Overblijf Protocol J.H.Isingsschool Empe Juli 2014 1
Over overblijven Werkplan Tussenschoolse Opvang (TSO) o.b.s. JH Isings. Dit werkplan dient als leidraad om onze visie op overblijven kenbaar te maken aan ouders. Hierin wordt besproken wat de wensen zijn ten aanzien van het personeel, de overblijfcommissie, de financiën, de groepsgrootte, het pedagogisch aspect, de te gebruiken ruimte en de gebruiksmaterialen. De oudergeleding van de MR heeft instemmingsrecht. Ook dient het plan om goede afspraken te maken met een eventuele aanbieder van TSO. Dan kan dit als bijlage dienen bij het contract tussen aanbieder en school. 1. Inleiding. Rust, reinheid en regelmaat. Het klinkt wat ouderwets, maar voor kinderen is een evenwichtige dagindeling nog net zo belangrijk als vroeger. Goed ontbijten voordat je van huis gaat en een echte lunchpauze tussen de middag zijn essentieel. Kinderen kunnen zich beter concentreren als ze op gezette tijden een echte maaltijd en een gezond tussendoortje krijgen. En ze leren ook beter! Daarom is het van groot belang dat kinderen die tussen de middag op school overblijven in alle rust hun boterhammen kunnen opeten. Ook moet er gelegenheid zijn voor een spelletje of een andere bezigheid die niet met het onderwijs te maken heeft. De meeste kinderen hebben dat gewoon nodig om er s middags weer tegenaan te kunnen. Iedereen wil dat kinderen met plezier naar school gaan. Een goed geregelde opvang tussen de middag draagt bij aan een geslaagde schooldag! Sharon A.M. Dijksma Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2010 2
De school organiseert, in overleg met de ouders, het overblijven. Dat is niet altijd een gemakkelijke opgave. In ons geval is er geen specifieke overblijfruimte en blijven de leerlingen over in het lokaal waarin zij de rest van de dag ook les krijgen. Ook is het niet altijd makkelijk en of mogelijk om voldoende overblijfkrachten te vinden. De samenstelling van het team van overblijfkrachten wisselt regelmatig. Daarom is het van belang om een eigen visie op de overblijf te hebben. 2. Doelstelling. De kinderen de gelegenheid bieden om op en prettige en verantwoorde manier hun lunchpauze op school door te brengen. Een goed georganiseerde overblijf is belangrijk. Voor kinderen is het van belang om rustig een boterham te eten en lekker te spelen. Met de dosis energie die ze opdoen, kunnen ze er s middags weer tegenaan. Voor ouders is het een geruststellende gedachte dat kinderen het tussen de middag naar hun zin hebben. En voor leerkrachten vergemakkelijkt een goed georganiseerde overblijf de start van het middagprogramma. Bijna iedere basisschool biedt leerlingen de gelegenheid om over te blijven. Samen met de oudergeleding van de medezeggenschapsraad maakt het schoolbestuur afspraken over de organisatie van het overblijven. De eindverantwoordelijkheid ligt bij het schoolbestuur. Deze heeft ook een wettelijke aansprakelijkheid en een ongevallenverzekering afgesloten. 3. Pedagogische uitgangspunten van de tussenschoolse opvang. Tijdens het overblijven hanteren de overblijfkrachten dezelfde pedagogische principes als die voor de onderwijstijd binnen de JH Isings gelden. Het is een vrij half uur, maar er moet ook rust en regelmaat zijn. Gezien het leeftijdsverschil tussen de kinderen, vooral tijdens het buitenspelen moeten we hierop goed toezien. De overblijfcommissie heeft om zoveel mogelijk duidelijkheid te scheppen voor leerlingen, ouders en overblijfkrachten het volgende opgesteld. - Algemene richtlijnen voor de overblijfkracht ten aanzien van de omgang met de kinderen en de invulling van het uur. - Regels voor de kinderen (en hun ouders) over wat wel en wat niet mag tijdens het overblijven. 