NUMMER 89, 16 JANUARI 2015 IN DIT NUMMER Erfgoed aan tafel lees verder Platform educatie lees verder Kijkje in de keuken lees verder Werven nieuwe molenaars lees verder Website groningermolens.nl weer bereikbaar lees verder Over ons: een nieuwe medewerkster lees verder De dialoog die oorlog heet lees verder Erfgoed inzicht 2015.1 lees verder Tine Clevering-Meijer Prijs lees verder Molenaarsdag lees verder Agenda lees verder Schwung en dynamiek Groningen is deze weken de plaats waar je moet zijn en waar het gebeurt. De stad staat vol met podia en overal is activiteit. Eurosonic Noorderslag is begonnen: een groot feest voor jong en oud rondom muziek. Naast de leuke sfeer in de stad en de mogelijkheid om overal concerten bij te wonen is het ook een prachtige gelegenheid voor musici om zich te presenteren en ontdekt te worden. Iets waar wij als erfgoedsector van kunnen leren? Dit jaar hebben we ons als Erfgoedpartners voorgenomen om zichtbaarheid als leidend thema te nemen. Hoe zorg je ervoor dat je als sector zichtbaar bent en iedereen weet dat je bestaat? Presentatie, educatie en digitalisering zijn dan de geijkte termen, maar dat zorgt nog niet meteen voor schwung en dynamiek. Ik heb het antwoord nog niet gevonden, maar voor een deel heeft het te maken met mooie dingen maken en doen voor de mensen en er zelf heel veel plezier in hebben. In een jaar waarin beleidsplannen en aanzetten voor cultuurnota s worden geschreven, lijkt plezier en enthousiasme een goed richtsnoer. Ik hoop dat we er samen een mooi en levenslustig jaar van maken. Erfgoed aan tafel Vorig jaar verscheen de Bosatlas van het cultureel erfgoed. Een prachtig bezit voor iedereen die in erfgoed is geïnteresseerd. Maar ook een mooie manier om zichtbaar te maken wat er aan erfgoed in Nederland te vinden is. De uitgever van de atlas, Peter Vroege, woont en werkt vanuit Groningen. Hij is bereid om te vertellen over the making of : hoe komt zo n uitgave tot stand. Als voorafje zal hij iets over de geschiedenis van de Bosatlas vertellen, op zichzelf natuurlijk ook erfgoed en al vanaf het eerste begin in 1877 authentiek Gronings.
Deze nieuwste Bosatlas is een monumentaal overzichtswerk: het erfgoed van Nederland in meer dan 1000 kaarten en afbeeldingen. Over kastelen, molens, parken, sportpaleizen, bedevaarten, volksfeesten, bloemencorso s, de oudste voetbalclubs, bioscopen, popmuziek, straatnamen en nog vele honderden onderwerpen meer. Met speciale aandacht voor Nederlands erfgoed in het buitenland. Na afloop van de lezing is er een maaltijd, zodat het mogelijk is met om de spreker of met elkaar verder te praten. Dit jaar willen we vaker een Erfgoed aan tafel organiseren waarbij het concept eenvoudig is: in een informele setting een inleiding over een interessant onderwerp. Daarna een gezamenlijke maaltijd en ter afsluiting een discussie met de spreker. Behalve een onderhoudende maaltijd biedt het ook gelegenheid tot netwerken. Datum : donderdag 19 februari 2015 Tijd : 16:00 19:00 uur Thema : Bosatlas van het cultureel erfgoed Spreker : Peter Vroege Plaats : Erfgoedpartners, Lopende Diep 8, Groningen; als meer dan 20 personen zich aanmelden wordt uitgeweken naar de Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat, Groningen De kosten bedragen 15,- per persoon inclusief maaltijd. Aanmelden graag uiterlijk 1 februari: info@erfgoedpartners.nl Platform educatie Voor alle mensen die betrokken zijn bij educatie in de erfgoedwereld wordt het platform educatie georganiseerd. Op 5 februari aanstaande staat het educatiebeleid van de Stichting Oude Groninger Kerken centraal. Voor de SOGK is dit één van de speerpunten in haar beleid. Agmar van Rijn zal een inleiding geven hoe de stichting haar educatieve beleid aanpakt en uitwerkt, welke keuzes ze maken en waarom bepaalde activiteiten wel of niet (meer) worden uitgevoerd. Er wordt daarbij uitgegaan van: Kinderen in de kerk De kerk als geschiedenisboek Van behang tot belang: niet het object staat centraal, maar het proces van het kind met betrekking tot de kerk. Natuurlijk is er na deze presentatie volop gelegenheid informatie uit te wisselen in Rondje instellingen. De bijeenkomst vindt plaats op donderdag 5 februari bij Erfgoedpartners aan het Lopende Diep 8 en begint om 9:30 uur.
