STUDIEGIDS 2009-2010 OPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ANTROPOSOFISCHE ARTSEN



Vergelijkbare documenten
STUDIEGIDS VERVOLGOPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE

STUDIEGIDS VERVOLGOPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE

STUDIEGIDS VERVOLGOPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE

Werkplan Registratie NVDA herzien 2012

Accreditatie procedure

Reglement accreditatie Absg

STUDIEWIJZER OPLEIDING ANTROPOSOFISCHE FYSIOTHERAPIE

aanvraagformulier ten behoeve van de registratie als Contextueel Therapeut VCW reg.

Huishoudelijk reglement

STUDIEREGLEMENT SOPHIA HEALING & READING Van toepassing op de opleidingen Healing en Reading en Healing Arts Therapie

NIFP OPLEIDING RAPPORTEUR NIFP. Verdiep en vergroot uw kennis van de forensische diagnostiek!

Cursus DSM IV (5) en Psychopathologie

OPLEIDINGSREGLEMENT. Van de Opleidingscommissie

Aanvraagformulier Accreditatie postdoctorale opleidingen NVO Orthopedagoog-Generalist

Bijlage 6 Huishoudelijk Reglement Accreditatiecommissie

Opleidingstraject: Didactisch Coachen voor ervaren Beeldcoaches

Welkom bij. Kennismaking

STICHTING STRAFRECHTPRAKTIJK

STUDIEWIJZER OPLEIDING ANTROPOSOFISCHE FYSIOTHERAPIE

Ergotherapie bij ouderen met dementie en hun mantelzorgers: het EDOMAH programma

aanvraagformulier ten behoeve van de registratie als Contextueel Hulpverlener VCW reg.

Het reglement eist kwalificatie als hulpverlener, of als voorlichter of preventiewerker op tenminste HBO niveau, c.q. Bachelorsniveau.

OPLEIDINGSREGLEMENT RELATIE- EN GEZINSTHERAPEUT (SYSTEEMTHERAPEUT) EN SYSTEEMTHERAPEUTISCH WERKER

JE LEERT HET VAK PAS ECHT BIJ DANGREMOND. SCHOONHEIDSVERZORGING VISAGIE VOETVERZORGING

MasterCourse Vastgoed Fiscaal 2016

Type cursus Datum Groep Aanvang Vrijdag 20 februari 2015 t/m 27 maart 2015

Regeling Certificeringen EHBDu 2016

Samsara Yoga Opleiding KvK

Cursus- en betalingsvoorwaarden en mogelijkheden

INFORMATIEGIDS 2016/2017. THEOLOGISCHE VORMING GEMEENTELEDEN en geïnteresseerden te AMSTERDAM

Registratiereglement. Nederlandse vereniging voor kunstzinnige therapieën op antroposofische grondslag. Registratiereglement NVKToag 15 november 2014

INFORMATIEGIDS 2013/2014 THEOLOGISCHE VORMING GEMEENTELEDEN AMSTERDAM

Bureau de Roos. Studiegids Specialisatiejaar kindertherapie

Accreditatiecommissie Accreditatiereglement Stichting Raad van Eerste Hulp Diploma

PAO-H NASCHOLING VOOR HUISARTSEN

Graag dit formulier volledig en naar waarheid invullen en opsturen naar: Achternaam: Voornaam: Adres: Postcode & Woonplaats: Telefoonnummer: Mobiel:

ACCREDITATIEREGLEMENT SKJ, versie 1.2 d.d. 29 februari 2016

EducareGroningen.nl ONDERZOEK/EDUCATIE

Jade-Opleidingen - Doorn

Bornholmstraat AZ Groningen tel: internet: Kvk: ABN Amro:

Huishoudelijk Reglement Herzien 25 september 2012

Special Cursusaanbod Bureau Herstel. Bureau Herstel organiseert.

Kaderregeling Accreditatie Herregistratie, zoals vastgesteld door het Bestuur FGzP op 6 februari 2007

Vereniging EMDR Nederland. Informatie over opleiding en lidmaatschap

Cursus: Water Specifieke Therapie Halliwick (Tien Punten Programma)

FONTYS MSU CURSUS VOOR DE FYSIOTHERAPIE

Formulier Erkenningsaanvraag

Regeling Certificeringen EHBDu 2017

Aanmeldingsformulieren registratie in POH-DM kwaliteitsregister

organiseert BUSSUM de opleiding tot AFDELING Midden J E U G D T R A I N E R Lesrooster t.b.v. de opleiding jeugdtrainer te BUSSUM

Verzoek tot toelating Examen Magister Vini

- Artikel 3: aanvraag Uitwerking artikel 3: aanvraag Artikel 14: inhoud van aanvraag: aanvrager... 3

Het reglement eist kwalificatie als hulpverlener, of als voorlichter of preventiewerker op tenminste HBO niveau, c.q. Bachelorsniveau.

