Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)



Vergelijkbare documenten
W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Resultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG

Energie voor de toekomst I TVVL Kennisplein

Regiodagen BWT 2017 Van EPC naar BENG

BCRG. Het beoordelen van nieuwe- en innovatieve technieken voor de Energieprestaties van gebouwen. Kees Arkesteijn, secretaris CGE

NTA Nieuw tijdperk energieprestatie. Normalisatie: De wereld op één lijn 1

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

Energieprestatie. Energieprestatie van gebouwen en de rol van de installatiesector. Kees Arkesteijn (ISSO)

BENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen

BENG! Energieprestatie van gebouwen

ZEN en BENG Op weg naar de praktijk

TVVL Eindedaglezing 21 november 2018

Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016

ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen

INNAX Gebouw & Omgeving

BENG en Bodemenergie Projectervaringen utiliteitbouw. 6 november 2016 Ir. Esther Gerritsen Techniplan Adviseurs

Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen

Voorgenomen Eisen Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Ronald Schillemans Sunday

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie

Energieneutraal via de Passief bouwen route

Handreiking BENG. Voorlopig stappenplan berekening indicatoren Bijna Energie Neutrale Gebouwen op basis van de huidige methode NEN 7120

BENG. Update

Duco Seminar 2018 Jérôme Eijsackers Peutz

ZEN en BENG Workshop onderzoeksresultaten

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,

Informatieavond. Kaveluitgifte Salland II te Raalte fase 3

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

Energie-efficiënt ontwerpen met BENG. Een waaier van mogelijkheden

Naar energieneutrale sociale woningvoorraad in 2050

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG

Is bodemenergie (B)ENG? Rik Molenaar 17 april 2018 Esther Gerritsen 18 april 2018

DUCO SEMINARS Natuurlijk naar nul-op-de-meter. juni 2015 Jérôme Eijsackers

WONEN IS MEER DAN EEN DAK BOVEN JE HOOFD DUURZAAMHEID IS ONZE TOEKOMST

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Inhoud. Achtergrond Begrippen en definities Facts and figures. Uitdagingen richting energieneutraal

Omschrijving. EPC 0-woning Leek, Groningen, Projectsamenvatting

Base Cube of Base Cube Duo in de EPG Software DGMR, ENORM V1.4

Woningen met EPC ( 0,8

echt Nul op de meter HRsolar : Robbert van Diemen Techneco : Niels van Alphen

Bij het opstellen van deze notitie zijn de volgende relevante documenten als uitgangspunten gehanteerd:

Zonthermie voor zeer energiezuinig bouwen en renoveren (Nul op de meter, energieneutraal, BENG, EPC- <0. Robbert van Diemen Beurs Energie 2015

ELKE VORM VAN FRAUDE ZAL ONMIDDELLIJKE UITSLUITING VAN HET EXAMEN TOT GEVOLG HEBBEN. Dit boekje pas openen als daarvoor toestemming wordt gegeven.

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

EPV IN GESTAPELDE BOUW KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

Op naar BENG! Wat betekent dit voor jouw corporatie?

installatie-arm ontwerpen verleden tijd?

HANDREIKING BENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Postbus AZ ROERMOND

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Energieprestatie van gebouwen

ZEN Platformbijeenkomst. Bouw op onze kennis

Verduurzamen van de gebouwde omgeving. Actuele ontwikkelingen op het gebied van verduurzamen gebouwde omgeving

Basis 0,6 Basis 0,4 Extra isolatie. Vraaggestuurde ventilatie (CO2)

All-electric woningconcept

Bewoners ervaringen verduurzamen woning. 8 mei 2019 Frans den Braber

Aardgasvrij en BENG gaat goed samen

Energielabel en Bodemenergie

BENG, de concept-eisen. inzichten, mogelijkheden en knelpunten

Concepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten

Marsaki: Het projectmanagementbureau van de woningcorporaties en voor IEDEREEN! Onze aandeelhouders: RWS partner in wonen. L escaut woonservice

Rijswijk -Informatiecentrum 9 december 2013 bert nagtegaal

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

BENG, ZEN en/of NOM? Wie ben je?

(Bijna) een jaar Rutte III

Branchevereniging voor particuliere beleggers in vastgoed. Welkom op de Najaarsbijeenkomst van de afdeling West-Zuid

Overal Energie Neutraal

Het kan minder! ing. P. Hameetman

Passief Bouwen: waarom en hoe?

BuildDesk kennisdocument

Energiebesparing Gemeente Huizen

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie

Steek Energie in je huis

Symposium duurzaamheid Portaal. Nu aan de slag met het oog op toekoms7ge ontwikkelingen

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE 0 IN DE PRAKTIJK KOSTEN EN OPBRENGSTEN EXACT GEMETEN

Concepten voor nieuwbouw woningen EPC 0,4. 20 september 2013 Han Verheul

Energiezuinig bouwen; Wat is wat?

Eindtermen en toetsmatrijs: Netto warmtevraag zeer energiezuinige woningen Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door de COEC van

Voorbeeldexamen Energieprestatiecertificaat

Aardgasloos wonen! de ENERGIEVAKMAN wil u graag helpen bij uw zoektocht. Programma: Presentatie in Trefpunt Heeten -- 4 oktober

nom-nieuwbouw Velve-Lindenhof in Enschede. Ontwerp: Beltman, corporatie: De Woonplaats, advies: Nieman Groep.

