MS Fitnessgroep MSMS 2 december 2013 Marion Verhulsdonck (RA) Nydia van As (FT), Sanne Lambeck (FT) Klinimetrie MS Basis lichamelijk onderzoek (kracht, mobiliteit, sensibiliteit, tonus (SPAT?) 10 meter looptest (bepaling van loopsnelheid) 6 minuten wandeltest (submaximale wandeltest) (Aangepaste) Astrandtest (test/hertest conditie niveau) TIS/Berg Balance Scale (statische en dynamische balans) Timed Up and Go (dynamische balans gecombineerd met mobiliteit) Falls Efficacy Scale (vragenlijst valrisico) Modified Fatique Impact Scale (vragenlijst vermoeidheid) 1 RM meting (meting maximale kracht) FIM, Kwaliteit van leven (meting particiaptie niveau) Fysiotherapie bij MS Hulpvraag staat centraal Ik wil beter lopen. Ik wil minder vaak vallen. Ik wil langer kunnen staan. Ik wil minder moe zijn. Ik wil makkelijker kunnen traplopen. Ik wil minder stijf zijn. Etc. 1
Fysiotherapie bij MS Behandeldoelstelling zijn hulpvraag gericht: Individuele behandeling Groepsbehandeling (Buiten)loopgroep Fitnessgroep Hydrotherapie Ontspanningsgroep Valtraining Rolstoelgroep Evidentie conditie- en spierkrachttraining Het is niet aangetoond dat een bepaalse type oefentherapie de voorkeur heeft. Rietberg 2005 Het is waarschijnlijk dat oefentherapie een positief effect heeft op het activiteitenniveua (met name op mobiliteit). Rietberg 2005, Snook 2009, Asano 2009, Beer 2008 Het is waarschijnlijk dat het effect van oefentherapie groter is indien de oefeningen worden gedaan met supervisie. Snook 2009, Barrett 2009 MS Fitness Andere doelstellingen dan bij reguliere fitness. bv. Opbouwen vs onderhouden ADL niveau. Andere opbouw trainingsprogramma. bv. Meer gericht op onderhoud/vergroten spieruithoudingsvermogen en minder gericht op vergroten spierkracht. Veel behoefte aan educatie bv. Reguliere fitness-schema s vaak niet bruikbaar. Kracht opbouw van aangedane spiergroepen niet altijd mogelijk. Training hart/long systeem bij veel uitval van grote spiergroepen moeizamer. Onderscheid leren maken in mentale kracht/vermoeidheid en fysieke kracht/vermoeidheid. 2
Specifieke aangrijpingspunten MS fitnessgroep Vermoeidheid/conditie Spasticiteit Parese Mobiliteit Balans Belasting/belastbaarheid Inclusiecriteria Verwijzing revalidatie arts (besproken tijdens MDO of MDA) Hulpvraag op het gebied op participatieniveau, vermoeidheid, loopafstand, balans en belasting/belastbaarheid. Revalidant moet zelfstandig transfers kunnen maken naar de fitnessapparaten. Motivatie om na de revalidatieperiode in de thuissituatie fitness of vergelijkend trainingsprogramma te blijven doen. Exclusiecriteria Tijdens schub. Aandoening van het cardiale systeem, mits revalidatie arts toestemming verleent. Aandoening van het pulmonale systeem, mits revalidatie arts toestemming verleent. Onvermogen om de fitnessapparaten te bedienen. Onvoldoende communicatieve vaardigheden. Psychiatrische of ernstige cognitieve problematiek die training binnen een groep in de weg staat. 3
Logistiek Minimaal 1 keer per week trainen in de groep Minimaal 2 keer per week trainen 60 minuten per keer (10/40/10 min.) Om de 6 weken hertesten Vrije in/uitstroom Klinimetrie MS fitnessgroep Milde fysieke beperkingen: 1RM meting (meting maximale kracht) Astrand test (6 minuten submaximale conditietest op hometrainer) 6 min. wandeltest (submaximale wandeltest) Berg Balance Scale (statische en dynamische balans) Modified Fatique Impact Scale (vragenlijst vermoeidheid) BORG (subjectieve belastingschaal) Klinimetrie MS fitnessgroep Matige tot ernstige fysieke beperkingen: 1RM meting (meting maximale kracht) 10 m wandeltest (bepaling van loopsnelheid) 6 min. wandeltest (submaximale wandeltest) Berg Balance Scale (statische en dynamische balans) Modified Fatique Impact Scale (vragenlijst vermoeidheid) BORG (subjectieve belastingschaal) 4
Warming Up Stimuleren van bloedcirculatie ter voorkoming van blessures tijdens het trainen. 10 minuten in groepsverband Uitgangshouding : Staand Zittend Spierkracht Afhankelijk van de hulpvraag onderhouden van de aangedane spiergroepen en onderhouden / verbeteren van spiergroepen die nog intact lijken. Inhoud: Training met lage intensiteit (berekend vanaf 1 RM meting) gekoppeld aan BORG score. Opbouw eerst verhogen frequentie en duur, daarna eventueel verhogen weerstand. 40 minuten (combi met conditie training) Conditie training Afhankelijk van de hulpvraag verbetering / onderhouden van duur en intensiteit van bewegen. Inhoud: Training met lage intensiteit (berekend vanaf conditietest) gekoppeld aan BORG score. Opbouw eerst verhogen duur (constant of interval), daarna eventueel verhogen weerstand. 40 minuten (combi met kracht training) 5
Cooling down Rustig dalen van lichaamstemperatuur, stimulatie van afvoer van afvalstoffen en vergroten/behouden van de algehele mobiliteit. 10 minuten in groepsverband Uitgangshouding : Staand Zittend Bevindingen In 8 maanden 20 patiënten deelgenomen. 10 patiënten alléén meting vooraf. 6 vóór 6 weken gestopt 4 volgen nu nog programma 10 patiënten met complete klinimetrie voor/achteraf. 6 MWT 6x verbetering, 2x verslechtering, 2x hetzelfde 10 MWT 6x verbetering, 2x verslechtering, 2x hetzelfde BBS 6x verbetering, 2x verslechterd, 2x niet getest MFIS 6x verbetering, 2x verslechterd, 2x niet getest Subjectieve bevindingen. Discussiepunten Wat zeggen scores van afgenomen klinimetrie? Zijn keuzes voor afgenomen klinimetrie juist? Hoe bruikbaar is de Borgschaal bij deze categorie revalidanten? Hoe kun je subjectieve bevindingen beter meetbaar maken? Voorlichting trainingsresultaten v.s. natuurlijk verloop van het ziekteproces. 6
team Fysiotherapie NRDB Sanne Lambeck Nydia van As 7