Groep. Tarief Basiscursus: o 929,85 - p.p. incl. alle benodigde materialen en grondstoffen excl. 21% BTW

Haags Gemeentearchief CURSUSSEN + WORKSHOPS

LOGBOEK ten behoeve van de herregistratie als Contextueel Therapeut VCW reg.

VERDIEPINGSTRAINING VAARDIGHEDEN VERTROUWENSPERSOON. Geaccrediteerd door de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen VERTROUWENSPERSOON

Basisopleiding Mediation voor professionals

Reglement voor de Permanente Educatie van in het LRGD ingeschreven deskundigen 7 december 2015

Inschrijvingsverzoek scholingsprogramma opleiding Donorgeneeskunde (leidend tot profielregistratie Donorarts KNMG)

Registratiereglement BOKA. April 2010

Maatschap Goed Zorgen Tiel

Opleiding Wellnesmassage

REGISTRATIE REGLEMENT van de Commissie Professional Registration van de Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde

- Artikel 14: inhoud van aanvraag: aanvrager Uitwerking artikel 14: inhoud van de aanvraag... 3

Cursus. montessori leidster

MasterCourse Vastgoed Fiscaal 2017

INFORMATIEGIDS 2015/2016. THEOLOGISCHE VORMING GEMEENTELEDEN en geïnteresseerden te AMSTERDAM

School voor. Jungiaanse. Psychologie. C.G. Jung. Studiegids

DE BEROEPSTRAINING ANTROPOSOFIE

Cursus: Water Specifieke Therapie Halliwick (Tien Punten Programma)

INSCHRIJFFORMULIER LOTUSOPLEIDING

Reglement voor de Permanente Educatie van in het NFFI ingeschreven deskundigen 23 oktober 2015

Geachte mevrouw, heer,

ACCREDITATIEREGLEMENT CURSUSSEN EN ACTIVITEITEN VOOR COGNITIEF GEDRAGSTHERAPEUTISCH WERKERS VGCt

LOGBOEK ten behoeve van de herregistratie als Contextueel Hulpverlener VCW reg.

Aanmeldingsformulier Lidmaatschap Register Schematherapie

8.4 Inrichting mastertrack Training & Development

TECHNISCH JEUGDCOÖRDINATOR II

De chiropractor is zelf verantwoordelijk voor het op peil houden en waar nodig verbeteren van zijn vakbekwaamheid.

Het Titelregistratiesysteem van de

CVO Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogisch Werk - Gent vzw. Aanmelding voor de opleiding Creatief Zijnstherapeut 2008

Therapeutisch Opleidingscentrum Kersten BEGELEIDING VAN ROUWVERWERKING

Examenreglement

Openbaar apotheker worden?

Het LCR heeft kwaliteitscriteria opgesteld die te downloaden zijn op onder voor de professional:

Formulier Persoonlijke gegevens

Het bestuur mag en kan een ledenstop afkondigen als dit wenselijk of noodzakelijk is.

Algemene voorwaarden Opleiding Psychosociale therapie

Administratief Procesrecht

HUISHOUDELIJK REGLEMENT 2019

Opleiding Wellnesmassage

Centrum voor Thuisbeademing Maastricht

BPV werkboek. Technicus elektrotechnische industriële installaties en systemen niveau 4 BBL Crebonummer: BPV-werkboek 25262/versie sept.

N VDA. Nederlandse Vereniging van Diëtisten werkzaam vanuit de Antroposofie. Studiegids

Basisopleiding Mediation voor professionals

Aanvraagformulier: 1. Algemene gegevens. Lidmaatschap: Algemene gegevens:

Transcriptie:

STUDIEGIDS OPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE 2009-2010 NEDERLANDSE VERENIGING VAN ANTROPOSOFISCHE ARTSEN

INHOUD I INLEIDING. 2 II STRUCTUUR EN ORGANISATIE VAN DE OPLEIDING... 3 III OVERZICHT VAN HET OPLEIDINGSTRAJECT. 5 IV HET CERTIFICAAT ANTROPOSOFISCH ARTS. 6 V BASISOPLEIDING 7 VI VOORTGEZETTE OPLEIDING. 9 VII PRAKTIJKOPLEIDING. 12 VIII AANMELDING/PLAATSING.. 15 IX NAMENLIJST COMMISSIES/STRUURGROEPEN 16 X ADRESSENLIJST.. 17 XI AANMELDINGSFORMULIER BASISOPLEIDING.. 19 1

