Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat (Gemeente Hellendoorn, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport 2011-02/08

Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat (Gemeente Hellendoorn, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Steekproefrapport 2011-02/08

Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat (Gemeente Hellendoorn, Ov.) Een Inventariserend Archeologisch Veldonderzoek Een onderzoek in opdracht van BJZ.nu Steekproefrapport 2011-02/08 ISSN 1871-269X auteurs: drs. J.M.G. Bongers (fysisch geograaf) & M.L.J. Bergmans BA autorisatie: dr. J. Jelsma (senior archeoloog) De Steekproef werkt volgens de Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie 3.2 Foto s en tekeningen zijn gemaakt door de Steekproef bv, tenzij anders vermeld. De Steekproef bv, Zuidhorn, maart 2011 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt zonder bronvermelding. De Steekproef bv aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit de toepassing van de adviezen of het gebruik van de resultaten van dit onderzoek. De Steekproef bv Archeologisch Onderzoeks- en Adviesbureau Hogeweg 3 9801 TG Zuidhorn telefoon fax internet e-mail kvk 050-5779784 050-5779786 www.desteekproef.nl info@desteekproef.nl 02067214

Inhoud Samenvatting 1. Inleiding...1 1.1 Aanleiding en doel (KNA 3.2 LS01)...1 1.2 Locatiebeschrijving (KNA 3.2 LS02)...2 2. Bureauonderzoek...4 2.1 Bronnen...4 2.2 Fysische geografie (KNA 3.2 LS04)...4 2.3 Archeologie (KNA 3.2 LS04)...6 2.4 Historische geografie (KNA 3.2 LS03)...9 2.5 Archeologisch verwachtingsmodel (KNA 3.2 LS05)...10 3. Veldonderzoek...11 3.1 Aanpak veldonderzoek (KNA 3.2 VS01)...11 3.2 Resultaten veldonderzoek (KNA 3.2 VS02, VS03)...12 4. Conclusies en advies...13 Appendices: - archeologische periodes - archeologische kaart - boorstaten - laagbeschrijvingen volgens Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

Samenvatting In verband met geplande sloop en nieuwbouw heeft een inventariserend archeologisch veldonderzoek plaatsgevonden op een terrein op de hoek van de Parellelweg en de Schoolstraat te Nijverdal, gemeente Hellendoorn, provincie Overijssel. Doel van het onderzoek is vast te stellen of in het gebied archeologische waarden aanwezig zijn die door benodigde bodemingrepen bedreigd worden. Het onderzoek bestaat uit een bureau- en een veldonderzoek. Bij het bureauonderzoek zijn bronnen geraadpleegd op het gebied van fysische geografie, archeologie en historische geografie. Bij het veldonderzoek zijn zeven boringen verricht om archeologische indicatoren op te sporen en om de gaafheid van de bodem te bepalen. Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied op de rand van het beekdal van de Midden Regge ligt. De enige gemelde archeologische waarde binnen een afstand van een halve kilometer is van een 18e eeuwse muntschat. Uit het veldonderzoek blijkt dat de bodem in het plangebied van beperkte kwaliteit is. Prehistorische grondsporen zullen daardoor verloren zijn. Mogelijk zijn diepere middeleeuwse sporen wel bewaard gebleven. Aanwijzingen voor de aanwezigheid hiervan zijn echter niet gevonden. Het veldonderzoek heeft geen indicatoren opgeleverd zoals bewerkt vuursteen of scherven aardewerk. Het advies luidt om geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen.

1. Inleiding 1.1 Aanleiding en doel (KNA 3.2 LS01) In opdracht van BJZ.nu, vertegenwoordigd door de heer M. van 't Klooster, is een inventariserend archeologisch veldonderzoek uitgevoerd in plangebied Parallelweg/Schoolstraat te Nijverdal, gemeente Hellendoorn, provincie Overijssel (zie Figuur 1). De aanleiding voor het onderzoek is de geplande sloop van de bestaande bebouwing en de nieuwbouw van een woonzorgcomplex. Hiervoor zijn graafwerkzaamheden nodig die eventueel aanwezige archeologische grondsporen kunnen verstoren. De verstoringsdiepte was ten tijde van dit onderzoek nog niet bekend. Het onderzoek bestaat uit een bureauonderzoek en een inventariserend veldonderzoek. Bij het bureauonderzoek is een archeologisch verwachtingsmodel van het gebied gemaakt aan de hand van beschikbare fysisch-geografische, archeologische en historisch-geografische informatie. Tijdens het veldonderzoek is dit verwachtingsmodel getoetst. Daartoe is gezocht naar archeologische indicatoren en is bepaald wat de gaafheid van de bodem is. Figuur 1: Nijverdal op de topografische kaart, 1:25.000. Plangebied Parallelweg/Schoolstraat is het rood omlijnde gebied binnen de blauwe cirkel. 1

