pedagogisch werkplan Opgemaakt door BSO zevensprong Doelgroep Alle medewerkers van BSO zevensprong, ouders Ingangsdatum November 2014 Versie 1.0 www.smallsteps.info
colofon pedagogisch werkplan In dit document wordt het pedagogisch beleid toegespitst op de locatie Doelgroep: medewerkers van BSO zevensprong, ouders Versie: 1.0 Ingangsdatum: januari 2015 Opslagplek: Map 1 Bijbehorende documenten: Met vragen over dit document kun je terecht bij de locatiemanager Overzicht wijzigingen www.smallsteps.info Pagina 2 van 10
Inhoud colofon... 2 Onze pedagogische werkwijze... 4 Bieden van emotionele veiligheid... 5 Vaardigheden en zelfvertrouwen... 6 Omgaan met anderen... 7 Regels aanleren (waarden en normen)... 7 Samen met ouders... 8 Zorgkinderen... 8 Personeel... 9 Vaste pedagogisch medewerkers... 9 Opleidingseisen... 9 Beroepskrachten in opleiding... 9 Stage... 10 Ondersteuning op de locatie... 10 Leidinggevenden... 10 www.smallsteps.info Pagina 3 van 10
Onze pedagogische werkwijze Voor u ligt het pedagogisch werkplan van BSO Zevensprong. Dit werkplan laat zien hoe in de praktijk op ons kindercentrum gewerkt wordt. Dit werkplan is gemaakt vanuit het pedagogisch beleid van Smallsteps en is toegespitst op de Zevensprong. Het is een centrumgerichte uitvoering van het pedagogisch beleid. Een pedagogisch beleid- of werkplan staat niet voor eeuwig vast. Doordat de samenleving steeds verandert zal de kinderopvang regelmatig stil moeten staan bij de eigen ontwikkelingen. Elke twee jaar zal het werkplan met pedagogisch medewerkers en ouders worden geëvalueerd en aangepast indien nodig. Het biedt een houvast aan ouders en medewerkers om kritisch met elkaar naar de uitvoering van de kinderopvang te blijven kijken. De Zevensprong is een kindercentrum gelegen in een mooie, oude muziekschool grenzend aan basisschool Dr. Plesmanschool en Dansschool Ponne. Het centrum bestaat uit acht knusse groepen, waarvan één horizontale groep, twee verticale groepen, twee ruime peutergroepen en drie groepen buitenschoolse opvang. Bij binnenkomst in het centrum bevindt u zich in een lange hal. Deze hal leidt u naar de groepen en naar het aangrenzend kantoor van de locatiemanager. De BSO vindt u in de laatste twee lokalen van het gebouw en in het lokaal boven het kantoor (de 8+ groep). Er wordt waar mogelijk gekozen voor het plaatsen van hekjes in plaats van het gebruik van deuren. De groepsruimten zijn licht met veel ramen, hierdoor kan er door ouders en medewerkers naar binnen gekeken worden en zien wat er op een andere groep gebeurt. De koppel groepen grenzen aan elkaar door middel van tussen deuren, zo kunnen de kinderen makkelijk bij een andere groep binnen lopen. Ook is het bij ons gebruikelijk dat (de kleine) kinderen de deur open laten wanneer zij naar het toilet gaan. Het centrum ligt gelegen in een kindvriendelijke wijk, waar de kinderen vrij kunnen spelen op het aangrenzende speelplein van de Plesmanschool of op de omgelegen plantsoenen. Kindercentrum de Zevensprong draagt er zorg voor dat de kinderen iedere dag tevreden naar huis gaan. We scheppen een plezierige, positieve sfeer door enthousiasme, humor en leuke activiteiten. Het gevolg is een veilige, gezellige en uitdagende omgeving voor het kind. Het team van de Zevensprong geeft de kinderen ruimte om zichzelf te zijn en te blijven. De mogelijkheden en behoeftes van de kinderen nemen wij serieus en staan centraal in onze werkwijze. Wij hebben respect voor de eigenheid en achtergrond van de kinderen. www.smallsteps.info Pagina 4 van 10