3 a. Algemene richtlijnen voor de overblijfkracht ten aanzien van de omgang met de kinderen en de invulling van het uur. De overblijfkracht werkt volgens dit door de commissie uitgewerkte overblijfwerkplan en de overblijfregels. De overblijfkracht zorgt voor een gezellige sfeer tijdens de overblijf. Tijdens de overblijf, zowel binnen als buiten, niet roken. De overblijfkracht houdt de te gebruiken ruimte en spelmaterialen schoon en geeft eventuele schade door aan de groepsleerkracht en overblijfcommissie. De overblijfkrachten zijn van 12.00 tot 12.30 (op vrijdag van 12.15-12.45 uur) verantwoordelijk voor de kinderen. Vanaf 12.25 uur is er pleinwacht (een of meer 3
groepsleerkrachten). Het overblijfhalfuur is een rustpunt voor de kinderen en er wordt dan niet gewerkt aan schoolwerk. De kinderen mogen het plein tijdens het overblijven niet verlaten; met uitzondering an de bovenbouw die onder toezicht bij het Oortveld mag voetballen. Om 12.05 uur zit iedere leerling aan zijn/haar tafel. En starten ze gezamenlijk met eten! Er wordt netjes gewacht met eten tot iedereen zit en de overblijfkracht iedereen smakelijk eten wenst. De kinderen blijven tijdens het eten aan tafel zitten. Er wordt in ieder geval niet van het toilet gebruikt gemaakt tijdens het eten. De kinderen nemen zelf eten en drinken mee (geen snoep). Er wordt gezamenlijk gegeten. Tijdens de overblijf mogen de kinderen niet achter de computer! Na het eten, rond 12.10 uur, wordt gezamenlijk het lokaal opgeruimd. Alles weer netjes op de plaats zetten, met name de tafels en stoelen. Eventueel aanvegen. Zo mogelijk (maar zeker niet eerder dan dit tijdstip!!) gaat iedereen om 12.10 uur naar buiten. Alle kinderen mogen gebruik maken van het plein. Vanaf groep 6 ook van het voetbalveld. Bij slecht weer kan er binnen worden gespeeld en gekleurd. Het spelmateriaal (zowel buiten als binnen) wordt voor het begin van de school, 12.30 uur, weer gezamenlijk opgeruimd. De overblijfkracht geeft bijzondere gebeurtenissen (verdrietige of boze kinderen, ruzie, ongelukjes, etc.) en de wijze waarop hiermee is omgegaan door aan de groepsleerkracht. Deze noteert dit op de Overblijflijst in de Overblijfmap die in ieder lokaal aanwezig is. Deze lijst kan ook worden ingezien door de overblijfkrachten om zoveel mogelijk consequent te kunnen handelen. Voor enkele kinderen is een stappenplan opgesteld, dat deze kinderen helpt tijdens het overblijven. Leerlingen, ouders en groepsleerkrachten zijn hiervan op de hoogte. De overblijfkrachten worden van wijzigingen op de hoogte gebracht. Het kan nodig zijn deze kinderen te wijzen op het stappenplan, dat maakt het voor de kinderen weer helder wat ze wel en niet doen moeten (bijvoorbeeld kinderen die tijdens de overblijf structureel binnen blijven). Als er een probleem is wordt eerst geprobeerd dit met het betreffende kind op te lossen. Als dat niet lukt wordt de groepsleerkracht ingeschakeld. Als een kind regelmatig problemen geeft, kan er door de commissie in overleg met de overblijfkrachten en ouders besloten worden dat een kind 2 weken niet mag overblijven. De overblijfcommissie overlegt met de overblijfkracht over het uitvoeren van de regels en zoekt samen met hem/haar naar oplossingen bij problemen die zich in de praktijk voordoen. Het overblijfrooster wordt door de overblijfcoördinator gemaakt en is te vinden op het prikbord in de koffiekamer en in de klas (mapje overblijf). 4