1.2 Locatiebeschrijving (KNA 3.2 LS02) Het plangebied bevindt zich binnen de bebouwde kom van Nijverdal (zie Figuur 1). Het perceel wordt aan de westzijde begrensd door de Parallelweg en aan de noordzijde door de Schoolstraat. Ten tijde van het onderzoek is de bestaande bebouwing (een sporthal en een theater) met bijbehorende parkeerplaats nog op het terrein aanwezig (zie Figuur 2). Figuur 2: Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat. Foto genomen in zuidoostelijke richting. 2

Tabel 1: Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat: administratieve gegevens. provincie: Overijssel gemeente: Hellendoorn plaats: Nijverdal toponiem: Parallelweg/Schoolstraat bevoegde overheid: Gemeente Hellendoorn (regio-archeoloog: drs. M. Marinelli) opdrachtgever: BJZ.nu oppervlakte: 0,6 hectare hoogte: 9 meter + NAP grenscoördinaten: noordwest: noordoost: zuidwest: zuidoost: kaartblad: 28C onderzoeksmeldingsnr: 45265 uitvoeringsperiode: 15 februari 2011 onderzoeksdiepte: 120 centimeter beheer documentatie: De Steekproef bv, Provincie Overijssel, E-depot en RCE 228,570/486,560 228,640/486,570 228,620/486,480 228,705/486,485 3

2. Bureauonderzoek 2.1 Bronnen Voor het bureauonderzoek zijn onderstaande bronnen gebruikt: Tabel 2: Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat: geraadpleegde literatuur en andere bronnen. AHN-Viewer. www.ahn.nl. Actueel Hoogtebestand Nederland. Rijkswaterstaat, Adviesdienst Geo-informatie en ICT. Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode. Archeologie Leidraad 3. J.H.A. Bosch, 7 maart 2005. ARCHIS 2. Het online registratie- en informatiesysteem van de RCE. De cultuurhistorische @tlas Overijssel. Gemeente Hellendoorn. Het Oversticht, 2002. Bodemkaart van Nederland 1:50.000. Blad 28 West Almelo. Stichting voor Bodemkartering. Wageningen, 1983. Centraal Archeologisch Archief (CAA) en Centraal Monumenten Archief (CMA) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) [ARCHIS]. Geomorfologische Kaart van Nederland. Blad 28-29 Almelo Denekamp. Stichting voor Bodemkartering Wageningen & Rijks Geologische Dienst Haarlem, 1978. Huguenin, de Atlas van. Militair-topografische kaarten van Noord-Nederland, 1819-1829. H.J. Versfelt en M. Schroor. Heveskes Uitgevers. Groningen/Veendam, 2005. Reliëf in Tijd en Ruimte. Interdisciplinar onderzoek naar bewoning en landschap van OostNederland tussen vroege prehistorie en middeleeuwen. R. van Beek. Wageningen Universiteit, 2009. Topografische Atlas Overijssel, schaal 1:25:000. ANWB. Den Haag 2004. Www.WatWasWaar.nl 2.2 Fysische geografie (KNA 3.2 LS04) Nijverdal ligt aan de voet van de Sallandse Heuvelrug (geomorfologische kaart 14B3). Dit is een stuwwal die zich heeft gevormd tijdens de voorlaatste ijstijd, het Saalien. Nijverdal ligt ten oosten van deze stuwwal. Het plangebied bevindt zich op de westflank van het beekdal van de Midden Regge (zie Figuur 3). Zowel op de bodemkaart als de geomorfologische kaart is het plangebied niet gekarteerd door de ligging in de bebouwde kom. Volgens de bodemkaart bevinden zich verschillende sooten gronden langs het beekdal van de Regge (zie Figuur 4). Het beekdal snijdt door een gebied met een veldpodzol (Hn21). Direct grenzend aan het beekdal zijn venige beekdalgronden (ABv) en beekeerdgronden (pzg23) aanwezig. Daarnaast zijn ook verschillende hoge 4

