Dames en heren studenten, De wereld van morgen heeft jullie nodig, hard nodig. Hopelijk zonder deze prachtige, blije dag te verstoren, wil ik even stil staan bij het feit dat onze wereld, en dus ook Nederland, te maken heeft met grote uitdagingen op het gebied van veiligheid, gezondheid, economie en milieu, niet voor niets global challenges genoemd. Je hoeft maar een paar dagen de krant te lezen en een belangrijk deel ervan komt voorbij, vaak op de voorpagina. Zoals in de krant van dit weekend: de sterke toename van het aantal vluchtelingen naar Europa, het nut en de noodzaak van Nederlandse ontwikkelingshulp, het snelle smelten van gletsjers door de klimaatverandering. Jullie zijn onderdeel van een nieuwe generatie wereldburgers die die problemen kunnen helpen oplossen. De universiteit Leiden zal haar best doen om vanuit haar expertise op onderzoek en onderwijs jullie alle kennis en vaardigheden mee te geven die je daarvoor nodig hebt. Begin vandaag met het voelen van de verantwoordelijkheid. Je hoeft niet te wachten tot je afgestudeerd bent met het leveren van een maatschappelijke bijdrage die bij jou past. Juist in je studententijd is er zo veel ruimte om te ontdekken en mee te doen. Leer de komende jaren lessen voor de rest van je leven, door niet toe te kijken, maar vol te participeren. Ik wil vandaag met jullie stilstaan bij vier aspecten van de Universiteit Leiden die voor jullie van belang zijn. Gefeliciteerd, overigens, met die keuze, Leiden is de beste universiteit van Nederland, we staan er geweldig voor en een studie bij ons geeft je prima kansen daarna. Die vier redenen hebben te maken met ons onderzoek, ons motto, ons diversiteitsbeleid en onze ideeën over studiesucces. 1
Wat betreft dat onderzoek: de Universiteit Leiden excelleert al heel lang, al 440 jaar om precies te zijn, in Nederland maar ook internationaal, op het gebied van onderzoek, van dat baanbrekende soort waarmee ook grote wereldvraagstukken worden aangepakt. De Leidse islamonderzoekers, bijvoorbeeld, staan in die eeuwenoude traditie. Meer dan vierhonderd jaar geleden begon men in Leiden al kennis over en geschriften in het Arabisch te verzamelen, om toegang te krijgen tot de Arabische wetenschap. Ook Perzisch en Turks bleken nodig voor een goed begrip van het Midden-Oosten. In de negentiende eeuw verbreedde de interesse zich naar islamitisch recht en cultuur, want met Indië als kolonie was Nederland het grootste moslimrijk ter wereld. Onze huidige islamonderzoekers werken samen met internationale collega s en met Nederlandse moslims en landelijke en lokale overheden om nieuwe kennis te verzamelen en om de hoognodige nuance te scheppen in de debatten over de islam in Nederland en daarbuiten. Onderwijs is delen met studenten wat de wetenschap al heeft ontdekt. Onderzoek is ontdekken wat nog nooit eerder is ontdekt. Jullie gaan in ieder geval van jullie docenten leren wat het onderzoek inhoudt op het vakgebied van je studie, maar een groot deel van jullie zal samen met docenten, zelf onderzoek gaan doen en nieuwe, tot dan toe onbekende dingen gaan ontdekken. Dat kan als onderdeel van je bachelor- of masterscriptie, maar soms ook al sneller. Zo werken eerstejaars studenten van de bacheloropleiding International Studies aan onderzoek in het Peace Informatics Lab van onze faculteit in Den Haag en het Instituut voor Advanced Computer Science in Leiden. Zij werken met onderzoekers van verschillende disciplines aan het toepassen van geavanceerde analysetechnieken voor heel grote databestanden. Het doel daarbij is om deze Big Data in te zetten voor het aanpakken van global challenges op het gebied van vrede en veiligheid. Afgelopen jaar is in samenwerking met de 2
mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch een analysemethode ontwikkeld waarmee social media effectiever ingezet kunnen worden om de doelen van Human Rights Watch te bereiken, in dit geval aandacht te krijgen voor mensen die onterecht vast zitten in de gevangenis. Partners in projecten van het Peace Informatics Lab zijn onder andere het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Verenigde Naties. Maar ook in een minor of in ons honoursprogramma kan je deelnemen aan onderzoek. In de minor Duurzame Ontwikkeling van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen wordt onderwezen over klimaatverandering, vervuiling en bodemafbraak en wordt ook samen met studenten gezocht naar innovatieve, duurzame oplossingen, aan de hand van kritische analyses van de internationale wetenschappelijke literatuur en reflectie op de rol van studenten en burgers zelf. En in onze honoursprogramma s dragen studenten met hun onderzoek en hun community projects bij aan het oplossen van vraagstukken van lokale overheden en bedrijven. Ik wil je vandaag uitnodigen om actief lid te worden van onze academische gemeenschap die steeds weer op zoek gaat naar noodzakelijke nieuwe kennis. De meesten van jullie zullen na hun studie niet verder gaan in de wetenschap, maar jullie worden wel allemaal opgeleid in wetenschappelijk denken, want mensen met een academisch werk- en denkniveau, daar heeft onze maatschappij van nu en morgen juist zo n behoefte aan. Mensen die kritisch zijn, niet te snel zeker weten hoe iets zit en die het belang van nuancering door onderzoek inzien. Als tweede wil ik ons universiteitsmotto noemen: Bij ons leer je de wereld kennen. Leidse onderzoekers bestuderen de hele wereld in al haar facetten en gebruiken die kennis in hun onderwijs. Ze bestuderen bijna nooit vraagstukken die alleen in Nederland spelen en opereren bijna allemaal in internationale netwerken. Zo zijn onderzoekers van onze rechtenfaculteit bezig met de vraag of het oorlogsrecht moet worden gemoderniseerd nu staten de beschikking hebben 3