Regels voor de kinderen (en hun ouders) over wat wel en wat niet mag tijdens het overblijven. De pauze moet een gezellig rustmoment op de dag zijn voor iedereen, dit is niet haalbaar zonder regels. Dus houd je aan de regels! Zorg voor een goede sfeer tijdens het overblijven. Zet je witte pet op. Kinderen nemen zelf eten en drinken mee, geen snoep. Voor en na het eten kun je naar het toilet gaan, niet tijdens het eten. We wachten met eten totdat iedereen zit. En starten dan gezamenlijk met het eten als de overblijfkracht iedereen smakelijk eten wenst. Na het eten, om 12.10 uur, wordt gezamenlijk het lokaal opgeruimd. Alles weer netjes op de plaats zetten, vooral de tafels en stoelen. Misschien aanvegen. Je hangt je jas en tas weer netjes aan de kapstok. Kinderen mogen het schoolplein niet verlaten tijdens het overblijven. Er wordt gebruik gemaakt worden van beide pleinen, doordat de overblijfkrachten zich verdelen over de pleinen. Klachten over kinderen worden dezelfde dag aan de leerkrachten doorgegeven. De kinderen krijgen van de overblijfkracht een duidelijke waarschuwing. Wanneer dit meerdere malen gebeurt, wordt er overlegd wat voor een sanctie daarvoor gegeven wordt. Dit kan in het uiterste geval betekenen dat een kind 2 weken niet mag overblijven. 4. Groepsindeling. De groepen zitten in hun eigen lokaal. Er is één begeleider in groep 3/4, in groep 5/6, in groep 7/ 8 en er zijn twee begeleiders in groep 1/2. We werken er naar toe iedere dag minimaal één geschoolde overblijfmedewerker aanwezig te hebben. 5. Activiteiten en spelmaterialen. Spelmateriaal wordt ook gebruikt voor het overblijven (aanschaf in overleg met team en penningmeester OR door de overblijfcommissie). Van het overblijfgeld wordt materiaal aangeschaft dat binnen gebruikt kan worden in het speellokaal in geval van slecht weer. Te denken valt aan een sjoelbak, knikkerpotjes of iets dergelijks. 6. Ruimte. Overblijven gebeurt in het eigen lokaal van de groepen. Mocht er onverhoopt iets vernield worden, geeft de overblijfkracht dit door aan de betreffende leerkracht en de overblijfcommissie. De groepsleerkracht draagt zorg voor het 5
onderhoud van het lokaal. De veiligheidseisen - met oog op de inrichting en het onderhoud van de klas - zoals die gelden voor de lestijd, gelden ook voor de overblijf. Verder wordt er in principe gebruik gemaakt van beide schoolpleinen, om het toezicht niet te bemoeilijken blijven de overblijfkrachten van groep 1 en 2 op het kleuterplein. 7. Overblijfkrachten, opleidingsniveau. Voor de vier overblijfdagen werken we met overblijfkrachten die allen vrijwilligers zijn. Wanneer de overblijfkracht verhinderd is, zorgt deze zelf voor vervanging door bijvoorbeeld te ruilen met een andere overblijfkracht. Wanneer dit niet lukt zal er bij hoge uitzondering een beroep worden gedaan op het leerkrachtenteam en zal de overblijfcommissie alles in het werk stellen om deze situatie zo kort mogelijk te laten duren. De overblijfkracht meldt zich in dat geval telefonisch voor 9 uur af bij school. De overblijfkrachten hebben de volgende taken: - De dagelijkse verzorging en opvang van kinderen die overblijven. - Opruimen en schoonhouden van de gebruikte ruimte(s), geen grote schoonmaak. - Aanwezig zijn bij de vergadering door de overblijfcommissie, indien deze commissie dat nodig acht. - De overblijfkracht geeft bij de overblijfcommissie aan wat opmerkingen of vragen van dat moment zijn. - Bij afwezigheid, zoals ziekte, zorgt de overblijfkracht in overleg met de commissie zsm voor vervanging. - Wanneer de overblijfkracht wil stoppen met deze taak, doet zij/hij zsm en tenminste 4 weken van te voren bericht aan de overblijfcommissie. Per 1 augustus 2011 moet de helft van de overblijfkrachten, ook de vrijwilligers, een scholing gevolgd hebben. Het scholingsaanbod komt vanuit stichting Archipel. In september van ieder schooljaar vragen we wie van de overblijfkrachten de scholing wil volgen. 