Uitleg en introductie voor de jeugd
Basketbal Je denkt na of basketbal een sport is die bij jou past. Je hebt vast weleens naar een wedstrijd gekeken of misschien ken je vrienden of vriendinnen die het spelen. Basketbal is echt een teamsport voor jongens en meiden en wordt door jong en oud gespeeld. Door middel van dit boekje kun je erachter komen hoe het ongeveer gaat. We zullen je proberen in het kort wat basisregels te laten lezen, zodat je gemakkelijker kan begrijpen hoe er gespeeld en geoefend wordt. Echt leren basketballen doe je op de training met je team en door zelf veel te oefenen. Natuurlijk is het belangrijk dat je basketbal leuk vindt, maar ook heel belangrijk is het of je in een team wilt samenwerken. Zoals je waarschijnlijk wel zal weten, is dat oefenen, samenwerken, inzet en vertrouwen in jezelf en jouw team de sleutel voor succes en veel spelplezier. Basketbal is een Amerikaanse sport en schrijf je in het Engels zo: Basketball. Veel mensen schrijven het op de Engelse manier, maar omdat dit een Nederlands boekje is, schrijven we het hier op de Nederlandse manier: Basketbal. Bladzijde 2
Inhoud 1. Het basketbalveld - Uitleg van de lijnen, cirkels, basket en bucket 2. De trainer 3. Het team 4. Opbouw van de wedstrijd - De Scheidsrechter - De Tafel 5. De wedstrijd 6. De coach 7. Basketbaltermen 8. Eten, drinken en douchen 9. Lid worden van Basketbalvereniging Volendam Bladzijde 3
1. Het basketbalveld Hoe het veld in elkaar zit leer je vrij snel als je het spel speelt. Toch is het misschien wel leuk om te weten hoe de afstanden in elkaar zitten. Het basketbalveld in Nederland is meestal 26 bij 14 meter. Heel soms 28 bij 15 meter. De basket hangt vanaf de U14 op een hoogte van 3,05 meter en in de jeugdcompetities van U8, U10 en U12 op 2,60 meter. De basket staat ongeveer 1,2 meter voor de achterlijn. Je ziet op de tekening waar de middencirkel is. Het spel begint hier met een sprongbal. De vrije worplijn ligt op 5,80 meter van de achterlijn. In de jeugdcompetities van U8, U10 en U12 ligt die lijn op 4,00 meter. De driepuntslijn ligt op 6,75 meter vanaf het middelpunt van de basket. Bij de jeugdcompetities van U8, U10 en U12 geldt de bucketlijn als driepuntslijn. De middenlijn ligt natuurlijk in het midden en de zij- en achterlijnen zie je duidelijk. Als de bal daar overheen gaat, is hij uit. Bladzijde 4
De bucket is het gebied direct rond de basket en is 6 meter breed. Als je binnen de bucketlijn van de tegenpartij bent, dus in de aanval, mag je 3 seconden binnen deze lijnen zijn. Het is dus belangrijk dat je met je team zo snel mogelijk de bal in de basket probeert te spelen en dan het bucketgebied weer uit gaat. Wanneer de bal tegen de ring van de basket is geweest, gaat deze 3 seconden opnieuw tellen en probeer je het dus gewoon weer opnieuw. De basket heeft een diameter (doorsnee) van 45 cm. Het backbord (het bord achter de basket) is 1,80 meter breed en 1,05 meter hoog. Bladzijde 5
2. De trainer Tijdens de training leer je van een trainer hoe je goed samen kan spelen. Een trainer let ook altijd goed op welke kwaliteiten jij zelf hebt, dus waar jij goed in bent en zal je zeker helpen bij het goed leren basketballen. Door samen te oefenen met je team leer je op elkaar af te stemmen en en een echt team te worden. Hierbij doe je veel aan conditie en samenspel, maar leert de trainer je ook technische dingen zoals hoe je moet dribbelen, hoe de lay-up gaat en hoe je de verschillende passen (manieren om goed over te spelen) geeft. Meestal train je 2 keer per week. Het is belangrijk dat als je geblesseerd bent je de trainer laat weten wat je mankeert. Hij/zij kan je dan andere opdrachten geven en er rekening mee houden dat je sommige dingen niet kan of mag. Je coach, vaak ook de trainer, weet dan dat je bij de wedstrijd niet mee kan doen. Maar je kan natuurlijk altijd komen aanmoedigen. Ook dat is belangrijk in je team, want je doet het met z n allen. Bladzijde 6