Kijkje in de keuken De voorjaarsbijeenkomst van Kijkje in de keuken vindt deze keer plaats in MOW - Museum de Oude Wolden in Bellingwolde. De ochtend staat in het teken van het gastmuseum: beleidsplan, organisatie, behoud en beheer, publiek en presentatie komen daarbij aan de orde. Directeur Obby Veenstra zal na de lunch een inleiding houden over het MOW en sociale media/online presentatie. Daarna verzorgt Michel Aaldering, regio-coördinator/marketeer bij Marketing Groningen, een inleiding over wat Marketing Groningen kan betekenen voor de erfgoedinstellingen. De kosten voor deelname bedragen 20,00 per persoon. Aanmelden kan door een e-mail te sturen naar info@erfgoedpartners.nl. Datum : donderdag 12 februari Tijd : 10:00 16:00 uur Locatie : MOW de Oude Wolden, Hoofdweg 161, Bellingwolde Werven nieuwe molenaars Openbare les op 28 maart 2015 Instructeur Klöpping (links) geeft aanwijzingen aan een inmiddels gediplomeerd molenaar. Het is bekend dat zonder molenaars, molens langzaam maar zeker vervallen. Molenaars zijn dus een belangrijke factor bij de instandhouding van deze beeldbepalende industriële monumenten. Een bezetting van minimaal twee molenaars per molen is ideaal maar dat is nog niet op iedere molen het geval. Onbekend maakt onbemind. Hoe maak je mensen enthousiast voor het molenaarschap zodat ook in de toekomst van draaiende molens genoten kan worden? Om belangstellenden kennis te laten maken met de molen zullen regelmatig zogenaamde openbare lessen worden gehouden. De eerste staat gepland voor 28 maart. Website groningenmolens.nl weer bereikbaar In de laatste Erfgoedloper hebben we bericht over het heugelijke feit dat alle bestaande molens in de provincie Groningen elk een eigen pagina hebben gekregen op www.groningermolens.nl. Helaas was de website in de kerstvakantie niet altijd goed bereikbaar. Het probleem is intussen opgelost en de website is weer raadpleegbaar. Dus neem vooral weer eens een kijkje op de site. Heeft u zelf nog informatie of andere toevoegingen voor deze website, laat dit dan weten aan het Groninger Molenhuis via info@erfgoedpartners.nl.
Over ons: een nieuwe medewerkster 28 januari is de eerste werkdag van Koos Brandon Bravo, die tot half juli stage zal lopen bij Erfgoedpartners in het kader van haar opleiding aan de Reinwardt Academie. Koos is geboren in Zeeland in Koudekerke en vanaf haar tienertijd opgegroeid in Den Helder. Koos' grote hobby is koken, dat kan ook niet anders met een moeder van Franse oorsprong. Daarnaast houdt ze van Britse literatuur uit de Victoriaanse tijd en van films kijken. De liefde voor musea en erfgoed heeft ze van haar vader en zo is de keuze voor de studie Museologie ontstaan. Wanneer ze klaar is met haar studie wil ze graag verder in de conservering, maar ze staat ook open voor andere werkzaamheden. Tijdens haar stage zal zij de doorontwikkeling van het Logboek van de Collectiewacht, Collectiewacht 2.0 mede op zich nemen. Met 2.0 kunnen verdere wensen van de vrijwilligers in het logboek verwerkt worden, eventuele missende procedures geplaatst worden en kan een plan worden gemaakt om het Logboek bij andere instellingen te introduceren. Koos is in principe van woensdag tot het met vrijdag op het bureau te bereiken. De dialoog die oorlog heet Dit jaar herdenkt Nederland (en de wereld) dat 70 jaar geleden de bevrijding kwam na vijf jaar oorlog. Nog steeds hebben mensen behoefte om oorlogsverhalen op te tekenen en door te vertellen. Door deze behoefte gevoed, hebben het Oorlogs en Verzetscentrum Groningen (OVCG), de Stichting Vier 5 mei, de Verhalen van Groningen, Liefke Knol producties en Erfgoedpartners een project ontwikkeld waarbij de komende drie jaar rondom de bevrijdingsgemeentes activiteiten worden ontwikkeld. Het OVCG is penvoerder van dit project. In 2015 is Delfzijl gastgemeente omdat het dan zeventig jaar geleden is dat deze als laatste stad op het vasteland bevrijd werd. Bij de presentaties staan twee thema s centraal: de aankomst van een schip met Nederlandse gevangenen uit Wilhelmshaven en de strijd in en rondom Woldendorp en de Johannes Kerkhovenpolder. Wij zoeken ooggetuigen of mensen die informatie hebben. Hieronder volgt een korte toelichting. Op 16 april 1945, twee weken vóór de bevrijding