enkeerdgronden (zez21), zogenaamde essen, gekarteerd nabij de Regge. Verder ten oosten van Nijverdal liggen moerige podzolgronden (vwp en zwp). De geomorfologische kaart bevestigt dit beeld (zie Figuur 4). Ter hoogte van de Regge ligt een beekdalbodem met meanderruggen en geulen (3R7) en in de omgeving zijn dekzandruggen en dekzandwelvingen aanwezig (3L5, 3L6 en 3K14), beide al dan niet met oud-bouwlanddek (es). Figuur 3: Nijverdal op een hoogtekaart gemaakt met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland. Het onderzoeksgebied is rood omlijnd weergegeven. Het ligt op de westflank van een beekdal aan de voet van een stuwwal. 5

Figuur 4: Nijverdal op de Bodemkaart van Nederland, verschaald. Het onderzoeksgebied Parallelweg/Schoolstraat is in rood aangegeven. Het ligt in een gebied met een podzolgrond (Hn21) waar de rivier de Regge doorheen. snijdt. Langs het beekdal bevinden zich venige beekdalgronden (ABv), beekeerdgronden (zzg23) en hoge enkeerdgronden (zez21). Verder ten oosten zijn zones met moerige podzolgronden aanwezig (vwp en zwp). 2.3 Archeologie (KNA 3.2 LS04) Binnen het plangebied zijn bij het Centraal Monumenten Archief (CMA) en het Centraal Archeologisch Archief (CAA) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) geen meldingen bekend van archeologische terreinen of vondsten (zie Appendix Archeologische Kaart). De dichtstbijzijnde melding van een archeologische waarneming is geregistreerd op 100 meter ten westen van het plangebied. Hier werd tijdens de afbraak van een huis in 1931 een 18e eeuwse muntschat met 106 munten ontdekt (43934, zie Tabel 3). Op 800 meter zuidwestelijk is de vondst van enkele scherven Standvoetbeker-aardewerk gemeld (2483). Dit type aardewerk kan worden toegeschreven aan de Enkelgraf-cultuur en dateert uit het late neolithicum. Een cluster van waarnemingen bevindt zich op een afstand van circa 750 meter tot een kilometer noordoostelijk van de Parallelweg/Schoolstraat. Ter hoogte van waarneming 50630 is een sectie onderzocht uit een met klei en veen gevulde restgeul van de Regge. Deze sectie is bestudeerd op pollen, macroresten en sedimentatieontwikkeling. Het onderzoek resulteerde in een datering van de geul van het laat-mesolihicum tot het midden-neolithicum. Waarneming 50733 betreft een grafheuvel uit het neolithicum tot en met de 6

bronstijd. Hier direct naast werden een scherf aardewerk en een fragment vuursteen gevonden, beide uit de steentijd tot bronstijd (405735). Meer prehistorisch materiaal kwam aan het licht bij waarnemingen 407176 en 405586 in de de vom van respectievelijk veertien scherven handgevormd aardewerk en een vuurstenen afslagkern. De meest zuidelijke melding van het cluster betreft vondsten die gedaan zijn op een dekzandrug (413152). Hier zijn bij een proefsleuvenonderzoek door Archeologisch Adviesbureau RAAP in 2008 resten uit het midden-neolithicum tot en met de ijzertijd aangetroffen. Direct onder het aanwezige plaggendek was nog een oude akkerlaag aanwezig waarin onder andere vuursteenbrokken, vuursteenfragmenten, afslagen, fragmenten van natuursteen en ook 263 scherven aardewerk werden gevonden. Onder de akkerlagen zijn paalsporen opgegraven, waarvan de precieze datering niet kon worden vastgesteld. Enkele laat-middeleeuwse resten ter plaatse bestonden uit scherven kogelpotaardewerk, baksteenfragmenten en een scherf grijsbakkend gedraaid aardewerk. Behalve een plaggendek is lokaal ook een laag stuifzand op een akkerlaag gevonden. Ten noorden van dit cluster en op ongeveer 900 meter ten noordoosten van het plangebied bevindt zich een CMA-terrein met de restanten van de voormalige havezathe Eversberg (13601). De havezathe werd omstreeks 1611 gebouwd, in 1862 werd het verbouwd en in 1887 liet men een groot gedeelte van het huis afbreken. Momenteel zijn alleen de keldergewelven en een deel van de gracht nog aanwezig (2485). Dat ook tijdens de romeinse tijd menselijke activiteiten in de regio plaatsvonden bewijst de melding van enkele inheems-romeinse aardewerkscherven en een aantal kuilen (2488) die aan de Ommerweg in Den Ham werden aangetroffen. Voor de archeologische verwachting van het plangebied zijn zowel de IKAW als de Archeologische Verwachtingskaart van de provincie Overijssel geraadpleegd. Op het moment van het onderzoek beschikte de gemeente Hellendoorn niet over een eigen archeologische beleidskaart. In beide gevallen was op de kaart geen verwachtingswaarde vastgesteld in verband met de ligging in de bebouwde kom. Tabel 3: Archeologische waarden in de omgeving van Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat. Voor dateringen zie Appendix: Archeologische Periodes. Voor ligging, zie Appendix: Archeologische Kaart. CMA/CAA RD-coördinaten Datering Omschrijving 229,207/487,296 middeleeuwen laat nieuwe tijd havezathe Eversberg monumenten 13601 (28C-008) waarnemingen 7

