaamheden De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze aan de hand van tekeningen en schets de uitvoering van zijn eigen werk voor te bereiden, zodat het werk zo efficiënt mogelijk kan worden uitgevoerd. Ontvangt de werkopdracht. Verzamelt alle relevante informatie (werkinstructies, tekeningen, montagevoorschriften, schetsen). Leest en interpreteert deze informatie. Stelt aanvullende vragen ter verduidelijking. Signaleert fouten in de ontvangen informatie. Meldt afwijkingen en fouten aan de leidinggevende. Schat in hoelang de werkzaamheden gaan duren. Bepaalt de werkmethode; stelt hierbij prioriteiten. Houdt rekening met mogelijke knelpunten. Maakt zonodig een schets van (een deel van) de werkopdracht. Verdeelt het werk over de collega s. Is zich bewust van kosten en prijzen. Selecteert en verzamelt de benodigde materialen. Spoort derden zonodig aan de benodigde materialen tijdig te leveren. Communiceert op heldere wijze naar alle betrokkenen. Goed voorbereide werkzaamheden. Bewerken materialen. De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze diverse materialen te bewerken ter vervaardiging van carrosserie-, interieur- en voertuigdelen. Leest en interpreteert verstrekte tekeningen en/of werkinstructies. Verzamelt aanvullende informatie. Overlegt ingeval van onduidelijkheden met de direct leidinggevende. Kiest de juiste arbeidsmiddelen. Past scheidende, verspanende en vervormende bewerkingen toe. Houdt rekening met later plaatsvindende bewerkingen en behandelingen en de in dit verband geldende applicatievoorschriften. Voert metingen uit ter controle van de eigen werkzaamheden. Een correct en volgens de juiste maatvoering gemaakt carrosserie-, interieur- of voertuigdeel. 11
Nr. 3 (VM) Nr. 4 (VM) Samenbouwen De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze carrosserie-, interieur- en voertuigdelen samen te bouwen tot een (onderdeel van) een carrosserie. Stelt vast of onderdelen conform de werktekening, werkinstructie en/of applicatievoorschriften kunnen worden samengevoegd. Kiest de juiste arbeidsmiddelen. Verbindt carrosserie-, interieur- en voertuigdelen in de juiste volgorde op de juiste plek op een chassis. Signaleert tijdig mogelijke knelpunten bij het samenbouwen. Overlegt indien nodig met de direct leidinggevende. Past de van toepassing zijnde verbindende en afdichtingstechnieken toe. Houdt rekening met later plaatsvindende bewerkingen en behandelingen en de in dit verband geldende applicatievoorschriften. Controleert de specifieke kwaliteits- en veiligheidseisen. Een op de juiste wijze samengebouwde carrosserie (of deel van een carrosserie). In- en uitbouwen installaties en systemen De eerste carrosseriebouwer is in staat om elektrische, pneumatische, mechanische, en hydraulische installaties en systemen op adequate wijze in of uit te bouwen. Stelt vast of systemen en installaties conform de werktekening en/of montagevoorschriften kunnen worden ingebouwd en uitgebouwd. Kiest de juiste arbeidsmiddelen. Bouwt elektrische, pneumatische, mechanische en hydraulische installaties en systemen in en uit. Zorgt na inbouw voor het afstellen en inregelen van installaties en systemen. Slaat de verwijderde installaties en systemen doelmatig op en voert deze zonodig conform de voorschriften af. Signaleert tijdig mogelijke knelpunten. Overlegt indien nodig met de direct leidinggevende. Past de van toepassing zijnde scheidende en verbindende technieken toe. Controleert de specifieke kwaliteits- en veiligheidseisen. Test en controleert de juiste werking van het ingebouwde object. Een op de juiste wijze functionerende voorziening (systeem of installatie). 12
Nr. 5 (VM) Nr. 6 (VM) Repareren De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze reparatiewerkzaamheden uit te voeren aan carrosserieën. Kiest de juiste arbeidsmiddelen. Spoort de gebreken in de carrosserie op. Verwijdert de beschadigde en/of defecte onderdelen indien nodig. Repareert de beschadigde en/of defecte onderdelen en/of vervaardigt nieuwe onderdelen. Monteert de gerepareerde onderdelen en/of vervangende onderdelen. Slaat de verwijderde onderdelen doelmatig op en voert deze zonodig conform de voorschriften af. Signaleert tijdig mogelijke knelpunten. Overlegt indien nodig met de direct leidinggevende. Past scheidende, verspanende, vormende en verbindende technieken toe. Controleert de specifieke kwaliteits- en veiligheidseisen. Een goed gerepareerde carrosserie. Verhelpen storingen De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze storingen aan elektrische, pneumatische, mechanische en hydraulische installaties en systemen te verhelpen. Kiest de juiste arbeidsmiddelen. Controleert met behulp van meet- en testapparatuur de werking van in voertuigen aanwezige elektrische, pneumatische, mechanische en hydraulische installaties en systemen. Interpreteert meet- en testresultaten op de juiste wijze. Lokaliseert storingen in de installaties en systemen. Verhelpt de storingen, mits toegestaan o.g.v. overheidsvoorschriften en/of richtlijnen van de fabrikant. Verwijdert systemen en installaties indien dit voor de reparatie nodig is. Monteert de gerepareerde voorziening conform werktekening en/of montagevoorschriften. Vervangt niet meer te repareren voorzieningen door nieuwe conform werktekening en/of montagevoorschriften. Signaleert tijdig mogelijke knelpunten bij het uitvoeren van de reparatie. Overlegt indien nodig met de direct leidinggevende. Past scheidende, verspanende en verbindende bewerkingen toe. Test en controleert de juiste werking van de gerepareerde voorziening. Controleert de specifieke kwaliteits- en veiligheidseisen. Een correct gerepareerde voorziening (systeem of installatie). 13