SEC. Bouwen zonder gas! Door Heating Solutions International en Smart Energy Concept 2018

Wat moet de CV installateur met PV PV heeft de toekomst. Door: Richard Ogink

Het isoleren van de spouwmuur

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw

3 Energiegebruik huidige situatie

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Branchevereniging voor particuliere beleggers in vastgoed. Welkom op de Najaarbijeenkomst van de afdeling Zuid locatie Urmond

Algemene gegevens. Indeling gebouw. Infiltratie. Bouwkundige transmissiegegevens. Open verbrandingstoestellen

De invloed van installaties op de Echte Energieprestatie

Warm tapwater in de toekomst

10 extra duurzame woningen, Ranastraat

BuildDesk kennisdocument

Energiezuinig bouwen. Het verhaal vanaf 1992 tot straks. Hugo Hens. KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019

BENG definitieve eisen

B (zie toelichting in bijlage)

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Transcriptie:

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG) Op weg naar bijna energieneutraal bouwen in 2020 Jean Frantzen Adviseur duurzaam bouwen Kennisevent

Routekaart richting energieneutraal bouwen R c 2,5 R c 3,5 R c 3,5 / 4,5 / 6,0 2

Routekaart richting energieneutraal bouwen 3

Definitie BENG Eisen op drie niveaus: maximale energiebehoefte in kwh/m 2 maximale primaire energiegebruik in kwh/m 2 minimaal aandeel hernieuwbare energie (%) Dus geen EPC meer! 4

BENG Bijna EnergieNeutrale Gebouwen Vanaf 2018 alle nieuwe overheidsgebouwen Vanaf (eind) 2020 alle nieuwe gebouwen Concepteisen: versimpeling 5

Stap 1: Maximale energiebehoefte kwh/m 2 Maximale energiebehoefte voor: Ruimteverwarming Koeling Verlichting (alleen voor utiliteitsbouw) Op ruimteniveau (woningniveau) dat wat de bewoner daadwerkelijk nodig heeft In kwh/m 2 hoekwoning versus tussenwoning! Dus: Hoogwaardige isolatie (drievoudig glas / Rc-waarden > 5 / lage infiltratie) Compact bouwen Oriëntatie! (veel invloed, vooral bij rijwoningen) Ventilatiesysteem dat energiebehoefte beperkt (WTW en CO 2 sturing) Bij u-bouw: interessant spanningsveld tussen warmte/koudebehoefte en energiebehoefte voor verlichting (daglichtbenutting!) 6

Stap 2: Maximale primaire energiegebruik in kwh/m 2 Maximale primaire energiegebruik voor: Verwarming Koeling Tapwater Ventilatoren Hulpenergie Minus opwekking door PV/WKK Op basis van primaire energie! vergelijkbaar met huidige EPC methode (maar geen correctie voor vormfactoren) kwh ipv MJ Dus: In deze stap waardering zuinige opwekkers (zoals HR-ketels, warmtepompen) Opbrengst PV 7

Stap 3: Minimum aandeel hernieuwbare energie Minimum aandeel hernieuwbare energie: Bepaald deel van het energiegebruik moet hernieuwbaar zijn. Hernieuwbaar is de opbrengst van: Warmtepomp (verwarming/tapwater) minus benodigde fossiele energie Zonnecollectoren, PV panelen, wind, waterkracht Inzet van biomassa (pelletkachels) Dus: Ieder gebouw moet een of andere vorm van hernieuwbare energie gebruiken Bij hoogbouw aandachtspunt (i.v.m. onvoldoende dak t.o.v. aantal woningen (PV)) 8

Voorbeeld tussenwoning Stap 1: maximale energiebehoefte BB+ = Rc 5/6/7 Pas = Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering Zonneboiler DWTW PV (halve dak) 9

Voorbeeld tussenwoning Stap 2: maximale primaire energie BB+ = Rc 5/6/7 Pas = Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering Zonneboiler DWTW PV (halve dak) 10

Voorbeeld tussenwoning Stap 3: aandeel hernieuwbare energie BB+ = Rc 5/6/7 Pas = Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering Zonneboiler DWTW PV (halve dak) 11

Voorbeeld middelbare school Stap 1: maximale energiebehoefte Isolatie: Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering PV 12

Voorbeeld middelbare school Stap 2: maximale primaire energie Isolatie: Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering PV 13

Voorbeeld middelbare school Stap 3: aandeel hernieuwbare energie Isolatie: Rc 7/9/10 3-voudig glas Buitenzonwering PV 14

Route naar Bijna Energie Neutrale Gebouwen in 2020 Eerste verkennende berekeningen uitgevoerd (DGMR) i.o.v. min BZK Bepalingsmethode geschikt maken voor BENG: - Aanpassing NEN 7120? indicatoren in ENORM vanaf april 2016 - Overnemen Europese normen? Nu ervaring opdoen aanpassing methode en/of indicatoren indien nodig (kostenoptimaliteit) Ingangsdatum: in 2020 (lees: 31 december 2020) 15

5 tips voor BENG met impact 1. architect & adviseurs vanaf 1 e schetsontwerp al samen aan zet! 16

5 tips voor BENG met impact 1. architect & adviseurs vanaf 1 e schetsontwerp al samen aan zet! 2. zeer goede bouwkundige schil, oriëntatie-afhankelijk met benutting zon en daglicht 3. laag energiegebruik voor verlichting en ventilatie 4. efficiënte opwekking van warmte (en koude) 5. inzet hernieuwbare energie (PV / omgevingswarmte) Het ontwerp wordt hiermee een combinatie van passief bouwen door laag energiegebruik en actief bouwen met eigen energieopwekking. Laatste stap naar energieneutraal is het toepassen van PV-cellen op het dak. 17

The big BENG! Bedankt voor de aandacht! Jean Frantzen jfr@dgmr.nl 18