2483 (28CN-1) 228,000/486,000 neolithicum laat A admin. geplaatst scherven Standvoetbekeraardewerk (Enkelgraf-cultuur) 2485 (28CN-3) 229,160/487,340 nieuwe tijd A C gracht van havezathe Eversberg 2488 (28CN-13) 229,660/485,700 romeinse tijd admin. geplaatst helft van een handgevormde aardewerken pot, andere fragmenten handgevormd aardewerk en een aantal kuilen romeinse tijd laat B scherven van een Terra nigra kom/schaal 43934 (28CN-17) 228,500/486,500 nieuwe tijd B admin. geplaatst 18e eeuwse muntschat met 106 munten 50630 (28CN-18) 229,207/487,296 mesolithicum laat neolithicum midden geul, houtskoolfragmenten, pollen/stuifmeel, zaden/noten/vruchten/pitten 405586 (28CN-19) 229,584/486,941 paleolithicum ijzertijd vuurstenen afslagkern 405733 (28CN-20) 229,270/487,080 neolithicum bronstijd een (mogelijke) grafheuvel 405735 (28CN-21) 229,300/487,080 neolithicum bronstijd een scherf handgevormd aardewerk paleolithicum bronstijd een fragment bewerkt vuursteen 407176 (28CN-22) 229,500/486,960 neolithicum ijzertijd 14 scherven handgevormd aardewerk 413152 (28CN-23) 229,525/486,930 paleolithicum nieuwe tijd 45 stenen fragmenten, 17 fragmenten van brokken vuursteen, 47 zandstenen fragmenten, 2 fragmenten van graniet/gneiss, een fragment vuursteen en 6 fragmenten vuursteenafval paleolithicum bronstijd 21 vuursteenafslagen paleolithicum ijzertijd 5 fragmenten vuursteen neolithicum midden B 4 scherven handgevormd aardewerk neolithicum midden ijzertijd 261 scherven handgevormd aardewerk en twee scherven niet nader te bepalen aardewerk romeinse tijd middeleeuwen laat B een brok tufsteen middeleeuwen vroeg D middeleeuwen laat B een scherf kogelpotaardewerk middeleeuwen laat B 3 fragmenten baksteen en een scherf grijsbakkend gedraaid aardewerk middeleeuwen laat B nieuwe tijd B 3 scherven roodbakkend geglazuurd aardewerk bronstijd nieuwe tijd C een metaalslak nieuwe tijd C 8 2 scherven industrieel wit (Maastrichts/Regout) aardewerk

