tekst: Stadsbestuur Gent Het Pierkespark, Gent Het Pierkespark Gent Opdrachtgever Stad Gent Jo Behaeghe Ferdinand Lousbergskaai 32 9000 Gent T +32 (0)9 225 68 59 jo.behaeghe@gent.be www.gent.be Opdrachthouder ontwerp Stad Gent Jo Behaeghe Ferdinand Lousbergskaai 32 9000 Gent T +32 (0)9 225 68 59 jo.behaeghe@gent.be www.gent.be Het Pierkespark is het sociale en culturele hart van de dichtbevolkte arbeiderswijk de Brugse Poort in Gent. Het park werd aangelegd in uitvoering van het project Zuurstof voor de Brugse Poort dat onder andere meer parken in de wijk wilde. De Brugse Poort kent een rijk industrieel verleden. Rondom de metaal- en textielnijverheid ontwikkelde zich in de 19de eeuw een arbeiderswijk. Begin 21ste eeuw was de Brugse Poort verworden tot een wijk in ademnood: dichtbebouwd, met smalle huizen en nauwe straten, met weinig open groene ruimte. Het project Zuurstof voor de Brugse Poort moest daar verandering in brengen. Dat gebeurde en gebeurt door het aanleggen van nieuwe parken en het herinrichten van bestaande groenzones, door het bouwen van kwaliteitsvolle woningen en door het realiseren van een rode loper doorheen de wijk. De rode loper is een route voor voetgangers en fietsers die verschillende buurtvoorzieningen met elkaar verbindt en via een brugje eindigt in het grotere Groenevalleipark. Opdrachthouder uitvoering Tuinen Descamps bvba Christian Verstaen Bruyningstraat 60 8510 Kortrijk T +32 (0)56 20 37 20 info@tuinendescamps.be Van private tuin naar publiek park Een belangrijke schakel op de rode loper is het Pierkespark. Dit was tot voor kort een privaat binnengebied, gebruikt door de kringloopwinkel van de Brugse Poort. Het terrein was niet zichtbaar van op de straat. Niet alleen enkele woningen, maar ook de kantoren en de theaterzaal van de sociaalartistieke werking Bij De Vieze Gasten grensden er met de achtergevel aan. Om de grote behoefte aan openbaar groen in de Brugse Poort te lenigen, wilde de Stad Gent hier een park aanleggen. Het moest een park worden met daarrond een diversiteit aan activiteiten. Die zouden voor beweging en soci- Vandehoek-Coenegracht-Kromwijk Het Pierkespark was tot voor kort een privaat binnengebied 100
P u b l i e k e R u i m t e 2 0 1 1 praktijkboek Stad Gent 101
Groendienst Stad Gent Ontwerpplan voor het Pierkespark ale controle zorgen op verschillende tijdstippen van de dag en in het weekend. Om die reden kregen de Vieze Gasten een ingang langs het park, kreeg vzw Trafiek het centrale gebouw ter beschikking om er een koffiehuis en culturele werking te ontplooien en werd ook restaurant Safi Safi aangetrokken. Van meet af aan moest er een grote openheid en toegankelijkheid zijn. Vandaar dat er ook enkele onteigeningen gebeurden om een brede toegang te realiseren. Bij het vormgeven van het park kregen de buurtbewoners en -organisaties veel inspraak. 102
P u b l i e k e R u i m t e 2 0 1 1 praktijkboek Het zuiden in de Brugse Poort De rode loper gaat dwars door het Pierkespark, van het charmante toegangsgebouwtje in de Reinaertstraat naar de brede toegang in de Haspelstraat. Aan de ene zijde bestaat het park uit een grasveld met platanen en een notelaar. Hier kwam een houten podium voor zomerse buurtactiviteiten. Aan de andere zijde is het park betegeld tot een ruim en intensief gebruikt terras met pergola. Wat het meest opvalt in het Pierkespark zijn de kleurige paden, die de verschillende gebouwen met elkaar en met het hoofdpad verbinden. Af en toe worden ze verhoogd tot zitbanken. De kunstenares Schéhérazade Bourahli tekende er een gigantische mozaïek voor uit. Die werd samen met vrijwilligers, buurtbewoners en verenigingen bijeengepuzzeld. De kleurrijke mozaïek lijnen geven een mediterraan karakter aan het park. Ook de beplanting kent een zuiders tintje. Het Pierkespark is een park geworden om van te snoepen. Je kan er druiven, vijgen, noten, kiwi s, braambessen en bosaardbeien plukken. Je vindt er ook kruiden als salie, rozemarijn, lievevrouwbedstro en absint. Ten slotte is er nog een vijver, aangelegd en beheerd door buurtbewoners. Een bloeiende vegetatie van oever- en waterplanten trekt libellen, waterjuffers, vlinders en andere beestjes aan. Alle regenwater dat in het Pierkespark valt, wordt opgevangen in een infiltratiebekken onder het terras. Het kan er in de grond dringen en vloeit dus niet naar de riolering. Ook de vijver werd met buurtbewoners aangelegd Water is toch altijd aantrekkelijk Er moest ook een podium komen voor zomerse buurtactiviteiten 103
Met knippen, passen en plakken van steentjes krijgen de paden en banken hun kleur Dwars door het Pierkespark loopt de rode loper Langzaamaan zullen klimplanten het terras overgroeien Het meest opvallende zijn de kleurige mozaïekpaden Ons park Het Pierkespark is amper 2500m 2 groot. Toch is het een belangrijke ontmoetingsplek geworden. De Kringloopwinkel, Bij de Vieze Gasten en koffiehuis Trafiek spelen daar een grote rol in. Zij hebben een laagdrempelige werking die een heel divers publiek aantrekt. Ze geven zelf aan dat ze in en rond het park ook elkaar gevonden hebben. Waar ze vroeger rug aan rug buren waren, werken ze nu meer als partners samen. Ook de uitdaging om 179m 2 paden en zitbanken in mozaïek aan te leggen, zorgt ervoor dat veel mensen er hun Pierkespark van kunnen maken. Van mei tot september 2010 hielpen al een tweehonderdtal mensen mee. Het mozaïek trok zowel jong als oud aan, allochtoon en autochtoon, mensen uit de Brugse Poort en van daarbuiten, individueel of in groepsverband. Er werd elke week van woensdag tot zondag gewerkt. Na een winterstop wordt het werken half april hervat met een 24-uren van het mozaïek. Dat zal ongetwijfeld weer voor een gezellige ambiance zorgen in het Pierkespark. Locatie Pierkespark (tussen Reinaertstraat en Haspelstraat), Gent, provincie Oost-Vlaanderen Kostprijs studieopdracht in eigen beheer Kostprijs uitvoering 300.000,00 euro (excl. btw) Uitvoeringstermijn 60 werkdagen Realisatie 2010 104