8. Veiligheid & verzekering. Artikel 45 WPO is van toepassing. Kinderen vallen onder aansprakelijkheidsverzekering van de school. Er is op school een calamiteiten/ontruimingsplan aanwezig. Er zijn BHV-ers binnen het team, waarvan er altijd één aanwezig is. (Deze hebben allen een EHBO-diploma en gaan jaarlijks op herhalingscursus.) In geval van een ongeluk of calamiteit wordt door de BHV-er het alarm ingeschakeld. De groepsleerkrachten zorgen ervoor zo spoedig mogelijk met de inof ontruiming te starten, afhankelijk van de calamiteit. De kinderen oefenen dit minimaal 2 keer per jaar en weten wat ze doen moeten en waar ze zich verzamelen moeten. Voor de overblijfkracht is het van groot belang het overblijfmapje met het absentieoverzicht van die dag bij zich te dragen op de verzamelplaats! De vrijwillige overblijfmedewerkers vallen onder aansprakelijkheidsverzekering van het bestuur. 6
9. Financiën, administratie en organisatie. Organisatie. De overblijfcommissie is verantwoordelijk voor de organisatie en het beheer van de overblijfvoorziening en heeft de volgende taken: - Kwaliteitsbewaking. - Verzorging van de aanmelding van de kinderen. - Werving en selectie van de overblijfkrachten. - Informatie verstrekking naar alle betrokken partijen. - Inspraak/klachtenbehandeling. - Verslaggeving voor de ouders, MR en het bestuur. - Beheer financiën; door de penningmeester van de OR. In de overblijfcommissie hebben zitting een leerkracht van school en vier ouders, waaronder degene die het rooster op stelt voor de overblijf. De commissie komt ter uitvoering van het beheer normaal gesproken eens per 3 maanden kort bijeen. Financiën en administratie. De penningmeester van de OR beheert de betaling door ouders. De financiën worden geregeld via internetbankieren op de bankrekening van de Ouderraad van de JH Isings. Ouders tekenen aan het begin van het jaar in voor het overblijven, in de meeste gevallen voor vaste dagen per week. Hiervoor ontvangen de ouders een brief. Wanneer ouders overblijfkracht zijn en meedraaien in het overblijfrooster zitten er voor hun kinderen geen kosten aan de overblijf. Draait u mee in het rooster, maar niet volledig (dus niet eens per 14 dagen) dan betaalt u de helft van het bedrag voor overblijven. Bent u geen overblijfouder, dan betaalt u het volledige bedrag vastgesteld voor de overblijf. Er zijn er 2 betaalmomenten per schooljaar. Dit bedrag maakt u over op girorekeningnummer NL08RABO0366208861 ten name van Overblijf JH Isings. Dit onder vermelding van de naam van het kind en de dag(en) waarop hij of zij zal overblijven. Ouders ontvangen over het te betalen bedrag een mail. 10. Klachtenregeling. Aangezien de TSO onder bestuurlijke verantwoordelijkheid van Archipel valt, valt de TSO ook automatisch onder de klachtenregeling van Archipel. (Beleid Tussenschoolse Opvang Archipel 2008 8). Ouders en leerkrachten kunnen in eerste instantie opmerkingen of klachten melden bij de overblijfcommissie. Deze zal dan de opmerkingen in de eerste vergadering ter sprake stellen. Wanneer een ouder of leerkracht hierbij aanwezig wil zijn is dat mogelijk. 7