2.4 Historische geografie (KNA 3.2 LS03) Het plangebied maakt in de 19e eeuw deel uit van het 'maten en flierenlandschap' (maten = weilanden, flieren = hooilanden) in de marke Noetzele. Dit type landschap wordt gevormd door de natte weilanden en hooilanden binnen het dorpsgebied, zoals die er waren omstreeks 1850 (vóór de grote ontginningen). Ze lagen veelal dichtbij een waterloop. Afzonderlijke percelen worden gescheiden door houtwallen, zoals ook te zien is bij het plangebied in deze periode (zie Figuur 5). Dit landschap kent weinig tot geen bebouwing. Bijbehorende boerderijen bevonden zich vaak in het aangrenzende landschap (op essen of kampen), waarmee het functioneel verbonden was. Figuur 5: Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat op de topografische militaire kaart van 1830-1850, verschaald. Het plangebied is rood omlijnd weergegeven. Destijds was het in gebruik als weiland/hooiland. De eerste bebouwing in het plangebied is waar te nemen op de topografisch militaire kaarten vanaf de 20e eeuw. De topografische kaart van 1954 laat voor het eerst het theatergebouw zien met ten oosten daarvan twee kleinere gebouwen. Het noordelijk deel van het plangebied is als plein aangegeven. Op 9

de kaart van 1966 is op het plein een sporthal te zien. Aan het einde van de 20e eeuw zijn de gebouwen aan de oostzijde van het perceel verdwenen en staan op het perceel alleen nog het theatergebouw en de sporthal. 2.5 Archeologisch verwachtingsmodel (KNA 3.2 LS05) Nijverdal ligt aan de voet van een stuwwal. Het te onderzoeken plangebied bevindt zich op de westflank van het beekdal van de Midden Regge. Binnen een kilometer van het plangebied zijn vondsten gedaan die wijzen op menselijke activiteiten gedurende alle archeologische perioden. Archeologische indicatoren zoals bewerkt vuursteen, houtskool en scherven aardewerk uit deze perioden kunnen dan ook tijdens het veldwerk worden aangetroffen. Archeologische grondsporen binnen het plangebied kunnen zijn aangetast door de aanleg van houtwallen die in de 19e en begin 20e eeuw op het perceel aanwezig waren en door de voormalige en bestaande bebouwing. Tabel 4: Nijverdal, Parallelweg/Schoolstraat: specificatie archeologische verwachting. datering: alle archeologische perioden complextype: nederzetting, begraving omvang: vanaf enkele meters doorsnede diepteligging: nabij maaiveld, eventueel onder opgebrachte grond locatie: hele plangebied prospectiekenmerken: aardewerk, bewerkt vuursteen, houtskool mogelijke verstoringen: voormalige houtwallen, bebouwing 10

3. Veldonderzoek 3.1 Aanpak veldonderzoek (KNA 3.2 VS01) Het veldonderzoek is uitgevoerd op 15 februari 2011. Er zijn zeven verkennende boringen verricht (zie Figuur 6). De boringen zijn zo gelijk mogelijk verspreid over het terrein, rekening houdend met de bebouwing en leidingen. De boordichtheid bedraagt circa twaalf boringen per hectare. Figuur 6: Nijverdal, Parallelweg / Schoolstraat: boorpuntenkaart. Het onderzoeksgebied is aangegeven door een onderbroken gele lijn. De genummerde punten geven de ligging weer van de zeven boringen. De boringen zijn verricht met een edelmanboor met een doorsnede van zeven centimeter. De boringen zijn gezet tot een diepte van tenminste 1,2 meter. De eerste boringen is doorgezet tot 2,5 meter ter controle van de ondergrond. De opgeboorde grond is onderzocht door het in de boorkop laagsgewijs af te 11

snijden. Bovendien is de grond gezeefd op een zeef met mazen van vier millimeter om archeologische indicatoren op te sporen. De resultaten van de boringen zijn opgenomen in de Appendix in de vorm van boorstaten en laagbeschrijvingen. Van de boringen zijn de RD-coördinaten bepaald met GPS. De hoogtes van de boringen zijn bepaald met behulp van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Een veldkartering was niet mogelijk door bebouwing, bestrating, en grasbegroeiing (zie Figuur 2). De vondstzichtbaarheid was slecht. 3.2 Resultaten veldonderzoek (KNA 3.2 VS02, VS03) In plangebied Parallelweg / Schoolstraat te Nijverdal bevindt zich matig fijn lichtbruingrijs dekzand. Bij de diepe eerste boring is het tot het einde van de boring op 2,5 meter beneden maaiveld aangetroffen. Op 2,0 meter diepte zat in het zand een grindlaag hetgeen een uitblazingslaag is uit de koudste fase van de laatste ijstijd. Bij geen van de zeven boringen zijn beekafzettingen gevonden. In het zand zijn geen horizonten van een oorspronkelijke bodem vastgesteld. Daardoor is niet meer vast te stellen welk bodemtype hier gezeten heeft. Gezien de grijzige kleur is het zand doorgaans nat geweest. Omdat het terrein op historische kaarten als hooiland wordt aangeduid was mogelijk sprake van een beekeerdgrond. De bovengrond in het plangebied bestaat uit een halve tot een hele meter geroerde grond met puin, grind, glas en dergelijke. Gezien het ontbreken van oorspronkelijke bodemhorizonten zal de bodem dermate sterk zijn aangetast dat eventuele prehistorische grondsporen verloren zullen zijn. Van recentere sporen uit de middeleeuwen kunnen nog wel de diepere delen bewaard gebleven zijn, doordat dergelijke sporen doorgaans dieper reiken. Echter aanwijzingen voor sporen uit deze periodes heeft het veldonderzoek niet opgeleverd, want er zijn geen indicatoren gevonden zoals scherven middeleeuws aardewerk. 12

