100 jaar groote oorlog filmfestival & lezing van 15/10 tot 7/11 1
Naar aanleiding van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog presenteert het huisvandetolerantie en Pangaea i.s.m. het huisvandemens Leuven van 15/10 tot 7/11 een filmfestival met als afsluiting een lezing van Katrien Van Hecke. Tijdens de oorlog is een bevel een bevel! Maar is dit werkelijk zo? Aan wie moeten we gehoorzamen? Gehoorzamen wij uit solidariteit of onderdanigheid? De film Paths of Glory belicht het verhaal aan de kant van de ongehoorzame soldaat die weigert om de heuvel te bestormen. Tijdens oorlogen verliezen beide partijen duizenden soldaten. De film Un long dimanche de Fiançailles vertelt het verhaal van Mathilde die haar verloofde gesneuveld is aan het front, ze gaat op zoek naar de omstandigheden van zijn dood. Ook in de film My boy Jack wordt de onzekerheid en de slechte doorstroming van informatie over hun kinderen naar de ouders in beeld gebracht. Is hun zoon reeds overleden of is hij slechts verdwaald en komt hij even later terug thuis? De oorlog bekeken vanuit het onzekere thuisfront. Vandaag merken we dat propaganda heel wat mensen kan overtuigen om aan oorlogen deel te nemen, om te strijden voor hun idealen. Via woorden worden de toekomstige soldaten een wereld geschetst die niet kan vergeleken worden met de realiteit. Een ontnuchterende confrontatie 2
die in All quiet on the western front mooi in beeld gebracht wordt. Het dier waar het eerst aan zal gedacht worden bij oorlogvoering is het paard. Tijdens WO I werden zo n negen miljoen paarden ingezet. Zij versleepten gigantische lasten door zompige slagvelden. Vooral kanonnen, maar ook kleiner materieel, voorraad en gewonde soldaten. Ook konden ze rapporten overbrengen. Paarden werden gewoon opgeëist bij de boeren. Na de oorlog was het gebrek aan paarden een ramp. Boeren hadden geen trekpaard meer om hun akkers om te ploegen en dus leed de landbouw erg onder de gevolgen van de wereldoorlog. Het verhaal van zo n oorlogspaard wordt schitterend in beeld gebracht in de film War horse van Steven Spielberg. De oorlog met zijn ontelbare gewonden heeft ook op de geneeskunde zijn stempel gedrukt. Mentale en psycho-sociale problemen zijn niet los te koppelen van de gruwel die een oorlog in ons brein achter laat. In Behind the Lines maken we kennis met Dr. Rivers. Kiest hij voor de moderne wetenschap of kiest hij voor een menselijke geneeswijze? Dit alles wordt afgesloten met een lezing van Katrien Van Hecke. Zij brengt ons met een lezing van fragmenten uit de literatuur en beelden terug naar de oorlog, waar ze niets aan de verbeelding over laat. 3
Programma Tolerantiehuis, Brusselsestraat 332, 3000 Leuven Aanvang: 19u30 15/10 Paths Of Glory p.5 22/10 Un Long Dimanche De Fiançailles p.6 29/10 All Quiet On The Western Front p.7 7/11 Lezing Grote Oorlog p.11 Pangaea, Vesaliusstraat 34, 3000 Leuven Aanvang: 20u30 4/11 War Horse p.8 5/11 My Boy Jack p.9 6/11 Behind the Lines p.10 Contact en info: Tel.: 016/22 79 21 of tolerantiehuis@skynet.be 4
Paths of glory Engels gesproken/ned. Tit. Regie: Stanley Kubrick VS., 1957 Op feiten gebaseerd oorlogsdrama. Nadat een Frans regiment tijdens de Eerste Wereldoorlog weigert een onneembare heuvel te bestormen, worden drie infanteristen vervolgd wegens desertie. Commandant Douglas neemt het voor hen op, maar politieke trucjes maken het hem niet gemakkelijk. Grandioos filmisch betoog over de waanzin van oorlog en de opvatting bevel is bevel. Het realisme van de oorlog wordt op een pijnlijke manier zichtbaar. 5