Nr. 7 (VM) Nr. 8 (SC) Arbo en milieu De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze arboen milieuregels toe te passen, ter voorkoming van schade aan de eigen gezondheid en aan de omgeving. Handelt conform de richtlijnen/relevante voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden. Gebruikt materialen, arbeidsmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze. Ziet er op toe dat materialen, gereedschappen en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze worden gebruikt. Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties. Wijst collega s op de risico s van onveilige situaties. Doet suggesties bij niet milieubewust handelen. Meldt onveilige situaties aan bij de verantwoordelijke persoon. Houdt de eigen werkplek schoon en op orde. Verzamelt afval en restmateriaal, sorteert dit en voert het conform de voorschriften af. Zo gezond en veilig mogelijke arbeidsomstandigheden en een minimaal milieubelastend werkproces. Samenwerken De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze samen te werken met leidinggevenden en collega s, ten behoeve van een efficiënt verloop van de werkzaamheden en een goede sfeer in het bedrijf. Neemt actief deel aan het werkoverleg. Maakt werkafspraken met collega s en komt deze na. Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken. Geeft feedback aan en vraagt om feedback van collega s en wijzigt zonodig de werkwijze. Verstrekt relevante informatie aan alle belanghebbenden. Vraagt collega s om hulp en helpt collega s als de situatie daarom vraagt. Geeft aan wanneer de werkdruk te hoog is. Gaat in goede harmonie om met collega s en leidinggevende. Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega s. Beheerst de Nederlandse taal voldoende om veilig te kunnen werken en samenwerken. Aarzelt niet om zich in geval van twijfel tot de leiding te wenden. Stelt het gemeenschappelijk doel van het team centraal. Een binnen een team effectief functionerende beroepsbeoefenaar. 14
Nr. 9 (SC) Nr. 10 (SC) Communiceren tijdens de werkzaamheden De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze met alle betrokkenen in het werkproces te communiceren, opdat de werkzaamheden vlot verlopen. Hanteert correcte omgangsvormen. Stemt de communicatie af op de ander en op de situatie. Luistert aandachtig en toont geduld. Houdt rekening met wat door anderen gezegd wordt. Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen. Vraagt zonodig door om de noodzakelijke informatie helder te krijgen. Brengt een boodschap kort en duidelijk over. Legt op een duidelijke en begrijpelijke manier een complex onderwerp uit. Vat samen wat anderen zeggen en wat hij zelf heeft willen overbrengen en vraagt of dat klopt. Geeft na een ontvangen opdracht aan wat hij gaat doen. Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende. Een vlot lopend werkproces met adequaat geïnformeerde betrokkenen. Klant- en servicegericht handelen De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze klanten servicegericht te handelen opdat de werkzaamheden naar tevredenheid van de klant worden uitgevoerd. Vraagt naar de wensen en de behoeften van de klant. Vraagt door als het probleem of de klacht niet duidelijk is. Verwijst zonodig door naar een gespecialiseerde collega. Speelt in op de veranderende situaties en past de werkwijze hierop aan. Voert de werkzaamheden uit die met de klant zijn afgesproken. Denkt mee, geeft ook ongevraagd advies. Voorkomt aanleidingen voor klachten zoveel mogelijk. Neemt elke klacht serieus en zorgt dat de klacht wordt afgehandeld. Zorgt na afloop van de werkzaamheden voor een opgeruimde werkplek. Vraagt of alles naar wens van de klant is verlopen. Komt afspraken na. De klant is tevreden over de wijze waarop hij behandeld is en over de manier waarop de werkzaamheden zijn uitgevoerd. 15
Nr. 11 (ON) Nr. 12 (VM) s ontwikkelen. De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze vakkennis bij te houden en nieuwe ontwikkelingen toe te passen en door verbetering van het eigen functioneren bij te dragen aan de verbetering van de bedrijfsvoering. Neemt kennis van en staat open voor nieuwe werkmethoden en technieken. Leest vakliteratuur. Brengt met de leidinggevende in kaart wat goed gaat en nog niet goed gaat. Bepaalt met de leidinggevende welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen. Bepaalt met de leidinggevende welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. Onderneemt de afgesproken activiteiten. Test en beoordeelt nieuwe technieken, gereedschappen en materialen. Doet verbetervoorstellen en/of voorstellen voor aanschaf van nieuwe hulpmiddelen. Een aantoonbare en actieve bijdrage aan de kwaliteitsverbetering en de efficiency van de werkzaamheden. Onderhoudswerkzaamheden De eerste carrosseriebouwer is in staat om op adequate wijze de arbeidsmiddelen waarmee gewerkt wordt te onderhouden Onderhoudt (of organiseert het onderhoud van) arbeidsmiddelen volgens de onderhoudsinstructies. Vraagt bij storing advies aan de leverancier. De arbeidsmiddelen werken optimaal. 16
Overzichtsschema beroepscompetenties en kerntaken s Kerntaak Kernopgave Vakmatig-methodisch (VM) 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 Voorbereiden werkzaamheden x x x x x x x 2 Bewerken materialen x x x x x x x x 3 Samenbouwen x x x x x x x 4 In- en uitbouwen installaties en systemen x x x x x x x 5 Repareren x x x x x x x 6 Verhelpen storingen x x x x x x 7 Arbo en milieu x x x x 12 Onderhoudswerkzaamheden x x x x x x x Bestuurlijk organisatorisch en strategisch (BOS) 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 Sociaal communicatief (SC) 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 Samenwerken x x x x x x x 9 Communiceren tijdens werkzaamheden x x x x x x 10 Klant- en servicegericht handelen x x x x Ontwikkeling (ON) 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 11 s ontwikkelen x x x x 17