I INLEIDING Voor u ligt de Studiegids 2009 2010 van de Opleiding Antroposofische Geneeskunde, uitgegeven door de Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen. Met deze gids wordt beoogd u wegwijs te maken in het curriculum van de Opleiding Antroposofische Geneeskunde. U kunt erin lezen uit welke onderdelen de opleiding is opgebouwd, wat u globaal aan inhoud kunt verwachten en over welke tijdsperiode de opleiding zich kan uitstrekken. Ook kunt u praktische zaken vinden zoals uitleg over de aanmelding, voorwaarden voor het behalen van het Certificaat, de samenstelling van verschillende commissies, namen en adressen van commissieleden en instellingen. Hoewel de samenstellers deze gids zo zorgvuldig mogelijk hebben geschreven kunnen hieraan geen rechten worden ontleend. Bij eventuele onduidelijkheden of fouten geeft het Bestuur van de NVAA uitsluitsel. Eventuele op- en aanmerkingen ter verbetering graag melden aan de redactie. UITGAVE NVAA VERSPREIDING NVAZ ZEIST VERSIE FEBRUARI 2009 2

II STRUCTUUR EN ORGANISATIE van de opleiding ALGEMEEN De Nederlandse Vereniging van Antroposofische Artsen (NVAA) organiseert een opleiding die uit drie delen bestaat: De Basisopleiding De Voortgezette Opleiding De Praktijkopleiding Het volgen van deze drie opleidingen is noodzakelijk om het Certificaat Antroposofisch Arts te kunnen verkrijgen (zie verder). Daarnaast organiseert de NVAA nascholingen, onder andere bedoeld om elke vijf jaar de herregistratie van het Certificaat mogelijk te maken. VERANTWOORDELIJKHEDEN Het organiseren van en inhoud geven aan de opleiding is door het bestuur gedelegeerd aan de Opleidingscommissie. Het bestuur van de NVAA blijft eindverantwoordelijk voor het opleidingsbeleid van de vereniging. Ten behoeve van de organisatie van de opleidingen zijn er 3 stuurgroepen: Stuurgroep Basisopleiding Stuurgroep Voortgezette Opleiding Stuurgroep Praktijkopleiding De Certificatencommissie heeft als taak om aanvragen voor het verkrijgen van een (Voorlopig) Certificaat af te handelen en ook om de herregistratie van het Certificaat (iedere vijf jaar) te coördineren. De Accrediteringscommissie bepaalt of cursussen, nascholingen en dergelijke die aangeboden worden buiten de directe verantwoordelijkheid van de Opleidingscommissie, geaccrediteerd worden als scholing of nascholing. T.b.v. de Voortgezette opleiding en de Praktijkopleiding is er een redactie die zorgdraagt voor het redigeren van het schriftelijk lesmateriaal De namen van alle personen in commissies, stuurgroepen e.d. staan vermeld in hoofdstuk IX Namenlijst. De contactpersonen en adressen staan in hoofdstuk X: Adressenlijst. 3

Schematisch ziet de structuur van de organisatie achter de opleiding er zo uit: Bestuur NVAA Opleidingscommissie Accreditatiecommissie Certificatencommissie Stuurgroep Basisopleiding Stuurgroep Voortgezette Opleiding Stuurgroep Praktijkopleiding 4

III OVERZICHT VAN HET OPLEIDINGSTRAJECT Voortgezette Opleiding en Praktijkopleiding zijn evt. gelijktijdig te volgen Ingangseis: - Registratie als arts of tandarts, in Nederland erkend Basisopleiding: - Doorwerken van het Werkboek Basisopleiding Antroposofische Geneeskunde i.s.m. een tutor - Full-time Maandcursus Voortgezette Opleiding: - Losse cursussen verdeeld over een aantal categorieën met per categorie een minimum aantal te volgen geaccrediteerde cursusuren Praktijkopleiding: - Periode van 1,5 tot 2 jaar met minimaal 20 dagdelen werken onder supervisie, 8 terugkomdagen, gerichte studie en huiswerkopdrachten, monografie en casuspresentaties Certificaat of een Voorlopig Certificaat. Aan te vragen bij de Certificatencommissie. De voorwaarden voor het verkrijgen van een Voorlopig Certificaat en een definitief Certificaat staan beschreven in het Huishoudelijk Reglement van de NVAA. Zie ook hoofdstuk IV: Het Certificaat Antroposofisch arts. Nascholing en herregistratie Voor het behoud van het Certificaat moet elke vijf jaar herregistratie worden aangevraagd. Onder andere moet de certificaathouder voldoende nascholing hebben gevolgd, zowel in de reguliere als in de antroposofische geneeskunde. De NVAA verzorgt het hele jaar door geaccrediteerde nascholing antroposofische geneeskunde. De voorwaarden voor herregistratie staan beschreven in het Huishoudelijk Reglement van de NVAA. Zie ook hoofdstuk IV: Het Certificaat Antroposofisch arts.. 5