over digitale middelen van oorlogvoering, onbemande en zelfs geautomatiseerde wapensystemen. En in hoeverre het recht het milieu kan beschermen bij een gewapend conflict. En onderzoeken Leidse universitaire psychologen de diagnostiek en behandeling van depressie, wereldwijd de meest voorkomende en meest kostbare psychische aandoening. Naar schatting een op de twintig mensen in de wereld lijden aan deze ziekte, die consequenties heeft voor hun eigen functioneren, maar ook dat van hun hele omgeving. De antwoorden die uit deze onderzoeken komen zijn relevant in Nederland en ver daarbuiten. En studenten worden er zo veel mogelijk bij betrokken. Op het LUMC, bijvoorbeeld, wordt baanbrekend onderzoek gedaan naar malaria en tuberculose. Jaarlijks krijgen ongeveer 9 miljoen mensen tuberculose, maar de tuberculosebacterie is steeds vaker bestand tegen antibiotica. Op het LUMC wordt onderzocht hoe de tuberculosebacterie werkt en op welke nieuwe manieren de ziekte kan worden gestopt. En juist bij de Leidse opleiding Geneeskunde krijgen studenten volop gelegenheid om mee te doen aan onderzoek en al tijdens hun opleiding wetenschappelijk te publiceren. Als derde punt om even bij stil te staan: diversiteit. We willen graag dat onze studenten zich deel voelen van een hechte groep, dat ze trots zijn op het feit dat ze met vierentwintigduizend anderen een ding gemeen hebben, namelijk dat ze studeren aan de Universiteit Leiden. We weten dat er een grote en toenemende verscheidenheid is aan achtergronden en soorten identiteiten binnen onze studentengroep en we willen dat daar ruimte voor is. We voeren gericht diversiteitsbeleid, omdat het juist voor het goed oplossen van de grote problemen heel belangrijk is dat de leiders van de toekomst een afspiegeling zijn van de maatschappij. We willen dat alle studenten dezelfde kansen hebben om hun talent te ontplooien en om succesvol te zijn, onafhankelijk van hun culturele achtergrond, geslacht, religie, seksuele geaardheid of beperking. We betrekken 4
studenten volop bij ons diversiteitsbeleid. Ze draaien mee in projecten, soms als onderdeel van hun studie, adviseren ons, of zijn actief in een belangengroep. Als vierde en laatste wil ik nog iets zeggen over de visie van de universiteit Leiden op studeren en studiesucces. Jullie gaan les krijgen van fantastische, gedreven onderzoekers die jullie kennis kunnen meegeven die je zal helpen om een relevante maatschappelijke rol te spelen. Maar daar moet tegenover staan dat jullie je maximaal inzetten. Daarvoor moet je als student actief zijn in onze universitaire gemeenschap en efficiënt studeren. Leiden heeft ongeveer twintig jaar geleden als eerste Nederlandse universiteit het Bindend Studie Advies in het eerste jaar ingevoerd. Dat werkt prima, alleen merkten we dat veel studenten in het tweede jaar achter gingen lopen. Daarom hebben we, ook weer als voorloper, een paar jaar geleden het BSA in het tweede studiejaar ingevoerd. Dat hebben we gecombineerd met extra maatregelen die studenten helpen om goed te studeren. We doen dit omdat we graag willen dat je in het begin van je studie genoeg tempo maakt, zodat je vervolgens de ruimte hebt om die dingen te doen die je extra goed voorbereiden op een carrière na je afstuderen, zoals een interessante stage, naar het buitenland gaan, in de medezeggenschap deelnemen, een door de universiteit gesteunde start-up beginnen of actief worden in het bestuur van een studenten- of studievereniging. Wij werken samen met de studentenverenigingen om ervoor te zorgen dat gezelligheid en een sociaal leven prima samen kunnen gaan met dat succesvol studeren volgens het Leidse model. Ze begeleiden bijvoorbeeld hun leden steeds vaker bij de studie en bij voorbereiding voor tentamens. Voor ik eindig wil ik al die geweldige, enthousiaste, toegewijde studenten bedanken die deze EL CID week mogelijk maken. Uiteraard in de eerste plaats 5
de leden van ELCID-commissie zelf, die fantastisch werk hebben geleverd: William, Franne, Suzan, Jelle, Sanne en Anna. Maar ook de 552 mentoren, de 46 mentor trainers, de vijf trainers van de mentor trainers en de support crew leden, zoals chauffeurs en media crew. Ik ben heel trots op hen allemaal. Nieuwe eerstejaars studenten, dit is het begin van een belangrijke fase in jullie leven. Ik hoop dat jullie optimaal gaan profiteren van je tijd aan onze universiteit, maar vooral dat jullie vanaf dag 1 mee gaan doen. Ik hoop dat jullie overtuigd zullen worden van het belang van onderzoek en voor de rest van je leven zullen denken en werken op academisch niveau. Wij zullen ons best doen jullie de beste start te geven die je kan krijgen. Voor jullie, maar ook voor onze wereld, die jullie zo hard nodig heeft! 6