Bieden van emotionele veiligheid Het team van de Zevensprong besteed aandacht aan de uitstraling en inrichting van de groepsruimtes, deze zijn continu in ontwikkeling. Afwisseling en uitdaging staan centraal bij het indelen van de ruimte. Het team creëert een veilig pedagogisch klimaat, waarin de kinderen zich een deel van een geheel kunnen voelen en tegelijk daar in ruimte ervaren om verschillend te mogen zijn. De pedagogisch medewerkers moedigen kinderen aan hun gevoelens en emoties te uiten zoals blijdschap, plezier, boosheid, angst, pijn of verdriet. Kinderen worden uitgenodigd en aangemoedigd om te praten. Op de buitenschoolse opvang worden de kinderen opgevangen in een basisgroep. Een basisgroep is een vaste groep waarin kinderen van de buitenschoolse opvang zijn ingedeeld, maar is niet gekoppeld aan een fysieke ruimte. Meerdere basisgroepen kunnen zodoende samen in een grote ruimte vertoeven. De pedagogisch medewerkers worden zo veel mogelijk op vaste basisgroepen ingezet (met uitzondering van ziekte, verlof of vakantie). Op BSO Zevensprong hebben wij de volgende basisgroepen: de groep Pinguïns, de groep Zebra s en de groep IJsberen. Voor de buitenschoolse opvang geldt een maximale groepsgrootte van twintig kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar of wanneer enkel kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 7 jaar in de basisgroep zitten. De stamgroep Zebra s vangt maximaal 20 kinderen op in de leeftijd van 4-12 jaar, de stamgroep Pinguins vangt maximaal 10 kinderen op in de leeftijd 4-12 jaar en de stamgroep IJsberen vangt maximaal 10 kinderen op in de leeftijd 8-12 jaar. Iedere groep staat onder leiding van één of twee vaste pedagogisch medewerkers. De toewijzing van aantallen pedagogisch medewerkers aan de basisgroepen vindt plaats volgens de verhoudingen zoals die voortkomen uit de Regeling Kwaliteit Kinderopvang. De verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal feitelijk gelijktijdige aanwezige kinderen op de groep bedraagt tenminste één pedagogisch medewerker per 10 aanwezige kinderen. Aan de randen van de dag, tijdens de middagpauze en tijdens de vakantie weken mag er op de buitenschoolse opvang maximaal 3 uur worden afgeweken van de vereiste PKR (Pm-Kind-Ratio). Tijdens de schoolweken wordt er maximaal een half uur afgeweken. Daarvoor worden er presentielijsten bijgehouden, hierop registreren de pm ers hun werk- en pauzetijden. Hiermee wordt aangetoond dat er voldaan wordt aan de halfuursregeling. De knusse ruimten van de BSO zijn verdeeld in plekken voor druk en rustig spel. Zo is de Pinguïn ruimte ingericht met een grote tafel waar spelletjes aan gespeeld kunnen worden en activiteiten kunnen worden gedaan als kleuren en knutselen. In deze ruimte staat ook de spelcomputer waar kinderen alleen of met meerdere kinderen op mogen spelen. De ruimte van de Zebra groep is ingericht voor vrij spel en drama en expressie. Zo beschikt deze ruimte over een waar speelhuis compleet met glijbaan en speelhoek waar de kinderen hun fantasie de ruime loop kunnen laten. Op de IJsberen groep kunnen alle grote kinderen (8+) met elkaar samen zijn en lekker chillen. Op de basisgroep zijn vaste pedagogisch medewerkers voor de kinderen. We willen dat de kinderen zich prettig en vertrouwd voelen met de pedagogisch medewerker. Indien het kinderaantal het toelaat, bijvoorbeeld tijdens de vakanties en dagen met een (structureel) lage bezetting, kunnen basisgroepen worden samen gevoegd. Aan het einde van de dag, tussen 17.30u en 18.30u, wordt er voor gekozen om in één lokaal samen te voegen. Dit gebeurt dan op de Zebra groep. www.smallsteps.info Pagina 5 van 10