IV HET CERTIFICAAT ANTROPOSOFISCH ARTS HET CERTIFICAAT VERKRIJGEN Voor het verkrijgen van het Certificaat Antroposofisch arts moeten de Basisopleiding, de Voortgezette Opleiding en de Praktijkopleiding, of een vergelijkbare en door het bestuur erkende opleiding, met goed gevolg zijn doorlopen. De cursist kan een verzoek indienen bij de Certificatencommissie om hiervoor in aanmerking te komen. Ook bestaat de mogelijkheid een Voorlopig Certificaat aan te vragen. Hiertoe moeten de Voortgezette Opleiding en de Praktijkopleiding voor tenminste 2/3 deel zijn afgerond. Het Voorlopig Certificaat heeft een geldigheidsduur van maximaal twee jaar. De certificering is geldig voor de eigen specialisatie. HET CERTIFICAAT BEHOUDEN: HERREGISTRATIE Na vijf jaar kan de Certificatencommissie op verzoek van de houder beoordelen of de registratie van diens Certificaat weer voor vijf jaar kan worden verlengd. Hiertoe moet aan een aantal voorwaarden zijn voldaan. Onder andere zal er voldoende reguliere èn antroposofische geaccrediteerde nascholing moeten zijn gevolgd. In totaal (regulier en antroposofisch samen) gaat het om ten minste 300 uur per vijf jaar. De exacte voorwaarden staan beschreven in het Huishoudelijk Reglement van de NVAA. Bij afwijken van deze regels beslist het bestuur. 6

V BASISOPLEIDING Antroposofische Geneeskunde INLEIDING De Basisopleiding Antroposofische Geneeskunde vormt het eerste onderdeel van de opleiding. Het is een introductie in de antroposofische geneeskunde aan de hand van theorie, praktijkvoorbeelden en oefeningen. De Basisopleiding bestaat uit twee delen: Het doorwerken van een Werkboek onder begeleiding van een tutor, dat is een ervaren antroposofisch arts in de eigen regio; dit vindt plaats in een periode die loopt van september tot maart Deelname aan een full-time Maandcursus (in het midden van het land), die aansluitend wordt gegeven van maart tot april De opzet is zodanig dat de deelnemer de cursus (in principe) kan combineren met een lopende praktijk. Het met goed gevolg doorlopen van de Basisopleiding is een voorwaarde om deel te kunnen nemen aan de Voortgezette Opleiding. WERKBOEK BASISOPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE In het Werkboek Basisopleiding Antroposofische Geneeskunde komen diverse onderwerpen aan de orde, in een eerste kennismaking met de antroposofische geneeskunde. Besproken worden onder andere: praktische wetenschapsfilosofie: een plaatsbepaling van antroposofische geneeskunde; het dynamisch kijken ; metamorfosekunde; het antroposofische mensbeeld; teksten van Rudolf Steiner en de scholingsweg. De inhoud van het Werkboek wordt in samenwerking met de tutor doorgenomen. Deze zal toelichten en de relatie met de praktijk duidelijk maken. DE MAANDCURSUS De Maandcursus wordt gegeven gedurende een periode van vier weken, van maart tot april. Er wordt les gegeven van maandag tot en met vrijdag gedurende de ochtend en middag. Daarnaast is er op dinsdag en donderdag ook een avondprogramma. Er wordt geoefend in het waarnemen aan bijvoorbeeld chemische en farmaceutische processen, bomen en dieren. In themacolleges wordt veel gewerkt met proefpersonen: echte patiënten om te kunnen oefenen in waarnemen, antroposofische diagnostiek en het vinden van therapie. Euritmie is een vast onderdeel van het programma, als kennismaking met een van de antroposofische therapievormen. Verder wordt onder andere aandacht besteed aan teksten van Rudolf Steiner en scholing. Dagelijks is er het groepsgesprek ter verwerking van de geboden inhoud. DATA, LOCATIE EN KOSTEN De nieuwe Basisopleiding vangt aan op 8 september 2009 om 20.00 uur. De volgende gezamenlijke terugkomavonden zijn op 17 november 2009 en 26 januari 2010, eveneens om 20.00 uur. De fulltime maandcursus is van 12 april t/m 7 mei 2010. De Maandcursus wordt gegeven in het midden van het land. 7