4. Conclusies en advies Plangebied Parallelweg/Schoolstraat ligt op de rand van het beekdal van de Midden Regge. Binnen een halve kilometer rondom het terrein is de enige gemelde archeologische vondst een 18e eeuwse muntschat. Op een afstand van een halve tot een hele kilometer zijn vondsten gedaan van onder meer bewerkt vuursteen en scherven aardewerk. Ze wijzen op menselijke aanwezigheid in de regio tijdens alle archeologische periodes. Tijdens de 19e eeuw was het plangebied in gebruik als grasland/hooiland. In het plangebied zijn geen restanten gevonden van een oorspronkelijke bodem. Door de beperkte kwaliteit van de bodem zullen eventuele prehistorische grondsporen verloren zijn. Middeleeuwse sporen die doorgaans dieper reiken kunnen beter bewaard gebleven zijn. Echter aanwijzingen voor dergelijke sporen zijn er niet aangezien het veldonderzoek geen artefacten heeft opgeleverd uit die periode. Evenmin zijn overige indicatoren zoals bewerkt vuursteen gevonden. Het archeologisch verwachtingsmodel dat vondsten gedaan kunnen worden uit alle archeologische periodes wordt door het onderzoek niet bevestigd. Op basis van de resultaten adviseren wij geen nader archeologisch onderzoek te ondernemen. Indien bij toekomstige graafwerkzaamheden onverhoopt toch archeologische grondsporen worden aangetroffen en/of vondsten worden gedaan, dan dienen deze direkt te worden gemeld bij de gemeente Hellendoorn conform de Monumentenwet 1988 artikel 53 & 54. 13

Appendices Nijverdal, Parallelstraat/Schoolstraat - archeologische periodes archeologische kaart boorstaten laagbeschrijvingen boringen volgens de Archeologische Standaard Boorbeschrijvingsmethode

Archeologische periodes paleolithicum: paleolithicum vroeg: paleolithicum midden: paleolithicum laat: paleolithicum laat A: paleolithicum laat B: ijzertijd: tot 300.000 BP 300.000-35.000 BP 35.000 BP - 8.800 vc 35.000-18.000 BP 18.000 BP - 8.800 vc mesolithicum: mesolithicum vroeg: mesolithicum midden: mesolithicum laat: 8.800-7.100 vc 7.100-6.450 vc 6.450-4.900 vc neolithicum: neolithicum vroeg: neolithicum vroeg A: neolithicum vroeg B: neolithicum midden: neolithicum midden A: neolithicum midden B: neolithicum laat: neolithicum laat A: neolithicum laat B: 5.300-4.200 vc 5.300-4.900 vc 4.900-4.200 vc 4.200-2.850 vc 4.200-3.400 vc 3.400-2.850 vc 2.850-2.000 vc 2.850-2.450 vc 2.450-2.000 vc bronstijd: bronstijd vroeg: bronstijd midden: bronstijd midden A: bronstijd midden B: bronstijd laat: 2.000-1.800 vc 1.800-1.100 vc 1.800-1.500 vc 1.500-1.100 vc 1.100-800 vc ijzertijd vroeg: ijzertijd midden: ijzertijd laat: 800-500 vc 500-250 vc 250-12 vc romeinse tijd: romeinse tijd vroeg: romeinse tijd vroeg A: romeinse tijd vroeg B: romeinse tijd midden: romeinse tijd midden A: romeinse tijd midden B: romeinse tijd laat: romeinse tijd laat A: romeinse tijd laat B: 12 vc - 70 nc 12 vc - 25 nc 25-70 nc 70-270 nc 70-150 nc 150-270 nc 270-450 nc 270-350 nc 350-450 nc middeleeuwen: middeleeuwen vroeg: middeleeuwen vroeg A: middeleeuwen vroeg B: middeleeuwen vroeg C: middeleeuwen vroeg D: middeleeuwen laat: middeleeuwen laat A: middeleeuwen laat B: 450-1.050 nc 450-525 nc 525-725 nc 725-900 nc 900-1.050 nc 1.050-1.500 nc 1.050-1.250 nc 1.250-1.500 nc nieuwe tijd: nieuwe tijd A: nieuwe tijd B: nieuwe tijd C: 1.500-1.650 nc 1.650-1.850 nc 1.850 heden