van Delfzijl, komt een rijnaak aan, volgeladen met Nederlandse gevangenen uit een ontruimd strafkamp in Wilhelmshaven. De Duitse legercommandant voelt de hete adem van de geallieerden in zijn nek en wil het schip terugsturen. Dankzij bemiddeling van de burgemeester mogen de mannen blijven en komen zij aan wal, gadegeslagen door bewoners die diep onder de indruk zijn van de groep sterk vermagerde en vervuilde mannen. Wie heeft gezien dat de mannen door Delfzijl trokken, onderweg naar een tijdelijk opvangkamp bij Farmsum? Wie heeft er misschien hulpgoederen gebracht naar dit kamp of heeft andere relevante informatie over deze gebeurtenis? Rond Delfzijl wordt in de dagen van de bevrijding heftig gevochten, vooral in Woldendorp. In de nabijgelegen Johannes Kerkhovenpolder schieten de Duitsers vier boerderijen plat om zo een onbelemmerd zicht- en schootsveld te krijgen. Ter vervanging van deze vier boerderijen wordt na de oorlog de modelboerderij Johannes Kerkhovenpolder gebouwd. In het ontwerp voor dit statige
gebouw zijn tal van ideeën over de moderne landbouw verwerkt. In 2007 wordt de modelboerderij een rijksmonument: één van de 100 monumenten van Herrezen Nederland. We zijn op zoek naar bewoners van de oude boerderijen in de Johannes Kerkhovenpolder en naar ooggetuigen van de gebeurtenissen in en rondom Woldendorp tijdens de bevrijding. Ook zoeken we verhalen over de wederopbouw in de polder. Wie herinnert zich de bouw en het in bedrijf nemen van de nieuwe modelboerderij of heeft andere relevante informatie? Erfgoed inzicht 2015.1 70 jaar bevrijding Het voorjaarsnummer van ons digitaal tijdschrift Erfgoed inzicht (verwachte verschijning rond 20 maart) zal ook 70 jaar bevrijding als thema hebben. Hebt u kopij die in dit thema past: wij horen het graag. U kunt uw informatie uiterlijk 15 februari bij ons inleveren: pol@erfgoedpartners.nl. Een tipje van de sluier: drukker en beeldend kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman (1882-1945 gefusilleerd in Bakkeveen), befaamd vanwege zijn Chassidische legenden, komt aan bod in het komende nummer van Erfgoed inzicht. Portret door Ploegschilder Jan Wiegers (1929) Tine Clevering-Meijer Prijs Het Prins Bernhard Cultuurfonds Groningen heeft een prijs ingesteld, de Tine Clevering-Meijer Prijs. Het gaat om een aanmoedigingsprijs die dit jaar in het teken staat van geschiedenis. Het fonds is op zoek naar vrijwilliger(s) die initiatief hebben genomen voor een project dat tot de verbeelding spreekt of een verrassende kijk geeft op het werkterrein geschiedenis. Het project is bij voorkeur in of dichtbij de uitvoeringsfase. De prijs bestaat uit 5000,- en een beeldje van Eddie Roos. Kent u goede projecten of initiatieven die voor een prijs in aanmerking komen? Open dan onderstaande link: http://www.erfgoedgroningen.nl/erfgoedloper/tcm_prijs_2015.pdf Molenaarsdag 2015 Op zaterdag 21 februari 2015 heeft de jaarlijkse molenaarsdag plaats van 13.00-17.00 uur in het Openluchtmuseum Arnhem. Bij voldoende belangstelling rijdt er net als voorafgaande jaren een bus vanuit Winschoten, met opstapmogelijkheden in Groningen en eventueel in Assen naar het Openluchtmuseum. Opgave kan via www.molenwerkgroepoostgroningen.nl.
Agenda do 5 februari Platform educatie 09:30 11:30 uur Museum-/Molenh. do 12 februari Kijkje in de keuken 10:00 16:00 uur Museum De Oude Wolden Bellingwolde do 19 februari Erfgoed aan tafel 16:00 19:00 uur Erfgoedpartners of Doopsgezinde Kerk di 10 maart Platform directeuren 10:00 12:00 uur Museumhuis za 28 maart Openbare les molenaars 10:00 16:00 uur diverse Groninger molens di 7 april Platform borgen 10:00 12:00 uur Museumhuis di 28 april Platform instandhouding 10:00 12:00 uur Molenhuis vrij 5 juni Bijeenkomst vrijwilligers molen tijdstip en locatie nog vast te stellen za/zo 13-14 juni Groninger Molenweekend 10:00 16:00 uur diverse Groninger molens ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Erfgoedloper is een uitgave van ERFGOEDPARTNERS: Museumhuis Groningen / Groninger Molenhuis Lopende Diep 8, 9712 NW Groningen t. (050) 313 00 52. Reacties en kopij: pol@erfgoedpartners.nl. Wanneer u de Erfgoedloper niet langer wenst te ontvangen, kunt u dit aangeven door een bericht te sturen naar info@erfgoedpartners.nl.