De prijs van de Basisopleiding 09-10 bedraagt 3800,=. Dit bedrag is inclusief het Werkboek en de Maandcursus. Tijdens de maandcursus is er dagelijks koffie en thee, en er zijn maaltijden tussen de middag en op dinsdag- en donderdagavond. Het Aanmeldingsformulier bevindt zich achterin deze Studiegids, en is tevens verkrijgbaar bij het secretariaat van de NVAA (zie voor het adres en telefoonnummer hoofdstuk X: Adressenlijst). Inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijvingsformulier en overmaking van het cursusbedrag. Mocht de hoogte van het cursusbedrag een serieuze belemmering vormen voor deelname, dan kan contact worden opgenomen met de Opleidingscommissie. Deze beoordeelt individuele gevallen en kan eventueel toestemming voor gespreide betaling geven. De Basisopleiding kan doorgang vinden bij 12 deelnemers. Voor nadere inlichtingen kan men zich wenden tot Guus van der Bie of Corinne Merkens (zie hoofdstuk X: Adressenlijst). 8

VI VOORTGEZETTE OPLEIDING Tweede deel van de Opleiding tot Antroposofisch arts INLEIDING De Voortgezette Opleiding heeft tot doel om, nadat in de Basisopleiding een eerste fundament is gelegd, de kennis en vaardigheden in de antroposofische geneeskunde verder uit te bouwen. Hierbij wordt zo mogelijk gekozen voor een geïntegreerde onderwijsvorm, waarin een arts en een antroposofisch therapeut samen les geven. Ook in de Voortgezette Opleiding zal tijdens de lesuren van de cursist actieve deelname worden gevraagd. De totale Voortgezette Opleiding bestaat uit minimaal 90 lesuren. De Voortgezette Opleiding wordt zo aangeboden dat in twee jaar alle benodigde uren kunnen worden gevolgd. Cursisten hebben echter ook de mogelijkheid dit deel over een langere periode uit te spreiden. INHOUD EN OPZET De inhoud van de Voortgezette Opleiding is onderverdeeld in categorieën. De cursist is verplicht in elke categorie een minimum aantal uren onderwijs te volgen; maar er bestaat ook een zekere vrijheid in de keuze van de aangeboden cursussen. Zie hiervoor het schema op de volgende bladzijde. De data van de te organiseren cursussen zullen zo worden gekozen dat zij niet samenvallen met de verschillende onderdelen van de Praktijkopleiding. Hierdoor is het in principe mogelijk de Voortgezette Opleiding en de Praktijkopleiding gelijktijdig te volgen. Met de studiebelasting voor de cursist wordt hiermee geen rekening gehouden. Naar verwachting zal het gelijktijdig volgen van de beide opleidingsonderdelen dan ook alleen te doen zijn door artsen die parttime werken. De Opleidingscommissie heeft de vrijheid om een cursus in een bepaalde categorie al of niet meerdere keren achtereen aan te bieden, dan wel in de loop der tijd de inhoud en docenten te wijzigen. Het streven is om over een periode van twee jaar steeds een zodanig pakket aan te bieden dat in elke categorie voldoende uren kunnen worden gevolgd om aan de eisen van de Voortgezette Opleiding te voldoen. De aangeboden cursussen zijn toegankelijk voor alle leden van de NVAA en dienen tegelijkertijd ook als geaccrediteerde nascholing voor hen die al in het bezit zijn van het Certificaat. NADERE INFORMATIE EN AANMELDEN De Voortgezette Opleiding bestaat dus uit losse cursussen die elk tegen kostprijs worden aangeboden en waarvoor men zich steeds apart opgeeft. Alle leden van de NVAA en alle cursisten die de Basisopleiding hebben voltooid staan op een mailinglijst en krijgen vanzelf informatie over het cursusaanbod thuisgestuurd. Overige inlichtingen verstrekt Christine Huntjens(zie hoofdstuk X: Adressenlijst). 9