Appendix Nijverdal, Parallelweg / Schoolstraat: Archeologische Kaart Bekende archeologische waarden volgens ARCHIS 229869 / 487546 Legenda 2485 13601 405735 405733 407176 50630 405586 VONDSTMELDINGEN WAARNEMINGEN MONUMENTEN archeologische waarde hoge archeologische waarde zeer hoge archeologische waarde zeer hoge arch waarde, beschermd PLANGEBIED 413152 TOP10 ((c)tdn) 43934 2483 0 500 m 2489 2488 N Archis2 227381 / 485513

Appendix Nijverdal, Parallelweg / Schoolstraat: Boorstaten (cm) (cm) 1 950 6 950 7 2 3 4 5 900 900 850 850 800 800 750 750

Appendix Nijverdal, Parallelweg / Schoolstraat: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : 228643 Y-coordinaat (m) : 486497 Maaiveld (cm) : 974 1 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-40 zand zwak siltig, 10yr5/3, opgebrachte grond 40-100 zand zwak siltig, 10yr3/2, bouwvoor 100-250 zand zwak siltig, 2,5y7/4, Zand: matig fijn, C-horizont, dekzand, Opm.: Grindniveau op 2,0 meter X-coordinaat (m) : 228664 Y-coordinaat (m) : 486527 Maaiveld (cm) : 916 2 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-20 zand zwak siltig, mix, opgebrachte grond 20-65 zand zwak siltig, 10yr3/2, bouwvoor 65-120 zand zwak siltig, 10yr5/3, Zand: matig fijn, C-horizont, dekzand X-coordinaat (m) : 228688 Y-coordinaat (m) : 486518 Maaiveld (cm) : 912 3 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-55 zand zwak siltig, 10yr2/2 55-120 zand zwak siltig, 2,5y6/3, Zand: matig fijn, C-horizont X-coordinaat (m) : 228680 Y-coordinaat (m) : 486504 Maaiveld (cm) : 920 4 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-60 zand zwak siltig, 10yr2/2 60-120 zand zwak siltig, 2,5y6/3, Zand: matig fijn, C-horizont X-coordinaat (m) : 228641 Y-coordinaat (m) : 486524 Maaiveld (cm) : 923 5 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-50 zand zwak siltig, 10yr6/6, opgebrachte grond 50-110 zand zwak siltig, 10yr2/2, bouwvoor 110-125 zand zwak siltig, mix, vergraven 125-160 zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont 1 / 2

Appendix Nijverdal, Parallelweg / Schoolstraat: Laagbeschrijvingen X-coordinaat (m) : 228615 Y-coordinaat (m) : 486556 Maaiveld (cm) : 944 6 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-55 zand zwak siltig, 10yr3/2, bouwvoor 55-75 zand zwak siltig, 10yr2/1, Opm.: Verharding van asfaltpuin 75-115 zand zwak siltig, 10yr3/2, bouwvoor 115-150 zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont X-coordinaat (m) : 228607 Y-coordinaat (m) : 486519 Maaiveld (cm) : 935 7 Diepte (cm) Omschrijving Grondsoort 0-20 zand zwak siltig, 2,5y5/3, Opm.: Tegels en bestratingszand 20-100 zand zwak siltig, 10yr3/2, bouwvoor 100-130 zand zwak siltig, 2,5y6/3, C-horizont 2 / 2