11. Verantwoordelijkheden. Schoolbestuur Het schoolbestuur is eindverantwoordelijk voor het laten organiseren van kwalitatief goede tussenschoolse opvang op haar scholen. Aansprakelijkheidsverzekering voor kinderen (en vrijwilligers). School Ruimte regelen en beschikbaar stellen Overblijfcommissie samenstellen Regelmatig overleg plegen met evtuele uitvoerende organisatie Werkplan TSO opstellen Ouders zullen via de nieuwsbrieven op de hoogte gehouden worden van eventuele veranderingen binnen de overblijf. MR (oudergeleding) De MR heeft instemmingsrecht op de kwaliteit, de financiën en de organisatie van de TSO op de school. De MR moet instemmen met het werkplan TSO. 12. Hoe zit het ook al weer? Welke regels gelden voor het overblijven? De belangrijkste feiten op een rij: Wettelijk kader Overblijven is geregeld in de Wet op het primair onderwijs (artikel 13 en artikel 45). Schoolbesturen zijn eindverantwoordelijk en vullen de overblijf in, samen met ouders en degenen die belast zijn met de overblijf. Om de positie van de ouders te borgen heeft de oudergeleding van de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad instemmingsrecht. Dit is geregeld in de Wet medezeggenschap op scholen (artikel 11 en artikel 13). Als ouders er om vragen moeten schoolbesturen, in samenspraak met ouders, een overblijfvisie ontwikkelen. Op grond van deze overblijfvisie kan het bevoegd gezag in een beleidsplan (kwaliteits)eisen vastleggen. Wettelijke kwaliteitseisen zijn dat het overblijven moet plaatsvinden in een veilige en kindvriendelijke ruimte. De overblijfregeling moet vermeld worden in de schoolgids. Aansprakelijkheid Het schoolbestuur zorgt dat de overblijfkrachten voor wettelijke aansprakelijkheid verzekerd zijn. Financiën Overblijven valt niet onder de Wet kinderopvang. Ouders kunnen op grond van deze wet geen vergoeding voor de overblijf ontvangen. Het schoolbestuur maakt met de oudergeleding van de medezeggenschapsraad afspraken over de organisatie van de overblijf. Het schoolbestuur verantwoordt zich achteraf naar de medezeggenschapsraad over het nakomen van deze afspraken. 8
Bijlage 1. Overblijflijst De overblijfkracht geeft bijzondere gebeurtenissen (verdrietige of boze kinderen, ruzie, ongelukjes, etc.) en de wijze waarop hiermee is omgegaan door aan de groepsleerkracht. Deze noteert dit op de Overblijflijst. Deze lijst kan ook worden ingezien door de overblijfkrachten om zoveel mogelijk consequent te kunnen handelen. Datum Naam leerling Voorval Actie en naam overblijfkracht 9
Bijlage 2. Stappenplan overblijf; bijzondere afspraken. Naam Leerling Groep Afspraken Evaluatie per half jaar 10
Bijlage 3. OVERBLIJFREGELS De pauze moet een gezellig rustmoment op de dag zijn voor iedereen, dit is niet haalbaar zonder regels. Dus houd je aan de regels! Voor overblijfouders: Op de maandag, dinsdag en donderdag worden 5 overblijfouders ingezet, op de vrijdag 2 overblijfouders. De overblijfouder is om 11.55 uur op school aanwezig(op vrijdag van 12.10 tot 12.45 uur). Op het overblijfrooster staat vermeld in welke klas de ouder verwacht wordt. De leerkracht geeft aan welke leerlingen er niet zijn. De overblijfouders zijn verantwoordelijk, niet aansprakelijk, voor de kinderen tot 12.30 uur. De overblijfouders kunnen koffie en thee in het kamertje halen. Het eten gebeurt in het eigen lokaal, onder toezicht van de overblijfouder. Tijdens de lunchpauze worden er geen filmpjes of tv-opnames bekeken en wordt er geen muziek geluisterd. Het hoeft niet stil te zijn, gezellig praten is prima, schreeuwen doen we niet. Tijdens het eten blijven de leerlingen van groep 3-8 aan tafel zitten en gaan niet naar de wc. Dit geldt niet voor groep 1/2. Leerlingen mogen bij elkaar zitten. Mocht de overblijfouder het gevoel hebben dat enkele leerlingen niet bij elkaar kunnen zitten, dan worden deze leerlingen uit elkaar gezet. Rond 12.10 uur gaan de leerlingen naar buiten. Leerlingen van groep 1/2 gaan uiterlijk 12.25 uur naar buiten, dan is de leerkracht daar ook. Mocht de lunch niet geheel op zijn, gaat dit weer in de trommel mee naar huis. De