Minimaal aantal te volgen uren per categorie 16 8 14 CATEGORIE KARAKTERISERING LEERDOEL A Studie Aan de antroposofische geneeskunde ligt een aantal werken van Rudolf Steiner ten grondslag waar steeds weer naar wordt verwezen. Eén van de basiswerken zo gedegen hebben gelezen dat dit een fundament geeft aan het werken als antroposofisch arts. B Uitbreiding diagnostische mogelijkheden Er zijn diverse antroposofische diagnostische invalshoeken: drieledig mensbeeld, vierledig mensbeeld, orgaantypologie, zevenjaarsperioden, etc. Beoefenen en verdiepen van de in de Basisopleiding behandelde diagnostische vaardigheden. C Vakgebieden Nadere verdieping in enkele vakgebieden zoals kindergeneeskunde, interne geneeskunde, gynaecologie, etc. Ziektebeelden vanuit antroposofisch denkkader kunnen begrijpen en beschrijven. Keuze kunnen onderbouwen voor behandeling: regulier, antroposofisch of een combinatie van beide. 10

Minimaal aantal te volgen uren per categorie 16 20 16 CATEGORIE KARAKTERISERING LEERDOEL D Theoretische basisprincipes van farmaceutische processen en behandeling De nadruk ligt op het verkrijgen van inzicht in farmaceutische processen en algemene werkingsprincipes van antroposofische medicijnen in het algemeen. Inzicht krijgen in hoe wordt gekomen van een grondstof tot geneesmiddel. Begrijpen van de achtergronden van potentiëringen, toedieningswegen en therapieduur. Weten op welke manier een therapie zijn werking op de mens uitoefent. E Praktische geneesmiddeltoepassing Opbouwen van een relatie met de natuur en de grondstoffen voor de geneesmiddelen. De nadruk ligt op praktische geneesmiddelenkennis. Kennis uitbreiden betreffende werking en toepassing van antroposofische geneesmiddelen F Aanvullende therapieën Intensieve kennismaking met één van de aanvullende therapieën (eurythmietherapie, kunstzinnige therapie beeldend, kunstzinnige therapie muziek, spraaktherapie, uitwendige therapie). Cursussen worden zo mogelijk geleid door een arts en een therapeut. Gericht aanvullende therapie weten in te zetten. Inzicht verkrijgen in de beoogde werking van de therapie. 11

VII PRAKTIJKOPLEIDING Derde deel van de Opleiding tot Antroposofisch arts INLEIDING Het doel van de Praktijkopleiding is om ruimer inzicht en ervaring te krijgen in het antroposofisch medisch handelen. De nadruk ligt op het meer zelfstandig in de praktijk brengen van hetgeen tot nu toe is geleerd. De diagnostiek wordt verdiept, kennis en vaardigheden betreffende antroposofische geneesmiddelen en therapieën worden uitgebreid zodat de cursist in staat is om tot een behandeling te komen die op het individu is toegesneden. Deelname aan de Praktijkopleiding is mogelijk door cursisten die de Basisopleiding van de NVAA met goed resultaat hebben doorlopen dan wel een vergelijkbare opleiding hebben gevolgd; dit laatste is ter beoordeling van het bestuur van de NVAA. In de Praktijkopleiding wordt gewerkt in groepen van vier tot acht deelnemers. OPZET EN STRUCTUUR De praktijkopleiding onderscheidt drie elementen: Praktijkervaring en attitudevorming Het schrijven van een monografie Het presenteren van twee of drie casus Let op: het is mogelijk om de Voorgezette Opleiding en de Praktijkopleiding gelijktijdig te volgen. Zie hiervoor ook onder hoofdstuk IV: Voortgezette Opleiding. Onderdelen van de Voortgezette Opleiding zouden dus gedurende dezelfde periode kunnen worden dooropen. De duur van de Praktijkopleiding is anderhalf tot twee jaar. De cursist wordt tijdens het werken onder supervisie begeleid door een praktiserend antroposofisch arts (supervisor). De cursist doet zo mogelijk bij twee verschillende artsen praktijkervaring op. Er wordt voor het werken onder supervisie een syllabus samengesteld. Per onderwerp zal een korte inhoudelijke toelichting worden geschreven. UITWERKING EERSTE ELEMENT: PRAKTIJKERVARING EN ATTITUDEVORMING Hieronder vallen het werken onder supervisie en de terugkomdagen. Werken onder supervisie De cursist doet ervaring op tijdens het onder supervisie zelf doen van spreekuur, diagnostiek en behandeling. Dit vindt plaats in de eigen praktijk of in de praktijk van de supervisor. Ook woont de cursist diens spreekuur bij. De supervisie door een ervaren antroposofisch arts richt zich naast medisch inhoudelijke zaken op persoonlijke groei en attitudevorming en het bespreken van morele en ethische kwesties. Het ontwikkelen van communicatieve vaardigheden komt aan bod met het oog op het uitleggen van de antroposofische diagnose aan de patiënt. Er zijn drie zgn. aandachtsgebieden: I Waarneming en Anamnese: elementendiagnostiek wezensdelendiagnostiek (vierledig mensbeeld) driegeleding (drieledig mensbeeld) 12