Samengevoegde groepen bieden voordelen t.o.v. groepen met een kleine bezetting. Er zijn meer speelmogelijkheden voor kinderen en het samenwerken i.p.v. alleen werken biedt meer mogelijkheden en draagt bij aan transparantie. Op de woensdag en de vrijdag voegen de BSO groepen van verschillende locaties samen vanwege de lage bezetting. We voegen samen met BSO Dorpshuis, maar bieden de opvang aan op BSO Zevensprong. In de vakantie periodes wordt er naar gekeken welke vestiging op dat moment het meest geschikt is om samen te voegen. Zo voegen wij bij hoge kind aantallen samen op BSO Dorpshuis tijdens korte vakanties, of in vakanties met minder kinderen voegen we samen op BSO Zevensprong, of draaien beide locaties apart. Ouders worden er middels een mail tijdig van op de hoogte gebracht, op welke locatie de opvang plaats vindt. Bij uitbreiding van de plaatsing van een kind, of bij het afnemen van een (incidenteel) extra dagdeel, vindt deze in de oorspronkelijke basisgroep plaats. Wanneer de groepsgrootte het niet toelaat een kind een extra dag(deel) in deze groep te plaatsen kan besloten worden het kind in en andere groep te plaatsen. Dit wordt eerst overlegd met de betreffende ouders, indien zij akkoord zijn geven zij hiervoor schriftelijk toestemming. Vaardigheden en zelfvertrouwen Spelen is ontwikkelen, plezier beleven. Het spel van de kinderen wordt gestimuleerd door ze variatie te bieden en hun nieuwsgierigheid te prikkelen. Wij kijken naar de kinderen en de behoeftes van de kinderen, daarop laten wij onze activiteiten aansluiten. Buiten spelen vinden wij belangrijk, wij zijn daarom ook vaak buiten te vinden, waar de kinderen vrij kunnen spelen. Ook bieden wij regelmatig buitenactiviteiten aan, in de zomer veel met water, in de winter gaan we ook regelmatig naar buiten. Wij trotseren de kou! In de schoolvakanties hebben wij altijd een spetterend vakantieprogramma. We gaan er vaak op uit met de kinderen, we bezoeken musea, organiseren sportdagen, we hebben knutselworkshops, gaan naar de brandweer, in de winter schaatsen en nog veel meer Het vakantieprogramma maken wij altijd vooraf bekend via een poster op de deur van het lokaal, via de mail en via de website. Kinderparticipatie vinden wij belangrijk. Wij gaan met kinderen in gesprek. Welke speelgoed vinden de kinderen leuk en wat missen zij nog. Wij betrekken kinderen bij het maken van een vakantieprogramma, zodat wij zo goed mogelijk kunnen aansluiten bij hun belevingswereld. De kinderen zijn op de BSO vrij om te kiezen wat zij willen doen, of zij buiten willen spelen, willen deelnemen aan een (knutsel) activiteit of iets anders. Wij zorgen dat wij leuke en uitdagende activiteiten, ruimtes en materiaal aanbieden, zodat de kinderen een leuke tijd hebben op BSO de Zevensprong. www.smallsteps.info Pagina 6 van 10
Omgaan met anderen Op het centrum spelen zich gedurende de gehele dag groepsprocessen af. Het team hecht grote waarde aan sociale contacten tussen kinderen onderling. Het groepsgevoel stimuleren we door het samen gezellig te maken. Hierdoor ontstaat een hechte groep met een duidelijke plek voor ieder kind. Ieder kind is een groepslid. Wanneer de kinderen van de BSO van school zijn gehaald, komen zij samen op de basisgroep om iets te eten en te drinken. Wij vinden het belangrijk om tijdens een tafelmoment nieuwe gezichten van kinderen of groepsleiding voor te stellen. Belangrijke gebeurtenissen in het leven van de kinderen, zoals een geboorte of verhuizing beleven we met de groep door gesprekjes en activiteiten. Als een kind jarig is, dan vieren we dit uitbundig, ook als een kind nieuw komt of als een kind afscheid neemt wordt hier aandacht aan besteed. De nadruk op samen doen, samen spelen, afstemmen en samenwerking geeft kinderen de