3. Het team Je team bestaat meestal uit rond de 10 spelers. Dit kunnen er bijvoorbeeld 8 zijn, maar ook 12. Tijdens een wedstrijd spelen (afwisselend) 5 spelers in het team. 10 tot 12 spelers is ideaal omdat je dan beter kan oefenen en trainen, maar ook om tijdens de wedstrijd te kunnen wisselen. Ook is er wel eens iemand uit je team ziek of geblesseerd en kan dan niet spelen. De teams in basketbal worden aangegeven met een U. De U betekent Under (onder), daar komt dan een cijfer achter bijvoorbeeld U8, U10, U12, U14, U16, U18, U20. Het cijfer dat achter de U staat betekent dat de spelers in dat team onder de leeftijd van dit cijfer zijn. Bijvoorbeeld bij de U12 zijn de spelers onder de 12 jaar. Boven de U18 zijn het seniorenteams. Voor de U staat ook aangegeven of het een (J) jongens, (M) meiden of (X) mix team is. Dus dan krijg je, JU14, MU18 of XU12. Het kan zijn dat je 10 jaar bent en al onder de 14 speelt omdat je het goed kan of omdat je invalt bij een team dat op dat moment te weinig spelers heeft. Bladzijde 7
4. Opbouw van wedstrijd De teams van U8, U10 en U12 spelen 8 x 4 minuten met 1 minuut pauze tussen elke 4 minuten. Op de helft van de wedstrijd, tussen het 4e en 5e deel, zit ongeveer 10 minuten pauze. Bij de U8, U10 en U12 wordt er gespeeld volgens een slangwisselsysteem. Dit betekent dat de 5 spelers uit je team die op dat moment de 4 minuten spelen, niet gewisseld kunnen worden. Je speelt dus 4 minuten achter elkaar volgens een vast wisselsysteem. En iedere speler speelt dus evenveel minuten tijdens een wedstrijd. Bijvoorbeeld als je met 7 spelers speelt dan is dit de opstelling: 1ste helft Team 7 spelers 2de helft 1e 2e 3e 4e 5e 6e 7e 8e 1 x x x x x x 6 2 x x x x x x 6 3 x x x x x x 6 4 x x x x x x 6 5 x x x x x x 6 6 x x x x x 5 7 x x x x x 5 5 5 5 5 5 5 5 5 Een basketbalwedstrijd vanaf de U14 duurt 4 keer 10 minuten. Met 1 minuut pauze tussen het 1e en 2e kwart en het 3e en 4e kwart. Tussen het 2e en 3e kwart duurt de pauze 10 minuten. Daarbij kan constant worden gewisseld. Zodra het spel stil ligt, wordt de wedstrijdklok ook stil gezet. De scheidsrechter Meestal zijn er 2 scheidsrechters. De thuisspelende club zorgt dat er scheidsrechters zijn. Als de scheidsrechter fluit voor bijvoorbeeld een fout, dan wordt de tijd stilgezet. De fout wordt dan op het wedstrijdformulier ingevuld met het spelersnummer erbij. Je speelt dus als team echt alle minuten (dit noemen we de zuivere speeltijd). De meeste scheidsrechters leggen uit waarom ze gefloten hebben. Dat is wel fijn, want dan snap je tenminste wat er aan de hand is en daar leer je weer van. Bladzijde 8
De tafel Aan de tafel wordt het wedstrijdformulier ingevuld. Op dit formulier staan de namen van alle spelers van de beide teams met hun persoonlijke spelersnummer opgeschreven. Ook de coaches staan hierop. Op het formulier worden alle belangrijke dingen geschreven, zoals bijvoorbeeld wie er in welke minuut scoort en wie er een persoonlijke fout maakt, enzovoort. Ook het scorebord en de wedstrijdklok worden aan de tafel bediend. Hierop kun je de stand zien en wordt bijgehouden hoeveel zuivere speeltijd er nog over is. In de praktijk wordt de tafel door ouders of clubgenoten van de thuisspelende partij bijgehouden. Bladzijde 9
5. De wedstrijd Een wedstrijd speel je met 2 teams tegen elkaar. Alle twee de teams willen natuurlijk winnen, maar in een teamsport zoals basketbal, is dat niet het allerbelangrijkste. Samenspelen, van elkaar leren en plezier hebben staat op de eerste plaats. Winnen is leuk, maar moet niet. Voor de wedstrijd doen we een line-up. Alle spelers gaan dan in een lange rij staan en geven een handje aan de spelers en coach van het andere team. We wensen elkaar dan een fijne wedstrijd. Ook na de wedstrijd doen we dit weer en bedanken we ze voor het spel en feliciteren we elkaar over en weer. Ook de tafelaars en scheidsrechters krijgen dan een handje. Een wedstrijd begint met een sprongbal op de middencirkel. Van elk team staat er een speler. De bal wordt in de lucht gegooid door de scheidsrechter en alle twee de spelers proberen de bal naar iemand van hun eigen team te tikken. Beurtelings balbezitregel. Deze regel begint gelijk na de sprongbal en betekent dat de teams om de beurt de bal krijgen als: Twee spelers gelijk de bal vasthebben Het bij een uitbal niet duidelijk is wie de bal als laatste heeft aangeraakt