II Medicatie: metalen/mineralen planten dierpreparaten farmaceutische processen III Aanvullende therapieën: ritmische massage/uitwendige therapieën euritmietherapie kunstzinnige- en muziektherapie gespreksbegeleiding/biografisch gesprek diëtetiek/leefstijl Rode draad is de ontmoeting en samenwerking met de patiënt. Binnen het gehele proces van diagnose > therapie > evaluatie krijgt telkens één aandachtsgebied extra nadruk, terwijl wel steeds het gehele proces plaatsvindt. Vóór een volgende werkdag bereidt de cursist zich voor op het thema dat de volgende keer aan de orde komt aan de hand van het cursusmateriaal. Als richtlijn geldt een aantal van twintig dagdelen. Een mogelijke fasering van de aandachtsgebieden zou er zo kunnen uitzien: I Waarneming en anamnese: II Medicatie: III Aanvullende therapieën: 9 dagdelen 5 dagdelen 6 dagdelen Cursist en supervisor zijn vrij de dagen zelf in te vullen, met inachtneming van bovenstaande criteria. Voorop staat dat de benoemde aandachtsgebieden voldoende aan bod komen. Terugkomdagen De verplichte terugkomdagen hebben tot doel om de ervaringen in de praktijk uit te wisselen en te verdiepen door middel van groepsbijeenkomsten. Er zullen acht terugkomdagen worden georganiseerd. De groepen worden begeleid door de coördinator en/of een vaste begeleider. TWEEDE ELEMENT: DE MONOGRAFIE In de monografie beschrijft de cursist het resultaat van een eigen, in antroposofisch perspectief verricht onderzoek betreffende een bepaald onderwerp. In de tweede helft van het eerste jaar wordt met de monografie een begin gemaakt. In de eerste helft van het tweede jaar wordt deze voltooid. Tijdens de terugkomdagen zal expliciet worden ingegaan op het onderzoek en het schrijven van de monografie. De beoordeling vindt plaats door de vaste begeleiders, eventueel aangevuld door een expert, en medecursisten. DERDE ELEMENT: PRESENTATIE VAN TWEE OF DRIE CASUS Ter afronding van de opleiding wordt van de cursist gevraagd twee of drie casus te presenteren. 13

Deze presentatie, die in het laatste half jaar van de opleiding voorbereid dient te worden, is bedoeld om te laten zien dat de cursist de hierboven beschreven vaardigheden zich -in beginsel- heeft eigen gemaakt. De verschillende diagnostische en therapeutische benaderingswijzen moeten hierbij voldoende aan de orde komen. Uit de presentatie moet blijken, dat de reguliere symptomen en diagnose in termen van het antroposofische mensbeeld geïnterpreteerd kunnen worden. De casus worden gepresenteerd tijdens een bijeenkomst van de Examencommissie en ook door deze commissie beoordeeld. In de casuïstiek moeten zijn verwerkt: de antroposofische diagnose, het doel van de behandeling en het behandelplan. Belangrijk is om in de presentatie te verhelderen wat de gedachtegang is achter de diagnostiek en behandeling. De Examencommissie wordt samengesteld door de Opleidingscommissie, bestaat uit tenminste drie mensen en is geaccordeerd door het bestuur. NADERE INFORMATIE EN AANMELDEN Er wordt naar gestreefd om eenmaal per jaar, in het voor- of najaar, een Praktijkopleiding van start te laten gaan. De kosten voor de volledige Praktijkopleiding bedragen 2900,=. Inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijfformulier en overmaking van het cursusgeld. Inlichtingen en aanmelden bij Christine Huntjens (zie hoofdstuk X: Adressenlijst). 14

VIII AANMELDING/PLAATSING De opleiding is toegankelijk voor in Nederland erkende artsen en tandartsen, en begint met aanmelding voor de Basisopleiding. Aanmelden kan door het invullen en opsturen van het Aanmeldingsformulier Basisopleiding dat zich achter in deze gids bevindt. De formulieren zijn ook los verkrijgbaar bij het secretariaat van de NVAA (zie hoofdstuk X: Adressenlijst). Plaatsing voor de Basisopleiding volgt na een toelatingsgesprek met één of twee van de leden van de Opleidingscommissie. Tijdens dit gesprek moet de originele artsen- of tandartsenbul worden getoond. De Basisopleiding kan doorgang vinden bij 12 deelnemers. 15