gelegenheid om van elkaar te leren. We zijn alert om contacten onderling te bevorderen en we stimuleren de kinderen om elkaar te helpen, te ondersteunen en rekening met elkaar te houden. Feest vieren met kinderen is erg leuk. Kinderen genieten vaak enorm van een feest en daarom vinden wij het fijn om ons daarvoor in te spannen. We houden rekening met de leeftijd van de kinderen en de activiteiten voor de kinderen, zodat het extra gezellige dagen worden. Na het tafel moment en wanneer alle kinderen van de verschillende scholen aanwezig zijn, kan er gekozen worden uit een variatie van activiteiten welke worden aangeboden in de basisgroepen of kunnen de kinderen vrij (buiten) spelen. Regels aanleren (waarden en normen) Bij de Zevensprong zitten kinderen in een groep, wij vinden het groepsproces belangrijk, maar ieder kind is anders, ieder kind is uniek. Binnen de groep vinden wij dat kinderen zichzelf kunnen zijn. Wij kijken naar het kind, wat heeft het kind wel en niet nodig, ook een kind mag een keer een slechte dag hebben. De pedagogisch medewerker gaat ervan uit dat kinderen dingen doen om de aandacht te krijgen. Dit kunnen leuke en minder leuke dingen zijn. Bij minder leuke dingen zullen wij de kinderen zoveel mogelijk de consequenties van hun gedrag laten zien en vertellen waarom iets niet mag. Vervolgens benoemen we een alternatief. Bij herhaaldelijk negatief gedrag halen wij het kind even uit de situatie, door het apart te zetten. Daarna maken we het altijd weer goed. We streven er naar om zo min mogelijk te corrigeren en zoveel mogelijk de leuke dingen die het kind doet te complimenteren en te stimuleren. Als kinderen ruzie hebben met elkaar, dan willen wij dat ze dit zelf oplossen. Pas als de kinderen er echt niet samen uitkomen, zal de pedagogisch medewerker ingrijpen en de kinderen helpen met het oplossen van het probleem. Wij stimuleren kinderen om naar elkaar te luisteren en elkaar uit te laten praten. Ook proberen wij de kinderen te leren om het te zeggen als ze iets niet leuk vinden. Als kinderen ruzie maken, dan helpen wij ze om het goed te maken en sorry te zeggen. We stimuleren kinderen om zaken te benoemen en te vragen. Kinderen met verschillende gewoontes en/of culturen zijn bij ons welkom. We leren de kinderen over elkaar en dat er verschillen zijn, trots te zijn op wie je bent en trots te zijn op wat je kan. www.smallsteps.info Pagina 7 van 10
We geven meisjes en jongens de gelegenheid om zelf een keuze te maken waar ze mee willen spelen. We spreken geen waardeoordeel uit. Stereotype/rolbevestigend gedrag keuren we niet af, wel laten we regelmatig de andere kant zien. Binnen het dagverblijf werken wij met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Elke pedagogisch medewerker is middels een (team)vergadering getraind om te werken met dit protocol en handelt volgens de meld code. Het protocol van de meld code staat ter inzage op het kantoor bij de locatiemanager welke aangesteld is als aandachtsfunctionaris. Samen met ouders Bij de communicatie tussen de ouders en het team staat het kind centraal en is wederzijds begrip essentieel. Eerlijk zijn, open staan voor elkaar, wensen en behoeftes kenbaar maken en overeenstemming bereiken die ten goede komt aan het kind. Wij hechten veel belang aan de mondelinge overdracht tijdens haal- en brengmomenten. Het is fijn als u bij het halen de tijd heeft, zodat wij de mogelijkheid hebben om over uw kind te vertellen. We vertellen hoe de dag voor uw kind is verlopen, met wie uw kind speelde, wat uw kind gedaan heeft, grappige uitspraken, leuke en minder leuke voorvallen en eventuele zorgen. We verwachten ook van u dat u de