Het team dat na de sprongbal de bal niet heeft, is het eerst aan de beurt. Het team dat telkens als eerstvolgende aan de beurt is, wordt aangegeven met een ombeurten balbezitpijl op het scorebord. Het team dat de bal heeft, zet de aanval in en probeert de bal in de basket te krijgen van de tegenstander. Het andere team gaat in de verdediging en probeert dit te voorkomen en probeert zelf de bal in bezit te krijgen. Een goede verdediging is belangrijk, want dat zorgt ervoor dat de tegenstander moeilijk kan samenwerken en niet kan scoren. Wanneer 2 spelers gelijktijdig een fout krijgen (dubbelfout), gaat de bal naar het team dat in balbezit was. Alleen bij een bal los situatie geldt het beurtelings balbezit. Bij U8, U10 en U12 kan een wedstrijd in een gelijkspel eindigen. Vanaf U14 moet er altijd een winnaar zijn. En dat bereik je door de wedstrijd 5 minuten te verlengen (Over Time). Bladzijde 10
Scoren Je scoort punten als je de bal in de basket (ring met net) van de tegenpartij gooit. Als je scoort zit er een verschil in het aantal punten dat je voor je score krijgt. Punten Een vrije worp die zit is 1 punt Een raak schot in het spel is 2 punten Een raak schot van buiten de bucket is 3 punten (bij U8, U10 en U12) Een raak schot vanaf de driepuntslijn is 3 punten (bij U14 en ouder) Fouten Er worden ook fouten gemaakt tijdens de wedstrijd. Iets dat je doet telt als een fout als de scheidsrechter dit als een fout bestraft. Dit komt dan op het wedstrijdformulier te staan. Er zijn verschillende soorten fouten, maar dit is de belangrijkste: Persoonlijke fout: bijvoorbeeld als je een tegenstander een duw geeft. Als je in een wedstrijd 5 keer een persoonlijke fout maakt, mag je niet meer meespelen. Je mag dan wel vervangen worden door een andere speler. Heeft je team in een periode samen meer dan 4 fouten, dan wordt elke overtreding, waar dan ook in het veld, bestraft met 2 vrije worpen. Dit geldt alleen voor de periode waarin je team de fouten heeft gekregen. Wat zegt de scheidsrechter? Met gebaren geeft de scheidsrechter aan wat er moet gebeuren. Kijk maar naar de tekeningen. Bladzijde 11
6. De coach De coach is meestal ook de trainer. De coach is degene die het team begeleidt, de beslissingen neemt tijdens de wedstrijden en verantwoordelijk is voor het gedrag van zijn/haar team. Er is vaak ook een assistent-coach bij. De coach probeert de speeltijd eerlijk onder de teamgenoten te verdelen, maar kijkt ook welke speler het team het beste helpt. Bladzijde 12
7. Basketbaltermen Dribbelen Lopen met de bal, terwijl je met één hand tegelijk de bal stuitert op de vloer. Sta je stil na het dribbelen, dan kun je alleen nog passen (overspelen) of schieten. Want het is niet toegestaan om te stoppen met dribbelen (door bijvoorbeeld de bal in beide handen te nemen) en dan weer te gaan dribbelen. Dit heet een second-dribbel. Je mag met bal nooit gewoon lopen zonder te dribbelen. Passen Chestpass: borstpasses, beide handen aan de zijkant van de bal, strek je armen. Als je de bal gepasst hebt, moeten je twee polsen naar de buitenkant staan. De bouncepass: is een pass via de grond De bovenhandse pass en onderhandse pass: deze doe je met 1 hand De overheadpass: je hebt met 2 handen de bal boven je hoofd en passt de bal met een soort inworpbeweging. Shot En poging om te scoren op de basket. Rebound Een aanvallende of verdedigende speler probeert na een mislukt schot springend de in het veld terug stuiterende bal te pakken te krijgen. Blok Een scorepoging van de tegenpartij afweren. Je kan een tegenstander blokken bij het schieten. Dit is geen fout zolang de verdediger op de bal slaat en dus niet op de handen of armen van de tegenstander. Bladzijde 13