IX NAMENLIJST Antroposofische artsenopleiding OPLEIDINGSCOMMISSIE Corinne Merkens (voorzitter) Machteld Huber (penningmeester) Guus van der Bie Christine Huntjens Eef Jansen Majella van Maaren Marjan Meddens Wilfried Minne CERTIFICATENCOMMISSIE Peter Staal (voorzitter) Frans Kamps (secretaris) Liesbeth Kühlemayer STUURGROEP BASISOPLEIDING Guus van der Bie Corinne Merkens STUURGROEP VOORTGEZETTE OPLEIDING/NASCHOLING Marjan Meddens (vacature) STUURGROEP PRAKTIJKOPLEIDING Christine Huntjens Eef Jansen REDACTIE SCHRIFTELIJK LESMATERIAAL Majella van Maaren 16

X ADRESSENLIJST Antroposofische Artsenopleiding Indien een adres niet meer juist blijkt te zijn kan men bij het secretariaat van de NVAA informeren naar het actuele adres. SECRETARIAAT NVAA (ondergebracht bij de NVAZ) Utrechtseweg 62 3704 HE ZEIST Tel.030-6945544 Fax 030-6945539 E-mail: secretariaat@nvaa.nl Internet: www.nvaa.nl of www.nvaz.nl BESTUUR NVAA Bereikbaar via het secretariaat of secretaris@nvaa.nl WEBSITE NVAA www.nvaa.nl (Op deze site is deze Studiegids ook te downloaden) OPLEIDINGSCOMMISSIE Corinne Merkens (voorzitter) Tel. 030-2250027 E-mail : ecmerkens@tiscali.nl ACCREDITATIECOMMISSIE Jaap Blom Tel. 050-5773958 E-mail: jaap.blom@inter.nl.net CERTIFICATENCOMMISSIE Peter Staal (voorzitter) Tel. 013-4682997 (praktijk) Tel. 013-4686995 (privé) 17

INLICHTINGEN OVER DE ANTROPOSOFISCHE ARTSENOPLEIDING BASISOPLEIDING: Guus van der Bie Corinne Merkens Tel. 030-2282963 (privé) Tel. 030 2250027 (privé) E-mail: guusvanderbie@planet.nl E-mail : ecmerkens@tiscali.nl VOORTGEZETTE OPLEIDING: (ad interim) Christine Huntjens Tel. 06 19276324 (privé) E-mail: chuntjens@casema.nl PRAKTIJKOPLEIDING: Eef Jansen Tel. 043 3217649 (praktijk) E-mail: ifu@knmg.nl 18

XI AANMELDINGSFORMULIER BASISOPLEIDING 2009-2010 Het Aanmeldingsformulier is ook aan te vragen bij het secretariaat van de N.V.A.A. (zie hoofdstuk X: Adressenlijst). Ondergetekende: NAAM:.... ADRES:... POSTCODE EN PLAATS:... TELEFOONNR. PRIVÉ:......WERK:.... GEBOORTEDATUM:... AFGESTUDEERD AAN DE UNIVERSITEIT:.... JAAR:...ALS ARTS/TANDARTS*... SPECIALISATIE:. WERKSITUATIE:...... BEKENDHEID MET DE ANTROPOSOFIE, WEL/NIET* (OMSCHRIJVEN):........... * doorhalen wat niet van toepassing is meldt zich aan voor de BASISOPLEIDING ANTROPOSOFISCHE GENEESKUNDE in de periode 2009/2010. NB. Toelating volgt na een gesprek met een lid van de Opleidingcommissie. Bij dit gesprek moet de (tand)artsenbul getoond worden. De kosten van de opleiding bedragen 3800,=. >> Bij onderbreking van de opleiding vindt geen restitutie plaats << Na toelating dient vóór 1 september '09 het volledige cursusbedrag te zijn overgemaakt op Postbanknummer 197139 van NVAA-OC te Driebergen, o.v.v. "Basisopleiding 09-10", tenzij anders is overeengekomen met de penningmeester van de Opleiding. (IBAN: NL80INGB0000197139/BIC: INGBNL2A, t.n.v. NVAA-OC te Driebergen, NL) Inschrijving is pas definitief na ontvangst van het inschrijfformulier en overmaking van het cursusgeld. PLAATS EN DATUM: HANDTEKENING: Dit formulier kunt u opsturen naar: Opleidingscommissie NVAA T.a.v. Corinne Merkens Utrechtseweg 62 3704 HE ZEIST 19