informatie doorgeeft die van belang is voor de opvang van uw kind. Als de overdracht momenten niet voldoende zijn, dan kunt u altijd een gesprek aanvragen bij de pedagogisch medewerker. Het kind wordt nauwlettend gevolgd in zijn/haar ontwikkeling. Wij vinden het belangrijk dat zowel de ouders als de leidsters goed op de hoogte zijn van het kind. Er zijn ieder jaar oudergesprekken, waarbij de pedagogisch medewerker met u in gesprek over uw kind. Een aantal keer per jaar ontvangt u digitaal een nieuwsbrief met informatie over het centrum. De Zevensprong heeft een oudercommissie. Jaarlijks komt de oudercommissie zo n zeven keer bij elkaar. Bij deze vergaderingen is er een aantal keer per jaar een locatiemanager van het kindercentrum aanwezig. Regelmatig organiseren wij een ouderavond. Wat wij doen tijdens deze avonden, is verschillend. Vaak wordt er een professional uitgenodigd, die u van alles kan vertellen over een bepaald onderwerp. Zo hebben we al eens bezoek gehad van de diëtiste of een speltherapeut. Ruim van te voren krijgt u bericht wanneer deze avonden zijn en wat de inhoud van deze avond zal zijn. Zorgkinderen Sommige kinderen hebben extra zorg nodig. Het kan zijn dat bij de aanmelding of bij het intakegesprek met ouders naar voren komt dat er extra zorg voor het kind nodig is. Er wordt voor de plaatsing zorgvuldig gekeken naar de mogelijkheden op de locatie. We gaan met de ouders en eventuele andere (externe) betrokkenen in overleg om te kijken of de opvang op de locatie haalbaar is binnen onze mogelijkheden en aansluit bij wat het kind nodig heeft. We streven er naar om voor elk kind het juiste opvangklimaat te creëren en alle mogelijkheden te bieden om zich te kunnen ontwikkelen. Om ervoor te zorgen dat we continue aansluiten bij de behoefte van het kind stellen we een plan van aanpak op, waar we de opvang evalueren zodat we tijdig afspraken kunnen bijstellen. Wij werken samen met lokale opvoedinstanties en/of zorginstanties die we in samenspraak met ouders kunnen inschakelen om met ons mee te kijken. www.smallsteps.info Pagina 8 van 10
Tijdens de opvangperiode kunnen er zorgen ontstaan over het gedrag of de ontwikkeling van een kind. Deze zorgen worden door de pedagogisch medewerkers met ouders besproken zodat er samen gekeken kan worden wat nodig is voor het kind. Daarnaast bespreekt de pedagogisch medewerker de zorg rondom een kind altijd met de locatiemanager. Dit kan bijvoorbeeld tijdens een groepsoverleg of een individueel overleg. De locatiemanagers kunnen de business partner compliance raadplegen voor vragen en eventuele observaties. De pedagogisch medewerkers kunnen een kind met behulp van een observatieformulier observeren. Dit gaat altijd in samenspraak met ouders. Er zijn in de verschillende gemeenten diverse initiatieven die onder verschillende namen bekend staan zoals; Alert4you, Cardea, Yorneo, Okido, etc. Zij werken samen met de kinderopvang om te ondersteunen in de opvang van (zorg) kinderen. Zij kunnen de pedagogisch medewerkers ondersteunen in de omgang met het kind of ondersteunen in de begeleiding van een individueel kind. Daarbij is het ook van belang om de zorg van de ouders en de opvang met elkaar af te stemmen. Zo ontstaat voor het kind de juiste balans en kan hij gebruik (blijven) maken van de reguliere opvang. In de sociale kaart van de locatie staan alle externe instanties met wie wij kunnen samenwerken als wij vragen hebben over kinderen. Ook kunnen we ouders naar deze instanties verwijzen zodat zij daar hun vragen kunnen stellen en via deze instanties de nodige zorg kunnen ontvangen. We hebben een protocol zorgkinderen dat de pedagogisch