Pivoteren Als je de bal in je handen hebt en je tilt 1 voet op of verplaatst 1 van je voeten, wordt automatisch de andere voet de pivotvoet. Pivoteren is het bewegen in balbezit met één voet (de pivotvoet) als draaipunt vast aan de grond. Steal De bal afpakken van de tegenpartij, zodat jouw team in balbezit komt. Lay-up Is een schotpoging vanuit een dribbel: door te dribbelen, met beide voeten los van de grond de bal op te pakken, twee stappen te zetten en de bal in de basket te gooien. Het is een loopfout als je drie of meer stappen zet. Charge Is een aanvallende fout. Die kan je krijgen als je bijvoorbeeld tegen een stilstaande speler botst of als je bij een dribbel of schotpoging met de andere hand een niet toegestane beweging maakt Terugspelen Wanneer een team de bal vanaf hun eigen helft naar de helft van de tegenpartij heeft gespeeld, mogen ze niet meer terug over de middenlijn. Zelfs niet met een voet. Gebeurt dat wel, dan krijgt de tegenpartij de bal. Een assist Is een pass aan een speler die daarna scoort. Give and go Een actie waarbij een aanvaller de bal naar een teamgenoot passt en meteen naar de basket rent om de bal weer terug te krijgen. Voetbal Je mag de bal niet opzettelijk schoppen met je voet. Doe je dat wel, dan krijgt de tegenstander de bal. Bladzijde 14
Buzzerschot Is een score die gemaakt wordt bij het loeien van de buzzer. Deze loeit altijd aan het einde van de wedstrijd en bij elk einde van een periode. De score telt ook als de bal nog in de lucht op weg is naar de ring, terwijl de buzzer gaat. And one Als er een fout tegen jou wordt gemaakt in de bucket en je scoort, dan telt de score en krijg je nog een vrije worp. Dit noemt men een bonus. Scoor je niet terwijl er een fout tegen je wordt gemaakt, dan krijg je twee vrije worpen. Offense Is de aanval Defense Is de verdediging De drie seconden regel Dit verbiedt de aanvallende speler langer dan 3 seconden in de bucket van de tegenpartij te blijven. De acht seconden regel Een team moet binnen 8 seconden de bal vanaf hun eigen helft naar de helft van de tegenspelers spelen, anders verliezen ze de bal. De uitneemregel Een speler moet binnen 5 seconden een vrije bal of inworp genomen hebben. Twee manieren om te verdedigen: De man-to-man-verdediging: hierbij verdedigt iedere speler een vaste speler van de tegenpartij. De zoneverdediging: hierbij verdedigt iedere speler zijn eigen bucket. Dit mag pas vanaf de U16. Bladzijde 15
8. Eten en drinken Het is slim om een uur voor de wedstrijd of de training te eten. Nooit korter, omdat je dan buikpijn kan krijgen. Dit geldt natuurlijk voor alle sporten. In de grote pauze bij een wedstrijd kan je iets kleins eten om je wat extra energie te geven. Dit kan een stuk fruit, een fruitreep of iets dergelijks zijn, als het maar klein is. Maar geen chocolade of ander snoep! Het allerbelangrijkste is dat je zorgt dat je genoeg te drinken bij je hebt. Dat heb je echt nodig omdat je heel veel heen en weer rent. En dan geen limonade of frisdrank, maar gewoon water! Douchen Na de wedstrijd kan je douchen. Neem dus zeep, een handdoek en schoon ondergoed mee. Hygiëne is erg belangrijk. Draag wel slippers tijdens het douchen om voetschimmel te voorkomen. Bladzijde 16
9. Lid worden? Je kunt altijd gratis 2 keer meetrainen bij Basketbalvereniging Volendam. Kijk op onze website voor de tijden en de locatie van de training van jouw leeftijdsgroep. Je kan daarvoor contact opnemen met de trainer of met de club via de website. De kosten om lid te worden van Basketbalvereniging Volendam zijn: Contributies 2015-2016 Categorie Trainingsleden Competitie spelend Tot en met 15 jaar 90 110 16 en 17 jaar 100 130 Senioren (> 17 jaar) 120 160 Wat heb je nodig? Een sportpakje, stevige schoenen en een basketbal (maat 5 voor U8, U10 en U12, maat 6 voor jongens U14 en meisjes/dames van U14 en ouder, en maat 7 voor jongens/heren van U16 en ouder). Als je wilt komen kijken of je het leuk vindt, dan hebben wij natuurlijk altijd een bal die je kunt lenen. Competitie De kinderen van U8 en U10 spelen een competitie met teams uit de omgeving van Volendam. Dit betekent 1 keer in de 4 weken een toernooitje waarbij ze twee wedstrijden spelen. Vanaf U12 spelen de kinderen in de NBB-competitie (Nederlands Basketbal Bond). Overigens spelen nieuwe leden pas na een half jaar mee in de competitie, zodat ze de regels en het spel goed beheersen. Pas dan wordt ook een wedstrijdtenue aangeschaft (kosten ca. EUR 35). Dit wordt geregeld door de coach. Contact: Meer informatie vind je op www.basketbalvolendam.nl of op Facebook onder Basketbal Volendam. Bladzijde 17
Bladzijde 18