Un Long Dimanche De Fiançailles Frans gesproken/ Ned. Tit. Regie: Jean- Pierre Jeunet, Frankrijk, 2004 De eerste Wereldoorlog is in volle gang. Mathilde hoort dat haar verloofde is gesneuveld aan het front. Ze gaat op onderzoek naar de omstandigheden van zijn dood. Jeunet schakelt met overrompelende beelden heen en weer tussen het idyllische Franse platteland en de hel van de loopgravenoorlog. De film naar de roman van Sébastien Japrisot kreeg een Oscarnominatie voor het camerawerk en de art-direction. 6
All Quiet On The Western Front (Engels gesproken/ Ned. Tit. Regie: Delbert Mann VS., 1979) In 1914 wordt een groep schooljongens, vol idealen, door hun chauvinistische leraar aangespoord zich bij het leger aan te melden voor de glorieuze oorlog. Vol vuur en patriottisme zetten zij hun handtekening. De lijdensweg begint tijdens de eerste wrede basistraining en eenmaal op de trein naar het front dienen de eerste verschrikkingen van de frontlinie zich aan. De oorlogsrealiteit wordt langzaam zichtbaar. Een voor een sneuvelen de schooljongens... 7
War Horse (Engels gesproken/ Ned. Tit. Regie: Steven Spielberg (VS. 2011) War Horse volgt een jongeman genaamd Albert (Jeremy Irvine) en zijn paard Joey. Hun band wordt verbroken wanneer Joey verkocht wordt aan het leger en meegenomen wordt voor het gebruik in de Eerste Wereldoorlog. Ondanks dat Albert nog te jong is om zich in te schrijven voor het leger, besluit hij toch naar Frankrijk te gaan om zijn vriend te redden. 8
My Boy Jack (Engels gesproken/ Ned. Tit. Regie: Brian Kirk (VS/UK 2007) Schrijver Rudyard Kipling roept de regering op om het leger zo snel mogelijk te moderniseren en zoveel jongens als mogelijk zich melden voor het leger. Rudyard s zoon John (Daniel Radcliffe) wordt afgekeurd op z n slechte ogen. Ook na een herkeuring wordt John niet tot het leger toegelaten. Pas na de invloed van zijn vader mag John zich melden op de kazerne. Na een korte, maar stevige training, wordt hij luitenant en krijgt hij de leiding over een peloton Ierse soldaten. Op de dag van zijn 18e verjaardag staat hij aan het front in Frankrijk. De dag erna krijgen de ouders van John te horen dat hij is vermist. Een lange tijd van onzekerheid breekt aan. Is John gesneuveld? Of is hij slechts verdwaald en komt hij eerstdaags weer thuis? 9
Behind the Lines (Engels gesproken/ Ned. Tit. Regie: Gillies MacKinnon, UK 1997) Behind the Lines vertelt het verhaal van een succesvol psychiater in een militair ziekenhuis in de Eerste Wereldoorlog. Dr. Rivers heeft drie patiënten die getekend zijn door de gebeurtenissen op het slagveld. Dr. Rivers raakt persoonlijk betrokken bij zijn patiënten en raakt verwikkeld in een morele strijd: kiest hij voor zijn menselijke geneeswijze of de brute schoktherapie van de moderne wetenschap? En zijn de patiënten die hij heeft genezen sterk genoeg om wederom de weerzinwekkende oorlogstaferelen mee te maken? 10
Lezing: De Grote Oorlog Katrien Van Hecke Zowat honderd jaar geleden brak de Eerste Wereldoorlog uit. Stapels historische werken geven ons wapenfeiten en duiding. Maar echt sprekend is alleen de literatuur.romans brengen ons tussen de jongens in de loopgraven, naast de verpleegsters in de veldhospitalen, bij de achterblijvers aan de keukentafels. Een lezing met frappante fragmenten, begeleid door een powerpointpresentatie. 11
Contact en info: Tel.: 016/22 79 21 of tolerantiehuis@skynet.be 12