medewerker helpt bij het proces rondom de zorg voor een kind. Personeel Vaste pedagogisch medewerkers Elke groep beschikt over vaste en vertrouwde pedagogisch medewerkers. Bij afwezigheid door vakantie en/of ziekte worden zij zoveel mogelijk vervangen door collega s of bekende invalkrachten. Ook in de vakantieperiode is minimaal 1 vaste pedagogisch medewerker aanwezig op de groep. Alle medewerkers, inclusief invalkrachten, beschikken over een erkend diploma voor het werken in de kinderopvang en een verklaring omtrent gedrag. Ouders worden via de nieuwsbrief geïnformeerd over wijzigingen m.b.t. personeel. Opleidingseisen De kwalificatie-eisen voor pedagogisch medewerker kinderopvang en buitenschoolse opvang liggen vast in de cao-kinderopvang. Zie hiervoor: http://www.caoweb.nl/~/media/overige%20relevante%20informatie/0925/cao%20regulier% 20versie%202%2001%2001%202012%2031%2012%202014.ashx De opleidingen die voor de kinderopvang (0 tot 4 jaar) worden genoemd zijn automatisch ook toereikend om op de buitenschoolse (4 en met 12 jaar) te werken. Voor de opleidingen die specifiek voor de buitenschoolse opvang worden vermeld, geldt dat deze ontoereikend zijn om mee in de kinderdagopvang te werken. Beroepskrachten in opleiding Wij bieden beroepskrachten in opleiding graag de mogelijkheid om beroepservaring op te doen. De opleiding Pedagogisch Werk niveau 3 (PW3) kent twee varianten: 1. Beroepsopleidende leerweg (BOL) Een leerling van deze opleiding volgt 5 dagen per week theorie en loopt stage en is altijd boventallig inzetbaar. De Beroeps Opleidende- leerling wordt begeleid door een werkbegeleider (ervaren pedagogisch medewerker). 2. Beroepsbegeleidende leerweg (BBL) Een leerling van deze opleiding krijgt bij ons een leer-arbeidsovereenkomst voor 20 tot 30 uur per week en gaat daarnaast 1 dag in de week naar school. De BBL-er wordt altijd naast een ervaren pedagogisch medewerker ingezet en begeleid door een werkbegeleider (ervaren pedagogisch medewerker). Binnen onze organisatie is BBL beleid opgesteld. Voor verdere informatie verwijzen wij naar dit beleid. www.smallsteps.info Pagina 9 van 10
Stage Naast bovengenoemde varianten is het mogelijk stage faciliteiten te bieden voor o.a. de volgende opleidingen: Pedagogisch Werk, niveau 4; Sociaal Pedagogische Hulpverlening (HBO-SPH); Kortdurende stage van enkele weken ter oriëntering op de beroepskeuze ; In sommige situaties kan er stage geboden worden aan stagiairs van andere dan hier genoemde opleidingen. Ouders worden hierover altijd geïnformeerd door de locatiemanager. Ondersteuning op de locatie Op onze locatie werken niet alleen de pedagogisch medewerkers en de locatiemanager. Zij worden op allerlei gebieden ondersteund door specialisten, zoals op het gebied van HRM, kwaliteit, huisvesting, financiën. De locatiemanager wordt ondersteund door de clustermanager, waarmee regelmatig overleg plaatsvindt. Op de BSO hebben we op dit moment geen ondersteuning door andere volwassenen. Leidinggevenden Binnen onze organisatie kennen we twee leidinggevende functies die elk op hun eigen niveau verantwoordelijk zijn voor deze locatie: 1. De locatiemanager heeft de dagelijkse leiding van het kinderdagverblijf. In sommige situaties geeft de locatiemanager leiding aan meerdere locaties. De locatiemanager is het eerste aanspreekpunt. De locatiemanager functioneert onder verantwoordelijkheid van een regiomanager. De gegevens van de locatiemanager en haar bereikbaarheid hangen voor ouders inzichtelijk op de locatie. 2. De regiomanager is verantwoordelijk voor meerdere locaties en stuurt de desbetreffende locatiemanagers aan. www.smallsteps.info Pagina 10 van 10