overblijfkracht brengt de leerkracht hiervan op de hoogte. Kinderen in groep 6 t/m 8 (op vrijdag ook groep 5) mogen met de overblijfouder gezamenlijk over het voetpad naar het veldje lopen. Ook weer samen teruglopen. Wanneer een overblijfouder op het veldje hulp nodig heeft lopen twee kinderen van groep 7/8 naar school om hulp te halen. Tip: een mobiele telefoon met tel.nr. van school (502078) meenemen naar het veldje. Kinderen mogen het schoolplein of het speelveldje niet verlaten tijdens het overblijven. Er wordt gebruik gemaakt worden van beide schoolpleinen, doordat de overblijfkrachten zich verdelen over de pleinen. Rennen en schreeuwen zijn niet toegestaan. Leerlingen die zich niet aan de regels houden krijgen van de overblijfkracht een duidelijke waarschuwing. Wanneer dit meerdere malen gebeurt worden zij apart gezet en blijven een deel van de pauze binnen in het lokaal van groep 7/8. Ze spelen hier niet, maar blijven aan een tafel zitten. De overblijfouder geeft dit door aan de leerkracht. De leerkracht noteert dit gedrag met naam van de leerling op een lijst in het overblijfmapje. De leerling die zich regelmatig niet aan de regels houdt, wordt daarop aangesproken, maar niet gestraft, door de leerkracht. Bij regelmatig grensoverschrijdend gedrag vindt een gesprek met ouders en de leerling plaats. Gevolg kan zijn dat de leerling tijdelijk geschorst wordt voor de overblijf. Klachten over kinderen worden dezelfde dag aan de leerkrachten doorgegeven. Tijdens het overleg wordt bepaald welke sanctie daarop volgen gaat. Dit kan in het uiterste geval betekenen dat een kind 2 weken niet mag overblijven. Voor leerlingen: Zorg voor een goede sfeer tijdens het overblijven. Zet je witte pet op. Je neemt zelf eten en drinken mee, geen snoep. Voor het eten kun je naar het toilet gaan, niet tijdens het eten. We wachten met eten totdat iedereen zit. En starten dan gezamenlijk met het eten als de overblijfkracht iedereen smakelijk eten wenst. Na het eten, om 12.10 uur, ruimen we gezamenlijk het lokaal op. Alles weer netjes op de plaats zetten, vooral de tafels en stoelen. Misschien aanvegen. Je hangt je jas en tas weer netjes aan de kapstok (in de luizenzak). Je mag alleen naar binnen om naar de wc te gaan. 11
De kleuterdeur wordt alleen door de groepen 1 en 2 gebruikt. Bij tafelen mag er een bal gebruikt worden. Niet spelen met een bal op het schoolplein. Van het schoolplein afgaan mag NIET!!! Kinderen in groep 6 t/m 8 mogen met de overblijfouder gezamenlijk over het voetpad naar het veldje lopen. Ook weer samen teruglopen. Je komt niet aan fietsen en niet achter het fietsenhok bij de tuin van de buren. Er wordt geen schuttingtaal gebruikt. Storend taalgebruik geven overblijfkrachten altijd door aan de leerkracht. De leerkracht noteert dit op de overblijflijst. Wanneer je niet overblijft mag je vanaf 12.20 uur weer op het schoolplein verschijnen. Vanaf 12.25 uur is er op beide pleinen een groepsleerkracht aanwezig voor pleinwacht. Je gebruikt de volgende regels: - Probeer samen te spelen.- Laat anderen meedoen, overleg met elkaar. - Niemand speelt de baas of pest. Bij slecht weer blijft iedereen binnen. Dus echt IEDEREEN! Spelen in de gang en de 5 lokalen die hiervoor aangewezen zijn. Er mogen binnen spelletjes gedaan worden. Leerlingen pakken alleen materiaal uit de daarvoor bestemde kast. Er wordt niet gecomputerd. Er mag in het speellokaal worden gespeeld. Let op; Niet met de bal! Bij sneeuw gelden de volgende regels: op het schoolplein mag er geen sneeuwballengevecht gehouden worden. iemand inpeperen mag niet. PROBEER SAMEN TE SPELEN! HET BLIJFT LEUK ALS IEDEREEN HET LEUK HEEFT! 12